Innlent

Hafnargarðurinn: Um hvað var deilt?

Tryggvi Páll Tryggvason skrifar
Hinn umdeildi hafnargarður var byggður 1928.
Hinn umdeildi hafnargarður var byggður 1928. visir/gva
Niðurstaða er komin í friðun hafnargarðsins líkt og Vísir greindi frá í dag. Stefnt er að því að hafnargarðurinn verði hluti þeirra bygginga sem á að reisa við Austurbakkann í Reykjavík. Hér er málið rifjað upp.

Málið má rekja aftur til þess þegar hafnargarðurinn kom í ljós í vor þegar framkvæmdir við Austurbakka voru skammt á veg komnar. Í ljós komu stærðarinnar skipskrúfur og hafnargarðurinn sem staðið hefur styr um undanfarna mánuði.

Fréttastofa ræddi við Guðbrand Þorláksson safnstjóra Borgarsögusafns Reykjavíkur eftir að hafnargarðurinn kom fyrst í ljós

Síðar um sumarið kom í ljós að hafnargarðurinn var vel varðveittur og mikið mannvirki, um sjötíu metra langur og blasir hann við öllum þeim sem eiga ferð um svæðið.

Strax komu upp hugmyndir um hvernig mætti vernda garðinn en fyrirhugað er að þarna rísi sex hæða íbúð- og verslunarbygging auk bílakjallara. Í samtali við fréttastofu sagði Ragnheiður Traustadóttir fornleifafræðingur sem stýrði uppgreftinum í sumar að unnið væri að hugmyndum um hvernig mætti varðveita garðinn.

Þann 11. september sl. dró svo til tíðinda. Minjastofnun Íslands skyndifriðaði Hafnargarðinn og var það gert til þess að “tryggja að minjunum verði ekki spillt, þær glatist eða gildi þeirra rýrt á einhvern hátt.“ Minjastofnun setti sér frest til 25. september til að skila tillögum til forsætisráðherra sem hafði samkvæmt lögum sex vikur til að taka ákvörðun um friðun hafnargarðsins.

Sex vikum síðar, eða svo, dró aftur tíðinda. Sigrún Magnúsdóttir, sem hafði verið settur forsætisráðherra í málinu vegna athugasemda borgarlögmanns um vanhæfni Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar vegna athugasemda hans um hafnargarðinn, tók ákvörðun um að friða hafnargarðinn í heild sinni. Þessi ákvörðun var tekin 22. október og átti eftir að draga dilk á eftir sér.

Eins og áður sagði hafði forsætisráðherra sex vikur frá skyndifriðun hafnargarðsins þann 11. september til þess að taka ákvörðun um málið. Daginn eftir að ákvörðun Sigrúnar var tilkynnt ræddi fréttastofa við Dag B. Eggertsson borgarstjóra.

Dagur sagði:

„Þegar kom í ljós að þessi hafnargarður var ekki meira en hundrað ára heldur yngri, frá 1928, þá lagði minjastofnun til skyndifriðun og þá hefur viðkomandi ráðherra sex vikur til að segja af eða á. Og sá tími leið án þess að ráðherra tæki afstöðu til þess. Daginn eftir barst hins vegar bréf um að ráðuneytið hefði viljað friða garðinn en það var einfaldlega of seint.“

Það var því afstaða borgaryfirvalda að friðun hafnargarðsins hefði ekki gildi, enda hefði hún borist degi of seint.

Minjastofnun var ekki sammála þessu mati borgaryfirvalda og taldi friðun hafnargarðins víst vera í gildi þrátt fyrir afstöðu borgaryfirvalda og framkvæmdaraðila á svæðinu. 

Guðjón Friðriksson sagnfræðingur ræddi við fréttastofu um sagnfræðilegt gildi hafnargarðsins

Forsætisráðuneytið brást við þessum fregnum með því að boða forsvarsmenn Landstólpa á sinn fund þann 27. október þar sem reyna átti að ná lendingu vegna friðunar gamla hafnargarðsins. Samkvæmt heimildum fréttastofu lagði forsætisráðuneytið fram sáttatillögu.

Eitthvað gekk þó illa að ná sáttum í málinu en heimildir fréttastofu herma að fundað hafi verið nokkuð stíft á milli forsvarsmanna Landstólpa og forsætisráðuneytisins. Endaði það með því að Minjastofnun kom aftur og málinu og hefur hún og Landstólpi nú komist að niðurstöðu, um tveimur vikum frá því að forsætisráðuneytið boðaði til sáttafundar.




Tengdar fréttir

Stál í stál í deilu um meintar fornminjar

Stál mætir stáli í deilu ríkisins og Reykjavíkurborgar um hafnargarðinn á Austurbakka. Sáttafundur er boðaður á morgun en framkvæmdir hófust þó að nýju í dag. Sagnfræðingur segir alveg ljóst að garðurinn teljist ekki vera fornminjar.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×