Fjögur til tíu prósent barna fæðist með tunguhaft: „Þetta er vefur sem skerðir hreyfigetuna“ Elísabet Inga Sigurðardóttir skrifar 30. júlí 2021 16:56 Sonja Magnúsdóttir er talmeinafræðingur. aðsend Fjögur til tíu prósent barna fæðast með vara- eða tunguhaft. Talmeinafræðingur segir að fræða þurfi heilbrigðisstarfsfólk um vandann. Í kvöldfréttum okkar í gær fjölluðum við um mæður sem segja mikilvægt að fræða heilbrigðisstarfsfólk um vara- og tunguhaft barna. Þær segja þekkingarleysi ríkja um þessi mál hérlendis og gagnrýna úrræðaleysi. Þekkingarleysi hér á landi Sonja Magnúsdóttir er talmeinafræðingur sem hefur að miklu leyti sérhæft sig í tunguhafti og sótt námskeið erlendis til að fræða sig um vandann. Hún tekur undir með mæðrunum, segir þekkingarleysi ríkja um hlutverk tungunnar innan heilbrigðiskerfisins. „Ég held að fólk átti sig ekki á því hvaða hlutverki tungan gegnir. Við notum tunguna til þess að mynda málhljóðin, borða og kyngja. Þegar þessi hreyfifærni er skert þá hefur það áhrif á þessi hlutverk. Það er mitt hlutverk sem talmeinafræðingur að meta þessa færni og svo annarra að íhluta.“ Tunguhaft er til staðar þegar himnan sem tengir tunguna við munnbotninn er óeðlilega strekkt og skerðir hreyfigetu tungunnar. Slíkt getur haft neikvæð áhrif á tal, næringu og svefn barna. Langir biðlistar Sonja segir fá úrræði hérlendis og að biðlistar eftir tunguhaftsaðgerðum séu langir. „Háls, nef og eyrnalæknar og barnalæknar hafa alveg verið að gera þetta þegar þess hefur þurft en hafa kannski ekki þekkinguna að baki. Það þarf að undirbúa barnið og veita því eftirfylgni. Úrræðin hafa verið til staðar en það er teljandi á fingrum annarrar handar þeir íhlutunaraðilar sem hafa kafað ofan í þetta og kynnt sér málin í rauninni.“ Tunguhaft getur haft veruleg áhrif á líðan barna. „Haftið skerðir hreyfigetuna og hefur áhrif á það að barnið geti borðað, meðhöndlað mat eða tekið brjóst. Þetta getur haft áhrif á barn sem er að mynda málhljóðin og þegar við kyngjum þá þurfum við að lyfta tungunni upp í góminn og þegar tunguhaftið heldur tungunni niðri þá náum við tungunni ekki upp og kyngingin verður óeðlileg. Tunguhaftið getur haft áhrif á einstaklinga á öllum aldri.“ Rætt var við Sonju í hádegisfréttum Bylgjunnar. Sonja segir að fáir tengi kvilla við þetta litla band sem staðsett er undir tungunni. Hún segir fáa meðvitaða um afleiðingar tunguhafts. „Fólk er ekki meðvitað um það. Eins og þessar mæður sem þú talaðir við í gær. Þær gengu á milli lækna. Læknarnir hafa ekki áttað sig á þeim afleiðingum sem það hefur í för með sér að bíða og sjá. Af hverju að bíða og sjá? Þetta er vefur sem skerðir hreyfigetuna. Ef þú ert með vef undir hendinni sem veldur því að handleggurinn er fastur við búkinn þá eðlilega getur þú ekki hreyft höndina rétt og það er enginn að bíða með að losa þann vef. Það er alveg eins með tunguna. Hreyfifærnin þarf að vera til staðar til þess að hún geti sinnt hlutverkum sínum.“ Fjögur til tíu prósent barna fæðist með tunguhaft Sonja segir að margir leiti sér aðstoðar talmeinafræðings vegna þessa en um fjögur til tíu prósent barna fæðast með tunguhaft. „Ég legg framburðarpróf fyrir þau börn sem koma til mín og spyr foreldrana hvernig gangi að borða. Yfirleitt er svarið að það gangi vel, en að barnið vilji bara borða brauð eða jógúrt. Þá er það eðlilegt að þessu börn sem eru með tunguhaft og skerta hreyfifærni, þau sækja í þann mat sem er auðveldur að meðhöndla.“ Sonja segir að það skipti máli að einkenni séu til staðar ef íhlutun eigi að fara fram. „Það skiptir miklu máli að það séu einkenni. Þú getur verið með tunguhaft og vefurinn sjáanlegur en það er ekki að hafa áhrif. Þú þarft að hafa ákveðin einkenni til að íhlutun fari fram og þurfi að fara fram til þess að liðka þessa hreyfifærni.“ Aðgerðin sé ekki mikið inngrip. „Þeir sem eru á íhluta nota skæri, hnífa eða „leiser.“ Það skiptir ekki máli hvaða áhald er notað svo framarlega sem sá sem framkvæmir aðgerðina hafi færnina til þess.“ Þá sé hægt að vera með tunguhaft án þess að vefur sé sýnilegur þegar tungunni er lyft. „Það er kallað aftara haft,“ segir Sonja og bætir við að það geti haft áhrif á ungabörn þegar brjóstagjöf fer fram. Bakflæði eða tunguhaft? Sonja segir að einkennum tunguhafts sé stundum ruglað við einkenni bakflæðis. „Mæður finna þetta oft líka. Eymsli í geirvörtum við brjóstagjöf, sár og þess háttar. Það þarf að huga að móðurinni líka, hvaða einkenni hún hefur.“ Sonja segir að einkennum tunguhafts sé stundum ruglað við einkenni bakflæðis. „Algeng einkenni hjá ungabörnum eru mikil uppköst. Mjólkin er að koma upp aftur því þau gleypa svo mikið loft sem fylgir. Það er bakflæðilík einkenni og því er börnum oft vísað á bakflæðilyf en svo kemur í ljós að þetta gerist af því að þau gleypa svo mikið loft því þau ná ekki að grípa brjóstið.“ Hér má finna stuðningshóp um vara- og tunguhaft á Facebook Heilbrigðismál Börn og uppeldi Tengdar fréttir Segja mikilvægt að fræða heilbrigðisstarfsfólk um tungu- og varahaft Mæður barna sem fæðast með tunguhaft segja mikilvægt að fræða heilbrigðisstarfsfólk um vandann. Þær segja þekkingarleysi ríkja um þessi mál í heilbrigðiskerfinu og gagnrýna úrræðaleysi. 29. júlí 2021 20:00 Mest lesið Skýrt ákall um heilsdagsverkfall á kvennafrídegi í ár Innlent Gerðu árás á rússneska efnaverksmiðju í Bryansk Erlent Lýstu yfir hættustigi vegna flugvélar í vanda Innlent Kynfræðsla ekki endilega forgangsatriði í fermingarfræðslu Innlent Fjölgun á þeim sem lögregla fylgir úr landi Innlent Vísindamenn segja mikilvægt að vanda valið á þunglyndislyfjum Erlent „Þessi starfsemi er komin til að vera“ Innlent Kannast ekki við gagnrýni á fegurðarsamkeppni ungmenna Innlent Ekki sé gagnlegt að etja Krabbameinsfélaginu og Ljósinu saman Innlent Trump gæti veitt sjálfum sér tugi milljarða í bætur frá eigin stjórn Erlent Fleiri fréttir „Alvarlegt áfall á Grundartanga” sem beri að bregðast við hratt Ný samnorræn og baltnesk gervigreindarmiðstöð opnuð í dag „Það getur einhver verið að tæla barnið þitt fyrir framan þig“ Lýstu yfir hættustigi vegna flugvélar í vanda Fjölgun á þeim sem lögregla fylgir úr landi Skýrt ákall um heilsdagsverkfall á kvennafrídegi í ár Kynfræðsla ekki endilega forgangsatriði í fermingarfræðslu Fleiri stöðugildi sjúkraþjálfara muni fara í skriffinnsku „Þessi starfsemi er komin til að vera“ Samþykktu leiðtogaprófkjör hjá Viðreisn í Reykjavík Kannast ekki við gagnrýni á fegurðarsamkeppni ungmenna Ekki sé gagnlegt að etja Krabbameinsfélaginu og Ljósinu saman Stöðva framleiðslu í álverinu á Grundartanga Óvissustig vegna snjóflóðahættu í Ólafsfjarðarmúla Olíuboranir að hefjast beint norður af Íslandi Óttast afleiðingar þess að fjársterkari kaupendur sitji einir að markaðnum Fermingarfræðslan umdeilda stappi nærri sturlun Fundi frestað þar til á morgun Stopp á fasteignamarkaði, Miðflokkur á flugi og fegurðarsamkeppni Barn flutt á sjúkrahús eftir að hafa lent undir bíl Flugvél snúið til Keflavíkur vegna bilunar Skipta út hraðhleðslustöðinni vegna bilunar Verktakar hyggjast leita réttar síns eftir að ríkið rifti samningi Fuglaflensa greinist í refum Maðurinn í lífshættu og til rannsóknar hver veitti áverkana Sakar Krabbameinsfélagið um að vera í raun fjármálafyrirtæki Eyvindur tekur varanlegt sæti í Landsrétti Hlýða á kröfu um mun þyngri refsingu tvíburanna og Samúels Jóa Láta ekki lengur flokka drykkjarfernur frá pappírsúrgangi Hefði haldið að Halla gæti vitnað í aðra en Maó og hans líka Sjá meira
Í kvöldfréttum okkar í gær fjölluðum við um mæður sem segja mikilvægt að fræða heilbrigðisstarfsfólk um vara- og tunguhaft barna. Þær segja þekkingarleysi ríkja um þessi mál hérlendis og gagnrýna úrræðaleysi. Þekkingarleysi hér á landi Sonja Magnúsdóttir er talmeinafræðingur sem hefur að miklu leyti sérhæft sig í tunguhafti og sótt námskeið erlendis til að fræða sig um vandann. Hún tekur undir með mæðrunum, segir þekkingarleysi ríkja um hlutverk tungunnar innan heilbrigðiskerfisins. „Ég held að fólk átti sig ekki á því hvaða hlutverki tungan gegnir. Við notum tunguna til þess að mynda málhljóðin, borða og kyngja. Þegar þessi hreyfifærni er skert þá hefur það áhrif á þessi hlutverk. Það er mitt hlutverk sem talmeinafræðingur að meta þessa færni og svo annarra að íhluta.“ Tunguhaft er til staðar þegar himnan sem tengir tunguna við munnbotninn er óeðlilega strekkt og skerðir hreyfigetu tungunnar. Slíkt getur haft neikvæð áhrif á tal, næringu og svefn barna. Langir biðlistar Sonja segir fá úrræði hérlendis og að biðlistar eftir tunguhaftsaðgerðum séu langir. „Háls, nef og eyrnalæknar og barnalæknar hafa alveg verið að gera þetta þegar þess hefur þurft en hafa kannski ekki þekkinguna að baki. Það þarf að undirbúa barnið og veita því eftirfylgni. Úrræðin hafa verið til staðar en það er teljandi á fingrum annarrar handar þeir íhlutunaraðilar sem hafa kafað ofan í þetta og kynnt sér málin í rauninni.“ Tunguhaft getur haft veruleg áhrif á líðan barna. „Haftið skerðir hreyfigetuna og hefur áhrif á það að barnið geti borðað, meðhöndlað mat eða tekið brjóst. Þetta getur haft áhrif á barn sem er að mynda málhljóðin og þegar við kyngjum þá þurfum við að lyfta tungunni upp í góminn og þegar tunguhaftið heldur tungunni niðri þá náum við tungunni ekki upp og kyngingin verður óeðlileg. Tunguhaftið getur haft áhrif á einstaklinga á öllum aldri.“ Rætt var við Sonju í hádegisfréttum Bylgjunnar. Sonja segir að fáir tengi kvilla við þetta litla band sem staðsett er undir tungunni. Hún segir fáa meðvitaða um afleiðingar tunguhafts. „Fólk er ekki meðvitað um það. Eins og þessar mæður sem þú talaðir við í gær. Þær gengu á milli lækna. Læknarnir hafa ekki áttað sig á þeim afleiðingum sem það hefur í för með sér að bíða og sjá. Af hverju að bíða og sjá? Þetta er vefur sem skerðir hreyfigetuna. Ef þú ert með vef undir hendinni sem veldur því að handleggurinn er fastur við búkinn þá eðlilega getur þú ekki hreyft höndina rétt og það er enginn að bíða með að losa þann vef. Það er alveg eins með tunguna. Hreyfifærnin þarf að vera til staðar til þess að hún geti sinnt hlutverkum sínum.“ Fjögur til tíu prósent barna fæðist með tunguhaft Sonja segir að margir leiti sér aðstoðar talmeinafræðings vegna þessa en um fjögur til tíu prósent barna fæðast með tunguhaft. „Ég legg framburðarpróf fyrir þau börn sem koma til mín og spyr foreldrana hvernig gangi að borða. Yfirleitt er svarið að það gangi vel, en að barnið vilji bara borða brauð eða jógúrt. Þá er það eðlilegt að þessu börn sem eru með tunguhaft og skerta hreyfifærni, þau sækja í þann mat sem er auðveldur að meðhöndla.“ Sonja segir að það skipti máli að einkenni séu til staðar ef íhlutun eigi að fara fram. „Það skiptir miklu máli að það séu einkenni. Þú getur verið með tunguhaft og vefurinn sjáanlegur en það er ekki að hafa áhrif. Þú þarft að hafa ákveðin einkenni til að íhlutun fari fram og þurfi að fara fram til þess að liðka þessa hreyfifærni.“ Aðgerðin sé ekki mikið inngrip. „Þeir sem eru á íhluta nota skæri, hnífa eða „leiser.“ Það skiptir ekki máli hvaða áhald er notað svo framarlega sem sá sem framkvæmir aðgerðina hafi færnina til þess.“ Þá sé hægt að vera með tunguhaft án þess að vefur sé sýnilegur þegar tungunni er lyft. „Það er kallað aftara haft,“ segir Sonja og bætir við að það geti haft áhrif á ungabörn þegar brjóstagjöf fer fram. Bakflæði eða tunguhaft? Sonja segir að einkennum tunguhafts sé stundum ruglað við einkenni bakflæðis. „Mæður finna þetta oft líka. Eymsli í geirvörtum við brjóstagjöf, sár og þess háttar. Það þarf að huga að móðurinni líka, hvaða einkenni hún hefur.“ Sonja segir að einkennum tunguhafts sé stundum ruglað við einkenni bakflæðis. „Algeng einkenni hjá ungabörnum eru mikil uppköst. Mjólkin er að koma upp aftur því þau gleypa svo mikið loft sem fylgir. Það er bakflæðilík einkenni og því er börnum oft vísað á bakflæðilyf en svo kemur í ljós að þetta gerist af því að þau gleypa svo mikið loft því þau ná ekki að grípa brjóstið.“ Hér má finna stuðningshóp um vara- og tunguhaft á Facebook
Heilbrigðismál Börn og uppeldi Tengdar fréttir Segja mikilvægt að fræða heilbrigðisstarfsfólk um tungu- og varahaft Mæður barna sem fæðast með tunguhaft segja mikilvægt að fræða heilbrigðisstarfsfólk um vandann. Þær segja þekkingarleysi ríkja um þessi mál í heilbrigðiskerfinu og gagnrýna úrræðaleysi. 29. júlí 2021 20:00 Mest lesið Skýrt ákall um heilsdagsverkfall á kvennafrídegi í ár Innlent Gerðu árás á rússneska efnaverksmiðju í Bryansk Erlent Lýstu yfir hættustigi vegna flugvélar í vanda Innlent Kynfræðsla ekki endilega forgangsatriði í fermingarfræðslu Innlent Fjölgun á þeim sem lögregla fylgir úr landi Innlent Vísindamenn segja mikilvægt að vanda valið á þunglyndislyfjum Erlent „Þessi starfsemi er komin til að vera“ Innlent Kannast ekki við gagnrýni á fegurðarsamkeppni ungmenna Innlent Ekki sé gagnlegt að etja Krabbameinsfélaginu og Ljósinu saman Innlent Trump gæti veitt sjálfum sér tugi milljarða í bætur frá eigin stjórn Erlent Fleiri fréttir „Alvarlegt áfall á Grundartanga” sem beri að bregðast við hratt Ný samnorræn og baltnesk gervigreindarmiðstöð opnuð í dag „Það getur einhver verið að tæla barnið þitt fyrir framan þig“ Lýstu yfir hættustigi vegna flugvélar í vanda Fjölgun á þeim sem lögregla fylgir úr landi Skýrt ákall um heilsdagsverkfall á kvennafrídegi í ár Kynfræðsla ekki endilega forgangsatriði í fermingarfræðslu Fleiri stöðugildi sjúkraþjálfara muni fara í skriffinnsku „Þessi starfsemi er komin til að vera“ Samþykktu leiðtogaprófkjör hjá Viðreisn í Reykjavík Kannast ekki við gagnrýni á fegurðarsamkeppni ungmenna Ekki sé gagnlegt að etja Krabbameinsfélaginu og Ljósinu saman Stöðva framleiðslu í álverinu á Grundartanga Óvissustig vegna snjóflóðahættu í Ólafsfjarðarmúla Olíuboranir að hefjast beint norður af Íslandi Óttast afleiðingar þess að fjársterkari kaupendur sitji einir að markaðnum Fermingarfræðslan umdeilda stappi nærri sturlun Fundi frestað þar til á morgun Stopp á fasteignamarkaði, Miðflokkur á flugi og fegurðarsamkeppni Barn flutt á sjúkrahús eftir að hafa lent undir bíl Flugvél snúið til Keflavíkur vegna bilunar Skipta út hraðhleðslustöðinni vegna bilunar Verktakar hyggjast leita réttar síns eftir að ríkið rifti samningi Fuglaflensa greinist í refum Maðurinn í lífshættu og til rannsóknar hver veitti áverkana Sakar Krabbameinsfélagið um að vera í raun fjármálafyrirtæki Eyvindur tekur varanlegt sæti í Landsrétti Hlýða á kröfu um mun þyngri refsingu tvíburanna og Samúels Jóa Láta ekki lengur flokka drykkjarfernur frá pappírsúrgangi Hefði haldið að Halla gæti vitnað í aðra en Maó og hans líka Sjá meira
Segja mikilvægt að fræða heilbrigðisstarfsfólk um tungu- og varahaft Mæður barna sem fæðast með tunguhaft segja mikilvægt að fræða heilbrigðisstarfsfólk um vandann. Þær segja þekkingarleysi ríkja um þessi mál í heilbrigðiskerfinu og gagnrýna úrræðaleysi. 29. júlí 2021 20:00