Þann 27. janúar 2020 tók ríkislögreglustjóri í samráði við sóttvarnalækni og embætti landlæknis þá ákvörðun að lýsa yfir óvissustigi almannavarna vegna kórónuveirunnar og eru því tvö ár liðin frá því að almannavarnir voru virkjaðar vegna faraldursins.
„Í lok desember 2019 bárust fregnir af alvarlegum lungnasýkingum í Wuhan-borg í Kína. Í kjölfarið var staðfest að um áður óþekkt kórónaveiruafbrigði er að ræða, sem nú kallast 2019-nCoV. Staðfest er að veiran smitast á milli manna og að hún getur valdið alvarlegum veikindum,“ sagði í drungalegri tilkynningu frá almannavörnum þann dag.
Óvissustig var heldur betur réttnefni þar sem enginn vissi á þeim tíma hvað þessi nýja veira bæri í skauti sér. Tveimur dögum eftir að óvissustigi var lýst yfir hér á landi lýsti Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin yfir neyðarástandi á heimsvísu vegna veirunnar. Þá voru þó enn flestir smitaðir í Kína en ljóst var að veiran væri á faraldsfæti.
Fyrsta tilfellið mánuði seinna
Fyrsta tilfelli kórónuveirunnar hér á landi greindist rúmum mánuði síðar, þann 28. febrúar, en þá hafði veiran náð að dreifa sér til sífellt fleiri landa utan Asíu. Þann 6. mars var síðan neyðarstigi almannavarna lýst yfir hér á landi en þá höfðu tveir greinst með veiruna.
Fyrstu einstaklingarnir sem greindust smitaðir hér á landi höfðu nýverið verið á ferðalagi í Austurríki eða Norður-Ítalíu, þar sem veiran reyndist sérstaklega skæð.
Smátt og smátt fjölgaði tilfellum hér á landi og ekki leið á löngu þar sem fólk fór að smitast sín á milli innanlands. Þegar mest á lét, í því sem átti eftir að reynast vera fyrsta bylgja faraldursins af mörgum, greindust rúmlega hundrað smitaðir á einum degi.
Gripið til hertra ráðstafana
Þann 13. mars, sléttri viku eftir að greint var frá fyrstu tilfellunum, var gripið til þeirrar fordæmalausu ráðstöfunar að grípa til samkomubanns hér á landi til að stemma stigu við útbreiðslu veirunnar en þá höfðu 126 greinst með veiruna.
Með samkomubanninu máttu aðeins hundrað manns koma saman, háskólum og framhaldsskólum var lokað, og fjarlægðarmörkum milli fólks komið á. Þær aðgerðir áttu að gilda í fjórar vikur en voru síðan framlengdar í fjórar vikur til viðbótar.
Næstu mánuði tóku við hæðir og lægðir í faraldrinum en veiran fann sér alltaf nýjar leiðir þegar landsmenn voru loksins byrjaðir að sjá fyrir endann á faraldrinum.
Þegar mest á lét voru tíu manna samkomutakmörk í gildi hér á landi auk þess sem miklar takmarkanir voru á ferðalögum milli landa. Bylgjurnar komu og fóru, sem og veiruafbrigðin, og við kynntumst þríeyki sóttvarnalæknis, landlæknis og lögreglu á hátt í 200 upplýsingafundum.
Viðvörunarstig almannavarna og Landspítala flakkaði milli neyðarstigs og hættustigs nokkrum sinnum. Harðar samkomutakmarkanir voru settar á og þeim síðan aflétt til skiptis.
Loksins á leiðinni út?
Í dag er neyðarstig almannavarna í gildi en það tók gildi í fjórða sinn frá upphafi faraldursins þann 11. Janúar. Landspítali er sömuleiðis á neyðarstigi, 45 hafa látist eftir að hafa smitast, og daglega greinast yfir þúsund manns með veiruna.
Getgátur um að endalok faraldursins kunni vera í nánd minna á þessum tímapunkti eflaust á söguna um Pétur og úlfinn en það virðist þó vera staðan að mati sérfræðinga. Margir binda vonir við að ómíkron afbrigði veirunnar kunni að vera leiðin út úr faraldrinum fyrir heimsbyggðina alla, þar á meðal Ísland.
Á morgun mun ríkisstjórnin kynna afléttingaráætlun og segir Þórólfur Guðnason sóttvarnalæknir er bjartsýnn á að það styttist í að landsmenn fari að sjá fyrir endann á faraldrinum.
Hvort að sú verði raunin er þó engin leið að vita.