Umhverfishættur ógna lífskjaraþróun 3. nóvember 2011 13:30 Helen Clark, yfirmaður Þróunarstofnunar Sameinuðu þjóðanna, Helle Thorning-Schmidt, sem er nýtekin við forsætisráðherraembætti Danmerkur, og Jeni Klugman, aðalhöfundur skýrslunnar í ár.nordicphotos/AFP „Sjálfbærni er ekki eingöngu og ekki einu sinni aðallega umhverfismál,“ sagði Helen Clark, yfirmaður Þróunarstofnunar Sameinuðu þjóðanna, þegar hún kynnti nýjustu þróunarskýrslu stofnunarinnar í Kaupmannahöfn í gær. Þetta árið beindu höfundar skýrslunnar sjónum sínum að sjálfbærni lífskjara okkar og skoðuðu hvernig ágengni mannkyns gagnvart náttúrunni getur bæði dregið úr möguleikanum á bættum lífskjörum í framtíðinni og aukið ójöfnuð. Um sjálfbærni sagði Clark: „Hún snýst í aðalatriðum um það hvernig við kjósum að lifa lífi okkar, í fullri vitund um að allt sem við gerum hefur afleiðingar fyrir þá sjö milljarða manna sem búa hér nú, og ennfremur fyrir þá milljarða sem koma á eftir okkur næstu aldirnar.“ Þróunarskýrslur Sameinuðu þjóðanna hafa nú verið gefnar út árlega í meira en tvo áratugi. Í þeim er ekki eingöngu lagður efnahagslegur mælikvarði á lífskjör jarðarbúa, heldur eru lífslíkur og menntun tekin með í reikninginn í von um að endurspegla með því betur raunveruleg lífskjör fólks í löndum jarðar. Skýrslur þessar sýna að undanfarna fjóra áratugi hafa lífskjör þeirra ríkja, sem eru í neðsta fjórðungi listans, batnað um heil 82 prósent. Þetta er tvisvar sinnum meiri bati en meðaltal allra ríkja listans. „Ef hraði framfaranna síðustu 40 ár heldur áfram næstu 40 árin, þá mun yfirgnæfandi meirihluti allra landanna hafa náð því lífskjarastigi árið 2050 sem jafnast á við eða er betra en þau ríki ein njóta, sem nú eru í efsta fjórðungi lífskjaralistans,“ segir í skýrslunni. Þetta verður að teljast ótrúlegur árangur, en í skýrslunni er bent á að umhverfishættur geta hægt verulega á þessari þróun. Einkum eru það fátækari löndin sem verða fyrir mestu tjóni af völdum þurrka, flóða, loft- og vatnsmengunar og annarra hörmunga sem loftslagsbreytingar geta valdið. Ísland er í fjórtánda sæti á listanum þetta árið, var í sautjánda sæti í fyrra en hafði árum saman verið í hópi allra efstu ríkjanna á listanum. Ísland er engu að síður enn í hópi þeirra landa sem bestu lífskjaranna njóta. Noregur, Ástralía og Holland eru í þremur efstu sætum listans, en nokkru fyrir neðan Ísland eru til dæmis Danmörk, Austurríki, Frakkland og Finnland. Öll tíu neðstu sætin skipa Afríkulönd sunnan Sahara-eyðimerkurinnar. gudsteinn@frettabladid.is Mest lesið Skotin með gúmmíkúlu í beinni frá mótmælunum Erlent Sannfærð um sakleysi eiginmannsins og segir hann hetjuna sína Erlent Konan er fundin Innlent Ísraelsher stöðvaði skútuna og handtók áhöfnina Erlent Newsom ætlar að kæra Trump Erlent Íslendingur á válista CIA árið 1970 Innlent Tveir sjúkrabílar kallaðir út vegna bílslyss við Mjódd Innlent „Erum ekki að lýsa yfir stuðningi við Trump“ Innlent Mjög áhyggjufull yfir tilfærslu ráðuneytisins Innlent Ökumenn mótorhjóla greiða meira en landsbyggðin minna Innlent Fleiri fréttir Sjö hundruð landgönguliðar á leið til Los Angeles Newsom ætlar að kæra Trump Sannfærð um sakleysi eiginmannsins og segir hann hetjuna sína Skotin með gúmmíkúlu í beinni frá mótmælunum Ísraelsher stöðvaði skútuna og handtók áhöfnina Telja Ísraelsher hafa umkringt bát Thunberg Forsetaframbjóðandi skotinn í höfuðið Grafalvarlegt ástand í LA: „Þetta eru einhverjar fasískar leikaðferðir“ Rannsökuðu eigin samsæriskenningar um fljúgandi furðuhluti Ísraelsmenn undirbúi árás á skútuna með Gretu Thunberg um borð Hótar Musk alvarlegum afleiðingum styðji hann Demókrata Trump sendir þjóðvarðlið til Los Angeles Danskar herþotur verða staðsettar á Grænlandi Tók 12 ár að breyta reglum um bætur vegna seinkun flugferða Grófu látin og særð börn upp úr rústum Wagner yfirgefur Malí í skugga mikilla árása Mótmæli og átök eftir áhlaup ICE í Los Angeles Aftur logar eldur í Læradal Deilurnar halda áfram og Musk boðar „Ameríkuflokkinn“ Stærsta árásin á Kharkív hingað til Var fluttur óvart úr landi en er snúinn aftur Engin sátt í sjónmáli: Trump vill selja Tesluna Klóra sér í kollinum yfir stórri reikistjörnu á braut um litla stjörnu Reyna að stilla til friðar með símtali Dæmdur í 21 árs fangelsi fyrir að nauðga tugum skjólstæðinga Bras á breska Umbótaflokknum þrátt fyrir velgengnina Brotlentu öðru einkafari á tunglinu Fyrirsjáanlegar deilur: Valdamesti maður heims og sá ríkasti hnakkrífast Eldar loguðu í Kænugarði eftir umfangsmiklar árásir Rússa Segir nafn Trumps vera í Epstein-skjölunum Sjá meira
„Sjálfbærni er ekki eingöngu og ekki einu sinni aðallega umhverfismál,“ sagði Helen Clark, yfirmaður Þróunarstofnunar Sameinuðu þjóðanna, þegar hún kynnti nýjustu þróunarskýrslu stofnunarinnar í Kaupmannahöfn í gær. Þetta árið beindu höfundar skýrslunnar sjónum sínum að sjálfbærni lífskjara okkar og skoðuðu hvernig ágengni mannkyns gagnvart náttúrunni getur bæði dregið úr möguleikanum á bættum lífskjörum í framtíðinni og aukið ójöfnuð. Um sjálfbærni sagði Clark: „Hún snýst í aðalatriðum um það hvernig við kjósum að lifa lífi okkar, í fullri vitund um að allt sem við gerum hefur afleiðingar fyrir þá sjö milljarða manna sem búa hér nú, og ennfremur fyrir þá milljarða sem koma á eftir okkur næstu aldirnar.“ Þróunarskýrslur Sameinuðu þjóðanna hafa nú verið gefnar út árlega í meira en tvo áratugi. Í þeim er ekki eingöngu lagður efnahagslegur mælikvarði á lífskjör jarðarbúa, heldur eru lífslíkur og menntun tekin með í reikninginn í von um að endurspegla með því betur raunveruleg lífskjör fólks í löndum jarðar. Skýrslur þessar sýna að undanfarna fjóra áratugi hafa lífskjör þeirra ríkja, sem eru í neðsta fjórðungi listans, batnað um heil 82 prósent. Þetta er tvisvar sinnum meiri bati en meðaltal allra ríkja listans. „Ef hraði framfaranna síðustu 40 ár heldur áfram næstu 40 árin, þá mun yfirgnæfandi meirihluti allra landanna hafa náð því lífskjarastigi árið 2050 sem jafnast á við eða er betra en þau ríki ein njóta, sem nú eru í efsta fjórðungi lífskjaralistans,“ segir í skýrslunni. Þetta verður að teljast ótrúlegur árangur, en í skýrslunni er bent á að umhverfishættur geta hægt verulega á þessari þróun. Einkum eru það fátækari löndin sem verða fyrir mestu tjóni af völdum þurrka, flóða, loft- og vatnsmengunar og annarra hörmunga sem loftslagsbreytingar geta valdið. Ísland er í fjórtánda sæti á listanum þetta árið, var í sautjánda sæti í fyrra en hafði árum saman verið í hópi allra efstu ríkjanna á listanum. Ísland er engu að síður enn í hópi þeirra landa sem bestu lífskjaranna njóta. Noregur, Ástralía og Holland eru í þremur efstu sætum listans, en nokkru fyrir neðan Ísland eru til dæmis Danmörk, Austurríki, Frakkland og Finnland. Öll tíu neðstu sætin skipa Afríkulönd sunnan Sahara-eyðimerkurinnar. gudsteinn@frettabladid.is
Mest lesið Skotin með gúmmíkúlu í beinni frá mótmælunum Erlent Sannfærð um sakleysi eiginmannsins og segir hann hetjuna sína Erlent Konan er fundin Innlent Ísraelsher stöðvaði skútuna og handtók áhöfnina Erlent Newsom ætlar að kæra Trump Erlent Íslendingur á válista CIA árið 1970 Innlent Tveir sjúkrabílar kallaðir út vegna bílslyss við Mjódd Innlent „Erum ekki að lýsa yfir stuðningi við Trump“ Innlent Mjög áhyggjufull yfir tilfærslu ráðuneytisins Innlent Ökumenn mótorhjóla greiða meira en landsbyggðin minna Innlent Fleiri fréttir Sjö hundruð landgönguliðar á leið til Los Angeles Newsom ætlar að kæra Trump Sannfærð um sakleysi eiginmannsins og segir hann hetjuna sína Skotin með gúmmíkúlu í beinni frá mótmælunum Ísraelsher stöðvaði skútuna og handtók áhöfnina Telja Ísraelsher hafa umkringt bát Thunberg Forsetaframbjóðandi skotinn í höfuðið Grafalvarlegt ástand í LA: „Þetta eru einhverjar fasískar leikaðferðir“ Rannsökuðu eigin samsæriskenningar um fljúgandi furðuhluti Ísraelsmenn undirbúi árás á skútuna með Gretu Thunberg um borð Hótar Musk alvarlegum afleiðingum styðji hann Demókrata Trump sendir þjóðvarðlið til Los Angeles Danskar herþotur verða staðsettar á Grænlandi Tók 12 ár að breyta reglum um bætur vegna seinkun flugferða Grófu látin og særð börn upp úr rústum Wagner yfirgefur Malí í skugga mikilla árása Mótmæli og átök eftir áhlaup ICE í Los Angeles Aftur logar eldur í Læradal Deilurnar halda áfram og Musk boðar „Ameríkuflokkinn“ Stærsta árásin á Kharkív hingað til Var fluttur óvart úr landi en er snúinn aftur Engin sátt í sjónmáli: Trump vill selja Tesluna Klóra sér í kollinum yfir stórri reikistjörnu á braut um litla stjörnu Reyna að stilla til friðar með símtali Dæmdur í 21 árs fangelsi fyrir að nauðga tugum skjólstæðinga Bras á breska Umbótaflokknum þrátt fyrir velgengnina Brotlentu öðru einkafari á tunglinu Fyrirsjáanlegar deilur: Valdamesti maður heims og sá ríkasti hnakkrífast Eldar loguðu í Kænugarði eftir umfangsmiklar árásir Rússa Segir nafn Trumps vera í Epstein-skjölunum Sjá meira