Stefanía Óskarsdóttir, dósent í stjórnmálafræði, býst við að ákvörðun Breta um að ganga úr Evrópusambandinu muni hafa mikil áhrif á Ísland. Til að mynda megi nú algjörlega slá það út af borðinu að Íslendingar gangi til viðræðna við sambandið.

„Þetta hefur mjög mikil áhrif hér því Bretland er okkar stærsta viðskiptaland. Við höfum alltaf hér á Íslandi verið undir mjög miklum menningarlegum áhrifum frá Bretlandi og pólitísk umræða á Bretlandi hefur alltaf smitað hingað yfir,“ segir Stefanía í samtali við Vísi.

„Þessi niðurstaða tekur það út af borðinu að við Íslendingar séum að sækja um aðild að Evrópusambandinu. Við vorum reyndar búin að taka það út af borðinu nokkurn veginn, en þetta drepur málið í rauninni hér en gæti mögulega opnað á einhverja umræðu um hvort það sé ástæða til að endurskoða EES-samninginn fyrst að Bretland er ekki lengur partur af ESB. Af því að við þurfum núna að semja um aðgang að mörkuðum í Bretlandi aftur upp á nýtt, þannig að þetta hefur þau áhrif og þetta er mjög mikilvægt viðskiptaland fyrir okkur.“

Geti haft áhrif á ferðamennsku

Stefanía segir jafnframt að ákvörðunin gæti haft áhrif á straum breskra ferðamanna hingað til lands, en breska pundið hefur hríðfallið eftir að niðurstöðurnar voru ljósar og hefur ekki verið lægra gagnvart Bandaríkjadollar síðan árið 1985. Flestir þeirra erlendu ferðamanna sem koma hingað til lands eru Bretar og samkvæmt tölum frá Ferðamálastofu frá því í mars voru þeir 31,5 prósent af heildarfjöldanum.

  „Það sést núna að ef pundið verður veikara þá verður ódýrara fyrir okkur að fara til Bretlands en dýrara fyrir Bretana að koma að heimsækja okkur, ef þeir hafa ekki efni á því. Svo þetta getur haft áhrif á ferðamannastraum frá Bretlandi núna en það er erfitt að segja hvernig þetta verður eftir einhverja mánuði. En það er ljóst að þetta hefur mikil áhrif,“ segir Stefanía.

Þá segir hún að nú muni þrýstingur á forystu Evrópusambandsins aukast og að það muni reyna verulega á samheldni sambandsins. Jafnframt bendi flest til þess að aðrar þjóðir muni endurskoða stöðu sína innan ESB og jafnvel ganga til þjóðaratkvæðagreiðslna í þeim efnum.

Endalok Stóra-Bretlands?

Tölur úr þjóðaratkvæðagreiðslunni sýna að afstaða til ESB er afar misjöfn á milli landsvæða. Stuðningurinn við sambandið var mestur í Lundúnum og á Norður-Írlandi á meðan restin af landinu, þar á meðal Wales, vildi fara. Þá studdu Skotar eindregið að vera áfram í sambandinu. Stefanía segir miklar líkur á að, í ljósi breyttrar stöðu, Skotland vilji ganga aftur til þjóðaratkvæðagreiðslu um sjálfstæði landsins.

„Það er mjög áhugaverð staða sem er líka komin upp, sem er sú að Skotar greiddu atkvæði fyrir einu og hálfu ári gegn því að verða sjálfstætt ríki, en það var mjög naumt. Þeir eru upp til hópa Evrópusambandssinnar og sjá framtíð Skotlands í ESB, og þá sérstaklega ef það er sjálfstætt Skotland innan ESB. Núna standa þeir frammi fyrir því að þeir hafi greitt atkvæði um að vera áfram í Bretlandi, en nú hefur Bretland, þá sérstaklega Englendingar, ákveðið að fara úr sambandinu. Það ýtir undir þá kröfu um að það verði aftur þjóðaratkvæðagreiðsla í Skotlandi,“ segir Stefanía.

Hún segir svipaða stöðu uppi á Norður-Írlandi. „Þetta getur líka komið upp á Norður-Írlandi, að það verði atkvæðagreiðsla um framtíð Norður-Írlands um hvort það sameinist Írlandi eða ekki. Þannig að sú þróun gæti orðið að Skotland og England yrðu sjálfstæð en Norður-Írland partur af Írlandi. Þannig að þetta eru rosalegar breytingar sem við stöndum frammi fyrir á næstu árum á þessu svæði.“