Ákvörðun Twitter um að setja fyrirvara við tíst Donalds Trump Bandaríkjaforseta um meint kosningasvik í gær urðu forsetanum tilefni til þess að hóta því að loka samfélagsmiðlum eða setja reglur á þá í dag. Þetta var í fyrsta skipti sem Twitter beitti slíkri merkingu á ósannindi sem Trump dreifði á miðlinum.

Hótanir Trump í garð samfélagsmiðla birtust á Twitter-síðu hans í morgun. Ítrekaði forsetinn þar ásakanir sínar og fleiri bandarískra íhaldsmanna um að samfélagsmiðlafyrirtæki séu hlutdræg gegn þeim án frekari rökstuðnings.

„Repúblikönum finnst að samfélagsmiðlar þaggi algerlega niður í röddum íhaldsmanna. Við munum setja strangar reglur eða loka þeim áður við leyfum því nokkru sinni að gerast,“ tísti forseti Bandaríkjanna.

Hlutabréf Twitter og Facebook lækkuðu í verði eftir tíst Trump, að sögn Reuters-fréttastofunnar. Forsetinn sakaði fyrirtækin jafnframt um að reyna að hlutast til í forsetakosningunum sem fara fram í nóvember.

Tístin sem stjórnendur Twitter töldu að hefðu farið yfir strikið í gær snerust um stoðlausar ásakanir Trump um að póstatkvæðum fylgi víðtæk kosningasvik. Merktu þeir tístin með fyrirvara þar sem fólk var hvatt til að kynna sér staðreyndirnar um póstatkvæði. Vísaði fyrirvarinn í staðreyndavöktun fjölmiðla um að ullyrðingar Trump væru rangar.

Fyrr um daginn hafði verið greint frá bréfi Timothy Klausutis, ekkils konu sem lést af slysförum fyrir tæpum tuttugu árum, til forstjóra Twitter þar sem hann óskaði eftir því að tíst Trump um dauða hennar yrðu fjarlægð. Trump hefur ítrekað tíst stoðlausum samsæriskenningum um að Joe Scarborough, þáttastjórnandi á MSNBC, hefði mögulega myrt Klausutis. Hún vann fyrir skrifstofu Scarborough þegar hún lést. Scarborough hefur verið harður gagnrýnandi Trump í fjölmiðlum.

Þau tíst Trump voru þó ekki merkt með fyrirvara Twitter.

Gagnrýni úr mörgum áttum

Repúblikanar, Trump og fleiri íhaldsmenn í Bandaríkjunum hafa lengi haldið því fram að samfélagsmiðlafyrirtæki dragi taum pólitískra andstæðinga þeirra og dragi á einhvern hátt úr útbreiðslu sjónarmiða hægri manna.

„Við vissum alltaf að Sílikondalur myndi gera allt til að hindra og trufla Trump forseta í að koma skilaboðum sínum á framfæri við kjósendur,“ sagði í yfirlýsingu Brad Parscale, kosningarstjóra Trump, þar sem hann vísaði til tæknifyrirtækja í Sílikondalnum í Kaliforníu í gær.

Á sama tíma hafa samfélagsmiðlafyrirtækin legið undir gagnrýni fyrir að leyfa alls kyns samsæriskenningum og ósannindum að grassera þar með aðgerðaleysi. Með því að halda í hlutleysi gagnvart efninu á miðlunum hafi fyrirtækin gert rússneskum stjórnvöldum kleift að beita samfélagsmiðlum til þess að standa fyrir meiriháttar áróðursherferð í aðdraganda forsetakosninganna 2016.

Athygli vekur að Trump vísaði óljóst í tístum sínum í dag til þess að samfélagsmiðlafyrirtæki hefðu reynt að beita sér gegn repúblikönum á einhvern hátt fyrir kosningarnar árið 2016. Kosningasigur Trump þá hefur þó að hluta til verið rakinn til hnitmiðaðrar samfélagsmiðlaherferðar framboðsins. Facebook sendi þá framboðum beggja flokka sem aðstoðuðu við samfélagsmiðlastarfsemi þeirra.

Zuckerberg missti áhugann á að bregðast við sundrandi afli miðilsins

Bæði Facebook og Twitter hafa verið treg til að beita sér gegn færslum frá Trump forseta, jafnvel þegar þau virðast brjóta gegn skilmálum þeirra eða vera á mörkum þess að gera það. New York Times segir að aðrir þjóðarleiðtogar hafi ekki notið sama frelsis og Trump. 

Þannig fjarlægði Twitter tíst frá Jair Bolsonaro, forseta Brasilíu, og Nicolás Maduro, forseta Venesúela, þar sem þeir dreifðu upplýsingum um meint úrræði við kórónuveirunni sem ekkert bendir til að virki.

Wall Street Journal greindi frá því í gær að innri rannsókn sem stjórnendum Facebook var kynnt á árunum 2016 til 2018 bendi til þess að algrím miðilsins sem stýra því hvaða efni notendur sjá ali á sundrung með því að vísa þeim á sífellt öfgakenndari skoðanir.

Stjórnendur Facebook hafi engu að síður hafnað aðgerðum til þess að bregðast við þessari tilhneigingu en sumar þeirra hefðu getað dregið úr virkni notenda á miðlinum. Þeir hafi meðal annars óttast að vera sakaðir um pólitíska slagsíðu með því að grípa til aðgerða. Mark Zuckerberg, stofnandi Facebook, hafi jafnframt sagt undirsátum sínum að hann væri að missa áhugann á slíkum breytingum og beðið þá um að leggja þær ekki fyrir hann aftur.