Fá ekki meðhöndlun og kostnaður samfélagsins hleypur á milljörðum Þorbjörn Þórðarson skrifar 11. júlí 2014 19:42 Meirihluti fullorðinna sem glímir við þunglyndi og kvíða hér á landi fær aldrei greiningu og meðhöndlun við hæfi. Kostnaður samfélagsins vegna þunglyndis og kvíða hleypur á milljörðum ef ekki tugmilljörðum króna á hverju ári, að sögn verkefnisstjóra hjá Embætti landlæknis. Martin Wolf, aðalhagfræðingur og leiðarahöfundur Financial Times, fjallar um kostnað Breta af geðsjúkdómum í nýjum pistli undir fyrirsögninni: Geðsjúkdómar eru brýnasta heilbrigðisvandamál okkar.Valda meiri eymd en fátækt og atvinnuleysi Í greininni fjallar Wolf um þá staðreynd að þunglyndi og kvíði valdi meiri eymd en líkamlegir sjúkdómar, fátækt og atvinnuleysi. Þá hafi þeir í för með sér gríðarlegan fjárhagslegan kostnað fyrir samfélagið. Wolf vekur athygli á því að minna en þriðjungur fullorðinna Breta sem þjáist af þessum sjúkdómum séu meðhöndlaðir en til samanburðar fái 90 prósent þeirra sem þjást af sykursýki meðhöndlun við hæfi. Samkvæmt tölum Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar (WHO) eru geðrasakanir 38 prósent allra heilsufarsvandamála í þróuðum samfélögum. Dóra Guðrún Guðmundsdóttir sviðsstjóri áhrifaþátta heilbrigðis hjá Embætti landlæknis segir að ekki liggi fyrir tölfræði yfir hversu stór hluti fullorðinna sé með þunglyndi og kvíða án greiningar en líklega sé hlutfallið svipað og í Bretlandi.Hversu mikill kostnaður fellur til í íslensku samfélagi á ári hverju vegna kvíða og þunglyndis? „Við erum ekki með útreikninga um hver hann er nákvæmlega. Við höfum kannski ekki burði til þess að gera þessa útreikninga hér en það eru til greiningar í stærri löndum. Það er hins vegar alveg ljóst að einn helsti orsakavaldur örorku eru geðraskanir og það felur í sér kostnað fyrir samfélagið. Það er því ljóst að það er umtalsverður kostnaður sem hlýst af völdum geðraskana,“ segir Dóra Guðrún.Út frá þessu er raunhæft að áætla að árlegur kostnaður samfélagsins vegna þunglyndis og kvíða hlaupi á milljörðum króna? „Já, það er alveg ljóst. Milljörðum eða tugmilljörðum króna.“Ódýrt að meðhöndla í samanburði við aðra sjúkdóma Tiltölulega ódýrt er að meðhöndla þunglyndi og kvíða samanborið við marga aðra líkamlega sjúkdóma og kostnaður við meðhöndlun er aðeins brot af kostnaði samfélagsins af þessum sjúkdómum. Af þessu virtu er ávinningur samfélagsins af því að fullorðnir fái greiningu og nái bata, augljós. Sumir sem hafa verið greindir þunglyndir hafa upplifað smán þegar þeir hafa snúið aftur til vinnu og margir kjósa því að greina ekki frá sjúkdómi sínum. Þá hafa aðrir ekki leitað sér hjálpar vegna fordóma sem fylgja sjúkdómnum. Hefur Embætti landlæknis einhverjar upplýsingar um það hvers vegna svona margir sem þjást af þessum sjúkdómum fá ekki greiningu og meðhöndlun?Er það vegna stigma? „Ég held að það séu ýmsar ástæður. Það getur verið stigma (smán) og það er vel þekkt en hér á Íslandi er aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu ekki nógu gott. Það er eitthvað sem við þurfum að vinna að. Það stendur til að vinna geðheilbrigðisstefnu og það er mikilvægt að taka á því í henni,“ segir Dóra Guðrún. Hún nefnir að þjónusta sálfræðinga sé ekki niðurgreidd af ríkissjóði líkt og önnur heilbrigðisþjónusta en hugræn atferlismeðferð sem sálfræðingar veita, hefur reynst árangursrík við meðhöndlun á þunglyndi og kvíða. Mest lesið Litaðir seðlar til skoðunar og málið á mjög viðkvæmu stigi Innlent Sagðist ætla að nota tíu milljón króna kókaín allt sjálfur Innlent Sér eftir Landsdómsmálinu: „Ég myndi aldrei gera þetta svona aftur“ Innlent Íslenskar stjörnur fái peninga að gjöf til að leggja undir í veðmálum Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Gæti dregið til tíðinda á næstu klukkustundum Innlent Hjólastólinn í „tengdamömmuboxi“ á toppi bílsins Innlent Rúður skotnar í spað í verslun innflytjenda Innlent Allt að fimm milljóna króna sekt á hvern fisk Innlent Hver er Kári Hansen? Innlent Fleiri fréttir Litaðir seðlar til skoðunar og málið á mjög viðkvæmu stigi Sagðist ætla að nota tíu milljón króna kókaín allt sjálfur Arnór Sighvatsson settur varaseðlabankastjóri fjármálastöðugleika Sér eftir Landsdómsmálinu: „Ég myndi aldrei gera þetta svona aftur“ Íslenskar stjörnur fái peninga að gjöf til að leggja undir í veðmálum Hjólastólinn í „tengdamömmuboxi“ á toppi bílsins Gæti dregið til tíðinda á næstu klukkustundum Fallið frá ráðningarferli og Hermann fylgir Sigurði Inga Allt að fimm milljóna króna sekt á hvern fisk Gamla stjarnan þótti ekki henta nútímakröfum Ekkert eftirlit með veðmálasíðum, landris við Svartsengi og milljónasektir fyrir eldislax Facebook-hakkið hafi ekki áhrif á rannsóknina Hver er Kári Hansen? Nokkurra bíla árekstur á Miklubraut Hafa áhyggjur af fylgistapi flokksins Umferðartafir vegna elds í tengivagni Heimta hundrað milljóna króna tryggingu Engin merki um að kvikuhlaup sé hafið eða að hefjast Gæsluvarðhald beggja framlengt Rúður skotnar í spað í verslun innflytjenda Leggja til kröfu um sólarsellur á þaki nýbygginga Úrskurðaður í síbrotagæslu eftir ofsaaksturinn Svona var Pallborðið með Helgu Þóris og Eiríki Inga Birna sett sýslumaður á Vesturlandi Segir ekkert „dramatískt“ að frétta af eldgosinu Umdeildu frumvarpi um lagareldi breytt Matvælaráðherra segir fiskeldisfrumvarp mikla bragarbót fyrir umhverfið Quang Le hakkaður á Facebook Bein útsending: Kynna skýrslu um aðra orkukosti Aukin virkni í gosinu Sjá meira
Meirihluti fullorðinna sem glímir við þunglyndi og kvíða hér á landi fær aldrei greiningu og meðhöndlun við hæfi. Kostnaður samfélagsins vegna þunglyndis og kvíða hleypur á milljörðum ef ekki tugmilljörðum króna á hverju ári, að sögn verkefnisstjóra hjá Embætti landlæknis. Martin Wolf, aðalhagfræðingur og leiðarahöfundur Financial Times, fjallar um kostnað Breta af geðsjúkdómum í nýjum pistli undir fyrirsögninni: Geðsjúkdómar eru brýnasta heilbrigðisvandamál okkar.Valda meiri eymd en fátækt og atvinnuleysi Í greininni fjallar Wolf um þá staðreynd að þunglyndi og kvíði valdi meiri eymd en líkamlegir sjúkdómar, fátækt og atvinnuleysi. Þá hafi þeir í för með sér gríðarlegan fjárhagslegan kostnað fyrir samfélagið. Wolf vekur athygli á því að minna en þriðjungur fullorðinna Breta sem þjáist af þessum sjúkdómum séu meðhöndlaðir en til samanburðar fái 90 prósent þeirra sem þjást af sykursýki meðhöndlun við hæfi. Samkvæmt tölum Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar (WHO) eru geðrasakanir 38 prósent allra heilsufarsvandamála í þróuðum samfélögum. Dóra Guðrún Guðmundsdóttir sviðsstjóri áhrifaþátta heilbrigðis hjá Embætti landlæknis segir að ekki liggi fyrir tölfræði yfir hversu stór hluti fullorðinna sé með þunglyndi og kvíða án greiningar en líklega sé hlutfallið svipað og í Bretlandi.Hversu mikill kostnaður fellur til í íslensku samfélagi á ári hverju vegna kvíða og þunglyndis? „Við erum ekki með útreikninga um hver hann er nákvæmlega. Við höfum kannski ekki burði til þess að gera þessa útreikninga hér en það eru til greiningar í stærri löndum. Það er hins vegar alveg ljóst að einn helsti orsakavaldur örorku eru geðraskanir og það felur í sér kostnað fyrir samfélagið. Það er því ljóst að það er umtalsverður kostnaður sem hlýst af völdum geðraskana,“ segir Dóra Guðrún.Út frá þessu er raunhæft að áætla að árlegur kostnaður samfélagsins vegna þunglyndis og kvíða hlaupi á milljörðum króna? „Já, það er alveg ljóst. Milljörðum eða tugmilljörðum króna.“Ódýrt að meðhöndla í samanburði við aðra sjúkdóma Tiltölulega ódýrt er að meðhöndla þunglyndi og kvíða samanborið við marga aðra líkamlega sjúkdóma og kostnaður við meðhöndlun er aðeins brot af kostnaði samfélagsins af þessum sjúkdómum. Af þessu virtu er ávinningur samfélagsins af því að fullorðnir fái greiningu og nái bata, augljós. Sumir sem hafa verið greindir þunglyndir hafa upplifað smán þegar þeir hafa snúið aftur til vinnu og margir kjósa því að greina ekki frá sjúkdómi sínum. Þá hafa aðrir ekki leitað sér hjálpar vegna fordóma sem fylgja sjúkdómnum. Hefur Embætti landlæknis einhverjar upplýsingar um það hvers vegna svona margir sem þjást af þessum sjúkdómum fá ekki greiningu og meðhöndlun?Er það vegna stigma? „Ég held að það séu ýmsar ástæður. Það getur verið stigma (smán) og það er vel þekkt en hér á Íslandi er aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu ekki nógu gott. Það er eitthvað sem við þurfum að vinna að. Það stendur til að vinna geðheilbrigðisstefnu og það er mikilvægt að taka á því í henni,“ segir Dóra Guðrún. Hún nefnir að þjónusta sálfræðinga sé ekki niðurgreidd af ríkissjóði líkt og önnur heilbrigðisþjónusta en hugræn atferlismeðferð sem sálfræðingar veita, hefur reynst árangursrík við meðhöndlun á þunglyndi og kvíða.
Mest lesið Litaðir seðlar til skoðunar og málið á mjög viðkvæmu stigi Innlent Sagðist ætla að nota tíu milljón króna kókaín allt sjálfur Innlent Sér eftir Landsdómsmálinu: „Ég myndi aldrei gera þetta svona aftur“ Innlent Íslenskar stjörnur fái peninga að gjöf til að leggja undir í veðmálum Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Gæti dregið til tíðinda á næstu klukkustundum Innlent Hjólastólinn í „tengdamömmuboxi“ á toppi bílsins Innlent Rúður skotnar í spað í verslun innflytjenda Innlent Allt að fimm milljóna króna sekt á hvern fisk Innlent Hver er Kári Hansen? Innlent Fleiri fréttir Litaðir seðlar til skoðunar og málið á mjög viðkvæmu stigi Sagðist ætla að nota tíu milljón króna kókaín allt sjálfur Arnór Sighvatsson settur varaseðlabankastjóri fjármálastöðugleika Sér eftir Landsdómsmálinu: „Ég myndi aldrei gera þetta svona aftur“ Íslenskar stjörnur fái peninga að gjöf til að leggja undir í veðmálum Hjólastólinn í „tengdamömmuboxi“ á toppi bílsins Gæti dregið til tíðinda á næstu klukkustundum Fallið frá ráðningarferli og Hermann fylgir Sigurði Inga Allt að fimm milljóna króna sekt á hvern fisk Gamla stjarnan þótti ekki henta nútímakröfum Ekkert eftirlit með veðmálasíðum, landris við Svartsengi og milljónasektir fyrir eldislax Facebook-hakkið hafi ekki áhrif á rannsóknina Hver er Kári Hansen? Nokkurra bíla árekstur á Miklubraut Hafa áhyggjur af fylgistapi flokksins Umferðartafir vegna elds í tengivagni Heimta hundrað milljóna króna tryggingu Engin merki um að kvikuhlaup sé hafið eða að hefjast Gæsluvarðhald beggja framlengt Rúður skotnar í spað í verslun innflytjenda Leggja til kröfu um sólarsellur á þaki nýbygginga Úrskurðaður í síbrotagæslu eftir ofsaaksturinn Svona var Pallborðið með Helgu Þóris og Eiríki Inga Birna sett sýslumaður á Vesturlandi Segir ekkert „dramatískt“ að frétta af eldgosinu Umdeildu frumvarpi um lagareldi breytt Matvælaráðherra segir fiskeldisfrumvarp mikla bragarbót fyrir umhverfið Quang Le hakkaður á Facebook Bein útsending: Kynna skýrslu um aðra orkukosti Aukin virkni í gosinu Sjá meira