Vísbendingar um kvikufærslu til suðurs Margrét Helga Erlingsdóttir skrifar 14. apríl 2021 16:46 Þorvaldur Þórðarson eldfjallafræðingur rýnir í stöðu eldanna á Reykjanesskaga. Vísir/vilhelm Þorvaldur Þórðarson, eldfjallafræðingur, segir að verulega hafi dregið úr virkni í nyrsta gígnum á Reykjanesskaga en að sama skapi hafi virkni aukist í þeim syðstu. Kvikufærsla til suðurs gæti þýtt að um sé að ræða aðlögun að hæðarmismun í landinu því syðri gígarnir standi lægra. Hann segir eldana í Fagradalsfjalli vera einstakt tækifæri til að rannsaka og skrá hegðun afllítils eldgoss. „Ég sé ekki að nýir gígar hafi opnast á svæðinu. Það virðist aðeins hafa aukist virknin í gíg númer þrjú. Hann er eiginlega búinn að brjóta af sér toppinn,“ segir Þorvaldur þegar hann var spurður út í stöðu eldgossins. „Upprunalegu gígarnir í Geldingadal eru bara á góðu róli og á svipuðu róli og þeir eru búnir að vera. Það lækkaði eitthvað í hraunánni í gær en nú er hún orðin full aftur.“ Þorvaldur var spurður út í möguleikann á því að fleiri sprungur opnist og mögulega sameinist. „Það er náttúrulega alltaf möguleiki á að fleiri sprungur opnist og að fleiri gígar myndist á þessari línu sem er fyrir ofan þennan gang. Það er alveg möguleiki en mér finnst að frekar ólíklegt, sérstaklega þar sem dregið hefur verulega úr virkninni í nyrsta gígnum og að sama skapi aukist virknin syðra. Það bendir til þess að það hafi kannski orðið færsla á kvikunni til suðurs. Hún sé frekar að koma upp um syðri gígopin sem standa lægra í landinu en nyrsti gígurinn.“ Gott tækifæri til að rannsaka og skrá hegðun afllítils goss Þorvaldur var spurður hvort það væri ekki dálítið ótrúlegt, fyrir hann sem vísindamann, að hafa tilraunastöð sem þessa nánast í bakgarðinum og geta fylgst með þróun gossins í miklu návígi. Þorvaldur svaraði því til að öll eldgos væru í raun einstakt tækifæri til að öðlast þekkingu og til að reyna að skilja kerfin betur. Það sem nú væri mest um vert sé að rannsaka hraunrennslið til að skilja betur hvernig hraun byggist upp og hvað það er sem takmarkar vegalengd þess. Hann bendir á að svo virtist sem hraunið sé nokkurn veginn búið að ná kjörlengd. „Þetta er mjög gott tækifæri til að bæði rannsaka og skrá hegðun á gosi sem er mjög afllítið. Það einkennist af þessari vægu suðu sem við sjáum í gígunum og við komumst tiltölulega nálægt með okkar tól og tæki til að gera athuganir á því. Það er mjög spennandi og verðugt verkefni. Það er eitthvað sem hefur ekki verið nægilega rannsakað fram til þessa.“ Sér ekki fyrir sér að gosið ógni mannvirkjum í bráð Þú sérð ennþá fyrir þér að þetta verði langvinnt og fremur meinlaust gos? Er einhver tímapunktur þar sem við þyrftum að hafa áhyggjur af mannvirkjum eða mun þetta bara malla í rólegheitunum? „Ég sé ekki fram á að þetta gos ógni mannvirkjum í bráð. Ég held það muni bara afmarkast við Fagradalsfjall og það þyrfti að verða töluverð breyting á því hvernig kvikan kemur upp ef hraunið á að fara lengra. Kvikuflæðið þyrfti þá í rauninni að komast upp á yfirborðið í gegnum eitt gosop og eina tjörn og þá gæti hraunið hugsanlega farið að lengjast en á meðan framleiðnin dreifist á svona mörg gosop sem senda línur í ýmsar áttir þá finnst mér nú ekki líklegt að þetta hraun fari langt út fyrir Fagradalsfjall.“ Engin merki séu um að gosið muni hætta í bráð. Barst þá talið að gasmenguninni og var Þorvaldur spurður hvort útlit sé fyrir að gasmengun muni aukast og því verða stærra og stærra vandamál eftir því sem fram líða stundir. „Það verður frekar vandamál sem viðhelst, sérstaklega á meðan framleiðnin breytist ekki. Ef framleiðnin eykst þá eykst mengunin að sama skapi en við finnum mismikið fyrir menguninni eftir veðri og fer það eftir hvort það sé vindur eða logn. Ef það rigning þá hreinsar rigningin loftið og þá fáum við súrt regn við svæðið sem mengar vatnspollana þannig að það borgar sig nú ekki að vera að taka vatn úr þeim; hvort sem um er að ræða menn eða dýr.“ Eldgos í Fagradalsfjalli Eldgos og jarðhræringar Tengdar fréttir Spá gasmengun á höfuðborgarsvæðinu í dag Veðurstofa spáir suðvestan 8-13 m/s á Reykjanesskaga í dag og segir gasmengun frá eldgosinu í Fagradalsfjalli munu berast til norðausturs yfir höfuðborgarsvæðið. 14. apríl 2021 06:36 Fjórir nýir gígar opnuðust: „Ósköp eðlileg þróun“ Fjórir nýir gígar opnuðust á gosstöðvunum í Geldingadölum í morgun. Eldfjallafræðingur segir það ekki hafa komið á óvart en sýni mikilvægi þess að fólk haldi sig fyrir utan skilgreind hættusvæði. Búist er við talsverðri gasmengun á Vatnsleysuströnd í dag. 13. apríl 2021 11:27 Mest lesið „Eins og að fá hnefahögg í andlitið“ Innlent Íbúar mótmæla og vilja börn frekar en byggingu í Gunnarsbrekku Innlent Bílvelta í Kömbunum Innlent Sveitarstjórn reyni að skrá íbúa úr sveitarfélaginu og ógni grundvallarréttindum Innlent Eygir vonarneista í fyrsta sinn í marga mánuði Innlent Lögregla kölluð til eftir að bremsuvírar voru klipptir á reiðhjólum barna Innlent Segir dregið úr veiðum á grundvelli „Walt Disneylíffræði“ Innlent Hleypur 110 kílómetra á dag til að setja heimsmet Lífið Brunarústirnar fjarlægðar tveimur árum eftir brunann Innlent Langflestir lögreglumenn á Suðurnesjum Innlent Fleiri fréttir Eygir vonarneista í fyrsta sinn í marga mánuði Eygir vonarneista í fyrsta sinn og mótmæli um allt land Segir dregið úr veiðum á grundvelli „Walt Disneylíffræði“ Árborg girnist svæði Flóahrepps Sendu kæligáma til Úkraínu Langflestir lögreglumenn á Suðurnesjum Brunarústirnar fjarlægðar tveimur árum eftir brunann Íbúar mótmæla og vilja börn frekar en byggingu í Gunnarsbrekku Reyndi að stinga lögreglu af á buggy Bílvelta í Kömbunum „Eins og að fá hnefahögg í andlitið“ Sveitarstjórn reyni að skrá íbúa úr sveitarfélaginu og ógni grundvallarréttindum Skoða að efla geðheilbrigðisþjónustu á Austurlandi eftir röð áfalla Kjölur ekki á dagskrá Lögregla kölluð til eftir að bremsuvírar voru klipptir á reiðhjólum barna Fólk deili lyfseðlum og „míkródósi“: „Við getum ekki réttlætt þá meðferð“ Deila lyfseðlum fyrir þyngdarstjórnunarlyf og undankeppni HM hefst Starfsfólk Alcoa vilji setja fyrirtækinu mörk Lögregla hafi hlaupið á sig á Siglufirði: „Þetta eru einstök prúðmenni“ Ætla að rannsaka meint undirboð á kísilmálmi „Mér hefur aldrei verið sýnd jafn mikil vanvirðing“ Hélt eiginkonu og fimm börnum í heljargreipum Breyta Korpuskóla til að anna eftirspurn í Klettaskóla Vegabætur á Vestfjörðum opni tækifæri í vetrarferðamennsku Vilja aðgerðir strax Ástand á stúdentagörðum: Ítrekuð innbrot, mat stolið, dýnur í kjallara og hland á gólfi „Geta verið dauðsföll, þú veist ekkert hvað er í þessu“ Öllum börnum undir sex mánaða boðin forvörn gegn RS veiru Vildu fá að vita hvort ríkisstyrkir hefðu farið í málsóknir gegn orkuframkvæmdum Vara við ólöglegum megrunarlyfjum sem eru í umferð Sjá meira
Hann segir eldana í Fagradalsfjalli vera einstakt tækifæri til að rannsaka og skrá hegðun afllítils eldgoss. „Ég sé ekki að nýir gígar hafi opnast á svæðinu. Það virðist aðeins hafa aukist virknin í gíg númer þrjú. Hann er eiginlega búinn að brjóta af sér toppinn,“ segir Þorvaldur þegar hann var spurður út í stöðu eldgossins. „Upprunalegu gígarnir í Geldingadal eru bara á góðu róli og á svipuðu róli og þeir eru búnir að vera. Það lækkaði eitthvað í hraunánni í gær en nú er hún orðin full aftur.“ Þorvaldur var spurður út í möguleikann á því að fleiri sprungur opnist og mögulega sameinist. „Það er náttúrulega alltaf möguleiki á að fleiri sprungur opnist og að fleiri gígar myndist á þessari línu sem er fyrir ofan þennan gang. Það er alveg möguleiki en mér finnst að frekar ólíklegt, sérstaklega þar sem dregið hefur verulega úr virkninni í nyrsta gígnum og að sama skapi aukist virknin syðra. Það bendir til þess að það hafi kannski orðið færsla á kvikunni til suðurs. Hún sé frekar að koma upp um syðri gígopin sem standa lægra í landinu en nyrsti gígurinn.“ Gott tækifæri til að rannsaka og skrá hegðun afllítils goss Þorvaldur var spurður hvort það væri ekki dálítið ótrúlegt, fyrir hann sem vísindamann, að hafa tilraunastöð sem þessa nánast í bakgarðinum og geta fylgst með þróun gossins í miklu návígi. Þorvaldur svaraði því til að öll eldgos væru í raun einstakt tækifæri til að öðlast þekkingu og til að reyna að skilja kerfin betur. Það sem nú væri mest um vert sé að rannsaka hraunrennslið til að skilja betur hvernig hraun byggist upp og hvað það er sem takmarkar vegalengd þess. Hann bendir á að svo virtist sem hraunið sé nokkurn veginn búið að ná kjörlengd. „Þetta er mjög gott tækifæri til að bæði rannsaka og skrá hegðun á gosi sem er mjög afllítið. Það einkennist af þessari vægu suðu sem við sjáum í gígunum og við komumst tiltölulega nálægt með okkar tól og tæki til að gera athuganir á því. Það er mjög spennandi og verðugt verkefni. Það er eitthvað sem hefur ekki verið nægilega rannsakað fram til þessa.“ Sér ekki fyrir sér að gosið ógni mannvirkjum í bráð Þú sérð ennþá fyrir þér að þetta verði langvinnt og fremur meinlaust gos? Er einhver tímapunktur þar sem við þyrftum að hafa áhyggjur af mannvirkjum eða mun þetta bara malla í rólegheitunum? „Ég sé ekki fram á að þetta gos ógni mannvirkjum í bráð. Ég held það muni bara afmarkast við Fagradalsfjall og það þyrfti að verða töluverð breyting á því hvernig kvikan kemur upp ef hraunið á að fara lengra. Kvikuflæðið þyrfti þá í rauninni að komast upp á yfirborðið í gegnum eitt gosop og eina tjörn og þá gæti hraunið hugsanlega farið að lengjast en á meðan framleiðnin dreifist á svona mörg gosop sem senda línur í ýmsar áttir þá finnst mér nú ekki líklegt að þetta hraun fari langt út fyrir Fagradalsfjall.“ Engin merki séu um að gosið muni hætta í bráð. Barst þá talið að gasmenguninni og var Þorvaldur spurður hvort útlit sé fyrir að gasmengun muni aukast og því verða stærra og stærra vandamál eftir því sem fram líða stundir. „Það verður frekar vandamál sem viðhelst, sérstaklega á meðan framleiðnin breytist ekki. Ef framleiðnin eykst þá eykst mengunin að sama skapi en við finnum mismikið fyrir menguninni eftir veðri og fer það eftir hvort það sé vindur eða logn. Ef það rigning þá hreinsar rigningin loftið og þá fáum við súrt regn við svæðið sem mengar vatnspollana þannig að það borgar sig nú ekki að vera að taka vatn úr þeim; hvort sem um er að ræða menn eða dýr.“
Eldgos í Fagradalsfjalli Eldgos og jarðhræringar Tengdar fréttir Spá gasmengun á höfuðborgarsvæðinu í dag Veðurstofa spáir suðvestan 8-13 m/s á Reykjanesskaga í dag og segir gasmengun frá eldgosinu í Fagradalsfjalli munu berast til norðausturs yfir höfuðborgarsvæðið. 14. apríl 2021 06:36 Fjórir nýir gígar opnuðust: „Ósköp eðlileg þróun“ Fjórir nýir gígar opnuðust á gosstöðvunum í Geldingadölum í morgun. Eldfjallafræðingur segir það ekki hafa komið á óvart en sýni mikilvægi þess að fólk haldi sig fyrir utan skilgreind hættusvæði. Búist er við talsverðri gasmengun á Vatnsleysuströnd í dag. 13. apríl 2021 11:27 Mest lesið „Eins og að fá hnefahögg í andlitið“ Innlent Íbúar mótmæla og vilja börn frekar en byggingu í Gunnarsbrekku Innlent Bílvelta í Kömbunum Innlent Sveitarstjórn reyni að skrá íbúa úr sveitarfélaginu og ógni grundvallarréttindum Innlent Eygir vonarneista í fyrsta sinn í marga mánuði Innlent Lögregla kölluð til eftir að bremsuvírar voru klipptir á reiðhjólum barna Innlent Segir dregið úr veiðum á grundvelli „Walt Disneylíffræði“ Innlent Hleypur 110 kílómetra á dag til að setja heimsmet Lífið Brunarústirnar fjarlægðar tveimur árum eftir brunann Innlent Langflestir lögreglumenn á Suðurnesjum Innlent Fleiri fréttir Eygir vonarneista í fyrsta sinn í marga mánuði Eygir vonarneista í fyrsta sinn og mótmæli um allt land Segir dregið úr veiðum á grundvelli „Walt Disneylíffræði“ Árborg girnist svæði Flóahrepps Sendu kæligáma til Úkraínu Langflestir lögreglumenn á Suðurnesjum Brunarústirnar fjarlægðar tveimur árum eftir brunann Íbúar mótmæla og vilja börn frekar en byggingu í Gunnarsbrekku Reyndi að stinga lögreglu af á buggy Bílvelta í Kömbunum „Eins og að fá hnefahögg í andlitið“ Sveitarstjórn reyni að skrá íbúa úr sveitarfélaginu og ógni grundvallarréttindum Skoða að efla geðheilbrigðisþjónustu á Austurlandi eftir röð áfalla Kjölur ekki á dagskrá Lögregla kölluð til eftir að bremsuvírar voru klipptir á reiðhjólum barna Fólk deili lyfseðlum og „míkródósi“: „Við getum ekki réttlætt þá meðferð“ Deila lyfseðlum fyrir þyngdarstjórnunarlyf og undankeppni HM hefst Starfsfólk Alcoa vilji setja fyrirtækinu mörk Lögregla hafi hlaupið á sig á Siglufirði: „Þetta eru einstök prúðmenni“ Ætla að rannsaka meint undirboð á kísilmálmi „Mér hefur aldrei verið sýnd jafn mikil vanvirðing“ Hélt eiginkonu og fimm börnum í heljargreipum Breyta Korpuskóla til að anna eftirspurn í Klettaskóla Vegabætur á Vestfjörðum opni tækifæri í vetrarferðamennsku Vilja aðgerðir strax Ástand á stúdentagörðum: Ítrekuð innbrot, mat stolið, dýnur í kjallara og hland á gólfi „Geta verið dauðsföll, þú veist ekkert hvað er í þessu“ Öllum börnum undir sex mánaða boðin forvörn gegn RS veiru Vildu fá að vita hvort ríkisstyrkir hefðu farið í málsóknir gegn orkuframkvæmdum Vara við ólöglegum megrunarlyfjum sem eru í umferð Sjá meira
Spá gasmengun á höfuðborgarsvæðinu í dag Veðurstofa spáir suðvestan 8-13 m/s á Reykjanesskaga í dag og segir gasmengun frá eldgosinu í Fagradalsfjalli munu berast til norðausturs yfir höfuðborgarsvæðið. 14. apríl 2021 06:36
Fjórir nýir gígar opnuðust: „Ósköp eðlileg þróun“ Fjórir nýir gígar opnuðust á gosstöðvunum í Geldingadölum í morgun. Eldfjallafræðingur segir það ekki hafa komið á óvart en sýni mikilvægi þess að fólk haldi sig fyrir utan skilgreind hættusvæði. Búist er við talsverðri gasmengun á Vatnsleysuströnd í dag. 13. apríl 2021 11:27