Yfirvöld á Nýja-Sjálandi hafa ákært karlmann á þrítugsaldri fyrir morð eftir að í það minnsta einn árásarmaður skaut að minnsta kosti 49 manns til bana og særði hátt í fimmtíu til viðbótar í tveimur moskum í Christchurch á Nýja-Sjálandi í dag. Föstudagsbænir voru í gangi í moskunum.
Reuters-fréttastofan segir að árásarmaður hafi verið með myndavél á höfðinu sem hann notaði til að streyma hluta árásanna á Facebook. Á myndbandinu sást morðinginn keyra að annarri moskunni og opna skottið á bíl sínum sem var fullt af skotvopnum og færum.
Facebook lokaði aðganginum þar sem árásinni var streymt og Twitter lokaði sömu leiðis reikningi sem talinn er tengjast árásarmanni.
Sá Twitter-reikningur var stofnaður í síðasta mánuði. Þar var tíst myndum af skotvopni sem var notað í árásinni á miðvikudag. Byssan var þakin hvítum stöfum, meðal annars með nöfnum annarra fjöldamorðingja sem hafa drepið í nafni kynþáttar eða trúar. Þar var einnig að finna vísun í slagorð hvítra þjóðernissinna. Skotvopnið sást greinilega á streyminu frá annarri árásinni.
Einnig tísti aðstandandi reikningsins greinum um hnignun í frjósemi hvítra, hægriöfgamenn í ýmsum löndum og fréttum um meinta glæpi innflytjenda sem hafa komið ólöglega til landa.
Birti myndir af einu morðvopnanna á miðvikudag
Þá er árásarmaðurinn sagður hafa verið tíður gestur á spjallborði á vefsíðunni 8chan sem er þekkt fyrir að líða hvers kyns hatursorðræðu. Þar virðist hann hafa tilkynnt um ódæðið fyrir fram og sagðist ætla að ráðast á „innrásarfólkið“. Hann ætlaði sér að streyma beint frá árásinni á Facebook.Uppskar færslan jákvæð viðbrögð annarra notenda sem sendu meðal annars myndir og minni [e. Meme] sem tengjast nasisma. Eftir að árásin hófst fylgdust notendur á spjallborðinu með og lofuðu framgöngu morðingjans.
Með færslunni fylgdi 74 blaðsíðna skjal sem lýst hefur verið sem einhvers konar stefnuyfirlýsingu árásarmannsins. Sé mark á skjalinu takandi aðhyllist hann hvíta þjóðernishyggju. Vísaði hann til hugmynda um „þjóðarmorð“ á hvítum sem rasískir hópar halda fram að eigi sér stað í vestrænum samfélögum með komu innflytjenda.
Lýsir hann aðdáun á manninum sem myrti níu kirkjugesti í kirkju blökkumanna í Suður-Karólínu árið 2015 og á Anders Behring Breivik, norska fjöldamorðingjanum, sem myrti 77 manns á Útey og Osló árið 2011.
Ýmislegt í stefnuyfirlýsingunni virðist þó orka tvímælis og hafa líkur verið leiddar að því að árásarmaðurinn hafi viljað afvegaleiða eða fífla lögreglu, fjölmiðla eða aðra sem hana lesa.
Lögreglan á Nýja-Sjálandi hefur ekki nafngreint manninn sem hefur verið ákærður fyrir morð. Á Facebook-síðunni sem streymdi hluta annarrar árásarinnar sagðist morðinginn vera 28 ára gamall Ástrali. Scott Morrison, forsætisráðherra Ástralíu, hefur staðfest að einn þeirra handteknu sé Ástralí. Lögreglan segir að þeir handteknu hafi ekki verið á neinum eftirlitslista yfirvalda yfir öfgafólk.
Þrír aðrir eru í haldi lögreglu en frekari upplýsingar um aðild þeirra liggja ekki fyrir. Auk fjölda skotvopna fann lögregla tvær heimatilbúnar sprengjur í bíl.
AP-fréttastofan segir að fjöldamorð með skotvopni af þessu tagi séu fátíð á Nýja-Sjálandi. Mannskæðasta árásin til þessa átti sér stað árið 1990 þegar karlmaður skaut þrettán manns til bana í kjölfar nágrannaerja.
