Ferðamenn sem fóru frá landinu í gegnum Keflavíkurflugvöll voru 47 þúsundum færri í júlí í ár en í sama mánuði í fyrra. Er um að ræða 17 prósenta fækkun milli ára. Þetta kemur fram í niðurstöðum talningar Ferðamálastofu og Isavia.

Alls fóru rúmlega 231 þúsund erlendir farþegar frá landinu í júlí. Í fyrra voru þeir 278 þúsund, árið 2017 voru þeir 271 þúsund en 236 þúsund árið 2016. Í ár fóru þó 50 þúsund fleiri ferðamenn frá landinu í júlí en í sama mánuði árið 2015.

„Fjöldatölur eru bara ein breytan sem við þurfum að horfa á. Þessar tölur segja þó ákveðna sögu, um hversu eftirsóknarvert það er að koma til Íslands og flugframboð. Einnig hverju við getum búist við á árinu varðandi rekstur fyrirtækja, en ekki allt,“ segir Jóhannes Þór Skúlason, framkvæmdastjóri Samtaka ferðaþjónustunnar.

Halldór Kári Sigurðarson, sérfræðingur hjá greiningardeild Arion banka, segir fækkunina í takt við væntingar og spá Isavia frá því í júní. „Heildarfækkun ferðamanna á fyrstu fjórum mánuðunum sem eru liðnir frá falli WOW air nemur 18,5 prósentum þegar við miðum við sama tímabil í fyrra. Við gerum ráð fyrir að 16 prósent færri ferðamenn muni sækja landið heim í ár en í fyrra,“ segir Halldór Kári.

Mestu munar um fækkun ferðamanna frá Bandaríkjunum, fækkar þeim um 35 prósent milli ára. „Það eru tæplega hundrað þúsund manns frá apríl til júní. Það skýrist af því að þær ódýru Ameríkuferðir sem stóðu til boða síðasta sumar eru ekki til staðar nú.“

Þetta hefur leitt til breyttrar samsetningar ferðamanna. „Frá falli WOW air hefur meðaldvalartími ferðamanna lengst um tæp 18 prósent og meðaleyðsla vaxið um 12,4 prósent,“ segir Halldór Kári.

„Í kortaveltutölum Rannsóknarseturs verslunarinnar má einnig sjá tugprósenta heildaraukningu í eyðslu ferðamanna í menningartengda viðburði á sama tíma og eyðsla í bílaleigubíla er að dragast saman sem er enn ein vísbendingin um breytt neyslumynstur ferðamanna hér á landi.“

Halldór Kári telur að kortaveltutölur síðustu mánaða sýni hagfelldari samsetningu ferðamanna og býst við að meðaleyðsla ferðamanna muni halda áfram að aukast á svipaðan veg á næstu mánuðum. Verði það raunin muni það draga úr tekjutapi þjóðarbúsins og auka viðskiptaafgang.

Jóhannes Þór segir að þó að þessi þróun sé vissulega jákvæð séu ferðamenn að eyða minna en þeir gerðu fyrir nokkrum árum. „Útgjöld ferðamanna á föstu verðlagi hafa verið að lækka mikið undanfarin ár. Þannig að núna erum við að hækka úr algjöru lággildi,“ segir Jóhannes. „Þetta vegur upp á móti fækkuninni en við erum enn langt frá þeim stað sem við viljum vera á.“

Heilt yfir segir Jóhannes að fækkun ferðamanna sé hraðari en ferðaþjónustan hefði viljað. „Við vissum að árlegur vöxtur upp á 25 til 40 prósent væri ekki sjálfbær. Við höfum verið að horfa til þess sem gengur og gerist erlendis, sem er 3 til 6 prósenta fjölgun milli ára, við teljum að það yrði jákvætt að ná þriggja til fimm prósenta vexti á ári til framtíðar,“ segir Jóhannes. „Þessi högg sem við höfum fengið, gjaldþrot WOW air, aukinn kostnaður, gengisþróun og verkföll, hafa gert þessa fækkun talsvert skarpari en við hefðum viljað sjá.“