Sóttvarnalæknir telur að góð þátttaka í bólusetningu hér á landi verði „lykillinn“ að því að komast út úr kórónuveirufaraldrinum. Þá hefði hann viljað sjá meiri virkni í bóluefni lyfjafyrirtækisins AstraZeneca, sem tilkynnti um niðurstöður rannsóknar sinnar í dag.
Greint var frá því í dag að bóluefni AstraZeneca og Oxford-háskóla veiti 70 prósenta vörn gegn kórónuveirunni, sé ódýrara í framleiðslu en önnur bóluefni sem komin eru langt í þróun og einnig sé auðveldara að flytja það.
Þórólfur Guðnason sóttvarnalæknir var inntur eftir því á upplýsingafundi almannavarna í dag hver eða hverjir þessara eiginleika væru mikilvægir og kæmu til með að nýtast best hér á Íslandi. Hann sagðist eiga eftir að sjá betri niðurstöður úr rannsókninni en hefði þó viljað sjá hærri virkni en 70 prósent.
„[…] sérstaklega í ljósi tilkynninga um hin bóluefnin þar sem virknin átti að vera 90 til 95 prósent. En við þurfum líka að sjá, er virknin mismunandi milli hópa, aldurshópa, sjúklingahópa? Þannig að við gætum þurft að nota bóluefnin mismunandi. Þetta bóluefni virkar kannski best hjá þessum hópi og önnur hjá öðrum og svo framvegis. Þannig að það er kannski ekki mikið meira um það að segja en vissulega hefði ég viljað sjá, almennt séð, hærri virkni,“ sagði Þórólfur.
Áhyggjuefni ef fólk líti á bóluefni sem hættulegt
Ný skoðanakönnun í Svíþjóð sýnir að fjórði hver Svíi vilji ekki láta bólusetja sig gegn veirunni, einkum af ótta við mögulegar aukaverkanir. Þá var einnig bent á að hér á landi þekktist að fólk vildi ekki bólusetningu, til dæmis hefði Brynjar Níelsson þingmaður Sjálfstæðisflokksins sagt í viðtali í síðustu viku að hann ætlaði ekki að láta bólusetja sig gegn veirunni.
Þórólfur sagði að hann teldi það skipta „gríðarlega miklu máli“ að fólk færi í bólusetningu og vísaði í nýlega skoðanakönnun hér á landi, þar sem fram kom að yfir 90 prósent landsmanna væru jákvæðir gagnvart bólusetningum við veirunni.
„En samt sem áður er það ákveðið áhyggjuefni ef það kemur allt í einu upp að menn fara að líta á þetta bóluefni sem eitthvert stórhættulegt bóluefni,“ sagði Þórólfur.
Áhættan af bólusetningu margfalt minni en af sýkingu
Hafinn væri undirbúningur að upplýsingum um bólusetningu handa almenningi. Í því samhengi skipti máli að bera saman afleiðingar af Covid-19 og hugsanlegar afleiðingar af bólusetningu.
„Ef við erum með upplýsingar um rannsóknir á bóluefni á tugum þúsunda manna, og getum borið það saman við afleiðingar af Covid-sýkingunni, þá held ég að menn munu sjá örugglega mjög fljótt að áhættan af bólusetningu er sennilega margfalt, margfalt minni en áhættan af völdum Covid-sýkingarinnar. Af því að við erum líka að tala um langtímaafleiðingar, jafnvel hjá fólki sem hefur ekki veikst alvarlega,“ sagði Þórólfur.
„Ég held að þetta verði í raun lykillinn að því að koma okkur út úr þessum Covid-faraldri algjörlega. Þess vegna held ég að það verði mjög mikilvægt að við fáum góða þátttöku hér á Íslandi til að koma okkur út úr þessu þannig að við getum farið að hefja aftur eðlilegt líf. Við þurfum að ná hér hjarðónæmi, sem er 60 prósent. Ef bóluefni er bara 70 prósent virkt, hjá AstraZeneca til dæmis, þá þýðir það að ef við ætluðum bara að nota það bóluefni þyrftum við að bólusetja alla til að ná 70 prósent ónæmi.“
Almenn bólusetning öllum til hagsbóta
Már Kristjánsson yfirlæknir á smitsjúkdómadeild Landspítala tók undir með Þórólfi og benti á að Covid-19 væri lífshættuleg veirusýking.
„Og í öðru lagi er ýmislegt sem bendir til þess að fólk fái langtímaafleiðingar. Við höfum bæði séð það á miðlunum en það má segja það að það séu vísbendingar um það í rannsóknum að þetta hafi langtímaafleiðingar umfram það sem talist getur eðlilegt. Þannig að það er mjög brýnt að ef ekki koma fram nein vandkvæði varðandi bólusetningarnar, að hér verði almenn bólusetning öllum til hagsbóta.“
