Frávik í greiðslum Tryggingastofnunar aukist um milljarð Gunnar Hrafn Jónsson skrifar 23. maí 2018 12:02 Frávik jukust um meira en milljarð á milli ára FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR Ofgreiðslur og vangreiðslur Tryggingastofnunar námu rúmum milljarði meira í fyrra en árið á undan. Forstjóri Tryggingastofnunar segir það liggja í eðli tekjutengdra bóta að erfitt sé að áætla þær fyrirfram og því þurfi að endurreikna greiðslur til langflestra. Frávik í tekjutengdum greiðslum Tryggingastofnunar eru töluverð. Síðustu tvö ár hefur þurft að endurreikna greiðslur um áttatíu og átta prósent lífeyrisþega. Þar af reyndist nákvæmlega helmingur hafa fengið ofgreitt, 44%, og hinn helmingurinn fékk vangreitt. Sigríður Lillý Baldursdóttir, forstjóri Tryggingastofnunar, segir lagaumhverfið hafa mikið um það að segja hversu mikil frávikin séu. „Þessi prósentutala hefur verið að lækka frekar en hitt,“ segir Sigríður. „En allar lagabreytingar geta haft áhrif á hversu kvikar þessar greiðslur eru. Semsagt hvað tekjur mega breytast mikið áður en okkar greiðslur breytast. Allt er þetta byggt á tekjuáætlunum.“ Búið er að endurreikna greiðslur síðasta árs. Þrátt fyrir að frávikin séu svipað mörg og árið á undan eru upphæðirnar töluvert hærri. Árið 2016 námu vangreiðslur um tveimur milljörðum króna en í fyrra voru þær 2,6 milljarðar. Þá fóru ofgreiðslur úr 3,4 milljörðum upp í 3,9 milljarða. Sigríður segir það skýrast af því að sjálfar lífeyrisgreiðslurnar hafi hækkað. „Það var veruleg hækkun á lífeyri á þessu ári sem við erum núna að endurreikna, það er að segja 2017,“ segir Sigríður. „Þá voru verulegar hækkanir á greiðslum til ellilífeyrisþega. Það skilar sér í hækkun á frávikum, eðlilega. Svo fjölgaði örorkulífeyrisþegum einnig.“ Þar sem greiðslur Tryggingastofnunar byggja á tekjuáætlun og tekjutengingu er í raun ómögulegt að komast hjá því að ofgreiða og vangreiða háar upphæðir á hverju ári. „Tekjutengingar eru miklar í okkar almannatryggingakerfi,“ segir Sigríður. „Það liggur aldrei endanlega fyrir hverjar tekjur viðkomandi eru fyrr en upplýsingar liggja fyrir hjá skattinum. Þannig að ef við ætlum að tryggja réttar greiðslur er mjög mikilvægt að vera með endurreikning eins og þennan. Það er síðan alltaf spurning hversu miklar tekjutengingarnar eiga að vera. Ef þær eru minni þá eru áhrif þessa endurreiknings minni á heildargreiðslur og leiðréttingarnar ekki eins viðamiklar.“ Mest lesið Gosmóða yfir höfuðborgarsvæðinu í dag Innlent „Þessi kostnaður hverfur ekki“ Innlent Einn stunginn þegar tveir hópar voru að útkljá sín mál Innlent Ók í gegnum grindverk heimahúss og fannst skammt frá Innlent Vaktin: Bjarkey gefur grænt ljós á hvalveiðar Innlent Hægri öfl gætu eignast sinn fyrsta forsætisráðherra Erlent Inga vill helst fjármálaráðuneytið Innlent Tólf ára drengir sekir um morð á nítján ára gömlum manni Erlent Landris hafið að nýju og má gera ráð fyrir öðru gosi Innlent Skemmdarverk unnin á lögreglubílum Innlent Fleiri fréttir Ákvörðunin skref í rétta átt Loka vinnuskólanum og leikskólabörnum haldið innandyra Óttast að enginn hvalur verði veiddur þrátt fyrir leyfið Fækkar í Þjóðkirkjunni og fjölgar í Siðmennt Hvalveiðar heimilaðar og gosmóða yfir höfuðborginni Bjarkey veitir Hval leyfi til að veiða 128 langreyðar Siðanefnd sýknar Halldór og Vísi af kæru Arnars Þórs Rafmagnsleysi í Kópavogi og Fossvogi Landris hafið að nýju og má gera ráð fyrir öðru gosi Kennurum án kennsluréttinda fjölgar Einn stunginn þegar tveir hópar voru að útkljá sín mál Vaktin: Bjarkey gefur grænt ljós á hvalveiðar Kosningastjóri og áhrifavaldur aðstoða Bjarkeyju Inga vill helst fjármálaráðuneytið Skemmdarverk unnin á lögreglubílum Gosmóða yfir höfuðborgarsvæðinu í dag Vilja skoða að gera RÚV aftur að hefðbundinni ríkisstofnun Ók í gegnum grindverk heimahúss og fannst skammt frá „Þessi kostnaður hverfur ekki“ Þrettán ungliðahreyfingar fordæma breytingar á útlendingalögum Til skoðunar að færa Grindavíkurveg vestar Spáir sól um allt land í vikunni 800 nýjar íbúðir byggðar á Ásbrú Fjárlaganefnd leggur til opnun sendiráðs á Spáni Ráðherra hafi ekki mátt láta rannsaka meðferðarheimilið Efast um heimild ráðherra til rannsóknar Rænulaus maður á almannafæri reyndist ferðamaður í sólbaði Stjórnvöld ætla að auka við mannúðarstuðning á Gasa Kynna nýtt kerfi veiðistjórnunar Segir magnafslátt á umhverfissóðaskap skelfilega hugmynd Sjá meira
Ofgreiðslur og vangreiðslur Tryggingastofnunar námu rúmum milljarði meira í fyrra en árið á undan. Forstjóri Tryggingastofnunar segir það liggja í eðli tekjutengdra bóta að erfitt sé að áætla þær fyrirfram og því þurfi að endurreikna greiðslur til langflestra. Frávik í tekjutengdum greiðslum Tryggingastofnunar eru töluverð. Síðustu tvö ár hefur þurft að endurreikna greiðslur um áttatíu og átta prósent lífeyrisþega. Þar af reyndist nákvæmlega helmingur hafa fengið ofgreitt, 44%, og hinn helmingurinn fékk vangreitt. Sigríður Lillý Baldursdóttir, forstjóri Tryggingastofnunar, segir lagaumhverfið hafa mikið um það að segja hversu mikil frávikin séu. „Þessi prósentutala hefur verið að lækka frekar en hitt,“ segir Sigríður. „En allar lagabreytingar geta haft áhrif á hversu kvikar þessar greiðslur eru. Semsagt hvað tekjur mega breytast mikið áður en okkar greiðslur breytast. Allt er þetta byggt á tekjuáætlunum.“ Búið er að endurreikna greiðslur síðasta árs. Þrátt fyrir að frávikin séu svipað mörg og árið á undan eru upphæðirnar töluvert hærri. Árið 2016 námu vangreiðslur um tveimur milljörðum króna en í fyrra voru þær 2,6 milljarðar. Þá fóru ofgreiðslur úr 3,4 milljörðum upp í 3,9 milljarða. Sigríður segir það skýrast af því að sjálfar lífeyrisgreiðslurnar hafi hækkað. „Það var veruleg hækkun á lífeyri á þessu ári sem við erum núna að endurreikna, það er að segja 2017,“ segir Sigríður. „Þá voru verulegar hækkanir á greiðslum til ellilífeyrisþega. Það skilar sér í hækkun á frávikum, eðlilega. Svo fjölgaði örorkulífeyrisþegum einnig.“ Þar sem greiðslur Tryggingastofnunar byggja á tekjuáætlun og tekjutengingu er í raun ómögulegt að komast hjá því að ofgreiða og vangreiða háar upphæðir á hverju ári. „Tekjutengingar eru miklar í okkar almannatryggingakerfi,“ segir Sigríður. „Það liggur aldrei endanlega fyrir hverjar tekjur viðkomandi eru fyrr en upplýsingar liggja fyrir hjá skattinum. Þannig að ef við ætlum að tryggja réttar greiðslur er mjög mikilvægt að vera með endurreikning eins og þennan. Það er síðan alltaf spurning hversu miklar tekjutengingarnar eiga að vera. Ef þær eru minni þá eru áhrif þessa endurreiknings minni á heildargreiðslur og leiðréttingarnar ekki eins viðamiklar.“
Mest lesið Gosmóða yfir höfuðborgarsvæðinu í dag Innlent „Þessi kostnaður hverfur ekki“ Innlent Einn stunginn þegar tveir hópar voru að útkljá sín mál Innlent Ók í gegnum grindverk heimahúss og fannst skammt frá Innlent Vaktin: Bjarkey gefur grænt ljós á hvalveiðar Innlent Hægri öfl gætu eignast sinn fyrsta forsætisráðherra Erlent Inga vill helst fjármálaráðuneytið Innlent Tólf ára drengir sekir um morð á nítján ára gömlum manni Erlent Landris hafið að nýju og má gera ráð fyrir öðru gosi Innlent Skemmdarverk unnin á lögreglubílum Innlent Fleiri fréttir Ákvörðunin skref í rétta átt Loka vinnuskólanum og leikskólabörnum haldið innandyra Óttast að enginn hvalur verði veiddur þrátt fyrir leyfið Fækkar í Þjóðkirkjunni og fjölgar í Siðmennt Hvalveiðar heimilaðar og gosmóða yfir höfuðborginni Bjarkey veitir Hval leyfi til að veiða 128 langreyðar Siðanefnd sýknar Halldór og Vísi af kæru Arnars Þórs Rafmagnsleysi í Kópavogi og Fossvogi Landris hafið að nýju og má gera ráð fyrir öðru gosi Kennurum án kennsluréttinda fjölgar Einn stunginn þegar tveir hópar voru að útkljá sín mál Vaktin: Bjarkey gefur grænt ljós á hvalveiðar Kosningastjóri og áhrifavaldur aðstoða Bjarkeyju Inga vill helst fjármálaráðuneytið Skemmdarverk unnin á lögreglubílum Gosmóða yfir höfuðborgarsvæðinu í dag Vilja skoða að gera RÚV aftur að hefðbundinni ríkisstofnun Ók í gegnum grindverk heimahúss og fannst skammt frá „Þessi kostnaður hverfur ekki“ Þrettán ungliðahreyfingar fordæma breytingar á útlendingalögum Til skoðunar að færa Grindavíkurveg vestar Spáir sól um allt land í vikunni 800 nýjar íbúðir byggðar á Ásbrú Fjárlaganefnd leggur til opnun sendiráðs á Spáni Ráðherra hafi ekki mátt láta rannsaka meðferðarheimilið Efast um heimild ráðherra til rannsóknar Rænulaus maður á almannafæri reyndist ferðamaður í sólbaði Stjórnvöld ætla að auka við mannúðarstuðning á Gasa Kynna nýtt kerfi veiðistjórnunar Segir magnafslátt á umhverfissóðaskap skelfilega hugmynd Sjá meira