Fréttaskýring: Mengun sem verður að rannsaka 22. maí 2011 14:00 Hola blæs á Hellisheiði. Í gufunni er brennisteinsvetni í töluverðu magni. Gerðar eru tilraunir á vegum OR til að skilja gas frá gufu, blanda gasið fráfallsvatni og dæla því niður í jörðina. Þessi lausn gæti reynst umhverfisvænn og ódýr kostur. Mynd/GVA Árið 2006 hóf Orkuveita Reykjavíkur rekstur Hellisheiðarvirkjunar sem leiddi af sér aukinn styrk brennisteinsvetnis í andrúmslofti á höfuðborgarsvæðinu. En hvað er brennisteinsvetni og stafar fólki ógn af auknu magni þess í andrúmsloftinu? Töluverð umræða hefur verið um möguleikann á skaðlegum áhrifum brennisteinsvetnis í gufu frá jarðhitavirkjunum allt frá því að rekstur Hellisheiðarvirkjunar hófst í október 2006. Áberandi lykt, oft kölluð hveralykt, berst í meiri mæli yfir íbúabyggðir þegar vindur stendur af þeim tveim jarðhitavirkjunum sem standa næst byggð á höfuðborgarsvæðinu, en það eru austlægar og suðaustlægar áttir. En er það svo? Berst skaðlegt magn brennisteinsvetnis til íbúa frá jarðhitavirkjunum á Hellisheiði og Nesjavöllum? KaliforníaÁ vef Umhverfisstofnunar er stuttlega fjallað um brennisteinsvetni í samhengi við íbúabyggð. Þar er tekið eftirfarandi dæmi: „Í Kaliforníu hafa umhverfismörk verið miðuð við næmni fólks fyrir lykt, þar eru mörkin 42 míkrógrömm í rúmmetra sé miðað við klukkustundarmeðaltal, en rannsóknir sýna að við þann styrk skynji um 80 prósent almennings lyktina. Mælingar frá því í febrúar 2006 til miðs febrúar 2007 sýndu að styrkur brennisteinsvetnis í Reykjavík fór samtals 48 sinnum yfir umhverfismörk Kaliforníu í mislöngum tímabilum, þar af urðu 45 skipti eftir 1. september 2006. Vegna þessa hefur meira borið á hveralykt í höfuðborginni eftir að Hellisheiðarvirkjun var gangsett." Þar segir einnig um áhrif brennisteinsvetnis á heilsu manna að í miklum styrk sé brennisteinsvetni skaðlegt heilsu. Það eru helst augu, lungu og öndunarvegur sem eru viðkvæm fyrir því. Lægsti styrkur sem talinn er valda skaða er um það bil 15 þúsund míkrógrömm í rúmmetra „en það er meira en 100 sinnum yfir þeim styrk sem mest hefur mælst í Reykjavík". Það er sem sagt óumdeilt að gasið er skaðlegt heilsu manna í miklu magni en hitt liggur eftir órannsakað hvaða áhrif brennisteinsvetni hefur á heilsu manna í litlu magni yfir langt tímabil. Svandís Svavarsdóttir umhverfisráðherra setti reglugerð í fyrrasumar um takmarkanir á losun brennisteinsvetnis byggða á þeim rökum að óvissa ríki um heilsufarsáhrif af langvarandi innöndun og því taldi hún nauðsynlegt að setja mörkin þannig að almenningur fengi notið vafans. Var talið nauðsynlegt að setja heilsuverndarmörkin við fimmtíu míkrógrömm í rúmmetra að meðaltali á 24 klukkustundum. Mörk Alþjóðlegu heilbrigðisstofnunarinnar (WHO) eru 150 míkrógrömm og eru sett með tilliti til mögulegra bráðaáhrifa á augu en ekki til langtímaáhrifa á heilsu fólks sem býr við þessa mengun að jafnaði. Hjartalyf og mengunRagnhildur G. Finnbjörnsdóttir, umhverfis- og auðlindafræðingur, hefur rannsakað hvort samband er milli loftmengunarefna og afgreiðslu á hjartalyfjum í Reykjavík. Niðurstöðurnar birti hún í meistaraprófsritgerð sinni Loftmengun í Reykjavík og notkun lyfja við hjartaöng. Ragnhildur fann veikt samband milli styrks brennisteinsvetnis og úttekta á hjartalyfjum. Þetta samband fannst aðeins þegar skoðað var sólarhringsmeðaltal brennisteinsvetnis og úttektir á öllum æðavíkkandi lyfjum en ekki þegar skoðaðar voru sérstaklega úttektir á lyfjum við hjartaöng. „Þetta er fyrsta rannsóknin, hér á landi og erlendis, sem finnur samband milli loftmengunar og fjölda afgreiðslna á hjartalyfjum og því verður að álykta með varúð hvort um sé að ræða orsakasamband eða ekki milli loftmengunar og hjartasjúkdóma. Engu að síður benda niðurstöðurnar til að aukning í loftmengun auki fjölda afgreiðslna á lyfjum við hjartasjúkdómum og því er nauðsynlegt að skoða þetta samband frekar," segir Ragnhildur. Mest lesið Lögreglumaður á sjúkrahúsi eftir alvarlega árás á Goslokahátíð Innlent „Við ætlum að upplifa stóra drauminn hans Kristians Helga” Innlent Skipstjóri handtekinn í Reykjavíkurhöfn Innlent Ákvörðun dómsmálaráðherra gríðarleg vonbrigði Innlent Lögreglan lýsir eftir Hebu Ýr Innlent „Þeir verða að geta varið sig“: Hættir við að hætta vopnasendingum Erlent Piltur reyndi að stöðva árás föður sem ógnaði móðurinni með hníf Innlent Enn að jafna sig eftir stunguárás: „Þeir eru miklu yngri en réðu samt ekkert við 43 ára mann“ Innlent Flugvél Play lenti í hagléli og þurfti að snúa við Innlent Vill safna íbúum Gasa í lokaðar búðir og flytja síðan á brott Erlent Fleiri fréttir Handviss um að Sjálfstæðisflokkurinn fái yfir þrjátíu prósent Kolfelldu tillögu minnihlutans: „Það er meirihlutinn sem stýrir dagskránni“ „Þetta virðast vera einu gjöldin sem ekki má snerta“ Skráningargjöld, fylgistap og gettó á Gasa Bæjarráð Voga vill gera ráð fyrir flugvelli í Hvassahrauni Leggur til þjóðaratkvæðagreiðslu um bókun 35 Piltur reyndi að stöðva árás föður sem ógnaði móðurinni með hníf Flugvél Play lenti í hagléli og þurfti að snúa við Lögreglumaður á sjúkrahúsi eftir alvarlega árás á Goslokahátíð Óskar viðbragða ráðherra við löngum afgreiðslutíma Lögregla lýsir eftir heilabilaðri konu á Akureyri „Við ætlum að upplifa stóra drauminn hans Kristians Helga” Vilja taka fjármálaáætlun til umræðu Einu verslun Þingeyringa lokað Aðsóknarmet slegið í lögreglunám Skipstjóri handtekinn í Reykjavíkurhöfn Ákvörðun dómsmálaráðherra gríðarleg vonbrigði Lögreglan lýsir eftir Hebu Ýr Öll tölfræði um málþófið á einum stað: Íslandsmet á næsta sólarhring „Þetta er bara hálfkák og ekkert annað“ Skiltið hluti af stærra vandamáli sem dragi úr lífsgæðum Spyr hvort berja megi blaðamenn í ljósi sýknudómsins Enn að jafna sig eftir stunguárás: „Þeir eru miklu yngri en réðu samt ekkert við 43 ára mann“ Fjársvelt geðheilbrigðisúrræði og boltaleikjabann „Kemur ekki til greina að fresta þessu máli“ Fimm grunuð um að ráðast á mann sem kom öðrum til bjargar Þrír milljarðar til viðbótar í viðhald vega Sjö ára dómur fyrir að stinga tvo: Hittu árásarmanninn í fyrsta skipti þessa nýársnótt Vill vindorkuver í Garpsdal og breytir tillögu stjórnar Tugir með magapínu eftir þríþraut við Laugarvatn Sjá meira
Árið 2006 hóf Orkuveita Reykjavíkur rekstur Hellisheiðarvirkjunar sem leiddi af sér aukinn styrk brennisteinsvetnis í andrúmslofti á höfuðborgarsvæðinu. En hvað er brennisteinsvetni og stafar fólki ógn af auknu magni þess í andrúmsloftinu? Töluverð umræða hefur verið um möguleikann á skaðlegum áhrifum brennisteinsvetnis í gufu frá jarðhitavirkjunum allt frá því að rekstur Hellisheiðarvirkjunar hófst í október 2006. Áberandi lykt, oft kölluð hveralykt, berst í meiri mæli yfir íbúabyggðir þegar vindur stendur af þeim tveim jarðhitavirkjunum sem standa næst byggð á höfuðborgarsvæðinu, en það eru austlægar og suðaustlægar áttir. En er það svo? Berst skaðlegt magn brennisteinsvetnis til íbúa frá jarðhitavirkjunum á Hellisheiði og Nesjavöllum? KaliforníaÁ vef Umhverfisstofnunar er stuttlega fjallað um brennisteinsvetni í samhengi við íbúabyggð. Þar er tekið eftirfarandi dæmi: „Í Kaliforníu hafa umhverfismörk verið miðuð við næmni fólks fyrir lykt, þar eru mörkin 42 míkrógrömm í rúmmetra sé miðað við klukkustundarmeðaltal, en rannsóknir sýna að við þann styrk skynji um 80 prósent almennings lyktina. Mælingar frá því í febrúar 2006 til miðs febrúar 2007 sýndu að styrkur brennisteinsvetnis í Reykjavík fór samtals 48 sinnum yfir umhverfismörk Kaliforníu í mislöngum tímabilum, þar af urðu 45 skipti eftir 1. september 2006. Vegna þessa hefur meira borið á hveralykt í höfuðborginni eftir að Hellisheiðarvirkjun var gangsett." Þar segir einnig um áhrif brennisteinsvetnis á heilsu manna að í miklum styrk sé brennisteinsvetni skaðlegt heilsu. Það eru helst augu, lungu og öndunarvegur sem eru viðkvæm fyrir því. Lægsti styrkur sem talinn er valda skaða er um það bil 15 þúsund míkrógrömm í rúmmetra „en það er meira en 100 sinnum yfir þeim styrk sem mest hefur mælst í Reykjavík". Það er sem sagt óumdeilt að gasið er skaðlegt heilsu manna í miklu magni en hitt liggur eftir órannsakað hvaða áhrif brennisteinsvetni hefur á heilsu manna í litlu magni yfir langt tímabil. Svandís Svavarsdóttir umhverfisráðherra setti reglugerð í fyrrasumar um takmarkanir á losun brennisteinsvetnis byggða á þeim rökum að óvissa ríki um heilsufarsáhrif af langvarandi innöndun og því taldi hún nauðsynlegt að setja mörkin þannig að almenningur fengi notið vafans. Var talið nauðsynlegt að setja heilsuverndarmörkin við fimmtíu míkrógrömm í rúmmetra að meðaltali á 24 klukkustundum. Mörk Alþjóðlegu heilbrigðisstofnunarinnar (WHO) eru 150 míkrógrömm og eru sett með tilliti til mögulegra bráðaáhrifa á augu en ekki til langtímaáhrifa á heilsu fólks sem býr við þessa mengun að jafnaði. Hjartalyf og mengunRagnhildur G. Finnbjörnsdóttir, umhverfis- og auðlindafræðingur, hefur rannsakað hvort samband er milli loftmengunarefna og afgreiðslu á hjartalyfjum í Reykjavík. Niðurstöðurnar birti hún í meistaraprófsritgerð sinni Loftmengun í Reykjavík og notkun lyfja við hjartaöng. Ragnhildur fann veikt samband milli styrks brennisteinsvetnis og úttekta á hjartalyfjum. Þetta samband fannst aðeins þegar skoðað var sólarhringsmeðaltal brennisteinsvetnis og úttektir á öllum æðavíkkandi lyfjum en ekki þegar skoðaðar voru sérstaklega úttektir á lyfjum við hjartaöng. „Þetta er fyrsta rannsóknin, hér á landi og erlendis, sem finnur samband milli loftmengunar og fjölda afgreiðslna á hjartalyfjum og því verður að álykta með varúð hvort um sé að ræða orsakasamband eða ekki milli loftmengunar og hjartasjúkdóma. Engu að síður benda niðurstöðurnar til að aukning í loftmengun auki fjölda afgreiðslna á lyfjum við hjartasjúkdómum og því er nauðsynlegt að skoða þetta samband frekar," segir Ragnhildur.
Mest lesið Lögreglumaður á sjúkrahúsi eftir alvarlega árás á Goslokahátíð Innlent „Við ætlum að upplifa stóra drauminn hans Kristians Helga” Innlent Skipstjóri handtekinn í Reykjavíkurhöfn Innlent Ákvörðun dómsmálaráðherra gríðarleg vonbrigði Innlent Lögreglan lýsir eftir Hebu Ýr Innlent „Þeir verða að geta varið sig“: Hættir við að hætta vopnasendingum Erlent Piltur reyndi að stöðva árás föður sem ógnaði móðurinni með hníf Innlent Enn að jafna sig eftir stunguárás: „Þeir eru miklu yngri en réðu samt ekkert við 43 ára mann“ Innlent Flugvél Play lenti í hagléli og þurfti að snúa við Innlent Vill safna íbúum Gasa í lokaðar búðir og flytja síðan á brott Erlent Fleiri fréttir Handviss um að Sjálfstæðisflokkurinn fái yfir þrjátíu prósent Kolfelldu tillögu minnihlutans: „Það er meirihlutinn sem stýrir dagskránni“ „Þetta virðast vera einu gjöldin sem ekki má snerta“ Skráningargjöld, fylgistap og gettó á Gasa Bæjarráð Voga vill gera ráð fyrir flugvelli í Hvassahrauni Leggur til þjóðaratkvæðagreiðslu um bókun 35 Piltur reyndi að stöðva árás föður sem ógnaði móðurinni með hníf Flugvél Play lenti í hagléli og þurfti að snúa við Lögreglumaður á sjúkrahúsi eftir alvarlega árás á Goslokahátíð Óskar viðbragða ráðherra við löngum afgreiðslutíma Lögregla lýsir eftir heilabilaðri konu á Akureyri „Við ætlum að upplifa stóra drauminn hans Kristians Helga” Vilja taka fjármálaáætlun til umræðu Einu verslun Þingeyringa lokað Aðsóknarmet slegið í lögreglunám Skipstjóri handtekinn í Reykjavíkurhöfn Ákvörðun dómsmálaráðherra gríðarleg vonbrigði Lögreglan lýsir eftir Hebu Ýr Öll tölfræði um málþófið á einum stað: Íslandsmet á næsta sólarhring „Þetta er bara hálfkák og ekkert annað“ Skiltið hluti af stærra vandamáli sem dragi úr lífsgæðum Spyr hvort berja megi blaðamenn í ljósi sýknudómsins Enn að jafna sig eftir stunguárás: „Þeir eru miklu yngri en réðu samt ekkert við 43 ára mann“ Fjársvelt geðheilbrigðisúrræði og boltaleikjabann „Kemur ekki til greina að fresta þessu máli“ Fimm grunuð um að ráðast á mann sem kom öðrum til bjargar Þrír milljarðar til viðbótar í viðhald vega Sjö ára dómur fyrir að stinga tvo: Hittu árásarmanninn í fyrsta skipti þessa nýársnótt Vill vindorkuver í Garpsdal og breytir tillögu stjórnar Tugir með magapínu eftir þríþraut við Laugarvatn Sjá meira
Enn að jafna sig eftir stunguárás: „Þeir eru miklu yngri en réðu samt ekkert við 43 ára mann“ Innlent
Enn að jafna sig eftir stunguárás: „Þeir eru miklu yngri en réðu samt ekkert við 43 ára mann“ Innlent