Langvarandi þurrkar lögðu menningu Mayana að velli 12. nóvember 2012 07:41 Vísindamenn hafa komist að því að það var veðurfarið sem lagði hina voldugu menningu Mayanna í Suður Ameríku að velli. Þetta eru niðurstöður rannsókna í Belize á dropasteinum þar í landi. Þær rannsóknir leiða í ljós að rétt áður en menning Mayanna heyrði sögunni til glímdi samfélag þeirra við gífurlega þurrka sem stóðu yfir í ein 80 ár með tilheyrandi uppskerubresti og hörmungum fyrir íbúanna. Dropasteinar myndast einkum með regnvatni sem drýpur niður í þá hella þar sem steinana er að finna. Með því að mæla vöxt steinana milli tímabila er hægt að ráða í hvernig veðurfar var á viðkomandi svæði í fortíðinni. Rannsóknir þessar sýna að árin um og eftir 300 voru rök og úrkomurík og að á þeim tíma var Mayamenningin í mikilli sókn og náði hápunkti sínum. Þetta snérist í andhverfu sína eftir árið þúsund og þá kom hið gífurlega þurrkatímabil sem á endanum lagði Mayana að velli sem menningarsamfélag. Þegar vestrænir menn komu til Suður Ameríku (á fimmtándu öld) var mayamenningin alveg horfin og ekkert eftir til minja um hana annað en nokkur fjöldi af stórum og yfirgefnum borgum og mannvirkjum. Mest lesið Hefði sagt nei: Sumarfrí bæjarfulltrúa opnaði fyrir endurskipulag á Nónhæð Innlent Brú skóf þakið af tveggja hæða rútu Erlent Hitinn víða yfir 50 stig og vatnsforðinn að þorna upp Erlent Ekki hægt að draga ályktanir um hver varð manninum „líklegast“ að bana Innlent Loftgæði mun betri á höfuðborgarsvæðinu Innlent Laugavegurinn að „deyja úr velgengni“ Innlent Segjast komnir með nóg og ætla að gæta að framtíð Íslands Innlent Njáll Trausti vill fund hið fyrsta í atvinnuveganefnd Innlent Lokuð inni með lokað fyrir glugga í þrjá daga Innlent Gosmóðan gæti setið sem fastast fram á fimmtudag: „Menn verða að taka þetta alvarlega“ Innlent Fleiri fréttir Hitinn víða yfir 50 stig og vatnsforðinn að þorna upp Brú skóf þakið af tveggja hæða rútu Ísraelar segja yfirlýsingu 28 ríkja úr takti við raunveruleikann Ríkisstjórn Bandaríkjanna og Harvard takast á fyrir dómstólum Nítján látnir eftir að herflugvél brotlenti á skólabyggingu Rússar opnir fyrir friðarviðræðum en hyggist ekki slá af kröfum sínum Hátt í sjötíu drepnir í biðröð eftir mat Ökumaðurinn skotinn af vitnum á vettvangi Flóðbylgjuhætta eftir stærðarinnar skjálfta í Rússlandi Ísraelar stunda skipulagt niðurrif á heilu bæjunum í trássi við alþjóðalög Selenskí boðar til nýrra friðarviðræðna Á fjórða tug ferðamanna látnir eftir að bát hvolfdi Tæplega þrjátíu slasaðir eftir að bíl var ekið í mannfjölda í Hollywood Ísrael og Sýrland hafi samið um vopnahlé Óska eftir því að vitnisburður um Epstein verði opinberaður Trump kærir fjölmiðlaveldi fyrir ærumeiðingar Metallica kom Tomorrowland til bjargar eftir brunann Rappsveitin sem sætti hryðjuverkarannsókn sleppur með skrekkinn Skotinn til bana þegar hann söng Linkin Park á karókíkvöldi Bretar hyggjast lækka kosningaaldur í sextán ár Að minnsta kosti 25 börn seld frá Indónesíu til Singapúr Þjónkun við Trump?: CBS leggur niður Late Show „Til hamingju með afmælið... og megi allir dagar vera annað dásamlegt leyndarmál“ Ofurhugi lést eftir brotlendingu í svifvængjaflugi Donald Trump greindur með langvinna bláæðabólgu Saksóknari í Epstein-málinu látinn taka pokann sinn Borgarstjóri Istanbúl í tuttugu mánaða fangelsi Tugir látnir eftir eldsvoða í verslunarmiðstöð Átta börn fædd úr erfðaefni þriggja einstaklinga til að fyrirbyggja sjúkdóma Tekur U-beygju og kallar stuðningsmenn sína aumingja Sjá meira
Vísindamenn hafa komist að því að það var veðurfarið sem lagði hina voldugu menningu Mayanna í Suður Ameríku að velli. Þetta eru niðurstöður rannsókna í Belize á dropasteinum þar í landi. Þær rannsóknir leiða í ljós að rétt áður en menning Mayanna heyrði sögunni til glímdi samfélag þeirra við gífurlega þurrka sem stóðu yfir í ein 80 ár með tilheyrandi uppskerubresti og hörmungum fyrir íbúanna. Dropasteinar myndast einkum með regnvatni sem drýpur niður í þá hella þar sem steinana er að finna. Með því að mæla vöxt steinana milli tímabila er hægt að ráða í hvernig veðurfar var á viðkomandi svæði í fortíðinni. Rannsóknir þessar sýna að árin um og eftir 300 voru rök og úrkomurík og að á þeim tíma var Mayamenningin í mikilli sókn og náði hápunkti sínum. Þetta snérist í andhverfu sína eftir árið þúsund og þá kom hið gífurlega þurrkatímabil sem á endanum lagði Mayana að velli sem menningarsamfélag. Þegar vestrænir menn komu til Suður Ameríku (á fimmtándu öld) var mayamenningin alveg horfin og ekkert eftir til minja um hana annað en nokkur fjöldi af stórum og yfirgefnum borgum og mannvirkjum.
Mest lesið Hefði sagt nei: Sumarfrí bæjarfulltrúa opnaði fyrir endurskipulag á Nónhæð Innlent Brú skóf þakið af tveggja hæða rútu Erlent Hitinn víða yfir 50 stig og vatnsforðinn að þorna upp Erlent Ekki hægt að draga ályktanir um hver varð manninum „líklegast“ að bana Innlent Loftgæði mun betri á höfuðborgarsvæðinu Innlent Laugavegurinn að „deyja úr velgengni“ Innlent Segjast komnir með nóg og ætla að gæta að framtíð Íslands Innlent Njáll Trausti vill fund hið fyrsta í atvinnuveganefnd Innlent Lokuð inni með lokað fyrir glugga í þrjá daga Innlent Gosmóðan gæti setið sem fastast fram á fimmtudag: „Menn verða að taka þetta alvarlega“ Innlent Fleiri fréttir Hitinn víða yfir 50 stig og vatnsforðinn að þorna upp Brú skóf þakið af tveggja hæða rútu Ísraelar segja yfirlýsingu 28 ríkja úr takti við raunveruleikann Ríkisstjórn Bandaríkjanna og Harvard takast á fyrir dómstólum Nítján látnir eftir að herflugvél brotlenti á skólabyggingu Rússar opnir fyrir friðarviðræðum en hyggist ekki slá af kröfum sínum Hátt í sjötíu drepnir í biðröð eftir mat Ökumaðurinn skotinn af vitnum á vettvangi Flóðbylgjuhætta eftir stærðarinnar skjálfta í Rússlandi Ísraelar stunda skipulagt niðurrif á heilu bæjunum í trássi við alþjóðalög Selenskí boðar til nýrra friðarviðræðna Á fjórða tug ferðamanna látnir eftir að bát hvolfdi Tæplega þrjátíu slasaðir eftir að bíl var ekið í mannfjölda í Hollywood Ísrael og Sýrland hafi samið um vopnahlé Óska eftir því að vitnisburður um Epstein verði opinberaður Trump kærir fjölmiðlaveldi fyrir ærumeiðingar Metallica kom Tomorrowland til bjargar eftir brunann Rappsveitin sem sætti hryðjuverkarannsókn sleppur með skrekkinn Skotinn til bana þegar hann söng Linkin Park á karókíkvöldi Bretar hyggjast lækka kosningaaldur í sextán ár Að minnsta kosti 25 börn seld frá Indónesíu til Singapúr Þjónkun við Trump?: CBS leggur niður Late Show „Til hamingju með afmælið... og megi allir dagar vera annað dásamlegt leyndarmál“ Ofurhugi lést eftir brotlendingu í svifvængjaflugi Donald Trump greindur með langvinna bláæðabólgu Saksóknari í Epstein-málinu látinn taka pokann sinn Borgarstjóri Istanbúl í tuttugu mánaða fangelsi Tugir látnir eftir eldsvoða í verslunarmiðstöð Átta börn fædd úr erfðaefni þriggja einstaklinga til að fyrirbyggja sjúkdóma Tekur U-beygju og kallar stuðningsmenn sína aumingja Sjá meira