Hve mikið ættum við að óttast hryðjuverk? Guðsteinn Bjarnason skrifar 20. ágúst 2016 06:00 Í Frakklandi og víðar í Evrópu hefur lögreglan verið betur á verði eftir röð hryðjuverka í sumar. Á fyrstu sjö mánuðum ársins hafa hryðjuverk kostað 143 mannslíf í Vestur-Evrópu. Tólf ár eru liðin frá því jafn margir létu lífið af völdum hryðjuverka í þessum heimshluta á tímabilinu frá janúar til júlí. Það var árið 2004 þegar sprengjuárásirnar í Madríd í mars kostuðu 191 mann lífið. Ef öll Evrópa er tekin með í reikninginn, þar á meðal Tyrkland, þá hafa fyrstu sjö mánuðir ársins kostað 892 manns lífið vegna hryðjuverka. Og þá þarf að fara aftur til áranna 1992 til 1994 til að finna hærri tölur. BBC bendir hins vegar á að aðrir heimshlutar hafi orðið mun verr úti en Evrópa. Þannig hafi 292 látist í sprengjuárás í Bagdad þann 2. júlí síðastliðinn.Þann 7. júní síðastliðinn var sprengja sprengd úti á götu í Istanbúl og kostaði hún ellefu manns lífið, þar á meðal sjö lögreglumenn. Fréttablaðið/EPAAllt árið 2015 hafi hryðjuverk kostað meira en 35 þúsund manns lífið utan Evrópu. Hryðjuverk voru einnig nokkuð tíð í Evrópu á sjöunda og áttunda áratug síðustu aldar, en þá sjaldnast í nafni öfgatrúar af neinu tagi heldur frekar undir pólitískum formerkjum. BBC bendir hins vegar í umfjöllun sinni einnig á að dauðsföll vegna morða og slysfara eru svo miklu fleiri í Evrópu að hryðjuverk vega þar ekki þungt. „Þrátt fyrir alla þá hræðslu sem hryðjuverk leiða af sér, þá er nánast öruggt að fólk mun deyja af einhverjum öðrum völdum,“ er þar haft eftir sálfræðingnum Steven Pinker, sem er prófessor við Harvard-háskóla. „En þau eru til þess ætluð að vekja mikla umfjöllun. Við getum ekki tekið augun af blóði drifnum fjöldamorðum og hryðjuverkamennirnir vita það.“Skilgreining á hryðjuverkum Til þessa hefur ekki náðst almennt samkomulag um það hvernig skilgreina eigi hryðjuverk, þótt margar tillögur að skilgreiningu hafi verið settar fram. Háskólinn í Maryland í Bandaríkjunum hefur um árabil haldið úti gagnabanka um hryðjuverk, The Global Terrorism Database, þar sem stuðst er við þá skilgreiningu að hryðjuverk felist í: Ólöglegri valdbeitingu og ofbeldi, eða hótun um ólöglega valdbeitingu og ofbeldi, í þeim tilgangi að ná fram pólitísku, efnahagslegu, trúarlegu eða félagslegu markmiði með því að sá ótta, kúga eða ógna. Sá fyrirvari er þó settur að ofbeldið eða hótunin teljist ekki hryðjuverk nema sá sem beitir því sé ekki fulltrúi neins ríkisvalds.Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Tekur U-beygju og kallar stuðningsmenn sína aumingja Erlent Átta börn fædd úr erfðaefni þriggja einstaklinga til að fyrirbyggja sjúkdóma Erlent Ásthildur bendir strandveiðimönnum á minnihlutann Innlent Dregið úr virkni en virðist enn gjósa í um tíu gígum Innlent Aðalsvið Tomorrowland brann til kaldra kola Erlent Met í verðtryggðum lánveitingum lífeyrissjóðanna Innlent Von der Leyen dásamaði útsýnið á Reykjavíkurflugvelli Innlent Félag eldri borgara vildi bygginguna nær lóðarmörkunum Innlent Grunur um að maður hafi kveikt í húsi í Reykjanesbæ Innlent Landlæknir hlynnt því að banna ljósabekki Innlent Fleiri fréttir Saksóknari í Epstein-málinu látinn taka pokann sinn Borgarstjóri Istanbúl í tuttugu mánaða fangelsi Tugir látnir eftir eldsvoða í verslunarmiðstöð Átta börn fædd úr erfðaefni þriggja einstaklinga til að fyrirbyggja sjúkdóma Tekur U-beygju og kallar stuðningsmenn sína aumingja Aðalsvið Tomorrowland brann til kaldra kola Ísrael sprengir í Sýrlandi: Þrír látnir og tugir særðir Fimm glæpamenn fluttir frá Bandaríkjunum til Esvatíní Handtekin fyrir að stunda kynlíf með munkum og kúga af þeim fé Að ráðast, eða ráðast ekki, á Moskvu Leggur til að frídögum verði fækkað um tvo Hyggst ekki segja af sér þrátt fyrir reiði vegna Epstein-listans Pútín lætur sér fátt um finnast Ekkja Navalní mótmælir tónleikum „náins vinar“ Pútín Leynd aflétt af leynilegri áætlun um móttöku Afgana Fyrirætlanir um búðir í Rafah vekja ágreining Rússar virðast hafa litlar áhyggjur af hótunum Trump Hótar Pútín með tollum ef friður næst ekki á fimmtíu dögum Uppgröftur að hefjast þar sem allt að 800 börn voru jarðsett Trump segir Pútín hafa komið sér á óvart „Tæknivilla“ hafi valdið árás á fólk sem var að sækja sér vatn Segjast hafa „útrýmt“ banamönnum ofurstans Gisèle Pelicot sæmd æðstu heiðursorðu Frakka Hvetja foreldra til að bólusetja börnin sín eftir andlát vegna mislinga Reyna aftur að sigla til Gasa Veita yfirráðasvæði Frakklands meira sjálfstæði Kim lofar Rússum „skilyrðislausum stuðningi“ Hótar að svipta Rosie O'Donnell ríkisborgararétti Fjórir látnir eftir gríðarstóra loftárás Slökkt á eldsneytisflæði rétt eftir flugtak og ruglingur milli flugmanna Sjá meira
Á fyrstu sjö mánuðum ársins hafa hryðjuverk kostað 143 mannslíf í Vestur-Evrópu. Tólf ár eru liðin frá því jafn margir létu lífið af völdum hryðjuverka í þessum heimshluta á tímabilinu frá janúar til júlí. Það var árið 2004 þegar sprengjuárásirnar í Madríd í mars kostuðu 191 mann lífið. Ef öll Evrópa er tekin með í reikninginn, þar á meðal Tyrkland, þá hafa fyrstu sjö mánuðir ársins kostað 892 manns lífið vegna hryðjuverka. Og þá þarf að fara aftur til áranna 1992 til 1994 til að finna hærri tölur. BBC bendir hins vegar á að aðrir heimshlutar hafi orðið mun verr úti en Evrópa. Þannig hafi 292 látist í sprengjuárás í Bagdad þann 2. júlí síðastliðinn.Þann 7. júní síðastliðinn var sprengja sprengd úti á götu í Istanbúl og kostaði hún ellefu manns lífið, þar á meðal sjö lögreglumenn. Fréttablaðið/EPAAllt árið 2015 hafi hryðjuverk kostað meira en 35 þúsund manns lífið utan Evrópu. Hryðjuverk voru einnig nokkuð tíð í Evrópu á sjöunda og áttunda áratug síðustu aldar, en þá sjaldnast í nafni öfgatrúar af neinu tagi heldur frekar undir pólitískum formerkjum. BBC bendir hins vegar í umfjöllun sinni einnig á að dauðsföll vegna morða og slysfara eru svo miklu fleiri í Evrópu að hryðjuverk vega þar ekki þungt. „Þrátt fyrir alla þá hræðslu sem hryðjuverk leiða af sér, þá er nánast öruggt að fólk mun deyja af einhverjum öðrum völdum,“ er þar haft eftir sálfræðingnum Steven Pinker, sem er prófessor við Harvard-háskóla. „En þau eru til þess ætluð að vekja mikla umfjöllun. Við getum ekki tekið augun af blóði drifnum fjöldamorðum og hryðjuverkamennirnir vita það.“Skilgreining á hryðjuverkum Til þessa hefur ekki náðst almennt samkomulag um það hvernig skilgreina eigi hryðjuverk, þótt margar tillögur að skilgreiningu hafi verið settar fram. Háskólinn í Maryland í Bandaríkjunum hefur um árabil haldið úti gagnabanka um hryðjuverk, The Global Terrorism Database, þar sem stuðst er við þá skilgreiningu að hryðjuverk felist í: Ólöglegri valdbeitingu og ofbeldi, eða hótun um ólöglega valdbeitingu og ofbeldi, í þeim tilgangi að ná fram pólitísku, efnahagslegu, trúarlegu eða félagslegu markmiði með því að sá ótta, kúga eða ógna. Sá fyrirvari er þó settur að ofbeldið eða hótunin teljist ekki hryðjuverk nema sá sem beitir því sé ekki fulltrúi neins ríkisvalds.Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Tekur U-beygju og kallar stuðningsmenn sína aumingja Erlent Átta börn fædd úr erfðaefni þriggja einstaklinga til að fyrirbyggja sjúkdóma Erlent Ásthildur bendir strandveiðimönnum á minnihlutann Innlent Dregið úr virkni en virðist enn gjósa í um tíu gígum Innlent Aðalsvið Tomorrowland brann til kaldra kola Erlent Met í verðtryggðum lánveitingum lífeyrissjóðanna Innlent Von der Leyen dásamaði útsýnið á Reykjavíkurflugvelli Innlent Félag eldri borgara vildi bygginguna nær lóðarmörkunum Innlent Grunur um að maður hafi kveikt í húsi í Reykjanesbæ Innlent Landlæknir hlynnt því að banna ljósabekki Innlent Fleiri fréttir Saksóknari í Epstein-málinu látinn taka pokann sinn Borgarstjóri Istanbúl í tuttugu mánaða fangelsi Tugir látnir eftir eldsvoða í verslunarmiðstöð Átta börn fædd úr erfðaefni þriggja einstaklinga til að fyrirbyggja sjúkdóma Tekur U-beygju og kallar stuðningsmenn sína aumingja Aðalsvið Tomorrowland brann til kaldra kola Ísrael sprengir í Sýrlandi: Þrír látnir og tugir særðir Fimm glæpamenn fluttir frá Bandaríkjunum til Esvatíní Handtekin fyrir að stunda kynlíf með munkum og kúga af þeim fé Að ráðast, eða ráðast ekki, á Moskvu Leggur til að frídögum verði fækkað um tvo Hyggst ekki segja af sér þrátt fyrir reiði vegna Epstein-listans Pútín lætur sér fátt um finnast Ekkja Navalní mótmælir tónleikum „náins vinar“ Pútín Leynd aflétt af leynilegri áætlun um móttöku Afgana Fyrirætlanir um búðir í Rafah vekja ágreining Rússar virðast hafa litlar áhyggjur af hótunum Trump Hótar Pútín með tollum ef friður næst ekki á fimmtíu dögum Uppgröftur að hefjast þar sem allt að 800 börn voru jarðsett Trump segir Pútín hafa komið sér á óvart „Tæknivilla“ hafi valdið árás á fólk sem var að sækja sér vatn Segjast hafa „útrýmt“ banamönnum ofurstans Gisèle Pelicot sæmd æðstu heiðursorðu Frakka Hvetja foreldra til að bólusetja börnin sín eftir andlát vegna mislinga Reyna aftur að sigla til Gasa Veita yfirráðasvæði Frakklands meira sjálfstæði Kim lofar Rússum „skilyrðislausum stuðningi“ Hótar að svipta Rosie O'Donnell ríkisborgararétti Fjórir látnir eftir gríðarstóra loftárás Slökkt á eldsneytisflæði rétt eftir flugtak og ruglingur milli flugmanna Sjá meira