Innlent

„Villandi“ heilsíðuauglýsing í Mogga ekki á vegum Lyfjastofnunar

Kjartan Kjartansson skrifar
Auglýsingin sem birtist í Morgunblaðinu í morgun.
Auglýsingin sem birtist í Morgunblaðinu í morgun. Vísir/samsett

Nafnlaus heilsíðuauglýsing sem birtist fyrir mistök í Morgunblaðinu í morgun þar sem óskað var eftir tilkynningum um aukaverkanir vegna bólusetningar gegn kórónuveirunni er ekki á vegum Lyfjastofnunar. Forstjóri stofnunarinnar segir auglýsinguna villandi. Auglýsandinn segist ekki hafa haft samráð við Lyfjastofnun og vill ekki svara hvernig hann fjármagnaði kaupin.

Enginn er merktur fyrir heilsíðuauglýsingunni þar sem spurt er hvort að fólk hafi fengið aukaverkanir eftir Covid-bólusetninguna. Þar er fullyrt að mikilvægt sé að tilkynna aukaverkanir til Lyfjastofnunar, „jafnvel mánuðum eftir bólusetningu“. Á eftir fylgir langur listi um „dæmi um aukaverkanir“. Í auglýsingunni er fólk hvatt til að tilkynna um aukaverkanir til Lyfjastofnunar og eru gefin upp símanúmer stofnunarinnar og tölvupóstfang.

„Við erum öll almannavarnir,“ segir í lok auglýsingarinnar en það hefur verið slagorð almannavarna og heilbrigðisyfirvalda í kórónuveirufaraldrinum.

Vilborg Björk Hjaltested keypti auglýsinguna í nafni fyrirtækisins Bjúti. Samkvæmt verðskrá Morgunblaðsins kostar heilsíðuauglýsing um og yfir hálfa milljón króna.

Í samtali við Vísi vildi Vilborg hvorki segja til um hvað fyrirtækið gerði, hvernig hún fjármagnaði kaupin á auglýsingunni né hvers vegna hún birti hana ekki undir nafni sínu eða fyrirtækisins.

„Ég hef það bara út af fyrir mig,“ sagði hún og fullyrti að auglýsingin varðaði almannahagsmuni.

Enginn var merktur fyrir auglýsingunni sem birtist í Morgunblaðinu fimmtudaginn 13. maí 2021. Af auglýsingunni mætti ráða að hún væri á vegum Lyfjastofnunar eða almannavarna.Morgunblaðið

Ekki í samræmi við upplýsingar um bóluefnin

Rúna Hauksdóttir Hvannberg, forstjóri Lyfjastofnunar, segir við Vísi að framsetning og innihald auglýsingarinnar sé villandi. Listinn yfir aukaverkanir séu ekki í samræmi við upplýsingar Lyfjastofnunar um bóluefnin gegn kórónuveirunni og ýmislegt virðist þar talið upp til að vekja hræðslu, þar á meðal andlát, blinda og lömun.

Einnig gerir Rúna athugasemd við að fólki sé vísað á tölvupóstfang og símanúmer stofnunarinnar. Ekki sé tekið við tilkynningum þar heldur með sérstöku eyðublaði. Hún segir mikilvægt að tilkynningar fari í réttan farveg því annars sé ekki hægt að vinna með þær. Fólki eigi ekki að senda persónugreinanlegar upplýsingar en hættan sé að það gerist hafi það samband í síma eða með tölvupósti.

„Það er alls ekki sá farvegur sem þetta á að hafa,“ segir Rúna.

Rúnu virðist sem að auglýsingunni hafi verið ætlað að vekja upp hræðslu gagnvart bólusetningum. Það sé þvert á góða reynslu af bólusetningum á Íslandi þar sem landsmenn hafi sinnt þeim vel.

„Það eru kannski einhverjir hópar sem hafa hug á því að breyta því,“ segir Rúna.

Rúna Hauksdóttir Hvannberg, forstjóri Lyfjastofnunar.Vísir/Egill

Taldi rétt að vísa fólki „rétta veginn“

Í samtali við Vísi vísaði Vilborg, sem er skráð lífeindafræðingur á Já.is, til mikillar umræðu á samfélagsmiðlum hjá fólki sem velti fyrir sér mögulegum aukaverknum eftir bólusetningu. Henni hafi fundist að það þyrfti að vísa fólki rétta veginn til að tilkynna um þær.

Spurð út í hvers vegna hún vísaði fólki á tölvupóst og símanúmer Lyfjastofnunar en ekki sérstakt eyðublað fyrir tilkynningar benti Vilborg á heimasíðu Lyfjastofnunar þar sem kemur fram að þeir sem treysti sér ekki til að nota rafræna eyðublaðið geti haft samband með tölvupósti eða í gegnum síma.

Í samtalinu við Vísi véfengdi Vilborg meðal annars rannsóknir á virkni og öryggi bóluefna gegn kórónuveirunni og gagnrýndi fjölmiðla fyrir að fjalla ekki um bólusetninguna á gagnrýninn hátt. 

Fullyrti hún ranglega að Lyfjastofnun hefði „viðurkennt“ að sextán manns hefðu látið lífið vegna bólusetningar á Íslandi. Virtist hún vísa til frétta um tilkynningar um mögulegar aukaverkanir bóluefnanna, þar á meðal vegna nokkurra dauðsfalla eftir að fólk var bólusett. Engar vísbendingar hafa komið fram um orsakasamhengi á milli dauðsfallanna og bólusetningarinnar.

Ekki leyndarmál hver auglýsir

Magnús Kristjánsson, framkvæmdastjóri markaðs- og sölumála hjá Morgunblaðinu, segir að mistök hafi verið gerð þegar ekki var gengið á eftir því þegar auglýsingin barst að gera athugasemd við að auglýsandinn þyrfti að kunngera sig. Það eigi ekki að vera leyndarmál hver auglýsir.

„Það eru mistök sem skrifast á okkur,“ segir hann við Vísi. 

Blaðið taki fulla ábyrgð á mistökunum og farið verði yfir verkferla í framhaldinu. Þá verði haft samband við auglýsandann og birtingarfyrirtæki sem pantaði auglýsinguna um að hún hafi ekki verið í samræmi við viðmiðunarreglur blaðsins.



Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur.

Fleiri fréttir

Sjá meira


×