„Ég heyrði síðast í honum þann 28. september þegar hann hringdi í mig og sagði að hann væri kominn til Reykjavíkur. Eftir það náðist ekki í hann meir,“ segir Gea sem varð strax áhyggjufull. Maðurinn kom ekki aftur til Hollands þann 4. október eins og áætlað var.
„Þá byrjuðu áhyggjur okkar af alvöru.“
Hún hringdi í lögregluna í kjölfarið og tilkynnti henni að hans væri saknað.
„Það var samt einhvern veginn ekkert gert í því og engin svör að fá. Við settum okkur líka í samband við vini hans, en enginn vissi neitt,“ segir Gea.
Næstu daga hélt fjölskyldan árangurslaust áfram að reyna að komast að því hvar maðurinn væri og hvort hann væri heill á húfi.
„Frændi hans sá svo frétt af íslenskum fréttamiðli um að fjórir væru í gæsluvarðhaldi vegna fíkniefnasmygls. Þá fór okkur að gruna að hann væri einn þeirra. Áfram fengum við þó engin svör,“ segir Gea en fjölskyldan hafði samband við lögregluyfirvöld á Íslandi, sendiráð Íslands í Brussel, sendiráð Hollands í Ósló og utanríkisráðuneyti Hollands en fékk engin svör um það hvort hann væri í gæsluvarðhaldi á Íslandi.
„Einu upplýsingarnar sem við fengum voru að hann hefði ekki notað miðann sem hann átti heim til Hollands.“
Um miðjan septembermánuð náði frænka mannsins loks í íslenskan lögregluþjón sem sagði henni að maðurinn væri í gæsluvarðhaldi.
„Þetta var allt mjög óljóst og lögreglumaðurinn sagði að hann mætti ekki segja okkur neitt og að þetta væri leyndarmál. Það var þó léttir að vita að hann væri á lífi.“
Gea segir að óvissan hafi reynst sérstaklega erfið í ljósi andlegra veikinda sonar sínar. „Ég var svo hrædd um að hann skildi ekki réttarstöðu sína. Ég var líka hrædd um að það væri ekki útskýrt fyrir honum nægilega vel að hann mætti hafa samband við sína nánustu.“
Í vikunni komst Gea loks í samband við verjanda sonar síns á Íslandi sem kom af fjöllum við þær fréttir að hún hefði ekki verið látin vita. Hún komst í samband við hann með eigin leiðum og enn hafa yfirvöld á Íslandi og í Hollandi ekki veitt fjölskyldu mannsins neinar upplýsingar um stöðu mála.
„Það á þó auðvitað að taka tillit til heilsufars fólks þegar það er úrskurðað í einangrun.“
Samkvæmt lögum á handtekinn maður rétt á að hafa samband við nánustu vandamenn sína. Sá sem ber ábyrgð á rannsókn máls hefur þó heimild til þess að fresta því ef sérstök ástæða er til að ætla að það muni torvelda rannsókn máls en veita þarf upplýsingarnar svo fljótt og kostur er.
„Fjölskyldan reyndi að hafa samband en samkvæmt reglum megum við ekki gefa vandamönnum upplýsingar nema lögreglan heimili það. Við verðum að fara varlega í þessum málum. Þetta eru reglurnar og þær eru til þess að það sé ekki verið að gefa misvísandi upplýsingar,“ segir Bjarni Finnsson, ræðismaður Hollands á Íslandi og bætir við að ef lögregla hafi heimilað það að vandamenn fái upplýsingar um gæslu einstaklings, sendi skrifstofan upplýsingarnar til sendiráðsins í Osló sem sér um að koma þeim áleiðis.
„Grundvallarreglan er líka auðvitað sú að einstaklingurinn verður að vilja að vandamenn fái upplýsingarnar.“
Kolbrún Benediktsdóttir, saksóknari, segir að engin regla sé til um að ekki megi hafa þroskahamlaða í einangrun.
„Ef það kemur hins vegar upp grunur hjá lögreglu um að menn sem eru í gæslu séu þroskahamlaðir þá segir í sakamálalögum að lögregla eigi að óska eftir því að viðkomandi fari í geðrannsókn eða greindarpróf. Verjandi hefur líka þau úrræði að bera undir dómara að slík rannsókn fari fram,“ segir Kolbrún Benediktsdóttir, saksóknari.
Ekki náðist í lögregluna við vinnslu fréttarinnar.
