Sjónhverfingarmaðurinn og afhjúparinn James Randi látinn Kjartan Kjartansson skrifar 21. október 2020 23:51 James Randi á viðburði í tengslum við kvikmynd um ævi hans sem kom út árið 2016. Vísir/Getty James Randi, kanadíski sjónhverfingarmaðurinn sem helgaði sig því að hrekja hindurvitni, er látinn, 92 ára að aldri. Randi hélt fyrirlestra fyrir fullum sal í Háskóla Íslands fyrir tíu árum þar sem hann reyndi meðal annars að fyrirfara sér með hómópatalausn, án árangurs. Menntasjóður sem Randi stofnaði tilkynnti um andlát hans en greindi ekki frá banameini hans. Randi hafði glímt við krabbamein og hjartasjúkdóma undanfarin ár. Hann lést í gær, þriðjudag 20. október, að sögn Washington Post. Randi fæddist í Toronto í Kanada árið 1928 og hét þá Randall James Hamilton Zwinge. Hann hneigðist snemma að töfrabrögðum og sjónhverfingum og hasslaði sér völl sem „Sá ótrúlegi Randi“. Á gamalsaldri kom Randi út úr skápnum. Hann giftist Deyvi Peña, venesúelskum listamanni, árið 2013. Sem sjónhverfingarmaður sérhæfði Randi sig meðal annars í því að sleppa úr að því er virtist ómögulegum aðstæðum líkt og Harry Houdini forðum. Losaði hann sig úr spennitreyjum, peningaskápum og fangelsum. Eitt sinn losaði hann sig úr sprennitreyju hangandi á hvolfi yfir Niagra-fossum. Þrátt fyrir blekkingarnar sem hann hafði að atvinnu voru hvers kyns hindurvitni, kukl og fals eitur í beinum Randi. Hann helgaði sig þannig því að afhjúpa miðla, sjónvarpspredikara og fólk sem hélt því fram að það byggi yfir yfirnáttúrulegum hæfileikum. Bauð hann meðal annars fram milljón dollara verðlaun fyrir hvern þann sem gæti sýnt fram á yfirskilvitlega hæfileika. Fræg eru viðskipti Randi við Uri Geller, ísraelskan „miðil“ sem hélt því fram að hann gæti beygt skeiðar með hugarafli. Geller höfðaði meðal annars meiðyrðamál gegn Randi eftir að sjónhverfingarmaðurinn sakaði hann um blekkingar og lék bragðið eftir sjálfur. „Að mínu áliti kallar Geller skömm yfir þá list sem ég stunda. Það sem verra er truflar hann hugsanir ungrar kynslóðar huga sem eru í mótun. Það er ófyrirgefanlegt,“ sagði Randi um Geller árið 1993. Randi heimsótti Ísland árið 2010 og hélt vel sótta fyrirlestra um hindurvitni í Háskóla Íslands. Þar tæmdi hann meðal annars úr heilu glasi af töflum sem áttu að innihalda eitrið arsenik til að sýna fram á að hómópatalyf væru áhrifalaus. „Einn kvilli er til sem smáskammtalækningarnar geta læknað. Ef þú glímir við bólgið veski þá getur hómópatía bjargað því fyrir þig á svipstundu!“ sagði Randi í viðtali við Morgunblaðið í júní árið 2010. Þá hafði hann verulegar áhyggjur af örlögum skynsemishyggju í heiminum. „Fólk telur sig ekki geta verið blekkt. Það heldur að það sé svo snjallt að það sé ekki hægt að plata það. Þetta er hættuleg hugsun því það eru auglýsingar og afætur með annarlegar hvatir sem reyna sitt besta til þess að hafa af fólki fé þess, öryggi og framtíð með blekkingum,“ sagði hann. Andlát Kanada Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Getur ekki lagt fram trygginguna og biðlar til dómstóla um miskunn Erlent „Við verðum að bregðast við þegar glugginn er opinn“ Innlent „Þetta er að verða komið gott“ Innlent „Mannkynið mun ekki lifa framhald af Oppenheimer“ Erlent Stöðug virkni í nótt Innlent Enn mikið sjónarspil á gosstöðvunum Innlent Eldgosið hagi sér öðruvísi og gæti varað lengur Innlent Hjónum fjölgar hjá umboðsmanni skuldara Innlent Ísland meðal örfárra ríkja sem standast viðmið WHO um loftgæði Erlent Jakob Reynir Aftur reynir aftur Innlent Fleiri fréttir „Mannkynið mun ekki lifa framhald af Oppenheimer“ Biden og Netanyahu ræddu stöðu mála í fyrsta sinn í meira en mánuð Getur ekki lagt fram trygginguna og biðlar til dómstóla um miskunn Ísland meðal örfárra ríkja sem standast viðmið WHO um loftgæði Sigurinn fordæmdur af evrópskum og bandarískum stjórnvöldum Úkraínumenn senda fjölda dróna langt inn í Rússland Ísraelsher ræðst aftur inn á al Shifa sjúkrahúsið í Gasaborg Uber gerir fimmtu stærstu sáttina í sögu Ástralíu Pútín fagnar sigri Líkti innflytjendum við dýr í langri ræðu Rýnt í stöðuna í Úkraínu: Pútín sagður ætla að „taka til“ eftir kosningarnar SpaceX vinnur að þyrpingu njósnagervihnatta Látinn horfa á hermenn nauðga óléttri móður sinni og kærustu Blindi krókódíllinn Albert fjarlægður úr sundlaug sinni Saksóknari í máli Trumps segir af sér vegna framhjáhalds Mýs éta lifandi fugla á afskekktri eyju Mike Pence snýr enn bakinu í Trump Sorgardagur í Odessa „Rotturnar eru að éta marijúanað okkar“ Fyrsti varaforsetinn til að heimsækja þungunarrofsþjónustu Fjöldi málsókna vegna hurðarloksins sem fauk í miðju flugi Forsetakosningar hafnar í Rússlandi Ása segist ætla að leyfa eiginmanni sínum að „njóta vafans“ Viljugir til að fresta réttarhöldum í máli Trumps og Daniels Fær sekt fyrir að keyra réttindalaus 103 ára gömul Kensington í sama flokki og Íran og Norður-Kórea hjá AFP Segir Netanjahú helstu fyrirstöðu friðar og kallar eftir kosningum Trump í dómsal í Flórída Segir Úkraínumenn ekki skorta hugrekki, heldur skotfæri Vilja fá saksóknara til að rannsaka Biden Sjá meira
James Randi, kanadíski sjónhverfingarmaðurinn sem helgaði sig því að hrekja hindurvitni, er látinn, 92 ára að aldri. Randi hélt fyrirlestra fyrir fullum sal í Háskóla Íslands fyrir tíu árum þar sem hann reyndi meðal annars að fyrirfara sér með hómópatalausn, án árangurs. Menntasjóður sem Randi stofnaði tilkynnti um andlát hans en greindi ekki frá banameini hans. Randi hafði glímt við krabbamein og hjartasjúkdóma undanfarin ár. Hann lést í gær, þriðjudag 20. október, að sögn Washington Post. Randi fæddist í Toronto í Kanada árið 1928 og hét þá Randall James Hamilton Zwinge. Hann hneigðist snemma að töfrabrögðum og sjónhverfingum og hasslaði sér völl sem „Sá ótrúlegi Randi“. Á gamalsaldri kom Randi út úr skápnum. Hann giftist Deyvi Peña, venesúelskum listamanni, árið 2013. Sem sjónhverfingarmaður sérhæfði Randi sig meðal annars í því að sleppa úr að því er virtist ómögulegum aðstæðum líkt og Harry Houdini forðum. Losaði hann sig úr spennitreyjum, peningaskápum og fangelsum. Eitt sinn losaði hann sig úr sprennitreyju hangandi á hvolfi yfir Niagra-fossum. Þrátt fyrir blekkingarnar sem hann hafði að atvinnu voru hvers kyns hindurvitni, kukl og fals eitur í beinum Randi. Hann helgaði sig þannig því að afhjúpa miðla, sjónvarpspredikara og fólk sem hélt því fram að það byggi yfir yfirnáttúrulegum hæfileikum. Bauð hann meðal annars fram milljón dollara verðlaun fyrir hvern þann sem gæti sýnt fram á yfirskilvitlega hæfileika. Fræg eru viðskipti Randi við Uri Geller, ísraelskan „miðil“ sem hélt því fram að hann gæti beygt skeiðar með hugarafli. Geller höfðaði meðal annars meiðyrðamál gegn Randi eftir að sjónhverfingarmaðurinn sakaði hann um blekkingar og lék bragðið eftir sjálfur. „Að mínu áliti kallar Geller skömm yfir þá list sem ég stunda. Það sem verra er truflar hann hugsanir ungrar kynslóðar huga sem eru í mótun. Það er ófyrirgefanlegt,“ sagði Randi um Geller árið 1993. Randi heimsótti Ísland árið 2010 og hélt vel sótta fyrirlestra um hindurvitni í Háskóla Íslands. Þar tæmdi hann meðal annars úr heilu glasi af töflum sem áttu að innihalda eitrið arsenik til að sýna fram á að hómópatalyf væru áhrifalaus. „Einn kvilli er til sem smáskammtalækningarnar geta læknað. Ef þú glímir við bólgið veski þá getur hómópatía bjargað því fyrir þig á svipstundu!“ sagði Randi í viðtali við Morgunblaðið í júní árið 2010. Þá hafði hann verulegar áhyggjur af örlögum skynsemishyggju í heiminum. „Fólk telur sig ekki geta verið blekkt. Það heldur að það sé svo snjallt að það sé ekki hægt að plata það. Þetta er hættuleg hugsun því það eru auglýsingar og afætur með annarlegar hvatir sem reyna sitt besta til þess að hafa af fólki fé þess, öryggi og framtíð með blekkingum,“ sagði hann.
Andlát Kanada Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Getur ekki lagt fram trygginguna og biðlar til dómstóla um miskunn Erlent „Við verðum að bregðast við þegar glugginn er opinn“ Innlent „Þetta er að verða komið gott“ Innlent „Mannkynið mun ekki lifa framhald af Oppenheimer“ Erlent Stöðug virkni í nótt Innlent Enn mikið sjónarspil á gosstöðvunum Innlent Eldgosið hagi sér öðruvísi og gæti varað lengur Innlent Hjónum fjölgar hjá umboðsmanni skuldara Innlent Ísland meðal örfárra ríkja sem standast viðmið WHO um loftgæði Erlent Jakob Reynir Aftur reynir aftur Innlent Fleiri fréttir „Mannkynið mun ekki lifa framhald af Oppenheimer“ Biden og Netanyahu ræddu stöðu mála í fyrsta sinn í meira en mánuð Getur ekki lagt fram trygginguna og biðlar til dómstóla um miskunn Ísland meðal örfárra ríkja sem standast viðmið WHO um loftgæði Sigurinn fordæmdur af evrópskum og bandarískum stjórnvöldum Úkraínumenn senda fjölda dróna langt inn í Rússland Ísraelsher ræðst aftur inn á al Shifa sjúkrahúsið í Gasaborg Uber gerir fimmtu stærstu sáttina í sögu Ástralíu Pútín fagnar sigri Líkti innflytjendum við dýr í langri ræðu Rýnt í stöðuna í Úkraínu: Pútín sagður ætla að „taka til“ eftir kosningarnar SpaceX vinnur að þyrpingu njósnagervihnatta Látinn horfa á hermenn nauðga óléttri móður sinni og kærustu Blindi krókódíllinn Albert fjarlægður úr sundlaug sinni Saksóknari í máli Trumps segir af sér vegna framhjáhalds Mýs éta lifandi fugla á afskekktri eyju Mike Pence snýr enn bakinu í Trump Sorgardagur í Odessa „Rotturnar eru að éta marijúanað okkar“ Fyrsti varaforsetinn til að heimsækja þungunarrofsþjónustu Fjöldi málsókna vegna hurðarloksins sem fauk í miðju flugi Forsetakosningar hafnar í Rússlandi Ása segist ætla að leyfa eiginmanni sínum að „njóta vafans“ Viljugir til að fresta réttarhöldum í máli Trumps og Daniels Fær sekt fyrir að keyra réttindalaus 103 ára gömul Kensington í sama flokki og Íran og Norður-Kórea hjá AFP Segir Netanjahú helstu fyrirstöðu friðar og kallar eftir kosningum Trump í dómsal í Flórída Segir Úkraínumenn ekki skorta hugrekki, heldur skotfæri Vilja fá saksóknara til að rannsaka Biden Sjá meira