Saddam sóttur til saka 18. október 2005 00:01 Rétt tæp tvö ár eru síðan Saddam Hussein, fyrrverandi einræðisherra í Írak, var handsamaður í holu nálægt heimabæ sínum Tikrit. Síðan þá hefur undirbúningur að réttarhöldum yfir honum staðið nánast linnulaust. Í dag tekur sérstakur rannsóknardómstóll fyrstu ákærurnar til umfjöllunar en Saddam og sjö undirsátum hans er gefið að sök að hafa fyrirskipað fjöldamorð á 143 sjíum í bænum Dujail árið 1982. Sjíarnir voru myrtir í hefndarskyni fyrir banatilræði sem Saddam var sýnt þegar hann átti leið um bæinn sama ár. Búist er við að í dag og næstu daga verði ákærurnar lesnar upp en síðan verði dómhaldi frestað um nokkrar vikur. Með margt á samviskunni Saddam er sagður hafa margt verra á samviskunni en drápin á sjíunum í Dujail. Talið er að 300.000 Írakar, sjíar og Kúrdar í yfirgnæfandi meirihluta, hafi látið lífið í ofsóknum Baath-flokksins og þá eru ekki þeir meðtaldir sem féllu í stríðinu við Íran og Flóabardögunum 1991 og 2003. Formælendur dómstólsins segja aftur á móti að ákveðið hafi verið að rétta fyrst í þessu máli þar sem auðveldast og fljótlegast hefði verið að byggja það upp gegn forsetanum fyrrverandi. Fleiri mál eru hins vegar í rannsókn, til dæmis Anfalherferðin gegn Kúrdum sem ráðist var í undir lok stríðsins við Írana. Talið er að allt að 182.000 Kúrdar hafi verið stráfelldir í þeim hildarleik. Víst er að íröskum valdhöfum, sem þessa stundina eru sjíar og Kúrdar, liggi á að fá Saddam dæmdan. Bæði eru margir orðnir óþreyjufullir eftir því að einræðisherrann fái makleg málagjöld en eins er vonast til að sakfelling Saddams verði til þess að hans fyrrverandi fylgismenn láti af skæruhernaði og hryðjuverkum. Raunar er kappið slíkt að jafnvel er gert ráð fyrir að Saddam verði dæmdur og líflátinn fyrir þær ákærur sem nú eru til umfjöllunar áður en réttað verði yfir honum vegna annarra ákæruliða. Réttlæti sigurvegaranna Talsmenn alþjóðlegra mannréttindasamtaka horfa á málið allt öðrum augum. Þeir telja að óðagotið bendi til að „réttlæti sigurvegaranna“ verði haft að leiðarljósi. Eðlilegra hefði verið að Alþjóðastríðsglæpadómstóllinn í Haag fjallaði um málið svo að málaferlin yrðu hafin yfir allan vafa. Síðast á mánudaginn létu samtökin Human Rights Watch verulegar efasemdir í ljós um að dómstóllinn hefði getu til að gangast fyrir réttarhöldum sem álitin væru sanngjörn í augum alþjóðasamfélagsins og írösku þjóðarinnar. Í svipaðan streng tekur Khalil al-Dulaimi, aðalverjandi Saddams. Hann segir að vörnin hafi fengið lítinn tíma til að kynna sér málsgögn og ræða við sakborninginn. Jafnframt heldur hann því fram að dómstóllinn sjálfur sé ólöglegur þar sem hann var settur á fót þegar Írak var enn hernumið af Bandaríkjamönnum. Bandaríkjamenn leggja allt kapp á að láta líta svo út að Írakar sjálfir dæmi Saddam því þannig er til dæmis hægt að lífláta hann. Engu að síður hafa þeir meðal annars fjármagnað réttarhöldin - um rúma átta milljarða króna að sögn New York Times - og veitt Írökum ýmsa lögfræðiaðstoð sem er sjálfsagt nauðsynlegt þar sem íraskt réttarkerfi er í molum. Ofan á þetta bætast svo deilur um ýmis útfærsluatriði, eins og hvernig sjónvarpsútsendingum frá dómssalnum skuli vera háttað. Slíkar útsendingar eru sagðar nauðsynlegar svo að almenningur geti séð með eigin augum hverju fram vindur. Stjórnvöld vilja hins vegar að útsendingin verði með tuttugu mínútna töf til að koma í veg fyrir að nöfn vitnanna leki út. Gagnrýnendur telja aftur á móti að þar með hafi myndast hætta á ritskoðun og augljóst sé að ekki eigi að láta Saddam komast upp með að gagnrýna þá sem steyptu honum af stóli, rétt eins og Slobodan Milosevic, fyrrverandi forseti Júgóslavíu, í réttarhöldum yfir sér í Haag. Erlent Fréttir Mest lesið Formaður og gjaldkeri Vorstjörnunnar kærð fyrir efnahagsbrot Innlent Mikil reiði á Þingeyri vegna flutnings fóðurstöðvar Arctic Fish Innlent „Langflestir Grindvíkingar búa utan Grindavíkurbæjar“ Innlent Metþátttaka í ólöglegri göngu: „Það er mikill hugur í fólki“ Erlent „Ég vorkenni því fólki sem lét narra sig í þessa vegferð“ Innlent Ráðherra vill tryggja betra eftirlit með Sjúkratryggingum Íslands Innlent Greindi þátt almennings og fjölmiðla í máli „strokufangans“ Innlent Vonar að Rauði krossinn endurskoði afstöðu sína Innlent Handtóku ökumann eftir eftirför á Sæbraut Innlent Segir tölurnar sláandi og vill bregðast við Innlent Fleiri fréttir Metþátttaka í ólöglegri göngu: „Það er mikill hugur í fólki“ Þúsundir syrgja í Tehran og Trump segir æðstaklerkinn ljúga Hæstaréttardómarar fjarlægðu flein úr holdi Bandaríkjaforseta Lífstíðarfangelsi fyrir að myrða 14 ára dreng með samúræjasverði Finna fyrir fjarveru Bandaríkjanna á loftslagsfundi en sakna þeirra ekki Ungar konur særðust í skotárás í Nuuk Sá sem samdi Mission: Impossible lagið er látinn Stjúpsonur norska krónprinsins grunaður um nauðganir Dönsk stjórnvöld vilja tryggja fólki höfundarrétt að eigin persónu Stígur fram og segir Írani hafa löðrungað Bandaríkin „Áreiðanleg gögn“ sanni verulegt tjón á kjarnorkumannvirkjum Hvar er Khamenei? Ný ráðgjafarnefnd Kennedy hyggst endurskoða bólusetningar barna Stofna sérstakan dómstól vegna árásarglæpa Rússa Segist funda með ráðamönnum Íran í næstu viku Trump íhugar að láta Úkraínumenn fá fleiri Patriot-kerfi Kristrún missti af fundi með Selenskí Tók í spaðann á Trump: „Hann er nú heillandi, karlinn“ Segir Spánverja munu borga fyrir að borga ekki nóg Lögðu grunninn að „sterkara, sanngjarnara og banvænna“ NATO Telur engan vafa um að Bandaríkin verji bandamenn sína Biðst afsökunar á gyðingahatri Svíþjóðardemókrata Diddy ætlar ekki að bera vitni Trump gefur lítið fyrir Pentagon skýrsluna og segir árásina hafa heppnast fullkomlega 33 ára sósíalisti hafði betur gegn Cuomo í New York Bretar eignast aftur herþotur sem geta flutt kjarnorkuvopn Myndaveisla: Fyrsti dagur leiðtogafundar Atlantshafsbandalagsins Æsispennandi forval: Framtíð Demókrataflokksins gæti ráðist í New York Átök í Miðausturlöndum: „Erfitt að meta hvað er í raun og veru í gangi“ Ný skýrsla: Bandaríkjunum mistókst að eyðileggja kjarnorkumannvirki Írana Sjá meira
Rétt tæp tvö ár eru síðan Saddam Hussein, fyrrverandi einræðisherra í Írak, var handsamaður í holu nálægt heimabæ sínum Tikrit. Síðan þá hefur undirbúningur að réttarhöldum yfir honum staðið nánast linnulaust. Í dag tekur sérstakur rannsóknardómstóll fyrstu ákærurnar til umfjöllunar en Saddam og sjö undirsátum hans er gefið að sök að hafa fyrirskipað fjöldamorð á 143 sjíum í bænum Dujail árið 1982. Sjíarnir voru myrtir í hefndarskyni fyrir banatilræði sem Saddam var sýnt þegar hann átti leið um bæinn sama ár. Búist er við að í dag og næstu daga verði ákærurnar lesnar upp en síðan verði dómhaldi frestað um nokkrar vikur. Með margt á samviskunni Saddam er sagður hafa margt verra á samviskunni en drápin á sjíunum í Dujail. Talið er að 300.000 Írakar, sjíar og Kúrdar í yfirgnæfandi meirihluta, hafi látið lífið í ofsóknum Baath-flokksins og þá eru ekki þeir meðtaldir sem féllu í stríðinu við Íran og Flóabardögunum 1991 og 2003. Formælendur dómstólsins segja aftur á móti að ákveðið hafi verið að rétta fyrst í þessu máli þar sem auðveldast og fljótlegast hefði verið að byggja það upp gegn forsetanum fyrrverandi. Fleiri mál eru hins vegar í rannsókn, til dæmis Anfalherferðin gegn Kúrdum sem ráðist var í undir lok stríðsins við Írana. Talið er að allt að 182.000 Kúrdar hafi verið stráfelldir í þeim hildarleik. Víst er að íröskum valdhöfum, sem þessa stundina eru sjíar og Kúrdar, liggi á að fá Saddam dæmdan. Bæði eru margir orðnir óþreyjufullir eftir því að einræðisherrann fái makleg málagjöld en eins er vonast til að sakfelling Saddams verði til þess að hans fyrrverandi fylgismenn láti af skæruhernaði og hryðjuverkum. Raunar er kappið slíkt að jafnvel er gert ráð fyrir að Saddam verði dæmdur og líflátinn fyrir þær ákærur sem nú eru til umfjöllunar áður en réttað verði yfir honum vegna annarra ákæruliða. Réttlæti sigurvegaranna Talsmenn alþjóðlegra mannréttindasamtaka horfa á málið allt öðrum augum. Þeir telja að óðagotið bendi til að „réttlæti sigurvegaranna“ verði haft að leiðarljósi. Eðlilegra hefði verið að Alþjóðastríðsglæpadómstóllinn í Haag fjallaði um málið svo að málaferlin yrðu hafin yfir allan vafa. Síðast á mánudaginn létu samtökin Human Rights Watch verulegar efasemdir í ljós um að dómstóllinn hefði getu til að gangast fyrir réttarhöldum sem álitin væru sanngjörn í augum alþjóðasamfélagsins og írösku þjóðarinnar. Í svipaðan streng tekur Khalil al-Dulaimi, aðalverjandi Saddams. Hann segir að vörnin hafi fengið lítinn tíma til að kynna sér málsgögn og ræða við sakborninginn. Jafnframt heldur hann því fram að dómstóllinn sjálfur sé ólöglegur þar sem hann var settur á fót þegar Írak var enn hernumið af Bandaríkjamönnum. Bandaríkjamenn leggja allt kapp á að láta líta svo út að Írakar sjálfir dæmi Saddam því þannig er til dæmis hægt að lífláta hann. Engu að síður hafa þeir meðal annars fjármagnað réttarhöldin - um rúma átta milljarða króna að sögn New York Times - og veitt Írökum ýmsa lögfræðiaðstoð sem er sjálfsagt nauðsynlegt þar sem íraskt réttarkerfi er í molum. Ofan á þetta bætast svo deilur um ýmis útfærsluatriði, eins og hvernig sjónvarpsútsendingum frá dómssalnum skuli vera háttað. Slíkar útsendingar eru sagðar nauðsynlegar svo að almenningur geti séð með eigin augum hverju fram vindur. Stjórnvöld vilja hins vegar að útsendingin verði með tuttugu mínútna töf til að koma í veg fyrir að nöfn vitnanna leki út. Gagnrýnendur telja aftur á móti að þar með hafi myndast hætta á ritskoðun og augljóst sé að ekki eigi að láta Saddam komast upp með að gagnrýna þá sem steyptu honum af stóli, rétt eins og Slobodan Milosevic, fyrrverandi forseti Júgóslavíu, í réttarhöldum yfir sér í Haag.
Erlent Fréttir Mest lesið Formaður og gjaldkeri Vorstjörnunnar kærð fyrir efnahagsbrot Innlent Mikil reiði á Þingeyri vegna flutnings fóðurstöðvar Arctic Fish Innlent „Langflestir Grindvíkingar búa utan Grindavíkurbæjar“ Innlent Metþátttaka í ólöglegri göngu: „Það er mikill hugur í fólki“ Erlent „Ég vorkenni því fólki sem lét narra sig í þessa vegferð“ Innlent Ráðherra vill tryggja betra eftirlit með Sjúkratryggingum Íslands Innlent Greindi þátt almennings og fjölmiðla í máli „strokufangans“ Innlent Vonar að Rauði krossinn endurskoði afstöðu sína Innlent Handtóku ökumann eftir eftirför á Sæbraut Innlent Segir tölurnar sláandi og vill bregðast við Innlent Fleiri fréttir Metþátttaka í ólöglegri göngu: „Það er mikill hugur í fólki“ Þúsundir syrgja í Tehran og Trump segir æðstaklerkinn ljúga Hæstaréttardómarar fjarlægðu flein úr holdi Bandaríkjaforseta Lífstíðarfangelsi fyrir að myrða 14 ára dreng með samúræjasverði Finna fyrir fjarveru Bandaríkjanna á loftslagsfundi en sakna þeirra ekki Ungar konur særðust í skotárás í Nuuk Sá sem samdi Mission: Impossible lagið er látinn Stjúpsonur norska krónprinsins grunaður um nauðganir Dönsk stjórnvöld vilja tryggja fólki höfundarrétt að eigin persónu Stígur fram og segir Írani hafa löðrungað Bandaríkin „Áreiðanleg gögn“ sanni verulegt tjón á kjarnorkumannvirkjum Hvar er Khamenei? Ný ráðgjafarnefnd Kennedy hyggst endurskoða bólusetningar barna Stofna sérstakan dómstól vegna árásarglæpa Rússa Segist funda með ráðamönnum Íran í næstu viku Trump íhugar að láta Úkraínumenn fá fleiri Patriot-kerfi Kristrún missti af fundi með Selenskí Tók í spaðann á Trump: „Hann er nú heillandi, karlinn“ Segir Spánverja munu borga fyrir að borga ekki nóg Lögðu grunninn að „sterkara, sanngjarnara og banvænna“ NATO Telur engan vafa um að Bandaríkin verji bandamenn sína Biðst afsökunar á gyðingahatri Svíþjóðardemókrata Diddy ætlar ekki að bera vitni Trump gefur lítið fyrir Pentagon skýrsluna og segir árásina hafa heppnast fullkomlega 33 ára sósíalisti hafði betur gegn Cuomo í New York Bretar eignast aftur herþotur sem geta flutt kjarnorkuvopn Myndaveisla: Fyrsti dagur leiðtogafundar Atlantshafsbandalagsins Æsispennandi forval: Framtíð Demókrataflokksins gæti ráðist í New York Átök í Miðausturlöndum: „Erfitt að meta hvað er í raun og veru í gangi“ Ný skýrsla: Bandaríkjunum mistókst að eyðileggja kjarnorkumannvirki Írana Sjá meira