Erlent

Refskákin um toppstarfið í Brussel hafin

Stefán Rafn Sigurbjörnsson skrifar
Þau sem þykja líklegust til að taka við valdamesta embættinu í Brussel. Manfred Weber, Frans Timmermans, Margarethe Vestager og Michel Barnier.
Þau sem þykja líklegust til að taka við valdamesta embættinu í Brussel. Manfred Weber, Frans Timmermans, Margarethe Vestager og Michel Barnier. Vísir/samsett
Nú þegar úrslit Evrópuþingskosninga eru ljós hefst mikil samningalota milli þjóðarleiðtoga, flokksleiðtoga og Evrópuþingmanna um skipan í toppstöður Evrópusambandsins. Skipa þarf í embætti utanríkismálastjóra, bankastjóra evrópska Seðlabankans, forseta leiðtogaráðsins og 28 framkvæmdastjóra frá öllum aðildarríkjunum. Augu allra eru þó fyrst um sinn á valdamesta embættinu. Embætti forseta framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins en Jean-Claude Juncker hefur gegnt því embætti undanfarin fimm ár.

Leiðtogaráð Evrópusambandsins kom saman til fundar í Brussel í dag til að ræða áherslur og skipan embætta næstu fimm árin. Skipan embætta innan sambandsins kann að reynast flókin þar sem hún byggir á samningaviðræðum á milli ólíkra einstaklinga og stofnana þar sem hliðsjón er tekin af niðurstöðum Evrópuþingskosninga.



Til að mynda tilnefnir leiðtogaráðið forseta framkvæmdastjórnarinnar og Evrópuþingið staðfestir tilnefninguna. Til þess þarf meirihluta á þinginu. Viðræður um þessar toppstöður kunna að reynast flóknari en áður þar sem hinar hefðbundnu valdablokkir, mið-hægrimenn og jafnaðarmenn, misstu þingmeirihluta sinn í fyrsta sinn. 

Frjálslyndir (ALDE + En Marche) og græningjar (Greens/EFA) bættu hins vegar nokkuð við sig og eru því með pálmann í höndunum og standa vel að vígi fyrir komandi viðræður. Þó að þjóðernissinnum og popúlistum (ENF og EFDD) hafi gengið vel í kosningunum er samstaða hjá öðrum flokkahópum um að starfa ekki með þeim í meirihluta á þinginu. Þeir flokkar munu því koma til með að gæta lítilla áhrifa.

Frá kappræðum efstu frambjóðenda til embættis forseta framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins.AP
Framboð til Evrópuþingsins tilnefna flest svokallaðan „spitzenkandidat“ eða efsta frambjóðanda. Sú manneskja er yfirleitt sú manneskja sem kemur til með að taka við æðsta embættinu innan sambandsins. Yfirleitt er það frambjóðandi stærsta flokksins sem fær að ráða tilnefningunni til embættis framkvæmdastjóra.

Hverjir koma til greina?

Undanfarin ár hefur evrópski Þjóðarflokkurinn (EPP) verið stærsti flokkahópurinn og stjórnað í slagtogi við flokkahóp jafnaðarmanna (S&D) sem hefur verið næst stærstur. Því hefur Þjóðarflokkurinn gjarnan farið með embætti forseta framkvæmdastjórnarinnar og jafnaðarmenn fengið á móti bitastætt embætti. Líkt og fram hefur komið er staðan snúnari nú en áður þar sem þessi meirihluti er ekki lengur til staðar. Því horfa sumir til annarra möguleika en að benda einfaldlega á frambjóðanda stærsta flokksins.

Macron og Merkel á fundi leiðtogaráðsins í dag. leiðtogarnir virðast ósammála um leiðir til að velja næsta framkvæmdastjóra Evrópusambandsins.EPA
Hinn þýski Manfred Weber er frambjóðandi Þjóðarflokksins. Hann segir að þrátt fyrir að meirihlutinn hafi tapast sé hann í yfirburðastöðu til að gera tilkall til embættis framkvæmdastjóra. Ef að Hollendingurinn Frans Timmermans, frambjóðandi jafnaðarmanna, nær að semja við frjálslynda og græningja um nýjar áherslur innan sambandsins gæti hann tekið við toppstarfinu. Eftir gott gengi frjálslyndra hefur Margarethe Vestager frá Danmörku gert sig líklega til að gera sig gildandi í samningaviðræðum. Til þess þarf frjálslyndi flokkahópurinn að sýna mikil klækjabrögð í samningaviðræðum.

Merkel og Macron á öndverðu meiði

Það er ekkert sem neyðir leiðtogaráðið og Evrópuþingið til að virða „spitzenkandidat“ kerfið og skiptar skoðanir eru um það á meðal leiðtoga Evrópu. Emmanuel Macron, Frakklandsforseti, er sagður afhuga því að Weber taki við sem forseti framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins. Hann vilji leita annarra leiða sem tryggi annaðhvort frjálslyndan fulltrúa í embættið eða Frakka. Macron er sagður koma vel út heimafyrir ef Frakki tekur við toppstarfinu í Brussel. Hann átti hádegisverðarfund með Pedro Sanchez, forsætisráðherra Spánar, í dag. Það þykir til marks um að hann sé að leita fylgis jafnaðarmanna við hugmyndir sínar.

Angela Merkel, Þýskalandskanslari, hefur hins vegar sagt að ef brugðið verði frá „spitzenkandidat“ kerfinu grafi það undir evrópsku lýðræði. Hún mun styðja við Weber í embættið. Það ætti ekki að reynast henni erfitt enda er hann landi hennar úr sömu flokkafjölskyldu.

Koss fyrir arftakann? Nafn Michel Barnier er óvænt komið á kreik sem mögulegur eftirmaður Jean-Claude Juncker.EPA
Kosningaúrslit voru varla orðin ljós á sunnudag þegar nafn Michel Barnier, aðalsamningamanns Evrópusambandsins við Bretland vegna Brexit, var komið á kreik á göngum valdastofnana í Brussel. Hann var ekki frambjóðandi í kosningunum en er virtur meðal evrópskrar stjórnmálastéttar og hefur þótt standa sig vel í samningalotunni við Bretland. 

Macron er sagður hrifinn af hugmyndinni um Barnier við stjórnvöldin í Berlaymont byggingunni þar sem framkvæmdastjórnin situr. Barnier er frá Frakklandi en Merkel og aðrir hægrimenn gætu sætt sig við hann þar sem hann tilheyrir mið-hægri flokkafjölskyldunni. 

Fundur leiðtogaráðs Evrópusambandsins í dag er bara einn af fjölmörgum formlegum og óformlegum fundum sem haldnir verða í Brussel og víða um Evrópu næstu vikurnar til að ákvarða hvaða einstaklingar taki við valdamestu embættum Evrópusambandsins næstu fimm árin.


Tengdar fréttir

Katalónarnir náðu kjöri en óvissa ríkir um framhaldið

Katalónskir sjálfstæðissinnar geta ef til vill ekki tekið sæti á Evrópuþinginu þótt þeir hafi náð kjöri. Einn er í gæsluvarðhaldi, ákærður fyrir uppreisn, en tveir til viðbótar eru í útlegð vegna sama máls. Ráðandi flokkar fen

Brexit-flokkurinn sigur­vegari Evrópu­þings­kosninga í Bret­landi

Hinn nýstofnaði Brexit-flokkur Nigel Farage virðist vera sigurvegari Evrópuþingskosninganna í Bretlandi en þegar tilkynntar hafa verið niðurstöður kosninga um 64 af 73 Evrópuþingssætum Bretlands hafa Brexit-menn tryggt sér 28 þingsæti með 32% greiddra atkvæða.

Gömlu valdablokkirnar töpuðu taki á Evrópuþinginu

Gömlu valdablokkirnar á Evrópuþinginu hafa tapað taki sínu á þinginu eftir kosningarnar sem fram fóru í gær, en kosið var til Evrópuþingsins í tuttugu og einu af tuttugu og átta aðildarríkjum Evrópusambandsins í gær en kosið var í hinum sjö aðildarríkjunum fyrr í vikunni.

Útlit fyrir lykilstöðu Græningja og ALDE eftir Evrópuþingskosningarnar

Líklegt er að Græningjar og ALDE, samtök frjálslyndra stjórnmálaflokka í Evrópu, verði í lykilstöðu eftir að búið verði að telja að öll atkvæði í Evrópuþingskosningunum sem luku í dag, vilji stjórnmálabandalögin sem leitt hafa þingið undanfarin ár halda völdum.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×