Viðbrögð Svía við kórónuveirunni hafa vakið mikla athygli frá upphafi heimsfaraldursins, þar sem framan af var gripið til mun vægari aðgerða en víða annars staðar. Mun fleiri hafa líka smitast og fleiri dauðsföll verið rakin til kórónuveirunnar þar í landinu en víða annars staðar.
SVT segir frá því að nefndin hafi sérstaklega litið til sex atriða í viðbrögðum sænsku stjórnarinnar.
- Sýnataka og rakning. Nefndin telur að ríkisstjórnin hafi ekki brugðist við nægilega hratt við og nauðsynlegt hafi verið að ná samkomulagi við aðra flokka á þingi mun fyrr en gert var.
- Heimsóknarbann á hjúkrunarheimilum. Ríkisstjórnin greip til ákveðinna aðgerða til að takmarka smit á hjúkrunarheimilum áður en landlægu heimsóknarbanni var komið á. Ríkisstjórnin gekk þó ekki nægilega langt til að vernda þennan viðkvæma hóp.
- Meðferð heimsfaraldurslaganna. Ríkisstjórnin hófst fyrst handa við vinnu að smíði „heimsfaraldurslaganna“ svokölluðu eftir sumarið 2020 - laga sem veittu stjórnvöldum heimild til að grípa til róttækra aðgerða til að takmarka útbreiðslu veirunnar. Nefndin telur að sú vinna hefði átt að hefjast mun fyrr.
- Stefnuleysi. Ekki lá nægilega ljóst fyrir hvaða stofnanir skyldu sinna hverju – hver ætti að ráða hverju.
- Samkomutakmarkanir. Nefndin gagnrýnir vinnu ríkisstjórnarinnar varðandi reglur um fjöldatakmarkanir á samkomum.
- Tól til sóttvarna. Nefndin gagnrýnir sömuleiðis vinnu ríkisstjórnarinnar þegar kemur að því að tryggja nægar bjargir til sóttvarna í landinu.
Rúmlega milljón manns hafa smitast af kórónuveirunni í Svíþjóð það sem af er faraldrinum. Alls hafa um 14.500 dauðsföll í landinu verið rakin til Covid-19.
Lærdómar
Stjórnarskrárnefndin dregur sérstaklega upp þrjá lærdóma til framtíðar.
- Þörf á öflugri löggjöf þegar kemur að viðbúnaði, þannig að stjórnvöld séu betur í stakk búin til að takast á við krísur.
- Betri umræður um hvernig skuli takast á við krísur á friðartímum. Sænska regluverkið hefur einblínt sérstaklega á stríð og stríðshættu, en mun munna á þessa tegund af krísu.
- Öflugra velferðarkerfi til að taka megi betur á krísum sem þessum.
