Hækkun á móti skertum lífeyri Óli Kristján Ármannsson skrifar 3. október 2015 09:00 Lögreglumenn mótmæla við Stjórnarráðið í gærmorgun. Landssamband lögreglumanna er í samfloti með SFR – stéttarfélagi í almannaþjónustu og Sjúkraliðafélaginu í kjaraviðræðum við ríkið, en þær sigldu í strand í síðasta mánuði. Verkföll hefjast hjá hinum félögunum 15. þessa mánaðar. vísir/pjetur Á vettvangi svonefnds SALEK-hóps er rædd sú hugmynd að litið verði svo á að með kjarabótum sem opinberir starfsmenn fá hafi þeir fengið greiðslu fyrir þá skerðingu sem yrði á lífeyrisréttindum þeirra við samræmingu réttinda á almenna og opinbera markaðnum. Með því móti mætti mögulega réttlæta að aðrir hópar opinberra starfsmanna sem eftir eiga að semja fái viðlíka hækkun og mælt er um í niðurstöðu gerðardóms um kjör félagsfólks BHM og hjúkrunarfræðinga. Gangi þetta eftir yrðu lífeyrisiðgjöld jöfnuð upp á við þannig að þau yrðu þau sömu og hjá lífeyrissjóði ríkisins nú 15,5 prósent, í stað 12 prósenta á almenna markaðnum. (Launafólk bæði á almenna og opinbera markaðnum greiðir 4 prósent launa sinna í lífeyri, en svo bætir vinnuveitandinn því við sem upp á vantar, sem nú eru 8 prósent á almenna markaðnum og 11,5 hjá hinu opinbera.) Á móti myndi ríkisábyrgð á lífeyrisskuldbindingum opinberra starfsmanna falla niður og réttur til töku lífeyris eftir aldri færast í sama horf og á almenna markaðnum, eða í 67 ár. Í ofanálag eru svo uppi hugmyndir um að fresta töku lífeyris enn frekar þannig að hann færist á nokkrum árum í að verða 70 ár. Með þessu móti er talið að vinna mætti á móti þensluáhrifum launahækkana sem á endanum gætu ýtt undir gengisfall krónu, ná núllpunkti í höfrungahlaupi launakrafna verkalýðsfélaga og leggja grunn að nýju vinnumarkaðsfyrirkomulagi að norrænni fyrirmynd. Samtök atvinnulífsins hafa lengi talað fyrir upptöku slíks kerfis. Hér hafi miklar hækkanir og sveiflur í launaþróun í gegnum árin skilað fólki minni kaupmáttaraukningu yfir lengri tímabil en til dæmis í Svíþjóð, þar sem hækkanir hafi verið hóflegar og í takt við efnahagsþróun. Slík aðferðafræði stuðli líka að stöðugleika, öndvert við þróunina hér sem ýtt hafi undir verðbólgu og á endanum gengisfall krónunnar. Heimildir blaðsins herma þó að flókið gæti orðið að láta hugmyndir þessar ganga upp í miðri samningalotu þar sem stórir hópar hafi þegar sótt kjarabætur. Alls sé óvíst að opinberir starfsmenn séu ginnkeyptir fyrir því að með fengnum kjarabótum hafi þeir fengið bætur fyrir fyrirséða skerðingu lífeyrisréttinda. Fari þeir hópar fram á frekari bætur fyrir breytinguna sé um leið ljóst að verkalýðsfélög á almenna markaðnum vilji fá sinn hlut bættan og sætti sig ekki við minni hækkanir á launum en opinber félög hafi fengið.Þórunn SveinbjarnardóttirAllir vita að finna þurfi lausn „Ég held að allir geri sér grein fyrir því að það þarf að finna lausn og hún þarf að vera þannig að hagsmunir þeirra sem eiga réttindi í opinbera kerfinu verði tryggðir,“ segir Þórunn Sveinbjarnardóttir, formaður BHM. Þá megi ekki heldur gleyma hagsmunum komandi kynslóða. „Ef við ætlum að breyta lífeyriskerfinu þá er þar ekki síður um að tefla hagsmuni þeirra sem á eftir okkur koma.“ Hitt sé annað mál hvort og hvernig það verkefni að búa hér til eitt lífeyriskerfi sé hluti af því að búa til nýtt vinnumarkaðslíkan. BHM líti svo á að í grunninn sé um aðskilin mál að ræða. „Ég er ekki þeirrar skoðunar að þetta þurfi endilega að gerast á sama tíma, eða að náist ekki niðurstaða í lífeyrismálin innan einhvers tiltekins tíma þá sé ekki hægt að vinna að nýju samningalíkani.“ Með skilyrðum um að eitt þurfi að vera komið á undan öðru séu settar upp óþarfa hindranir. Þórunn segir málið snúast um að búa til traust milli aðila vinnumarkaðarins og ríkisvaldsins og það taki tíma – nýju vinnumarkaðslíkani verði ekki hent upp á tveimur vikum. „Ný vinnubrögð og reglur sem allir ætla að lúta þurfa að vera þannig að þær þoli bæði ríkisstjórnarskipti og mannaskipti í forystu hvort sem er hjá atvinnurekendum eða verkalýðshreyfingu. Það er verkefnið hvað líkanið margumrædda varðar.“ Mest lesið Verkefnið skapi níutíu störf og meðallaunin verði um 1,4 milljón á mánuði Innlent Grunaður um að hafa ráðið konu sinni bana Innlent Svona var Pallborðið með Höllu, Katrínu og Steinunni Ólínu Innlent Sjálfstæðisflokkurinn kvelji barnafólk með vettlingagjörningi Innlent Fluttur á sjúkrahús eftir að ekið var á Útlendingastofnun Innlent „Það er ástæða fyrir því að farið er í að rannsaka þetta andlát“ Innlent Biðst afsökunar á að hafa kallað skemmdarvarginn „fífl“ Innlent Segja valdarán framið og kirkju aðventista klofna Innlent Halla Hrund fjórfaldar fylgi sitt á milli kannanna Innlent Réðst á barn sem gerði dyraat Innlent Fleiri fréttir Leiðin í vinnuna smám saman þrefaldast: „Þetta er eins og í einhverri bíómynd“ Ákærð fyrir að hafa orðið syni sínum að bana Stórfjölgun ofbeldisbrota, firðir í hættu og hönnunarstuldur „Við næðum eflaust meiri árangri ef borgarstjóri myndi væla minna“ Össur segir Jóni Gnarr að „hætta að væla“ Staðfesta gæsluvarðhald tveggja sakborninga Óbreytt frumvarp þýði útrýmingu villta laxins Fluttur á sjúkrahús eftir að ekið var á Útlendingastofnun Húsfélagið má ekki klippa á tengil rafvirkjameistara Sjálfstæðisflokkurinn kvelji barnafólk með vettlingagjörningi Enn kröftugt gos úr einum gíg Börn sofi ekki úti í gosmóðunni suðvestanlands Velkomin í Verbúðina II Halla Hrund fjórfaldar fylgi sitt á milli kannanna Ákærðir fyrir þaulskipulagða skotárás gegn feðginum á aðfangadag Sextán hundruð vettlingar fyrir börnin sem bíða Verkefnið skapi níutíu störf og meðallaunin verði um 1,4 milljón á mánuði Aðstoðarrektor í Bandaríkjunum verður rektor Háskólans á Akureyri Bjarni vill taka daginn snemma Svona var Pallborðið með Höllu, Katrínu og Steinunni Ólínu Freista þess að halda veitingamanninum bak við lás og slá Furðar sig á ávirðingum vegna kaupa á vínarbrauði Tvö manndráp á skömmum tíma „Það er ástæða fyrir því að farið er í að rannsaka þetta andlát“ Vill geta vísað flóttafólki úr landi innan tveggja sólarhringa Réðst á barn sem gerði dyraat Grunaður um að hafa ráðið konu sinni bana Myndaði annan mann í sturtuklefanum Tíðni manndrápa í takt við fjölgun mannfjölda Segja valdarán framið og kirkju aðventista klofna Sjá meira
Á vettvangi svonefnds SALEK-hóps er rædd sú hugmynd að litið verði svo á að með kjarabótum sem opinberir starfsmenn fá hafi þeir fengið greiðslu fyrir þá skerðingu sem yrði á lífeyrisréttindum þeirra við samræmingu réttinda á almenna og opinbera markaðnum. Með því móti mætti mögulega réttlæta að aðrir hópar opinberra starfsmanna sem eftir eiga að semja fái viðlíka hækkun og mælt er um í niðurstöðu gerðardóms um kjör félagsfólks BHM og hjúkrunarfræðinga. Gangi þetta eftir yrðu lífeyrisiðgjöld jöfnuð upp á við þannig að þau yrðu þau sömu og hjá lífeyrissjóði ríkisins nú 15,5 prósent, í stað 12 prósenta á almenna markaðnum. (Launafólk bæði á almenna og opinbera markaðnum greiðir 4 prósent launa sinna í lífeyri, en svo bætir vinnuveitandinn því við sem upp á vantar, sem nú eru 8 prósent á almenna markaðnum og 11,5 hjá hinu opinbera.) Á móti myndi ríkisábyrgð á lífeyrisskuldbindingum opinberra starfsmanna falla niður og réttur til töku lífeyris eftir aldri færast í sama horf og á almenna markaðnum, eða í 67 ár. Í ofanálag eru svo uppi hugmyndir um að fresta töku lífeyris enn frekar þannig að hann færist á nokkrum árum í að verða 70 ár. Með þessu móti er talið að vinna mætti á móti þensluáhrifum launahækkana sem á endanum gætu ýtt undir gengisfall krónu, ná núllpunkti í höfrungahlaupi launakrafna verkalýðsfélaga og leggja grunn að nýju vinnumarkaðsfyrirkomulagi að norrænni fyrirmynd. Samtök atvinnulífsins hafa lengi talað fyrir upptöku slíks kerfis. Hér hafi miklar hækkanir og sveiflur í launaþróun í gegnum árin skilað fólki minni kaupmáttaraukningu yfir lengri tímabil en til dæmis í Svíþjóð, þar sem hækkanir hafi verið hóflegar og í takt við efnahagsþróun. Slík aðferðafræði stuðli líka að stöðugleika, öndvert við þróunina hér sem ýtt hafi undir verðbólgu og á endanum gengisfall krónunnar. Heimildir blaðsins herma þó að flókið gæti orðið að láta hugmyndir þessar ganga upp í miðri samningalotu þar sem stórir hópar hafi þegar sótt kjarabætur. Alls sé óvíst að opinberir starfsmenn séu ginnkeyptir fyrir því að með fengnum kjarabótum hafi þeir fengið bætur fyrir fyrirséða skerðingu lífeyrisréttinda. Fari þeir hópar fram á frekari bætur fyrir breytinguna sé um leið ljóst að verkalýðsfélög á almenna markaðnum vilji fá sinn hlut bættan og sætti sig ekki við minni hækkanir á launum en opinber félög hafi fengið.Þórunn SveinbjarnardóttirAllir vita að finna þurfi lausn „Ég held að allir geri sér grein fyrir því að það þarf að finna lausn og hún þarf að vera þannig að hagsmunir þeirra sem eiga réttindi í opinbera kerfinu verði tryggðir,“ segir Þórunn Sveinbjarnardóttir, formaður BHM. Þá megi ekki heldur gleyma hagsmunum komandi kynslóða. „Ef við ætlum að breyta lífeyriskerfinu þá er þar ekki síður um að tefla hagsmuni þeirra sem á eftir okkur koma.“ Hitt sé annað mál hvort og hvernig það verkefni að búa hér til eitt lífeyriskerfi sé hluti af því að búa til nýtt vinnumarkaðslíkan. BHM líti svo á að í grunninn sé um aðskilin mál að ræða. „Ég er ekki þeirrar skoðunar að þetta þurfi endilega að gerast á sama tíma, eða að náist ekki niðurstaða í lífeyrismálin innan einhvers tiltekins tíma þá sé ekki hægt að vinna að nýju samningalíkani.“ Með skilyrðum um að eitt þurfi að vera komið á undan öðru séu settar upp óþarfa hindranir. Þórunn segir málið snúast um að búa til traust milli aðila vinnumarkaðarins og ríkisvaldsins og það taki tíma – nýju vinnumarkaðslíkani verði ekki hent upp á tveimur vikum. „Ný vinnubrögð og reglur sem allir ætla að lúta þurfa að vera þannig að þær þoli bæði ríkisstjórnarskipti og mannaskipti í forystu hvort sem er hjá atvinnurekendum eða verkalýðshreyfingu. Það er verkefnið hvað líkanið margumrædda varðar.“
Mest lesið Verkefnið skapi níutíu störf og meðallaunin verði um 1,4 milljón á mánuði Innlent Grunaður um að hafa ráðið konu sinni bana Innlent Svona var Pallborðið með Höllu, Katrínu og Steinunni Ólínu Innlent Sjálfstæðisflokkurinn kvelji barnafólk með vettlingagjörningi Innlent Fluttur á sjúkrahús eftir að ekið var á Útlendingastofnun Innlent „Það er ástæða fyrir því að farið er í að rannsaka þetta andlát“ Innlent Biðst afsökunar á að hafa kallað skemmdarvarginn „fífl“ Innlent Segja valdarán framið og kirkju aðventista klofna Innlent Halla Hrund fjórfaldar fylgi sitt á milli kannanna Innlent Réðst á barn sem gerði dyraat Innlent Fleiri fréttir Leiðin í vinnuna smám saman þrefaldast: „Þetta er eins og í einhverri bíómynd“ Ákærð fyrir að hafa orðið syni sínum að bana Stórfjölgun ofbeldisbrota, firðir í hættu og hönnunarstuldur „Við næðum eflaust meiri árangri ef borgarstjóri myndi væla minna“ Össur segir Jóni Gnarr að „hætta að væla“ Staðfesta gæsluvarðhald tveggja sakborninga Óbreytt frumvarp þýði útrýmingu villta laxins Fluttur á sjúkrahús eftir að ekið var á Útlendingastofnun Húsfélagið má ekki klippa á tengil rafvirkjameistara Sjálfstæðisflokkurinn kvelji barnafólk með vettlingagjörningi Enn kröftugt gos úr einum gíg Börn sofi ekki úti í gosmóðunni suðvestanlands Velkomin í Verbúðina II Halla Hrund fjórfaldar fylgi sitt á milli kannanna Ákærðir fyrir þaulskipulagða skotárás gegn feðginum á aðfangadag Sextán hundruð vettlingar fyrir börnin sem bíða Verkefnið skapi níutíu störf og meðallaunin verði um 1,4 milljón á mánuði Aðstoðarrektor í Bandaríkjunum verður rektor Háskólans á Akureyri Bjarni vill taka daginn snemma Svona var Pallborðið með Höllu, Katrínu og Steinunni Ólínu Freista þess að halda veitingamanninum bak við lás og slá Furðar sig á ávirðingum vegna kaupa á vínarbrauði Tvö manndráp á skömmum tíma „Það er ástæða fyrir því að farið er í að rannsaka þetta andlát“ Vill geta vísað flóttafólki úr landi innan tveggja sólarhringa Réðst á barn sem gerði dyraat Grunaður um að hafa ráðið konu sinni bana Myndaði annan mann í sturtuklefanum Tíðni manndrápa í takt við fjölgun mannfjölda Segja valdarán framið og kirkju aðventista klofna Sjá meira