Norsk ESB-stjórn nánast útilokuð 7. maí 2005 00:01 "Spurningin um Evrópusambandið er alltaf ofarlega á baugi í norskum stjórnmálum, allar götur síðan við höfnuðum aðild 1972 og aftur 1994. Það sem er að gerast núna er að sumir stjórnmálamenn vilja þriðju þjóðaratkvæðagreiðsluna. Það má orða það þannig að þeir vilji hefnd og það sem fyrst." Þetta segir Jo Stein Moen, varaformaður samtakanna Nei til EU og fyrrverandi varaformaður AUF, ungliðahreyfingar norska Verkamannaflokksins. Hann var staddur hér á landi um helgina á vegum Heimssýnar, hreyfingar sjálfstæðissinna í Evrópumálum, og fjallaði á opnum fundi um stöðu og horfur í þessum málum í heimalandi sínu. Verkamannaflokkurinn í lykilstöðu Norsk pólitík er skrítin tík með tilliti til Evrópumálanna. Þarlendir stjórnmálaflokkar skiptast mjög í tvö horn í afstöðu sinni til Evópusambandsins þvert á hefðbundnar átakalínur. Frjálslyndir, Miðflokkurinn, Sósíalistaflokkurinn og kristilegir demókratar eru allir andvígir aðild Noregs að sambandinu en Íhaldsflokkurinn, Verkamannaflokkurinn og Framfaraflokkurinn eru hlynntir aðild, þótt síðastnefndi flokkurinn sé ögn tvíbentari í afstöðu sinni nú en oft áður. "Verkamannaflokkurinn er lykilflokkur í Noregi þegar kemur að Evrópumálunum. Hann hefur í gegnum tíðina verið stærsti flokkurinn, um 30 prósent þjóðarinnar fylgja honum nú að málum. Hins vegar eru 35 prósent stuðningsmanna flokksins andvíg ESB-aðild," segir Moen og bætir því við að Verkmannaflokkurinn sé þannig bæði stærsti flokkurinn sem er hlynntur aðild og líka sá stærsti sem leggst gegn því að Noregur gangi í sambandið. Það er hins vegar athyglisvert að ungliðahreyfing Verkamannaflokksins hefur nánast alla tíð verið afar andvíg Evrópuáhuga flokksforystu sinnar. "Ástæðan er sú að okkur mislíka stórveldatilburðir Evrópusambandsins sem eru æ betur að koma í ljós. Noregur ætti í staðinn að halda áfram að vera öflugur, sjálfstæður aðili á alþjóðasviðinu án millligöngu ESB. Síðan er það lýðræðisspurningin en við viljum ekki að ákvarðanataka um málefni þjóðarinnar fari fram í Brussel." ESB-stjórn útilokuð Í dag sitja Kristilegi demókrataflokkurinn, frjálslyndir og íhaldsmenn saman í ríkisstjórn Noregs, með öðrum orðum tveir flokkar sem eru andvígir aðild og einn sem er henni hlynntur. Norðmenn ganga hins vegar að kjörborðinu í september næstkomandi og þá má vera að ný stjórn taki við völdum. Moen telur litlar líkur á sú stjórn geti sameinast um að Noregur gangi í Evrópusambandið. "Það er útilokað. Ástæðan er sú að þeir flokkar sem eru helst hlynntir aðild, Verkamannaflokkurinn og Íhaldsflokkurinn munu seint starfa saman í ríkisstjórn. Fyrir því er engin hefð og of mikill málefnaágreiningur er þeirra á milli að öðru leyti." Moen bendir á að aðeins séu tveir valkostir í norsku ríkisstjórnarsamstarfi. "Annar er vinstri stjórn Verkamannaflokksins, sósíalista og Miðflokksins. Tveir þeirra segja nei við aðild. Sama staða kemur upp í hægri stjórn eins og nú er, tveir nei-flokkar og einn já-flokkur." En hvað með jákvæðari aftöðu forsætisráðherrans, Kjell Magne Bondevik, til Evrópusambandsins. Moen minnir á að kristilegir demókratar ítrekaðu á flokksþingi sínu fyrir nokkrum vikum andstöðu sína við aðild Noregs að sambandinu með afgerandi hætti. "Ég held að jafnvel þótt Bondevik snúist á sveif með fylgismönnum sambandsins þá muni það hafa lítil áhrif í norskum stjórnmálum því andstaðan í flokki hans er svo mikil. En sem stendur er hann hvorki með né á móti, hann er hlutlaus." Munu ekki fylgja Íslendingum Á Íslandi heyrist gjarnan sagt að við þurfum að huga að aðild ef Noregur gengur í Evrópusambandið og slíkar raddir heyrast líka í Noregi, að breyttu breytanda. Moen segir þetta snjalla hertækni en telur hins vegar ekki að hugsanleg aðild Íslendinga muni á endanum hafa mikil áhrif á Norðmenn. "Ef við lítum til ársins 1994 þegar við greiddum síðast atkvæði um málið þá samþykktu Svíar aðild nokkrum mánuðum fyrr í þjóðaratkvæðagreiðslu og Finnar nokkrum vikum þar áður. Þrátt fyrir það var meirihluti Norðmanna eftir sem áður andvígur aðild. Ég held því að Noregur muni ekki fylgja Íslendingum eftir í blindi ef sú staða kæmi upp að þið gengjuð í sambandið." Erlent Fréttir Stj.mál Mest lesið Telur sig hafa orðið vitni að aðdraganda drápsins Innlent Óvænt ávarp forsætisráðherra: „Við munum verja lýðveldið Ísland“ Innlent Trump hrósaði forsetanum fyrir færni í eigin móðurmáli Erlent Fangaverðir á sjúkrahús eftir hópárás fanga Innlent Tveir menn fjárkúguðu ungan dreng Innlent Kvarta yfir því að reykur frá Kanada sé að skemma sumarið Erlent Sauð upp úr þegar Bryndís sagði Hildi fylgja vinnureglum Innlent Stúlkur látnar afklæðast til að athuga með blæðingar Erlent Mátti ekki lána sér pening úr eigin fyrirtæki Innlent Minnihlutinn hafi lagt fram eigið veiðigjaldamál: „Þetta er skrumskæling á lýðræðinu“ Innlent Fleiri fréttir Stúlkur látnar afklæðast til að athuga með blæðingar Kvarta yfir því að reykur frá Kanada sé að skemma sumarið Bandaríkjamenn refsa sendifulltrúa SÞ í málefnum Palestínumanna Tveir létust í loftárásum Rússa á Kænugarð í nótt Trump hrósaði forsetanum fyrir færni í eigin móðurmáli Bindur vonir við „einn inn, einn út“ áætlun í innflytjendamálum Vill hefna vinar síns Bolsonaro með 50 prósenta tollum á Brasilíu Þrír látnir og sextán saknað eftir árás á fraktskip Sigldi á ísjaka á fleygiferð og komst naumlega af Ljóstruðu upp um heimilisfang sænska forsætisráðherrans á Strava Þurfa ekki lengur að fara úr skónum í öryggiseftirlitinu Rússar gera umfangsmikla drónaárás á yfir 700 skotmörk Eyddu færslum spjallmennisins sem lofuðu Adolf Hitler 109 látnir og yfir 160 saknað Er Trump að gefast upp á Pútín? Aðeins eitt mál enn óleyst í vopnahlésviðræðum Öllu flugi til og frá næststærstu borg Frakklands aflýst Náðu myndum af gesti frá annarri stjörnu Harma dauða ráðherrans en tjá sig ekki um hann Sakfelldir fyrir að kveikja í iðnaðarhúsnæði fyrir Wagner-málaliða Hafnar gagnrýni á samskipti við lyfjarisa í faraldrinum Bresk stjórnvöld hyggja á aðgerðir gegn trúnaðarsamningum Ekki fleiri greinst með mislinga í Bandaríkjunum í 33 ár Vill safna íbúum Gasa í lokaðar búðir og flytja síðan á brott Bandamenn fá hótunarbréf um 25 til 40 prósent toll „Þeir verða að geta varið sig“: Hættir við að hætta vopnasendingum Yfir hundrað látnir í Texas Ellefu dagar milli nýrra jarðganga í Færeyjum Samgönguráðherrann lést daginn sem Pútín rak hann Pútín rekur samgönguráðherrann eftir miklar raskanir á flugi Sjá meira
"Spurningin um Evrópusambandið er alltaf ofarlega á baugi í norskum stjórnmálum, allar götur síðan við höfnuðum aðild 1972 og aftur 1994. Það sem er að gerast núna er að sumir stjórnmálamenn vilja þriðju þjóðaratkvæðagreiðsluna. Það má orða það þannig að þeir vilji hefnd og það sem fyrst." Þetta segir Jo Stein Moen, varaformaður samtakanna Nei til EU og fyrrverandi varaformaður AUF, ungliðahreyfingar norska Verkamannaflokksins. Hann var staddur hér á landi um helgina á vegum Heimssýnar, hreyfingar sjálfstæðissinna í Evrópumálum, og fjallaði á opnum fundi um stöðu og horfur í þessum málum í heimalandi sínu. Verkamannaflokkurinn í lykilstöðu Norsk pólitík er skrítin tík með tilliti til Evrópumálanna. Þarlendir stjórnmálaflokkar skiptast mjög í tvö horn í afstöðu sinni til Evópusambandsins þvert á hefðbundnar átakalínur. Frjálslyndir, Miðflokkurinn, Sósíalistaflokkurinn og kristilegir demókratar eru allir andvígir aðild Noregs að sambandinu en Íhaldsflokkurinn, Verkamannaflokkurinn og Framfaraflokkurinn eru hlynntir aðild, þótt síðastnefndi flokkurinn sé ögn tvíbentari í afstöðu sinni nú en oft áður. "Verkamannaflokkurinn er lykilflokkur í Noregi þegar kemur að Evrópumálunum. Hann hefur í gegnum tíðina verið stærsti flokkurinn, um 30 prósent þjóðarinnar fylgja honum nú að málum. Hins vegar eru 35 prósent stuðningsmanna flokksins andvíg ESB-aðild," segir Moen og bætir því við að Verkmannaflokkurinn sé þannig bæði stærsti flokkurinn sem er hlynntur aðild og líka sá stærsti sem leggst gegn því að Noregur gangi í sambandið. Það er hins vegar athyglisvert að ungliðahreyfing Verkamannaflokksins hefur nánast alla tíð verið afar andvíg Evrópuáhuga flokksforystu sinnar. "Ástæðan er sú að okkur mislíka stórveldatilburðir Evrópusambandsins sem eru æ betur að koma í ljós. Noregur ætti í staðinn að halda áfram að vera öflugur, sjálfstæður aðili á alþjóðasviðinu án millligöngu ESB. Síðan er það lýðræðisspurningin en við viljum ekki að ákvarðanataka um málefni þjóðarinnar fari fram í Brussel." ESB-stjórn útilokuð Í dag sitja Kristilegi demókrataflokkurinn, frjálslyndir og íhaldsmenn saman í ríkisstjórn Noregs, með öðrum orðum tveir flokkar sem eru andvígir aðild og einn sem er henni hlynntur. Norðmenn ganga hins vegar að kjörborðinu í september næstkomandi og þá má vera að ný stjórn taki við völdum. Moen telur litlar líkur á sú stjórn geti sameinast um að Noregur gangi í Evrópusambandið. "Það er útilokað. Ástæðan er sú að þeir flokkar sem eru helst hlynntir aðild, Verkamannaflokkurinn og Íhaldsflokkurinn munu seint starfa saman í ríkisstjórn. Fyrir því er engin hefð og of mikill málefnaágreiningur er þeirra á milli að öðru leyti." Moen bendir á að aðeins séu tveir valkostir í norsku ríkisstjórnarsamstarfi. "Annar er vinstri stjórn Verkamannaflokksins, sósíalista og Miðflokksins. Tveir þeirra segja nei við aðild. Sama staða kemur upp í hægri stjórn eins og nú er, tveir nei-flokkar og einn já-flokkur." En hvað með jákvæðari aftöðu forsætisráðherrans, Kjell Magne Bondevik, til Evrópusambandsins. Moen minnir á að kristilegir demókratar ítrekaðu á flokksþingi sínu fyrir nokkrum vikum andstöðu sína við aðild Noregs að sambandinu með afgerandi hætti. "Ég held að jafnvel þótt Bondevik snúist á sveif með fylgismönnum sambandsins þá muni það hafa lítil áhrif í norskum stjórnmálum því andstaðan í flokki hans er svo mikil. En sem stendur er hann hvorki með né á móti, hann er hlutlaus." Munu ekki fylgja Íslendingum Á Íslandi heyrist gjarnan sagt að við þurfum að huga að aðild ef Noregur gengur í Evrópusambandið og slíkar raddir heyrast líka í Noregi, að breyttu breytanda. Moen segir þetta snjalla hertækni en telur hins vegar ekki að hugsanleg aðild Íslendinga muni á endanum hafa mikil áhrif á Norðmenn. "Ef við lítum til ársins 1994 þegar við greiddum síðast atkvæði um málið þá samþykktu Svíar aðild nokkrum mánuðum fyrr í þjóðaratkvæðagreiðslu og Finnar nokkrum vikum þar áður. Þrátt fyrir það var meirihluti Norðmanna eftir sem áður andvígur aðild. Ég held því að Noregur muni ekki fylgja Íslendingum eftir í blindi ef sú staða kæmi upp að þið gengjuð í sambandið."
Erlent Fréttir Stj.mál Mest lesið Telur sig hafa orðið vitni að aðdraganda drápsins Innlent Óvænt ávarp forsætisráðherra: „Við munum verja lýðveldið Ísland“ Innlent Trump hrósaði forsetanum fyrir færni í eigin móðurmáli Erlent Fangaverðir á sjúkrahús eftir hópárás fanga Innlent Tveir menn fjárkúguðu ungan dreng Innlent Kvarta yfir því að reykur frá Kanada sé að skemma sumarið Erlent Sauð upp úr þegar Bryndís sagði Hildi fylgja vinnureglum Innlent Stúlkur látnar afklæðast til að athuga með blæðingar Erlent Mátti ekki lána sér pening úr eigin fyrirtæki Innlent Minnihlutinn hafi lagt fram eigið veiðigjaldamál: „Þetta er skrumskæling á lýðræðinu“ Innlent Fleiri fréttir Stúlkur látnar afklæðast til að athuga með blæðingar Kvarta yfir því að reykur frá Kanada sé að skemma sumarið Bandaríkjamenn refsa sendifulltrúa SÞ í málefnum Palestínumanna Tveir létust í loftárásum Rússa á Kænugarð í nótt Trump hrósaði forsetanum fyrir færni í eigin móðurmáli Bindur vonir við „einn inn, einn út“ áætlun í innflytjendamálum Vill hefna vinar síns Bolsonaro með 50 prósenta tollum á Brasilíu Þrír látnir og sextán saknað eftir árás á fraktskip Sigldi á ísjaka á fleygiferð og komst naumlega af Ljóstruðu upp um heimilisfang sænska forsætisráðherrans á Strava Þurfa ekki lengur að fara úr skónum í öryggiseftirlitinu Rússar gera umfangsmikla drónaárás á yfir 700 skotmörk Eyddu færslum spjallmennisins sem lofuðu Adolf Hitler 109 látnir og yfir 160 saknað Er Trump að gefast upp á Pútín? Aðeins eitt mál enn óleyst í vopnahlésviðræðum Öllu flugi til og frá næststærstu borg Frakklands aflýst Náðu myndum af gesti frá annarri stjörnu Harma dauða ráðherrans en tjá sig ekki um hann Sakfelldir fyrir að kveikja í iðnaðarhúsnæði fyrir Wagner-málaliða Hafnar gagnrýni á samskipti við lyfjarisa í faraldrinum Bresk stjórnvöld hyggja á aðgerðir gegn trúnaðarsamningum Ekki fleiri greinst með mislinga í Bandaríkjunum í 33 ár Vill safna íbúum Gasa í lokaðar búðir og flytja síðan á brott Bandamenn fá hótunarbréf um 25 til 40 prósent toll „Þeir verða að geta varið sig“: Hættir við að hætta vopnasendingum Yfir hundrað látnir í Texas Ellefu dagar milli nýrra jarðganga í Færeyjum Samgönguráðherrann lést daginn sem Pútín rak hann Pútín rekur samgönguráðherrann eftir miklar raskanir á flugi Sjá meira