Dæmt um þjóðarmorð 26. febrúar 2007 06:45 Síðastliðið sumar voru lík 305 fórnarlamba Bosníustríðsins lögð til grafar í bænum Prijedor í Bosníu, rúmum áratug eftir að stríðinu lauk. Líkin fundust í ómerktum fjöldagröfum. mynd/ap Á morgun kveður Alþjóðadómstóllinn í Haag upp úrskurð sem teljast verður sögulegur hvernig svo sem hann fellur. Tekin verður afstaða til þess hvort Serbar hafi gerst sekir um þjóðarmorð á tímum Bosníustríðsins árin 1992 til 1995. Hér er ekki spurt hvort einstaklingar, það er leiðtogar ríkisins og hermenn þess, teljist sekir um glæpinn heldur serbneska ríkið eða serbneska þjóðin í heild. Bosnía og Hersegóvína sögðu skilið við Júgóslavíu árið 1992 og hófst þá þriggja ára stríð sem talið er að hafi kostað meira en 100 þúsund manns lífið. Árið 1993 kærði Bosnía það sem þá var eftir af Júgóslavíu til Alþjóðadómstólsins fyrir þjóðernishreinsanir og krafðist fjárhagslegra skaðabóta. Málið hefur verið til umfjöllunar hjá dómstólnum allar götur síðan og nú er loks að vænta endanlegs úrskurðar, sem verður á stærð við heila bók. Bosníumenn halda því fram að þjóðernishyggja Serbíu hafi alið á þjóðarmorðshatri gagnvart Bosníu, auk þess sem fjárhags- og hernaðaraðstoð frá Serbíu hafi gert Bosníu-Serbum kleift að fremja þjóðarmorð og enn fremur hafi júgóslavneskir herforingjar tekið virkan þátt í því að reka múslima út úr Bosníu. „Það er samansafn einstakra glæpaverka, hin skelfilega endurtekning illra verka, sem á endanum verður greinilega að stórglæpnum þjóðarmorði,“ sagði Thomas Franck, hinn bandaríski lögmaður Bosníu, fyrir réttinum á síðasta ári. Serbar segja málið ekki svona einfalt. Samkvæmt skilgreiningu á þjóðarmorði felur það í sér skýran vilja til að þurrka út þjóðernishóp eða kynþátt, annaðhvort í heild eða að hluta, eða í það minnsta að hrekja hann burt frá ákveðnum svæðum. Serbar segjast aldrei hafa unnið kerfisbundið að neinum slíkum áformum. „Munstur „venjulegra glæpa“ getur ekki einfaldlega tekið á sig mynd þjóðarmorðs,“ sagði Sasa Obradovic við réttarhöldin í maí, heldur verður það að vera „ákveðinn glæpur, framinn með ákveðnu hugarfari“. Mest lesið Hótar að beita stríðsmálaráðuneytinu: „Chipocalypse Now“ Erlent Ákærðir vegna fölsuðu taflanna tuttugu þúsund Innlent Ákærðir fyrir hópnauðgun gegn ólögráða stúlku Innlent „Vona bara að hún grípi til raunverulegra aðgerða sem bíta“ Innlent Veltir fyrir sér hvort íslensk íþróttafélög verði af milljörðum Innlent „Eins og að fá hnefahögg í andlitið“ Innlent Kennir íslensku en fær ekki ríkisborgararétt að óbreyttu Innlent Korn ræktað á um fjögur þúsund hekturum Innlent Ástand á stúdentagörðum: Ítrekuð innbrot, mat stolið, dýnur í kjallara og hland á gólfi Innlent Gríðarlegur fjöldi á mótmælunum Þjóð gegn þjóðarmorði Innlent Fleiri fréttir Hótar að beita stríðsmálaráðuneytinu: „Chipocalypse Now“ Webb smellti af nýburamyndum Harðlega gagnrýndur af bæði Demókrötum og Repúblikönum Fundu ofgnótt ferskvatns undir sjávarbotninum í Atlantshafi Segir af sér sem ráðherra og varaformaður Verkamannaflokksins „Selir“ skutu óvopnaða borgara í leyniaðgerð í Norður-Kóreu Hertogaynjan af Kent er látin Konungssinninn Anutin Charnvirakul nýr forsætisráðherra Taílands Bretar, Kanadamenn, Suður-Kóreubúar og Þjóðverji meðal látinna í Lissabon Sér ekki tilgang í öryggistryggingum þar sem Rússum sé treystandi Skoða að banna trans fólki að eiga skotvopn Svíar saka Rússa um auknar truflanir í staðsetningarbúnaði Gekkst undir aðgerð vegna húðkrabbameins Kynnir stríðsmálaráðuneytið til leiks Gerðu loftárás á vinnusvæði danskra hjálparsamtaka Yfir tvö þúsund látnir eftir jarðskjálftann Segir 26 ríki vilja senda hermenn til Úkraínu Sá sem ók á skrúðgöngu Liverpool-manna lýsti yfir sakleysi Mátti ekki stöðva fjárveitingar til Harvard Tískugoðsögnin Giorgio Armani er fallin frá Búa sig undir komu hermanna og útsendara ICE Evrópuleiðtogar funda um öryggistryggingar fyrir Úkraínu Spinna samsæriskenningar vegna óvenjumargra andláta frambjóðenda Biðja hæstarétt um flýtimeðferð vegna tolla Höfundur Father Ted handtekinn fyrir að hvetja til ofbeldis gegn trans fólki Allir íbúar munu geta höfðað mál vegna þungunarrofslyfja Vinna að lista yfir vini og samstarfsmenn Epstein Mjótt á munum í Noregi og líkur á flókinni stjórnarmyndun Mótmæla hugmyndum um innlimun nær alls Vesturbakkans Þjóðarsorg lýst yfir í Portgúal Sjá meira
Á morgun kveður Alþjóðadómstóllinn í Haag upp úrskurð sem teljast verður sögulegur hvernig svo sem hann fellur. Tekin verður afstaða til þess hvort Serbar hafi gerst sekir um þjóðarmorð á tímum Bosníustríðsins árin 1992 til 1995. Hér er ekki spurt hvort einstaklingar, það er leiðtogar ríkisins og hermenn þess, teljist sekir um glæpinn heldur serbneska ríkið eða serbneska þjóðin í heild. Bosnía og Hersegóvína sögðu skilið við Júgóslavíu árið 1992 og hófst þá þriggja ára stríð sem talið er að hafi kostað meira en 100 þúsund manns lífið. Árið 1993 kærði Bosnía það sem þá var eftir af Júgóslavíu til Alþjóðadómstólsins fyrir þjóðernishreinsanir og krafðist fjárhagslegra skaðabóta. Málið hefur verið til umfjöllunar hjá dómstólnum allar götur síðan og nú er loks að vænta endanlegs úrskurðar, sem verður á stærð við heila bók. Bosníumenn halda því fram að þjóðernishyggja Serbíu hafi alið á þjóðarmorðshatri gagnvart Bosníu, auk þess sem fjárhags- og hernaðaraðstoð frá Serbíu hafi gert Bosníu-Serbum kleift að fremja þjóðarmorð og enn fremur hafi júgóslavneskir herforingjar tekið virkan þátt í því að reka múslima út úr Bosníu. „Það er samansafn einstakra glæpaverka, hin skelfilega endurtekning illra verka, sem á endanum verður greinilega að stórglæpnum þjóðarmorði,“ sagði Thomas Franck, hinn bandaríski lögmaður Bosníu, fyrir réttinum á síðasta ári. Serbar segja málið ekki svona einfalt. Samkvæmt skilgreiningu á þjóðarmorði felur það í sér skýran vilja til að þurrka út þjóðernishóp eða kynþátt, annaðhvort í heild eða að hluta, eða í það minnsta að hrekja hann burt frá ákveðnum svæðum. Serbar segjast aldrei hafa unnið kerfisbundið að neinum slíkum áformum. „Munstur „venjulegra glæpa“ getur ekki einfaldlega tekið á sig mynd þjóðarmorðs,“ sagði Sasa Obradovic við réttarhöldin í maí, heldur verður það að vera „ákveðinn glæpur, framinn með ákveðnu hugarfari“.
Mest lesið Hótar að beita stríðsmálaráðuneytinu: „Chipocalypse Now“ Erlent Ákærðir vegna fölsuðu taflanna tuttugu þúsund Innlent Ákærðir fyrir hópnauðgun gegn ólögráða stúlku Innlent „Vona bara að hún grípi til raunverulegra aðgerða sem bíta“ Innlent Veltir fyrir sér hvort íslensk íþróttafélög verði af milljörðum Innlent „Eins og að fá hnefahögg í andlitið“ Innlent Kennir íslensku en fær ekki ríkisborgararétt að óbreyttu Innlent Korn ræktað á um fjögur þúsund hekturum Innlent Ástand á stúdentagörðum: Ítrekuð innbrot, mat stolið, dýnur í kjallara og hland á gólfi Innlent Gríðarlegur fjöldi á mótmælunum Þjóð gegn þjóðarmorði Innlent Fleiri fréttir Hótar að beita stríðsmálaráðuneytinu: „Chipocalypse Now“ Webb smellti af nýburamyndum Harðlega gagnrýndur af bæði Demókrötum og Repúblikönum Fundu ofgnótt ferskvatns undir sjávarbotninum í Atlantshafi Segir af sér sem ráðherra og varaformaður Verkamannaflokksins „Selir“ skutu óvopnaða borgara í leyniaðgerð í Norður-Kóreu Hertogaynjan af Kent er látin Konungssinninn Anutin Charnvirakul nýr forsætisráðherra Taílands Bretar, Kanadamenn, Suður-Kóreubúar og Þjóðverji meðal látinna í Lissabon Sér ekki tilgang í öryggistryggingum þar sem Rússum sé treystandi Skoða að banna trans fólki að eiga skotvopn Svíar saka Rússa um auknar truflanir í staðsetningarbúnaði Gekkst undir aðgerð vegna húðkrabbameins Kynnir stríðsmálaráðuneytið til leiks Gerðu loftárás á vinnusvæði danskra hjálparsamtaka Yfir tvö þúsund látnir eftir jarðskjálftann Segir 26 ríki vilja senda hermenn til Úkraínu Sá sem ók á skrúðgöngu Liverpool-manna lýsti yfir sakleysi Mátti ekki stöðva fjárveitingar til Harvard Tískugoðsögnin Giorgio Armani er fallin frá Búa sig undir komu hermanna og útsendara ICE Evrópuleiðtogar funda um öryggistryggingar fyrir Úkraínu Spinna samsæriskenningar vegna óvenjumargra andláta frambjóðenda Biðja hæstarétt um flýtimeðferð vegna tolla Höfundur Father Ted handtekinn fyrir að hvetja til ofbeldis gegn trans fólki Allir íbúar munu geta höfðað mál vegna þungunarrofslyfja Vinna að lista yfir vini og samstarfsmenn Epstein Mjótt á munum í Noregi og líkur á flókinni stjórnarmyndun Mótmæla hugmyndum um innlimun nær alls Vesturbakkans Þjóðarsorg lýst yfir í Portgúal Sjá meira