Lokaður heimur opnast

Rússneskum vísindamönnum hefur tekist að bora leið niður í stórt stöðuvatn sem hefur verið innilokað undir Suðurskautsísnum í milljónir ára.

Vatnið, sem nefnt er Vostok-vatn í höfuðið á rússnesku Vostok-rannsóknarstöðinni, er talið vera nærri 16 þúsund ferkílómetrar að flatarmáli, eða meira en tvöfalt stærra að flatarmáli en Vatnajökull hér á Íslandi.

Yfir vatninu er nærri fjögurra kílómetra þykk íshella. Borkjarnar úr íshellunni geta varpað ljósi á loftslagssögu síðustu 400 þúsund ára og rannsóknir á vatninu sjálfu, sem er ferskt vatn en ekki saltur sjór, geta leitt í ljós að þar leynist lífverur sem mönnum hefur til þessa verið ókunnugt um.

Talið er að stöðuvatnið hafi verið þarna í 14 milljónir ára en að vatnið, sem nú er í þessu stöðuvatni, sé um milljón ára gamalt.

Vostok-vatnið er stærst af um 140 stöðuvötnum sem vitað er um undir suðurskautsísnum. Í haust ætla breskir vísindamenn að hefja boranir niður í Ellsworth-vatn og í janúar á næsta ári vonast Bandaríkjamenn til að geta hafið boranir niður í Whillans-ísfljótið, sem er stórt kerfi fljóta undir ísnum.

- gb