Tólf hundruð skammtar af bóluefni lyfjaframleiðandans Moderna komu til landsins í dag og áætlað er að hefja bólusetningu með efninu strax á morgun. Bólusetningar með bóluefni Pfizer og BioNTech hófust hér á landi fyrir áramót og fleiri skammtar eru væntanlegir frá báðum framleiðendum á næstu vikum.
Mjög virk og örugg bóluefni
Bóluefnin eru bæði svokölluð mRNA-bóluefni, sem innihalda leiðbeiningar fyrir framleiðslu svokallaðra gaddapróteina (e. spike proteins).
„Og efnin eru þannig mjög lík, það er ekki mikill munur á þeim þannig. Þau beinast bæði gegn þessu gaddapróteini á yfirborði SARS-Cov-2-veirunnar,“ segir Björn Rúnar Lúðvíksson, yfirlæknir ónæmisdeildar Landspítalans og prófessor í ónæmisfræði við Háskóla Íslands í samtali við Vísi.
„Og nú voru að birtast í New England Journal of Medicine niðurstöður úr báðum rannsóknunum bara í síðustu viku, þar sem er óskaplega lítill munur að sjá varðandi virknina. Þannig að þetta eru bæði mjög virk og örugg bóluefni.“
Meginmunurinn á bóluefnunum sé fólginn tímanum á milli skammta en bæði efni eru gefin í tveimur sprautum; Moderna með fjögurra vikna millibili og Pfizer með þriggja vikna millibili.
Mikill munur á geymsluþoli
Lyfjastofnun hefur sett á laggirnar sérstakar yfirlitssíður yfir bóluefni Pfizer og Moderna, þar sem nálgast má helstu upplýsingar um efnin tvö. Þar kemur fram að Pfizer-bóluefnið sé bóluefni til varnar kórónuveirunni hjá einstaklingum 16 ára og eldri en Moderna fyrir einstaklinga 18 ára á eldri. Björn segir þennan aldursmun ekki hafa þýðingu á Íslandi.
„Hérna er miðað við fullorðna, 18 ára og eldri. Þessi aldur er bara miðaður við hvernig klínísku rannsóknirnar voru settar upp.“
Þá liggur munur á efnunum einnig í geymsluþolinu en geyma þarf bóluefni Pfizer við um sjötíu stiga frost.
„Það má segja að kosturinn við Moderna-lyfið sé að það þarf ekki alveg jafnlágt hitastig við geymslu, það geymist við mínus tuttugu gráður, þannig að það er ákveðinn kostur í því. Að því leytinu til er þetta þægilegra lyf upp á notkun en virkni og öryggi er það sama,“ segir Björn.
Verulega góð svörun í elstu hópum
Þá bendir hann á að búið sé að bólusetja yfir 300 þúsund manns með Moderna-bóluefninu á heimsvísu en vel yfir ellefu milljónir hafi verið bólusettar með bóluefni Pfizer.
„Það er þá komin meiri notkun á Pfizer en ekkert bendir til þess að Moderna-lyfið sé ekki jafnöruggt. Þannig að ég held að við séum alveg jafnvel sett með hvort tveggja og reyndar líka AstraZeneca-bóluefnið, það er líka með sambærilega virkni og öryggi.“
En er einhver munur á virkni bóluefnanna fyrir ákveðna hópa? Liggur fyrir hvort annað bóluefnið sé „heppilegra“ fyrir tiltekna aldurshópa en hitt, eða eitthvað slíkt?
„Það er ekkert sem höfum í hendi til að segja með fullvissu um það. Ekki nema að það er kominn margfalt meiri fjöldi sem hefur verið bólusettur með Pfizer-bóluefninu, og þá kannski sérstaklega í elstu aldurshópunum,“ segir Björn.
„En það sem er ánægjulegt er að það sást verulega góð svörun í þessum elstu aldurshópum, sem við sjáum oft jafnvel ekki svo mikið. Þannig að það var það sem var hughreystandi í þessu.“
Hér má nálgast upplýsingasíður Lyfjastofnunar um bóluefni Pfizer og Moderna.
