Þrjár milljónir ADHD skammta seldir í fyrra Sveinn Arnarsson skrifar 24. nóvember 2016 07:00 Nærri þrjár milljónir dagskammta af Ritalini og Concerta fóru til Íslendinga í fyrra. Notkun Íslendinga á metýlfenídatlyfjum hefur þrefaldast á síðustu tíu árum. Kostnaður Sjúkratrygginga vegna metýlfenídatlyfja nam nærri sex hundruð milljónum króna í fyrra. Ekkert lát er á komu fíkla til SÁÁ þar sem lyf af þessu tagi eru fyrsta val sprautufíkla sem leita í örvandi efni. Ritalin og Concerta eru langalgengustu metýlfenídatlyf á Íslandi, notuð fyrir ADHD-sjúklinga en einnig misnotuð af fíklum. Halldór Gunnar Haraldsson, verkefnastjóri fjárhagsáætlana hjá Sjúkratryggingum Íslands, segir enga þjóð í heiminum nota metýlfenídatlyf í sama magni og Íslendingar. Árið 2006 greiddu Sjúkratryggingar Íslands með um 900 þúsund skömmtum á ári en í fyrra var sú tala komin upp í 2,9 milljónir skammta. Langstærsti hópurinn sem notar lyfin í dag er á aldrinum 20 til 39 ára.Samanburður við Noreg og Svíþjóð„Það er vitað að hluti efnanna fer á svartan markað, bæði til sprautufíkla sem leita í örvandi efni en einnig höfum við heyrt af háskólafólki sem notar örvandi lyfið til að vaka yfir nótt fyrir próf og þess háttar. Það er hins vegar eðli málsins samkvæmt að við vitum lítið um það þar sem þetta er á svörtum markaði,“ segir Halldór Gunnar. SÁÁ kannaði ítarlega notkun metýlfenídatlyfja árin 2010, 2012 og 2015 og sýna niðurstöður þeirra að ekkert lát er á komu sprautufíkla í meðferð sem velja þennan lyfjaflokk fyrst til að sprauta sig með. Því er ljóst að með hluta af þeim 600 milljónum sem varið er í lyfjaflokkinn frá SÍ er braskað á svörtum markaði og endar hann hjá sprautufíklum. Einnig getur verið að sprautufíklar séu sjálfir áskrifendur að lyfjunum. Til skýringar byggir greining ADHD á huglægu mati viðkomandi læknis, líkt og með aðrar geðraskanir. Læknir þarf að sækja um greiðsluþátttöku til Sjúkratrygginga Íslands og þar sem greining er oft býsna matskennd hefur starfsfólk Sjúkratrygginga takmarkaðar forsendur til að synja umsókn um lyfjaskírteini vegna metýlfenídatlyfja.Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Matráður segir upp á Mánagarði Innlent Dómur fyrir að nauðga fermingarstúlkum staðfestur Innlent Sigurður handtekinn í stærsta kristal-amfetamínmáli sögunnar Innlent „Pabbi minn hefði örugglega orðið reiður“ Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Segja „fit to fly“ vottorð brjóta gegn siðareglum lækna Innlent Byrja að rukka sérstaklega fyrir ökuskírteini á plasti Innlent „Tifandi tímasprengjur“ á leið út í samfélagið Innlent Viðsnúningur í manndrápsmáli í Landsrétti Innlent Steinþór „svo skelfdur eða forviða“ að hann gat ekki gætt sín Innlent Fleiri fréttir Stefna ríkinu vegna framgöngu lögreglu Flokkshollusta á undanhaldi Þrír fluttir á slysadeild eftir árekstur við Húnaver Mikið vinnuálag til að ná launum upp sem læknir Kristrún hefur beðið Dag afsökunar Steinþór „svo skelfdur eða forviða“ að hann gat ekki gætt sín Tæpur helmingur grunnskóla hefur bannað síma Læknar í verkfall, ellefu framboð og hrekkjavaka í Vesturbæ Máttu ekki selja eldaðan mat Sigurður handtekinn í stærsta kristal-amfetamínmáli sögunnar Sigurjón leiðir í Norðausturkjördæmi „Tifandi tímasprengjur“ á leið út í samfélagið Læknar á leið í verkfall Guðmundur Ingi leiðir og skrifstofustjórinn í öðru Dómur fyrir að nauðga fermingarstúlkum staðfestur Viðsnúningur í manndrápsmáli í Landsrétti Formaður Lýðræðisflokksins sagður misbeita samsæriskenningu „Pabbi minn hefði örugglega orðið reiður“ Fékk slá í höfuðið og málið fer fyrir Hæstarétt Borgarfulltrúi skipar annað sætið í kjördæmi formannsins Risastór ákvörðun íbúa í Þorlákshöfn handan við hornið Hvetja Ísland til að draga enn frekar úr losun Stórt skref stigið í átt að fullgildri aðild Færeyja, Álandseyja og Grænlands Framboðslisti Flokks fólksins í Suðurkjördæmi birtur Á ekki von á að þeim fjölgi sem þurfi innlögn vegna E.coli Fækka áramótabrennum í Reykjavík um fjórar Þau skipa framboðslista Pírata í kosningunum Bein útsending: Vítt og breitt um almannavarnamál „Þegar þú liggur yfir þessu dag og nótt þá byrjar þú að þekkja þá“ Máttu ekki hvetja hlunnfarið starfsfólk til að hætta Sjá meira
Notkun Íslendinga á metýlfenídatlyfjum hefur þrefaldast á síðustu tíu árum. Kostnaður Sjúkratrygginga vegna metýlfenídatlyfja nam nærri sex hundruð milljónum króna í fyrra. Ekkert lát er á komu fíkla til SÁÁ þar sem lyf af þessu tagi eru fyrsta val sprautufíkla sem leita í örvandi efni. Ritalin og Concerta eru langalgengustu metýlfenídatlyf á Íslandi, notuð fyrir ADHD-sjúklinga en einnig misnotuð af fíklum. Halldór Gunnar Haraldsson, verkefnastjóri fjárhagsáætlana hjá Sjúkratryggingum Íslands, segir enga þjóð í heiminum nota metýlfenídatlyf í sama magni og Íslendingar. Árið 2006 greiddu Sjúkratryggingar Íslands með um 900 þúsund skömmtum á ári en í fyrra var sú tala komin upp í 2,9 milljónir skammta. Langstærsti hópurinn sem notar lyfin í dag er á aldrinum 20 til 39 ára.Samanburður við Noreg og Svíþjóð„Það er vitað að hluti efnanna fer á svartan markað, bæði til sprautufíkla sem leita í örvandi efni en einnig höfum við heyrt af háskólafólki sem notar örvandi lyfið til að vaka yfir nótt fyrir próf og þess háttar. Það er hins vegar eðli málsins samkvæmt að við vitum lítið um það þar sem þetta er á svörtum markaði,“ segir Halldór Gunnar. SÁÁ kannaði ítarlega notkun metýlfenídatlyfja árin 2010, 2012 og 2015 og sýna niðurstöður þeirra að ekkert lát er á komu sprautufíkla í meðferð sem velja þennan lyfjaflokk fyrst til að sprauta sig með. Því er ljóst að með hluta af þeim 600 milljónum sem varið er í lyfjaflokkinn frá SÍ er braskað á svörtum markaði og endar hann hjá sprautufíklum. Einnig getur verið að sprautufíklar séu sjálfir áskrifendur að lyfjunum. Til skýringar byggir greining ADHD á huglægu mati viðkomandi læknis, líkt og með aðrar geðraskanir. Læknir þarf að sækja um greiðsluþátttöku til Sjúkratrygginga Íslands og þar sem greining er oft býsna matskennd hefur starfsfólk Sjúkratrygginga takmarkaðar forsendur til að synja umsókn um lyfjaskírteini vegna metýlfenídatlyfja.Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Matráður segir upp á Mánagarði Innlent Dómur fyrir að nauðga fermingarstúlkum staðfestur Innlent Sigurður handtekinn í stærsta kristal-amfetamínmáli sögunnar Innlent „Pabbi minn hefði örugglega orðið reiður“ Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Segja „fit to fly“ vottorð brjóta gegn siðareglum lækna Innlent Byrja að rukka sérstaklega fyrir ökuskírteini á plasti Innlent „Tifandi tímasprengjur“ á leið út í samfélagið Innlent Viðsnúningur í manndrápsmáli í Landsrétti Innlent Steinþór „svo skelfdur eða forviða“ að hann gat ekki gætt sín Innlent Fleiri fréttir Stefna ríkinu vegna framgöngu lögreglu Flokkshollusta á undanhaldi Þrír fluttir á slysadeild eftir árekstur við Húnaver Mikið vinnuálag til að ná launum upp sem læknir Kristrún hefur beðið Dag afsökunar Steinþór „svo skelfdur eða forviða“ að hann gat ekki gætt sín Tæpur helmingur grunnskóla hefur bannað síma Læknar í verkfall, ellefu framboð og hrekkjavaka í Vesturbæ Máttu ekki selja eldaðan mat Sigurður handtekinn í stærsta kristal-amfetamínmáli sögunnar Sigurjón leiðir í Norðausturkjördæmi „Tifandi tímasprengjur“ á leið út í samfélagið Læknar á leið í verkfall Guðmundur Ingi leiðir og skrifstofustjórinn í öðru Dómur fyrir að nauðga fermingarstúlkum staðfestur Viðsnúningur í manndrápsmáli í Landsrétti Formaður Lýðræðisflokksins sagður misbeita samsæriskenningu „Pabbi minn hefði örugglega orðið reiður“ Fékk slá í höfuðið og málið fer fyrir Hæstarétt Borgarfulltrúi skipar annað sætið í kjördæmi formannsins Risastór ákvörðun íbúa í Þorlákshöfn handan við hornið Hvetja Ísland til að draga enn frekar úr losun Stórt skref stigið í átt að fullgildri aðild Færeyja, Álandseyja og Grænlands Framboðslisti Flokks fólksins í Suðurkjördæmi birtur Á ekki von á að þeim fjölgi sem þurfi innlögn vegna E.coli Fækka áramótabrennum í Reykjavík um fjórar Þau skipa framboðslista Pírata í kosningunum Bein útsending: Vítt og breitt um almannavarnamál „Þegar þú liggur yfir þessu dag og nótt þá byrjar þú að þekkja þá“ Máttu ekki hvetja hlunnfarið starfsfólk til að hætta Sjá meira