Arfgerðin fannst í hrútnum Gimsteini 21-001 frá Þernunesi í Reyðarfirði og fimm frænkum hans, Njálu-Brennu, Katrínu, Svandísi, Hallgerði og Njálu-Sögu.
Á vef Ráðgjafamiðstöðvarinnar (RML) er farið yfir tíðindin þar sem segir að fundurinn marki straumhvörf í sauðfjárrækt á Íslandi og baráttunni við riðuveiki.
„Fyrir rúmlega 20 árum varð vísindamönnum ljóst að ARR afbrigði príonpróteinsins veitti vörn gegn riðuveiki í sauðfé, segir á vef RML.“ Eyþór segir að með útbreiðslu arfgerðarinnar verði hægt að gjörbreyta því hvernig brugðist er við þegar riða kemur upp.
Talið að kindurnar með ARR veikist ekki og smiti ekki
Genið er viðurkennt af Evrópusambandinu og því þarf ekki að byrja á því að fá arfgerðina viðurkenna sem verndandi arfgerð.
„ Fljótlega mætti því taka upp reglur að fyrirmynd ESB sem m.a. þýðir að ekki þurfi að skera allar kindur á bæjum þar sem upp kemur riða. Í löndum Evrópusambandsins er ekki skylda að skera niður kindur sem bera ARR þó riða sé staðfest í hjörðinni – því talið er að slíkar kindur geti hvorki veikst né smitað annað fé ef þær eru arfhreinar fyrir ARR,“ segir á vef RML,
„Þar er það praktíserað þannig að þó að það kæmi upp riða í einhverri hjörð þá eru þessar kindur aldrei skornar því að þær hvorki smitast né smita aðrar kindur,“ útskýrir Eyþór.
Frábært vopn í vopnabúrið gegn riðu
Reglulega eru sagðar fréttir af því þegar skera þarf niður heilu búin þegar riðuveiki kemur upp, með tilheyrandi fjárhags- og tilfinningatjóni.
„Þetta hefur þá þýðingu að við getum gjörbreytt taktinum á því að vinna gegn riðuveiki á Íslandi. Nú getum við að fara að beita ræktun með mun öflugri hættu en áður,“ segir Eyþór.
„Það er náttúrulega svo mikil gjörbylting að eiga við riðuna þó við þurfum áfram að fara varlega og gæta að öllum smitvörnum. Þetta mun taka einhver ár en að vera komin með þetta vopn í vopnabúrið er náttúrulega frábært,“ segir hann ennfremur.
Voru orðin úrkola vonar en ákváðu að gera eina lokatilraun
Verkefni næstu ára sé að fjölga gripum sem búa yfir umræddri arfgerð. Mikil vinna hefur verið lögð í það að finna arfgerðina og voru 4.200 sýni raðgreind í rannsókninni sem skilaði niðurstöðunum sem tíðindi dagsins byggja á. Um síðustu aldamót voru gerðar sambærilegar rannsóknir án þess að ARR-arfgerðin kæmi í ljós.
Raunar voru Eyþór og þau sem koma að rannsókninnni orðin úrkola vonar, áður en ákveðið var að taka eina lokatilraun. Þá fannst hrúturinn Gimsteinn á Þernunesi.
„Hann er algjör gimsteinn, því að við vorum í rauninni búin að telja þetta nokkuð af, að þetta væri hérna í stofninum. Það var ákveðið að gera hálfgerða lokaleit núna og menn voru farnir að ræða það mjög alvarlega að skoða það að flytja þetta erfðaefni með einhverjum hætti inn til landsins, sem yrði ekki auðvelt við að eiga,“ segir Eyþór.
Stóreykur líkurnar á því að hægt sé að vinna lokasigur gegn riðuveiki
Sem fyrr segir snýr vinna næstu mánaða og ára í það að dreifa arfgerðinni sem víðast en Eyþór bindur reyndar vonir við að hana sé nú þegar að finna víðar um landið. Stefnt er að því að afla upplýsinga um arfgerðir um fimmtán þúsund gripa í vetur, og ætti það að skýra stöðuna betur.
Í tilkynningu á vef atvinnuvegaráðuneytisins er haft eftir Svandísi Svavarsdóttur, landbúnaðar- og sjávarútvegsráðherra að fréttirnar gefi fyrirheit um að hægt sé að vinna lokasigur á riðuveiki á Íslandi.
Eyþór segir að tíðindi dagsins auki líkurnar á því til muna.
„Ég myndi segja að það myndi stórauka líkurnar á því að við getum kveðið þetta í kútinn. Það fer eftir því hvernig við höldum á málum. Þetta er ekkert sjálfgefið en ef allt gengur að óskum á það að vera vel hægt.“
