Þetta segir Þórólfur í færslu sóttvarnalæknis á síðunni Covid.is. Hann segir að fjöldi innlagna á sjúkrahús hafi aukist séu nú átján á Landspítalanum vegna Covid-19 og þá liggi þrír inni á Sjúkrahúsinu á Akureyri. Á Landspítala séu fjórir á gjörgæsludeild.
Sóttvarnalæknir segir þó vert að minna á að alvarleg veikindi komi ekki fram fyrr en á fyrstu til annarri viku veikinda og því muni líða um tvær vikur að merkja fækkun í innlögnum í kjölfar hertra aðgerða. Hins vegar megi búast við að sjá fækkun daglegra smita um það bil sjö dögum eftir að aðgerðir voru hertar ef þær beri þá árangur á annað borð.
Deilan um réttindi bólusettra umfram óbólusettra
Í færslunni ræðir Þórólfur einnig þá umræðu sem hafi verði síðustu daga um hvort fullbólusettir einstaklingar með tveimur sprautum gegn COVID-19 eigi að njóta réttinda í samfélaginu umfram óbólusetta.
„Þessi umræða er ekki ný af nálinni því á undanförnum árum hefur oft verið rætt um hvort gera eigi bólusetningar barna að skyldubólusetningu, sérstaklega í þau fáu skipti þegar aukning verður á bólusetningasjúkdómum.
Sóttvarnalæknir hefur löngum haft þá afstöðu að varasamt sé að gera bólusetningar að skyldu af þeirri ástæðu að þátttaka hér í almennum bólusetningum er með ágætum og því gæti slík ákvörðun skapað önnur vandamál sem leitt gæti til minni þátttöku og meiri smithættu í samfélaginu.“
Verði að byggja á faglegum forsendum
Þórólfur segir að umræðu undanfarinna daga um aukin réttindi fullbólusettra verði að byggja á faglegum forsendum.
„Veitir full bólusetning með tveimur sprautum gegn COVID-19 það mikla vernd gegn smiti að það réttlæti mismunun bólusettra og óbólusettra? Niðurstöður rannsókna hafa sýnt, að full bólusetning veitir um 50% vernd gegn smiti og 90% vernd gegn alvarlegum veikindum. Gögn okkar hér á landi sýna jafnframt að flestir sem greinast (60%) eru fullbólusettir og um 50% þeirra sem leggjast inn á sjúkrahús eru fullbólusettir. Hins vegar virðast fullbólusettir (skv. upplýsingum frá smitsjúkdómalæknum) fá vægari einkenni og dvelja skemur á sjúkrahúsi ef þeir þurfa á annað borð að leggjast inn. Ávinningur af bólusetningu með tveimur skömmtum er því ótvíræður. Þó að óbólusettir séu um þrefalt líklegri til að smitast af COVID-19 og fimm sinnum líklegri til að leggjast inn á sjúkrahús þá er ekki hægt að segja að núverandi bylgja sé orsökuð og drifin áfram af smitum frá óbólusettum. Því er ekki líklegt að jafnvel þó allir hér á landi yrðu fullbólusettir með tveimur skömmtum, að smit í samfélaginu myndu stöðvast og ásættanlega staða myndi skapast á sjúkrahúsum. Því tel ég ekki faglegar forsendur vera fyrir því á þessari stundu að mismuna bólusettum og óbólusettum í samfélaginu,“ segir sóttvarnalæknir.
Pólitísk og siðferðisleg spurning
En áfram spyr Þórólfur: „Breytir örvunarbólusetning með þriðja skammti þá faglegum forsendum hvað varðar mismunun á þeim sem fá þriðja skammtinn og öðrum? Í dag er ekki hægt að fullyrða að bólusetning með örvunarskammti muni vernda að mestu gegn smiti. Erlendar rannsóknir gefa þó vonir um að verndin sé veruleg umfram skammt númer tvö og því eru allir hvattir til að mæta í örvunarbólusetninguna þegar boð berast. Sóttvarnalæknir mun áfram sem hingað til fylgjast náið með bólusetningastöðu þeirra sem greinast og því mun verða hægt að svara spurningunni um árangur örvunarskammtsins að nokkrum vikum eða mánuðum liðnum.“
Að lokum hvetur hann alla til að mæta í bólusetningu og þiggja jafnframt örvunarskammtinn sem í boði er. „Ef í ljós kemur að smit eru mjög fátíð hjá þeim sem fá örvunarskammt þá verður kominn grundvöllur til að ræða hvort þessir aðilar eigi að njóta réttinda umfram þá sem eru óbólusettir eða hafa fengið tvo skammta. Slík ákvörðun verður þó alltaf pólitísk og siðfræðileg og verður ekki tekin af öðrum en stjórnvöldum,“ segir sóttvarnalæknir.
