Verkefni stjórnvalda að takast á við undantekningar í skólakerfinu Lovísa Arnardóttir skrifar 21. ágúst 2025 09:01 Guðmundur Ingi segir vissulega áskoranir innan menntakerfisins en það megi þó ekki gleyma því að flestum börnum líði vel og gengur vel. Bylgjan Guðmundur Ingi Kristinsson, mennta- og barnamálaráðherra, segir mikilvægt að umræða fari fram um menntakerfið en það sé á sama tíma mikilvægt að tala það ekki niður. Menntakerfið sé fínt og flestum börnum líði vel og gangi vel. Verkefni stjórnvalda sé að takast á við undantekningar svo öll börn geti fengið menntun sem þau eiga rétt á. Guðmundur Ingi fór yfir stöðuna og það sem fram undan er í menntakerfinu í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Hann segir að til þess að takast á við þessi verkefni verði að þróa tæki og tól og eitt slíkra tóla verði tekið í tekið í notkun í dag. Nýr matsferill sem á að koma í stað samræmdra prófa. Það sé búið að prófa hann í 26 skólum víða um land, til dæmis í Kópavogi og Vestmannaeyjum, og það hafi gengið vel. „Núna erum við að fá matskerfi sem fylgir barninu,“ segir Guðmundur Ingi. Þannig sé til dæmis skráð inn í kerfið ef barnið hefur þurft á aðstoð talmeinafræðings að halda og hvers vegna, ef barnið er lesblint og hvaða aðstoð það þarf vegna þess. Flytji barnið sig um skóla fylgir matsferillinn barninu og sömuleiðis á aðstoðin að gera það. Guðmundur Ingi segir að hans mati eigi að taka menntakerfið úr pólitísku þrasi og hann sé að reyna að gera það sjálfur. „Að detta í pólitískar grafir og kenna hinum eða þessum af hverju þetta er svona.“ Hann segir það vilja stjórnvalda að meira samræmi sé innan skólakerfisins og þess vegna sé til dæmis verið að opna nýjan gagnagrunn námsefnis sem verður hýstur hjá Miðstöð menntunar og skólaþjónustu, MMS. Þá segir Guðmundur Ingi einnig á stefnu stjórnvalda að efla verknám. Það eigi að byggja við fjóra verknámsskóla á landsbyggðinni, á Suðurnesjum, Sauðárkróki, Akureyri og Ísafirði. „Þetta er búið að bíða í tvö, þrjú, fjögur ár. Þetta er allt að fara af stað. Það er alltaf verið að tala um að efla verknám,“ segir Guðmundur Ingi sem sjálfur er menntaður í verknámi. Öll börn eigi rétt á menntun við hæfi Hann þekki umhverfið og vilji gefa öllum tækifæri til að mennta börnin sín. Öll börn hafi einhverja styrkleika og það sé hans vilji að öll börn hafi jöfn tækifæri. Það séu ekki öll börn góð í lestri heldur vilji frekar smíða eða klippa hár. Guðmundur Ingi segir ekki heldur gagnlegt að rífast um einkunnakerfi aðeins vegna þess að það er ekki það sama og var notað þegar foreldrar barna voru í skóla. Hann segir útskýringar á einkunnakerfinu til og þess vegna sé verið að leggja áherslu á að upplýsingar um það, og annað sem snertir skólakerfið, séu allar á sama stað, hjá MMS. Skilji kennarar eða foreldrar ekki hvað sé að baki einkunnagjöfinni verði þeir að geta sest niður með kennara til að fá nánari útskýringar. Í matsferlinum sé gert ráð fyrir því að börn taki samræmd próf í 4., 7. og 9. bekk. Skilningur á bókstöfum ekki risavandamál Guðmundur Ingi segist ekki telja það „risavandamál“ innan skólakerfisins að kennarar geti ekki fundið út úr einkunnagjöf, það sé vandamál, en það séu stærri vandamál, eins og lesskilningur drengja. „Mér finnst það áhyggjuefni þegar stúlkur eru 75 prósent í háskóla og drengir 25 prósent.“ Hvað varðar áhyggjur OECD af menntakerfinu á Íslandi segir Guðmundur Ingi að þau stjórnvöld séu núna komin með tæki og tól til að takast á við þær áhyggjur sem yfirmaður menntamála hjá stofnuninni lýsti í vor. Yfirmaður menntamála hjá OECD og höfundur Pisa-könnunar sagði í mars íslenska menntakerfið mega vera metnaðarfyllra í garð nemenda. Akademísk frammistaða íslenskra barna verði sífellt lakari þó þau standi sig betur á sumum sviðum. „Við erum að setja á samræmd próf, í nútímanum,“ segir Guðmundur Ingi og að hans von sé að strax næsta vor verði hægt að sjá breytingar hjá nemendum í íslenskum skólum. Skóla- og menntamál Grunnskólar Framhaldsskólar Háskólar Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Bítið Mest lesið „Ég var svolítið bara sett til hliðar“ Innlent Þrír skotnir af leyniskyttu við byggingu ICE í Dallas Erlent Æ fleiri Íslendingar velja að eignast ekki börn Innlent „Þetta var óvenjuleg ræða“ Innlent Ákærði hálfur Íslendingur: Játaði morðið á Instagram tveimur vikum eftir það Erlent Verða bílveikari í rafbílum Innlent Drónamálið enn óupplýst: „Við erum heimskir nýgræðingar“ Erlent Framkvæmdum að ljúka á gatnamótum sem gera Árbæinga gráhærða Innlent Kimmel snéri aftur, Trump til mikillar óánægju Erlent Aðferðum svipi til þeirra hjá Quang Le Innlent Fleiri fréttir Fullorðinn karlmaður lést í bílslysi Nýtt stjórnsýslustig framhaldsskóla: „Þetta er eins og vont trúðaleikrit“ Bein útsending: Gervigreind og vísindamiðlun Gular viðvaranir vegna úrkomu og aukin skriðuhætta Aðferðum svipi til þeirra hjá Quang Le Leiðbeinandinn á Múlaborg í gæsluvarðhaldi í mánuð í viðbót Jarðvarmi enn mikilvægari en áður var talið Hyggst leggja af jafnlaunavottun í núverandi mynd Framkvæmdum að ljúka á gatnamótum sem gera Árbæinga gráhærða Bein útsending: Jarðhiti jafnar leikinn Látinn laus en rannsókn enn í fullum gangi „Ég var svolítið bara sett til hliðar“ Sýknudómur í máli Aðalsteins gegn Páli stendur Séra Yrsa Þórðardóttir er látin Æ fleiri Íslendingar velja að eignast ekki börn Áflog og miður farsæl eldamennska Verða bílveikari í rafbílum „Þetta var óvenjuleg ræða“ Fagnar því að sjá Pírata mælast á þingi og útilokar ekki formannsframboð Drónaflugin geti valdið mikilli röskun og miklu tjóni Tæp 68 prósent barna í 2. bekk með aldurssvarandi hæfni í lestri Holskefla í kortunum Bílslys í Laugardal „Við erum notuð sem hræðsluáróður fyrir verðandi foreldra“ „Maður er skíthræddur um að maður brenni inni“ Núverandi kvikusöfnunartímabil geti dregist á langinn Brennuvargur gengur laus, stórfjölgun krabbameina og í beinni frá Köben Þorgerður telur tilefni til að kalla saman þjóðaröryggisráð Inga eigi að kalla saman þjóðaröryggisráð þegar í stað Skólameistarar styðja ekki breytingar ráðherra Sjá meira
Guðmundur Ingi fór yfir stöðuna og það sem fram undan er í menntakerfinu í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Hann segir að til þess að takast á við þessi verkefni verði að þróa tæki og tól og eitt slíkra tóla verði tekið í tekið í notkun í dag. Nýr matsferill sem á að koma í stað samræmdra prófa. Það sé búið að prófa hann í 26 skólum víða um land, til dæmis í Kópavogi og Vestmannaeyjum, og það hafi gengið vel. „Núna erum við að fá matskerfi sem fylgir barninu,“ segir Guðmundur Ingi. Þannig sé til dæmis skráð inn í kerfið ef barnið hefur þurft á aðstoð talmeinafræðings að halda og hvers vegna, ef barnið er lesblint og hvaða aðstoð það þarf vegna þess. Flytji barnið sig um skóla fylgir matsferillinn barninu og sömuleiðis á aðstoðin að gera það. Guðmundur Ingi segir að hans mati eigi að taka menntakerfið úr pólitísku þrasi og hann sé að reyna að gera það sjálfur. „Að detta í pólitískar grafir og kenna hinum eða þessum af hverju þetta er svona.“ Hann segir það vilja stjórnvalda að meira samræmi sé innan skólakerfisins og þess vegna sé til dæmis verið að opna nýjan gagnagrunn námsefnis sem verður hýstur hjá Miðstöð menntunar og skólaþjónustu, MMS. Þá segir Guðmundur Ingi einnig á stefnu stjórnvalda að efla verknám. Það eigi að byggja við fjóra verknámsskóla á landsbyggðinni, á Suðurnesjum, Sauðárkróki, Akureyri og Ísafirði. „Þetta er búið að bíða í tvö, þrjú, fjögur ár. Þetta er allt að fara af stað. Það er alltaf verið að tala um að efla verknám,“ segir Guðmundur Ingi sem sjálfur er menntaður í verknámi. Öll börn eigi rétt á menntun við hæfi Hann þekki umhverfið og vilji gefa öllum tækifæri til að mennta börnin sín. Öll börn hafi einhverja styrkleika og það sé hans vilji að öll börn hafi jöfn tækifæri. Það séu ekki öll börn góð í lestri heldur vilji frekar smíða eða klippa hár. Guðmundur Ingi segir ekki heldur gagnlegt að rífast um einkunnakerfi aðeins vegna þess að það er ekki það sama og var notað þegar foreldrar barna voru í skóla. Hann segir útskýringar á einkunnakerfinu til og þess vegna sé verið að leggja áherslu á að upplýsingar um það, og annað sem snertir skólakerfið, séu allar á sama stað, hjá MMS. Skilji kennarar eða foreldrar ekki hvað sé að baki einkunnagjöfinni verði þeir að geta sest niður með kennara til að fá nánari útskýringar. Í matsferlinum sé gert ráð fyrir því að börn taki samræmd próf í 4., 7. og 9. bekk. Skilningur á bókstöfum ekki risavandamál Guðmundur Ingi segist ekki telja það „risavandamál“ innan skólakerfisins að kennarar geti ekki fundið út úr einkunnagjöf, það sé vandamál, en það séu stærri vandamál, eins og lesskilningur drengja. „Mér finnst það áhyggjuefni þegar stúlkur eru 75 prósent í háskóla og drengir 25 prósent.“ Hvað varðar áhyggjur OECD af menntakerfinu á Íslandi segir Guðmundur Ingi að þau stjórnvöld séu núna komin með tæki og tól til að takast á við þær áhyggjur sem yfirmaður menntamála hjá stofnuninni lýsti í vor. Yfirmaður menntamála hjá OECD og höfundur Pisa-könnunar sagði í mars íslenska menntakerfið mega vera metnaðarfyllra í garð nemenda. Akademísk frammistaða íslenskra barna verði sífellt lakari þó þau standi sig betur á sumum sviðum. „Við erum að setja á samræmd próf, í nútímanum,“ segir Guðmundur Ingi og að hans von sé að strax næsta vor verði hægt að sjá breytingar hjá nemendum í íslenskum skólum.
Skóla- og menntamál Grunnskólar Framhaldsskólar Háskólar Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Bítið Mest lesið „Ég var svolítið bara sett til hliðar“ Innlent Þrír skotnir af leyniskyttu við byggingu ICE í Dallas Erlent Æ fleiri Íslendingar velja að eignast ekki börn Innlent „Þetta var óvenjuleg ræða“ Innlent Ákærði hálfur Íslendingur: Játaði morðið á Instagram tveimur vikum eftir það Erlent Verða bílveikari í rafbílum Innlent Drónamálið enn óupplýst: „Við erum heimskir nýgræðingar“ Erlent Framkvæmdum að ljúka á gatnamótum sem gera Árbæinga gráhærða Innlent Kimmel snéri aftur, Trump til mikillar óánægju Erlent Aðferðum svipi til þeirra hjá Quang Le Innlent Fleiri fréttir Fullorðinn karlmaður lést í bílslysi Nýtt stjórnsýslustig framhaldsskóla: „Þetta er eins og vont trúðaleikrit“ Bein útsending: Gervigreind og vísindamiðlun Gular viðvaranir vegna úrkomu og aukin skriðuhætta Aðferðum svipi til þeirra hjá Quang Le Leiðbeinandinn á Múlaborg í gæsluvarðhaldi í mánuð í viðbót Jarðvarmi enn mikilvægari en áður var talið Hyggst leggja af jafnlaunavottun í núverandi mynd Framkvæmdum að ljúka á gatnamótum sem gera Árbæinga gráhærða Bein útsending: Jarðhiti jafnar leikinn Látinn laus en rannsókn enn í fullum gangi „Ég var svolítið bara sett til hliðar“ Sýknudómur í máli Aðalsteins gegn Páli stendur Séra Yrsa Þórðardóttir er látin Æ fleiri Íslendingar velja að eignast ekki börn Áflog og miður farsæl eldamennska Verða bílveikari í rafbílum „Þetta var óvenjuleg ræða“ Fagnar því að sjá Pírata mælast á þingi og útilokar ekki formannsframboð Drónaflugin geti valdið mikilli röskun og miklu tjóni Tæp 68 prósent barna í 2. bekk með aldurssvarandi hæfni í lestri Holskefla í kortunum Bílslys í Laugardal „Við erum notuð sem hræðsluáróður fyrir verðandi foreldra“ „Maður er skíthræddur um að maður brenni inni“ Núverandi kvikusöfnunartímabil geti dregist á langinn Brennuvargur gengur laus, stórfjölgun krabbameina og í beinni frá Köben Þorgerður telur tilefni til að kalla saman þjóðaröryggisráð Inga eigi að kalla saman þjóðaröryggisráð þegar í stað Skólameistarar styðja ekki breytingar ráðherra Sjá meira