Erlent

Bandaríkin segja Íran hafa hertekið olíuflutningaskip

Hallgerður Kolbrún E. Jónsdóttir skrifar
Olíuflutningaskip suður af strönd Íran.
Olíuflutningaskip suður af strönd Íran. getty/Kyodo News
Talið er að íranskar hersveitir hafi tekið yfir lítið olíu flutningaskip sem var á ferð um Hormússund eftir að það ætti að senda frá sér staðsetningarhnit sín. Þetta var haft eftir opinberum starfsmanni Bandarískra yfirvalda og greint frá á vef fréttastofu Sky.

Skipið bar fána Panama og ber nafnið Riah en það sigldi í landhelgi Íran nærri Qeshm eyju. Á eynni er herstöð íranska hersins (IRGC). „Okkur grunar að skipið hafi verið tekið með valdi,“ sagði starfsmaðurinn.

„Gæti hafa orðið bilun eða það verið togað í land til aðstoðar? Það er möguleiki. En því lengur sem ekkert heyrist frá skipinu… verður það að áhyggjuefni.“

Riah var á siglingu frá Sameinuðu arabísku furstadæmunum (SAF), þrátt fyrir að opinber starfsmaður þeirra segir að það hafi hvorki verið í eigu SAF né að starfa fyrir þau og að enginn ríkisborgari Sameinuðu arabísku furstadæmanna væri um borð í skipinu.

Frá skipinu var ekki sent neyðarkall segir starfsmaður SAF.

„Við erum að fylgjast með málinu ásamt samstarfsþjóðum okkar.“

Bretar í viðbragðssstöðu

Talskona Fimmta flota Bandaríkjanna, sem er staðsettur á Persaflóa, sagði að þau væru meðvituð um áhyggjurnar af flutningaskipinu.

Aðeins er vika síðan þrjú írönsk herskip reyndu að koma í veg fyrir að flutningaskip sem bar breskan fána kæmist í gegn um sundið en breski sjóherinn var fljótur að bregðast við.

Breska herskipinu HMS Montrose tókst að fá írönsku herskipin til að færa sig án þess að skoti væri hleypt af.

HMS Montrose þurfti einnig að veita olíuskipinu British Heritage vernd eftir að Íran hótaði að taka yfir bresk skip í kjölfar þess að breski sjóherinn aðstoði við það að kyrrsetja íranskt olíuskip út af strönd Gíbraltar.

Bretland hefur síðan þá sagt að það muni sleppa olíuskipinu Grace 1 ef Íran lofi að það muni ekki flytja olíu til Sýrlands og þar með brjóta viðskiptabann Evrópusambandsins.

Leiðtogi Íran, Ayatollah Ali Khamenei sagði á þriðjudag að land hans muni bregðast við með valdi vegna haldlagningar skipsins sem geymir 2,1 milljón tunnur af hráolíu og sakaði Bretland um rán.

„Ef Guð leyfir mun Íslamska Ríkið og hersveitir þess ekki láta þessu illsku líðast án andsvars,“ sagði hann.

Æðsti leiðtogi Íran, Ayatollah Ali Khamenei.getty/Pool/Iranian Religious Leader Press Office
Þessi aukna spenna hefur valdið því að Bretland hefur aukið viðveru sjóhersveita sinna á Persaflóa. Auk þess hafa flutningaskip sem bera breska fána verið vöruð við aukinni hættu á flóanum og hafa skipin verið hvött til að sigla ekki um íranska landhelgi.

Íran hefur enn ekki gert athugasemdir við hvarf Riah olíuskipsins.

Fjöldi olíuflutningaskipa hafa orðið fyrir barðinu á svokölluðum „limpet mine“ árásum síðustu tvo mánuði, en þess konar sprengjur eru notaðar í sjóhernaði og eru festar við skotmörk sín með notkun segulafls. Bandaríkin hafa kennt Íran um þessar árásir en stjórnvöld í Tehran hafa neitað þeim ásökunum.

Eldfimt ástand vegna kjarnorkusamnings

Spennan á Persaflóa er að mestu vegna pattstöðu Bandaríkjanna og Íran vegna kjarnorkusamnings milli landanna tveggja og fleiri stórríkja.

Donald Trump, Bandaríkjaforseti, sagði Bandaríkin úr samningnum í fyrra og endurvakti viðskiptaþvinganir og bönn á Tehran en önnur ríki sem skrifuðu undir samninginn hafa reynt allt í sínu valdi til að halda samningnum í gildi, þar á meðal Bretland, Frakkland og Þýskaland.

Segull eftir segulsprengju, eða „limpet mine“, sem notuð er í sjóhernaði. Svona sprengjur hafa verið notaðar undanfarna tvo mánuði gegn olíuskipum á Persaflóa og hafa Bandaríkjamenn sakað Írani um að beita þeim gegn flutningaskipunum.getty/U.S. Department of Defense
Það hefur þó reynst nokkuð erfitt upp á síðkastið þar sem Íranar hafa hafið offramleiðslu á auðguðu úrani miðað við samninginn. Íran hefur hótað að hætta alveg að fylgja samningnum ef evrópsku ríkin verndi það ekki fyrir viðskiptaþvingunum Bandaríkjanna.

Riah fer venjulega frá Dubai og Sharjah á vesturströnd Sameinuðu arabísku furstadæmanna, í gegn um sundið og til Fujairah á austurströnd Sameinuðu arabísku furstadæmanna. Hins vegar kom eitthvað fyrir skipið á tólfta tímanum á laugardags kvöldið samkvæmt staðsetningarupplýsingum.

Giorgos Beleris, talsmaður staðsetningarfyrirtækisins Refinitiv, sagði í samtali við fréttastofu Sky að skipið hafi stöðugt sent frá sér staðsetningarupplýsingar síðustu þrjá mánuði.

„Það að ekkert merki hafi borist er mjög áhugavert,“ sagði hann.

Hvarfið er ekki það eina undarlega við skipið en það hver eigandi þess er er óþekkt. Skráður eigandi þess er fyrirtækið Prime Tankers LLC, hvers höfuðstöðvar eru í Dubai, en það sagði í samtali við fréttastofu AP að það hafi selt skipið öðru fyrirtæki sem ber nafnið Mouj Al-Bahar. Þegar fréttastofan hringdi þangað sagði maðurinn sem svaraði símanum að fyrirtækið ætti engin skip.


Tengdar fréttir

Samkomulag við Íran er hvergi nærri í sjónmáli

Bretum, Frökkum og Þjóðverjum gengur erfiðlega að komast að samkomulagi við stjórnvöld í Íran um að halda áfram að framfylgja JCPOA-kjarnorkusamningnum sem ríkin fjögur, auk Bandaríkjanna, Kína, Rússlands og Evrópusambandsins, gerðu árið 2015.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×