Langvarandi þurrkar lögðu menningu Mayana að velli 12. nóvember 2012 07:41 Vísindamenn hafa komist að því að það var veðurfarið sem lagði hina voldugu menningu Mayanna í Suður Ameríku að velli. Þetta eru niðurstöður rannsókna í Belize á dropasteinum þar í landi. Þær rannsóknir leiða í ljós að rétt áður en menning Mayanna heyrði sögunni til glímdi samfélag þeirra við gífurlega þurrka sem stóðu yfir í ein 80 ár með tilheyrandi uppskerubresti og hörmungum fyrir íbúanna. Dropasteinar myndast einkum með regnvatni sem drýpur niður í þá hella þar sem steinana er að finna. Með því að mæla vöxt steinana milli tímabila er hægt að ráða í hvernig veðurfar var á viðkomandi svæði í fortíðinni. Rannsóknir þessar sýna að árin um og eftir 300 voru rök og úrkomurík og að á þeim tíma var Mayamenningin í mikilli sókn og náði hápunkti sínum. Þetta snérist í andhverfu sína eftir árið þúsund og þá kom hið gífurlega þurrkatímabil sem á endanum lagði Mayana að velli sem menningarsamfélag. Þegar vestrænir menn komu til Suður Ameríku (á fimmtándu öld) var mayamenningin alveg horfin og ekkert eftir til minja um hana annað en nokkur fjöldi af stórum og yfirgefnum borgum og mannvirkjum. Mest lesið Íranir neita að hafa skotið eldflaugum Erlent Áhrifavaldur sakaður um að bera ábyrgð á dauða dóttur sinnar Erlent Stuðningur við veiðigjaldafrumvarpið dregst saman Innlent Fjögur búsetuúrræði Vinnumálastofnunar standa auð Innlent Segja manninn hafa glímt við alvarleg veikindi Innlent Breytingar á lögum um sjúkratryggingar mismuni eftir efnahagsstöðu Innlent „Þetta rugl í Kastljósi í gær af hálfu forsætisráðherra er skammarlegt“ Innlent Sektaður um 240 þúsund fyrir að halda sauðfé í Grindavík Innlent Ekki um sama þvott að ræða í Björg og Fönn Innlent Æf vegna ummæla Kristrúnar um falsfréttir: „Þessi skammarlegu, ómaklegu ummæli“ Innlent Fleiri fréttir „Þrátt fyrir allan þennan vígbúnað þá er þetta mjög vinalegt“ „Honum fylgir auðvitað ákveðinn ófyrirsjáanleiki“ Óbreyttir borgarar féllu í árásum Rússa á úkraínskar borgir Íranir neita að hafa skotið eldflaugum Áhrifavaldur sakaður um að bera ábyrgð á dauða dóttur sinnar Segir vopnahlé í höfn Trump þakkar Írönum fyrir að láta vita af sér Rýma sextán þorp vegna gróðurelda í Grikklandi Íranir ráðast á herstöð Bandaríkjamanna í Katar Handtóku Evrópubúa sakaðan um njósnir fyrir Ísrael Byrjað að smella af með stærstu myndavél í heimi Meira örplast í flöskum úr gleri en plasti Hífðu lystisnekkjuna sem sökk upp úr sjónum við Sikiley Segja aftur ráðist á neðanjarðarauðgunarstöð í Íran Ísraelar héldu árásum sínum áfram í nótt „Gríðarstór“ árás á höfuðborgina Tuttugu og tveir látnir eftir sjálfsmorðsárás í kirkju Trump hellir sér yfir flokksbróður sinn: „MAGA ætti að losa sig við þennan aumkunarverða aumingja“ Tíu Íslendingar í Íran og fjórir í Ísrael Aðdragandinn: Hótanir og árásir á hótanir og árásir ofan Embættis- og ráðamenn tjá sig um árásina Vaktin: Bandaríkin gera árásir á Íran Árás Bandaríkjanna á Íran: „Íran, yfirgangsseggur Miðausturlandanna, verður að boða til friðar“ Bandaríkjamenn gera loftárásir á Írani Átta látnir hið minnsta eftir að kviknaði í loftbelg Ísraelar bíði ekki eftir grænu ljósi Trump Leiðtogi í hvítrússnesku andspyrnuhreyfingunni frjáls Tugir látnir eftir þeir reyndu að sækja sér mat Tilnefna Bandaríkjaforseta til friðarverðlauna Nóbels Óvissu erlendra nemenda tímabundið eytt Sjá meira
Vísindamenn hafa komist að því að það var veðurfarið sem lagði hina voldugu menningu Mayanna í Suður Ameríku að velli. Þetta eru niðurstöður rannsókna í Belize á dropasteinum þar í landi. Þær rannsóknir leiða í ljós að rétt áður en menning Mayanna heyrði sögunni til glímdi samfélag þeirra við gífurlega þurrka sem stóðu yfir í ein 80 ár með tilheyrandi uppskerubresti og hörmungum fyrir íbúanna. Dropasteinar myndast einkum með regnvatni sem drýpur niður í þá hella þar sem steinana er að finna. Með því að mæla vöxt steinana milli tímabila er hægt að ráða í hvernig veðurfar var á viðkomandi svæði í fortíðinni. Rannsóknir þessar sýna að árin um og eftir 300 voru rök og úrkomurík og að á þeim tíma var Mayamenningin í mikilli sókn og náði hápunkti sínum. Þetta snérist í andhverfu sína eftir árið þúsund og þá kom hið gífurlega þurrkatímabil sem á endanum lagði Mayana að velli sem menningarsamfélag. Þegar vestrænir menn komu til Suður Ameríku (á fimmtándu öld) var mayamenningin alveg horfin og ekkert eftir til minja um hana annað en nokkur fjöldi af stórum og yfirgefnum borgum og mannvirkjum.
Mest lesið Íranir neita að hafa skotið eldflaugum Erlent Áhrifavaldur sakaður um að bera ábyrgð á dauða dóttur sinnar Erlent Stuðningur við veiðigjaldafrumvarpið dregst saman Innlent Fjögur búsetuúrræði Vinnumálastofnunar standa auð Innlent Segja manninn hafa glímt við alvarleg veikindi Innlent Breytingar á lögum um sjúkratryggingar mismuni eftir efnahagsstöðu Innlent „Þetta rugl í Kastljósi í gær af hálfu forsætisráðherra er skammarlegt“ Innlent Sektaður um 240 þúsund fyrir að halda sauðfé í Grindavík Innlent Ekki um sama þvott að ræða í Björg og Fönn Innlent Æf vegna ummæla Kristrúnar um falsfréttir: „Þessi skammarlegu, ómaklegu ummæli“ Innlent Fleiri fréttir „Þrátt fyrir allan þennan vígbúnað þá er þetta mjög vinalegt“ „Honum fylgir auðvitað ákveðinn ófyrirsjáanleiki“ Óbreyttir borgarar féllu í árásum Rússa á úkraínskar borgir Íranir neita að hafa skotið eldflaugum Áhrifavaldur sakaður um að bera ábyrgð á dauða dóttur sinnar Segir vopnahlé í höfn Trump þakkar Írönum fyrir að láta vita af sér Rýma sextán þorp vegna gróðurelda í Grikklandi Íranir ráðast á herstöð Bandaríkjamanna í Katar Handtóku Evrópubúa sakaðan um njósnir fyrir Ísrael Byrjað að smella af með stærstu myndavél í heimi Meira örplast í flöskum úr gleri en plasti Hífðu lystisnekkjuna sem sökk upp úr sjónum við Sikiley Segja aftur ráðist á neðanjarðarauðgunarstöð í Íran Ísraelar héldu árásum sínum áfram í nótt „Gríðarstór“ árás á höfuðborgina Tuttugu og tveir látnir eftir sjálfsmorðsárás í kirkju Trump hellir sér yfir flokksbróður sinn: „MAGA ætti að losa sig við þennan aumkunarverða aumingja“ Tíu Íslendingar í Íran og fjórir í Ísrael Aðdragandinn: Hótanir og árásir á hótanir og árásir ofan Embættis- og ráðamenn tjá sig um árásina Vaktin: Bandaríkin gera árásir á Íran Árás Bandaríkjanna á Íran: „Íran, yfirgangsseggur Miðausturlandanna, verður að boða til friðar“ Bandaríkjamenn gera loftárásir á Írani Átta látnir hið minnsta eftir að kviknaði í loftbelg Ísraelar bíði ekki eftir grænu ljósi Trump Leiðtogi í hvítrússnesku andspyrnuhreyfingunni frjáls Tugir látnir eftir þeir reyndu að sækja sér mat Tilnefna Bandaríkjaforseta til friðarverðlauna Nóbels Óvissu erlendra nemenda tímabundið eytt Sjá meira