Hve mikið ættum við að óttast hryðjuverk? Guðsteinn Bjarnason skrifar 20. ágúst 2016 06:00 Í Frakklandi og víðar í Evrópu hefur lögreglan verið betur á verði eftir röð hryðjuverka í sumar. Á fyrstu sjö mánuðum ársins hafa hryðjuverk kostað 143 mannslíf í Vestur-Evrópu. Tólf ár eru liðin frá því jafn margir létu lífið af völdum hryðjuverka í þessum heimshluta á tímabilinu frá janúar til júlí. Það var árið 2004 þegar sprengjuárásirnar í Madríd í mars kostuðu 191 mann lífið. Ef öll Evrópa er tekin með í reikninginn, þar á meðal Tyrkland, þá hafa fyrstu sjö mánuðir ársins kostað 892 manns lífið vegna hryðjuverka. Og þá þarf að fara aftur til áranna 1992 til 1994 til að finna hærri tölur. BBC bendir hins vegar á að aðrir heimshlutar hafi orðið mun verr úti en Evrópa. Þannig hafi 292 látist í sprengjuárás í Bagdad þann 2. júlí síðastliðinn.Þann 7. júní síðastliðinn var sprengja sprengd úti á götu í Istanbúl og kostaði hún ellefu manns lífið, þar á meðal sjö lögreglumenn. Fréttablaðið/EPAAllt árið 2015 hafi hryðjuverk kostað meira en 35 þúsund manns lífið utan Evrópu. Hryðjuverk voru einnig nokkuð tíð í Evrópu á sjöunda og áttunda áratug síðustu aldar, en þá sjaldnast í nafni öfgatrúar af neinu tagi heldur frekar undir pólitískum formerkjum. BBC bendir hins vegar í umfjöllun sinni einnig á að dauðsföll vegna morða og slysfara eru svo miklu fleiri í Evrópu að hryðjuverk vega þar ekki þungt. „Þrátt fyrir alla þá hræðslu sem hryðjuverk leiða af sér, þá er nánast öruggt að fólk mun deyja af einhverjum öðrum völdum,“ er þar haft eftir sálfræðingnum Steven Pinker, sem er prófessor við Harvard-háskóla. „En þau eru til þess ætluð að vekja mikla umfjöllun. Við getum ekki tekið augun af blóði drifnum fjöldamorðum og hryðjuverkamennirnir vita það.“Skilgreining á hryðjuverkum Til þessa hefur ekki náðst almennt samkomulag um það hvernig skilgreina eigi hryðjuverk, þótt margar tillögur að skilgreiningu hafi verið settar fram. Háskólinn í Maryland í Bandaríkjunum hefur um árabil haldið úti gagnabanka um hryðjuverk, The Global Terrorism Database, þar sem stuðst er við þá skilgreiningu að hryðjuverk felist í: Ólöglegri valdbeitingu og ofbeldi, eða hótun um ólöglega valdbeitingu og ofbeldi, í þeim tilgangi að ná fram pólitísku, efnahagslegu, trúarlegu eða félagslegu markmiði með því að sá ótta, kúga eða ógna. Sá fyrirvari er þó settur að ofbeldið eða hótunin teljist ekki hryðjuverk nema sá sem beitir því sé ekki fulltrúi neins ríkisvalds.Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið „Nú á dögunum tók sonur minn líf sitt innan veggja fangelsisins“ Innlent Skólastjóradrama í Kóraskóla fær óvæntan endi Innlent Ætlar alla leið í baráttu fyrir nafninu sínu Innlent Látin móðir ekki dæmd í tugmilljóna lyfjasölumáli sonarins Innlent Viðtal á Stöð 2 kveikir upp í færeyskum stjórnmálum Erlent Dregur saman með efstu frambjóðendum Innlent Skipið leggur úr höfn Innlent Staldraði við þegar talað var um fóstur sem frumuklasa Innlent Einhver í herberginu segi ekki satt Innlent Svona voru kappræður sex efstu í baráttunni um Bessastaði Innlent Fleiri fréttir Segir Rússa ekki hafa í hyggju að taka Kharkív Viðtal á Stöð 2 kveikir upp í færeyskum stjórnmálum Reyndi að kveikja í bænahúsi gyðinga og var skotinn til bana Spánverjar neita skipi með vopn innanborðs um að leggja að bryggju „Einfari“ ákærður fyrir tilræðið við Fico Hver er Robert Fico? Neyðarástandi lýst yfir á Nýju-Kaledóníu eftir miklar óeirðir Ágreiningur innan stjórnarinnar brýst upp á yfirborðið Hægriflokkar ná saman um myndun ríkisstjórnar Samið um kappræður í júní og september Fico ekki talinn í lífshættu Þróun ES-30 flugvélarinnar flutt frá Svíþjóð til Kaliforníu Þetta er vitað um árásarmanninn Biden skorar á Trump Forsætisráðherra Slóvakíu í lífshættu eftir skotárás Þverpólitískar tillögur um viðbrögð vegna gervigreindar FIFA byrjað að vinda ofan af umbótum eftir spillingarhneykslið Fulltrúar Talíbana á ráðstefnu í Ósló Fyrsta opinbera málverkið af konunginum Karli III afhjúpað í gær Gróðureldar ógna olíuvinnslumiðstöð í Kanada Gríðarleg leit gerð að mönnum sem frelsuðu fanga í Frakklandi Skriðdrekar Ísraelshers komnir inn í íbúðahverfi í Rafah Framámaður AfD sektaður fyrir að nota slagorð nasista Vill bjóða NATO að byggja nýjan flugvöll í Færeyjum Þorir að veðja bjór á að hún verði áfram forsætisráðherra Lokað á grein um barnadráp í Bretlandi Drápu fangaverði og hjálpuðu fanga að strjúka „Rússnesku lögin“ samþykkt í Georgíu Bendlaði Trump beint við þagnargreiðslurnar Losnar af réttargeðdeild eftir allt saman Sjá meira
Á fyrstu sjö mánuðum ársins hafa hryðjuverk kostað 143 mannslíf í Vestur-Evrópu. Tólf ár eru liðin frá því jafn margir létu lífið af völdum hryðjuverka í þessum heimshluta á tímabilinu frá janúar til júlí. Það var árið 2004 þegar sprengjuárásirnar í Madríd í mars kostuðu 191 mann lífið. Ef öll Evrópa er tekin með í reikninginn, þar á meðal Tyrkland, þá hafa fyrstu sjö mánuðir ársins kostað 892 manns lífið vegna hryðjuverka. Og þá þarf að fara aftur til áranna 1992 til 1994 til að finna hærri tölur. BBC bendir hins vegar á að aðrir heimshlutar hafi orðið mun verr úti en Evrópa. Þannig hafi 292 látist í sprengjuárás í Bagdad þann 2. júlí síðastliðinn.Þann 7. júní síðastliðinn var sprengja sprengd úti á götu í Istanbúl og kostaði hún ellefu manns lífið, þar á meðal sjö lögreglumenn. Fréttablaðið/EPAAllt árið 2015 hafi hryðjuverk kostað meira en 35 þúsund manns lífið utan Evrópu. Hryðjuverk voru einnig nokkuð tíð í Evrópu á sjöunda og áttunda áratug síðustu aldar, en þá sjaldnast í nafni öfgatrúar af neinu tagi heldur frekar undir pólitískum formerkjum. BBC bendir hins vegar í umfjöllun sinni einnig á að dauðsföll vegna morða og slysfara eru svo miklu fleiri í Evrópu að hryðjuverk vega þar ekki þungt. „Þrátt fyrir alla þá hræðslu sem hryðjuverk leiða af sér, þá er nánast öruggt að fólk mun deyja af einhverjum öðrum völdum,“ er þar haft eftir sálfræðingnum Steven Pinker, sem er prófessor við Harvard-háskóla. „En þau eru til þess ætluð að vekja mikla umfjöllun. Við getum ekki tekið augun af blóði drifnum fjöldamorðum og hryðjuverkamennirnir vita það.“Skilgreining á hryðjuverkum Til þessa hefur ekki náðst almennt samkomulag um það hvernig skilgreina eigi hryðjuverk, þótt margar tillögur að skilgreiningu hafi verið settar fram. Háskólinn í Maryland í Bandaríkjunum hefur um árabil haldið úti gagnabanka um hryðjuverk, The Global Terrorism Database, þar sem stuðst er við þá skilgreiningu að hryðjuverk felist í: Ólöglegri valdbeitingu og ofbeldi, eða hótun um ólöglega valdbeitingu og ofbeldi, í þeim tilgangi að ná fram pólitísku, efnahagslegu, trúarlegu eða félagslegu markmiði með því að sá ótta, kúga eða ógna. Sá fyrirvari er þó settur að ofbeldið eða hótunin teljist ekki hryðjuverk nema sá sem beitir því sé ekki fulltrúi neins ríkisvalds.Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið „Nú á dögunum tók sonur minn líf sitt innan veggja fangelsisins“ Innlent Skólastjóradrama í Kóraskóla fær óvæntan endi Innlent Ætlar alla leið í baráttu fyrir nafninu sínu Innlent Látin móðir ekki dæmd í tugmilljóna lyfjasölumáli sonarins Innlent Viðtal á Stöð 2 kveikir upp í færeyskum stjórnmálum Erlent Dregur saman með efstu frambjóðendum Innlent Skipið leggur úr höfn Innlent Staldraði við þegar talað var um fóstur sem frumuklasa Innlent Einhver í herberginu segi ekki satt Innlent Svona voru kappræður sex efstu í baráttunni um Bessastaði Innlent Fleiri fréttir Segir Rússa ekki hafa í hyggju að taka Kharkív Viðtal á Stöð 2 kveikir upp í færeyskum stjórnmálum Reyndi að kveikja í bænahúsi gyðinga og var skotinn til bana Spánverjar neita skipi með vopn innanborðs um að leggja að bryggju „Einfari“ ákærður fyrir tilræðið við Fico Hver er Robert Fico? Neyðarástandi lýst yfir á Nýju-Kaledóníu eftir miklar óeirðir Ágreiningur innan stjórnarinnar brýst upp á yfirborðið Hægriflokkar ná saman um myndun ríkisstjórnar Samið um kappræður í júní og september Fico ekki talinn í lífshættu Þróun ES-30 flugvélarinnar flutt frá Svíþjóð til Kaliforníu Þetta er vitað um árásarmanninn Biden skorar á Trump Forsætisráðherra Slóvakíu í lífshættu eftir skotárás Þverpólitískar tillögur um viðbrögð vegna gervigreindar FIFA byrjað að vinda ofan af umbótum eftir spillingarhneykslið Fulltrúar Talíbana á ráðstefnu í Ósló Fyrsta opinbera málverkið af konunginum Karli III afhjúpað í gær Gróðureldar ógna olíuvinnslumiðstöð í Kanada Gríðarleg leit gerð að mönnum sem frelsuðu fanga í Frakklandi Skriðdrekar Ísraelshers komnir inn í íbúðahverfi í Rafah Framámaður AfD sektaður fyrir að nota slagorð nasista Vill bjóða NATO að byggja nýjan flugvöll í Færeyjum Þorir að veðja bjór á að hún verði áfram forsætisráðherra Lokað á grein um barnadráp í Bretlandi Drápu fangaverði og hjálpuðu fanga að strjúka „Rússnesku lögin“ samþykkt í Georgíu Bendlaði Trump beint við þagnargreiðslurnar Losnar af réttargeðdeild eftir allt saman Sjá meira