Hve mikið ættum við að óttast hryðjuverk? Guðsteinn Bjarnason skrifar 20. ágúst 2016 06:00 Í Frakklandi og víðar í Evrópu hefur lögreglan verið betur á verði eftir röð hryðjuverka í sumar. Á fyrstu sjö mánuðum ársins hafa hryðjuverk kostað 143 mannslíf í Vestur-Evrópu. Tólf ár eru liðin frá því jafn margir létu lífið af völdum hryðjuverka í þessum heimshluta á tímabilinu frá janúar til júlí. Það var árið 2004 þegar sprengjuárásirnar í Madríd í mars kostuðu 191 mann lífið. Ef öll Evrópa er tekin með í reikninginn, þar á meðal Tyrkland, þá hafa fyrstu sjö mánuðir ársins kostað 892 manns lífið vegna hryðjuverka. Og þá þarf að fara aftur til áranna 1992 til 1994 til að finna hærri tölur. BBC bendir hins vegar á að aðrir heimshlutar hafi orðið mun verr úti en Evrópa. Þannig hafi 292 látist í sprengjuárás í Bagdad þann 2. júlí síðastliðinn.Þann 7. júní síðastliðinn var sprengja sprengd úti á götu í Istanbúl og kostaði hún ellefu manns lífið, þar á meðal sjö lögreglumenn. Fréttablaðið/EPAAllt árið 2015 hafi hryðjuverk kostað meira en 35 þúsund manns lífið utan Evrópu. Hryðjuverk voru einnig nokkuð tíð í Evrópu á sjöunda og áttunda áratug síðustu aldar, en þá sjaldnast í nafni öfgatrúar af neinu tagi heldur frekar undir pólitískum formerkjum. BBC bendir hins vegar í umfjöllun sinni einnig á að dauðsföll vegna morða og slysfara eru svo miklu fleiri í Evrópu að hryðjuverk vega þar ekki þungt. „Þrátt fyrir alla þá hræðslu sem hryðjuverk leiða af sér, þá er nánast öruggt að fólk mun deyja af einhverjum öðrum völdum,“ er þar haft eftir sálfræðingnum Steven Pinker, sem er prófessor við Harvard-háskóla. „En þau eru til þess ætluð að vekja mikla umfjöllun. Við getum ekki tekið augun af blóði drifnum fjöldamorðum og hryðjuverkamennirnir vita það.“Skilgreining á hryðjuverkum Til þessa hefur ekki náðst almennt samkomulag um það hvernig skilgreina eigi hryðjuverk, þótt margar tillögur að skilgreiningu hafi verið settar fram. Háskólinn í Maryland í Bandaríkjunum hefur um árabil haldið úti gagnabanka um hryðjuverk, The Global Terrorism Database, þar sem stuðst er við þá skilgreiningu að hryðjuverk felist í: Ólöglegri valdbeitingu og ofbeldi, eða hótun um ólöglega valdbeitingu og ofbeldi, í þeim tilgangi að ná fram pólitísku, efnahagslegu, trúarlegu eða félagslegu markmiði með því að sá ótta, kúga eða ógna. Sá fyrirvari er þó settur að ofbeldið eða hótunin teljist ekki hryðjuverk nema sá sem beitir því sé ekki fulltrúi neins ríkisvalds.Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið „Mun ekki halla mér aftur og leyfa deyjandi sjónvarpsstöð að ráðast á mig“ Erlent Vilja svör um möguleg „óþægileg hagsmunatengsl“ borgar og RÚV Innlent Katrín efst en Jón hrynur í nýrri könnun Innlent „Fann það þegar ég vaknaði í morgun að þetta var lúmskt áfall“ Innlent Horfði á þegar vinur hans réðst á manninn sem braut á dóttur hans Innlent Kolbeinn Sigþórsson ákærður fyrir brot gegn barnungri stúlku Innlent „Helvíti fínt“ að komast aftur á Papa's Pizza Innlent Ætlar ekki að þröngva sér upp á fólk Innlent Hárgreiðslustóll ekki hættulegt tæki og konan fær engar bætur Innlent Halla vill skikka ungmenni í samfélagsþjónustu Innlent Fleiri fréttir „Mun ekki halla mér aftur og leyfa deyjandi sjónvarpsstöð að ráðast á mig“ Segir fólk eiga rétt til mótmæla en ekki til óreiðu Umfangsmikil mótmæli vegna „rússneskra“ laga í Georgíu Enn í basli með skemmdir á hitaskildi Orion Vornanen kastað úr þingflokknum Hafa engin varnarvirki til að hörfa í Yfirstandandi kosningar á Englandi prófsteinn fyrir Íhaldsflokkinn Viðbrögð Hamas við vopnahléstillögunum „neikvæð“ Hundruð lögreglumanna í viðbragðsstöðu vegna mótmæla í UCLA Vilja endurupptöku í máli Weinstein Þrjú hundruð handtekin í Columbia-háskóla Stuðningur við dönsku ríkisstjórnina aldrei verið minni Mótmælendur og gagnmótmælendur tókust á Trump sektaður um meira en milljón króna Rússar sagðir nota skotflaugar frá Norður-Kóreu Þrettán ára drengur stunginn til bana með sverði Særði minnst fimm með sverði í Lundúnum Íslendingur sem lúbarði lögreglumenn í Varsjá þarf að borga brúsann Fjórir lögreglumenn skotnir til bana í Charlotte Rostungur sem fannst í fyrra drapst af völdum fuglaflensu Hvetur Hamas til að ganga að rausnarlegum tillögum Ísrael Flugvöllur Færeyinga fær að taka við stærri þotum Yousaf segir af sér sem ráðherra og formaður Skoska þjóðarflokksins Sánchez hættir við að segja af sér Grafið undan fjölmiðlafrelsinu víða í Evrópu Vopnahlé í sjónmáli? Tveir látnir eftir að bíll hafnaði í sjónum við Stokkhólm Fjölmenn mótmæli vegna ofbeldisbylgju í Ástralíu Vasaúr ríkasta manns Titanic seldist á 210 milljónir Þúsundir hvöttu Sánchez til að segja ekki af sér Sjá meira
Á fyrstu sjö mánuðum ársins hafa hryðjuverk kostað 143 mannslíf í Vestur-Evrópu. Tólf ár eru liðin frá því jafn margir létu lífið af völdum hryðjuverka í þessum heimshluta á tímabilinu frá janúar til júlí. Það var árið 2004 þegar sprengjuárásirnar í Madríd í mars kostuðu 191 mann lífið. Ef öll Evrópa er tekin með í reikninginn, þar á meðal Tyrkland, þá hafa fyrstu sjö mánuðir ársins kostað 892 manns lífið vegna hryðjuverka. Og þá þarf að fara aftur til áranna 1992 til 1994 til að finna hærri tölur. BBC bendir hins vegar á að aðrir heimshlutar hafi orðið mun verr úti en Evrópa. Þannig hafi 292 látist í sprengjuárás í Bagdad þann 2. júlí síðastliðinn.Þann 7. júní síðastliðinn var sprengja sprengd úti á götu í Istanbúl og kostaði hún ellefu manns lífið, þar á meðal sjö lögreglumenn. Fréttablaðið/EPAAllt árið 2015 hafi hryðjuverk kostað meira en 35 þúsund manns lífið utan Evrópu. Hryðjuverk voru einnig nokkuð tíð í Evrópu á sjöunda og áttunda áratug síðustu aldar, en þá sjaldnast í nafni öfgatrúar af neinu tagi heldur frekar undir pólitískum formerkjum. BBC bendir hins vegar í umfjöllun sinni einnig á að dauðsföll vegna morða og slysfara eru svo miklu fleiri í Evrópu að hryðjuverk vega þar ekki þungt. „Þrátt fyrir alla þá hræðslu sem hryðjuverk leiða af sér, þá er nánast öruggt að fólk mun deyja af einhverjum öðrum völdum,“ er þar haft eftir sálfræðingnum Steven Pinker, sem er prófessor við Harvard-háskóla. „En þau eru til þess ætluð að vekja mikla umfjöllun. Við getum ekki tekið augun af blóði drifnum fjöldamorðum og hryðjuverkamennirnir vita það.“Skilgreining á hryðjuverkum Til þessa hefur ekki náðst almennt samkomulag um það hvernig skilgreina eigi hryðjuverk, þótt margar tillögur að skilgreiningu hafi verið settar fram. Háskólinn í Maryland í Bandaríkjunum hefur um árabil haldið úti gagnabanka um hryðjuverk, The Global Terrorism Database, þar sem stuðst er við þá skilgreiningu að hryðjuverk felist í: Ólöglegri valdbeitingu og ofbeldi, eða hótun um ólöglega valdbeitingu og ofbeldi, í þeim tilgangi að ná fram pólitísku, efnahagslegu, trúarlegu eða félagslegu markmiði með því að sá ótta, kúga eða ógna. Sá fyrirvari er þó settur að ofbeldið eða hótunin teljist ekki hryðjuverk nema sá sem beitir því sé ekki fulltrúi neins ríkisvalds.Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið „Mun ekki halla mér aftur og leyfa deyjandi sjónvarpsstöð að ráðast á mig“ Erlent Vilja svör um möguleg „óþægileg hagsmunatengsl“ borgar og RÚV Innlent Katrín efst en Jón hrynur í nýrri könnun Innlent „Fann það þegar ég vaknaði í morgun að þetta var lúmskt áfall“ Innlent Horfði á þegar vinur hans réðst á manninn sem braut á dóttur hans Innlent Kolbeinn Sigþórsson ákærður fyrir brot gegn barnungri stúlku Innlent „Helvíti fínt“ að komast aftur á Papa's Pizza Innlent Ætlar ekki að þröngva sér upp á fólk Innlent Hárgreiðslustóll ekki hættulegt tæki og konan fær engar bætur Innlent Halla vill skikka ungmenni í samfélagsþjónustu Innlent Fleiri fréttir „Mun ekki halla mér aftur og leyfa deyjandi sjónvarpsstöð að ráðast á mig“ Segir fólk eiga rétt til mótmæla en ekki til óreiðu Umfangsmikil mótmæli vegna „rússneskra“ laga í Georgíu Enn í basli með skemmdir á hitaskildi Orion Vornanen kastað úr þingflokknum Hafa engin varnarvirki til að hörfa í Yfirstandandi kosningar á Englandi prófsteinn fyrir Íhaldsflokkinn Viðbrögð Hamas við vopnahléstillögunum „neikvæð“ Hundruð lögreglumanna í viðbragðsstöðu vegna mótmæla í UCLA Vilja endurupptöku í máli Weinstein Þrjú hundruð handtekin í Columbia-háskóla Stuðningur við dönsku ríkisstjórnina aldrei verið minni Mótmælendur og gagnmótmælendur tókust á Trump sektaður um meira en milljón króna Rússar sagðir nota skotflaugar frá Norður-Kóreu Þrettán ára drengur stunginn til bana með sverði Særði minnst fimm með sverði í Lundúnum Íslendingur sem lúbarði lögreglumenn í Varsjá þarf að borga brúsann Fjórir lögreglumenn skotnir til bana í Charlotte Rostungur sem fannst í fyrra drapst af völdum fuglaflensu Hvetur Hamas til að ganga að rausnarlegum tillögum Ísrael Flugvöllur Færeyinga fær að taka við stærri þotum Yousaf segir af sér sem ráðherra og formaður Skoska þjóðarflokksins Sánchez hættir við að segja af sér Grafið undan fjölmiðlafrelsinu víða í Evrópu Vopnahlé í sjónmáli? Tveir látnir eftir að bíll hafnaði í sjónum við Stokkhólm Fjölmenn mótmæli vegna ofbeldisbylgju í Ástralíu Vasaúr ríkasta manns Titanic seldist á 210 milljónir Þúsundir hvöttu Sánchez til að segja ekki af sér Sjá meira