Innrásin sem markaði upphafið að síðari heimsstyrjöldinni Birta Björnsdóttir skrifar 1. september 2014 20:00 Rétt fyrir klukkan sex að morgni 1.september árið 1939 hófu skipverjar á Schleswig-Holstein skotárás á borgina Gdansk. Í kjölfarið þrömmuðu svo þýskar hersveitir yfir landamærin inn í Pólland, en innrás hersveita Nasista er talin marka upphaf síðari heimsstyrjaldarinnar. „Ég var átta ára þá. Og móðir mín, sem heyrði þessar fréttir með systur sinni, sagði við hana: „Þetta getur ekki verið satt”,” segir Joahim Fulczyk, íbúi Gliwice. Atburðarásina í kjölfarið þekkja flestir, en Bretar og Frakkar lýstu yfir stríði á hendur Þjóðverjum tveimur dögum eftir innrásina. Hildarleikurinn stóð yfir í næstum sex ár, um 110 milljónir manna frá 72 þjóðlöndum tóku þátt í blóðugum bardögum fyrir friði í Evrópu og talið er að á bilinu 45 til 60 milljónir manna hafi týnt lífi. Adolf Hitler hafði í aðdraganda innrásarinnar styrkt stöðu sína all verulega í Evrópu, meðal annars með því að innlima Tékkland og Austurríki undir Þriðja ríki nasistanna. Ýmis teikn voru því á lofti árið 1939 og hétu Frakkar og Bretar Pólverjum liðveislu, myndu nasistar ráðast á þá. Í lok ágúst sama ár gerðu Þjóðverjar og Sovétmenn hinsvegar með sér samning þar sem þjóðirnar ákváðu að skipta Póllandi með sér og í kjölfarið tók Hilter ákvörðun um að ráðast inn í landið. „Ögrunin hafði tilætluð áhrif í þýskum áróðri því Hitler leitaði að afsökun, ekki staðreyndum, sem gæti réttlætt innrás í Pólland. Og hann leitaði að afsökun til að réttlæta árásina í augum eigin samfélags sem, þrátt fyrir almennt aðra skoðun, var ekki fullkomlega sannfært, sérstaklega í Sílesíu, að það yrði að ráðast á Pólland,” sagði sagnfræðingurinn Damian Reclaw. Donald Tusk, forsetisráðherra Póllands, sagði við minningarathöfn í dag að Evrópubúar verði að læra af sögunni, til að hún endurtaki sig ekki, og vísaði þar til átakanna sem nú geysa í austurhluta Úkraínu. Mest lesið Kveðst ekki svindla á neinum með happdrætti sínu Innlent Fannst látinn í klefa sínum á Litla Hrauni Innlent Skjálfti fannst vel á höfuðborgarsvæðinu Innlent Vinnubrögðin gátu leitt til dauða Innlent Hafi mögulega reynt að lenda á ísilögðu vatninu Innlent Nefndin aldrei heyrt aðrar eins frásagnir en lítið að gerast Innlent Halla fremst með 29,7 prósent í nýrri könnun Prósents Innlent Glórulausar framkvæmdir raski velferð íbúa hjúkrunarheimilis Innlent Hindraði mann sem ætlaði að komast úr bíl við Bónusbúð Innlent Segja varkárni ávallt hafa verið Haraldi efst í huga Innlent Fleiri fréttir Hamas samþykkir vopnahléstillögu Áttatíu og tveggja ára Bernie vill sex ár í viðbót Ávítti Trump aftur og ítrekaði fangelsishótun Reiðir yfir ummælum Macrons og halda æfingar með kjarnorkuvopn Sökktu rússneskum hraðbát með sjálfsprengidróna Verður næsti formaður Skoska þjóðarflokksins Sakaði Biden um að reka lögregluríki í anda nasista Aukastörf meðfram þingmennsku skapi hættu á hagsmunaárekstrum Lík þriggja brimbrettakappa fundust í brunni í Mexíkó Xi og Macron ræða kínverska rafbíla og franskt koníak Um 100.000 sagt að rýma svæði á Rafah vegna „afmarkaðra aðgerða“ Búnaður Al Jazeera gerður upptækur og miðillinn í bann Ísrael samþykkir ekki vopnahlé Ísraelsmenn vísa fréttamönnum á dyr Íhaldsflokkurinn laut í lægra haldi í sveitarstjórnarkosningum Tuga enn saknað og 55 látnir Verður borgarstjóri Lundúna þriðja kjörtímabilið í röð Auka viðbúnað í aðdraganda Eurovision Forseti Argentínu skýtur föstum skotum á spænsku ríkisstjórnina Berlínarborg vill losna við glæsivillu Göbbels Flugvél Atlanta á tæpasta vaði í Ríad Varaforsetaefni í bobba vegna hundsdráps og meints fundar með Kim Kreml fordæmir ummæli Macrons og Camerons Reyna að sækja fyrsta sýnið frá fjærhlið tunglsins Hlustuðu á Trump og Cohen tala um þagnargreiðslu Danir rýmka reglur um þungunarrof Þrjátíu látnir og tuga saknað eftir flóð í Brasilíu Segja frumvarp um gyðingaandúð í andstöðu við Biblíuna Tyrkir stöðva öll viðskipti við Ísrael „Mun ekki halla mér aftur og leyfa deyjandi sjónvarpsstöð að ráðast á mig“ Sjá meira
Rétt fyrir klukkan sex að morgni 1.september árið 1939 hófu skipverjar á Schleswig-Holstein skotárás á borgina Gdansk. Í kjölfarið þrömmuðu svo þýskar hersveitir yfir landamærin inn í Pólland, en innrás hersveita Nasista er talin marka upphaf síðari heimsstyrjaldarinnar. „Ég var átta ára þá. Og móðir mín, sem heyrði þessar fréttir með systur sinni, sagði við hana: „Þetta getur ekki verið satt”,” segir Joahim Fulczyk, íbúi Gliwice. Atburðarásina í kjölfarið þekkja flestir, en Bretar og Frakkar lýstu yfir stríði á hendur Þjóðverjum tveimur dögum eftir innrásina. Hildarleikurinn stóð yfir í næstum sex ár, um 110 milljónir manna frá 72 þjóðlöndum tóku þátt í blóðugum bardögum fyrir friði í Evrópu og talið er að á bilinu 45 til 60 milljónir manna hafi týnt lífi. Adolf Hitler hafði í aðdraganda innrásarinnar styrkt stöðu sína all verulega í Evrópu, meðal annars með því að innlima Tékkland og Austurríki undir Þriðja ríki nasistanna. Ýmis teikn voru því á lofti árið 1939 og hétu Frakkar og Bretar Pólverjum liðveislu, myndu nasistar ráðast á þá. Í lok ágúst sama ár gerðu Þjóðverjar og Sovétmenn hinsvegar með sér samning þar sem þjóðirnar ákváðu að skipta Póllandi með sér og í kjölfarið tók Hilter ákvörðun um að ráðast inn í landið. „Ögrunin hafði tilætluð áhrif í þýskum áróðri því Hitler leitaði að afsökun, ekki staðreyndum, sem gæti réttlætt innrás í Pólland. Og hann leitaði að afsökun til að réttlæta árásina í augum eigin samfélags sem, þrátt fyrir almennt aðra skoðun, var ekki fullkomlega sannfært, sérstaklega í Sílesíu, að það yrði að ráðast á Pólland,” sagði sagnfræðingurinn Damian Reclaw. Donald Tusk, forsetisráðherra Póllands, sagði við minningarathöfn í dag að Evrópubúar verði að læra af sögunni, til að hún endurtaki sig ekki, og vísaði þar til átakanna sem nú geysa í austurhluta Úkraínu.
Mest lesið Kveðst ekki svindla á neinum með happdrætti sínu Innlent Fannst látinn í klefa sínum á Litla Hrauni Innlent Skjálfti fannst vel á höfuðborgarsvæðinu Innlent Vinnubrögðin gátu leitt til dauða Innlent Hafi mögulega reynt að lenda á ísilögðu vatninu Innlent Nefndin aldrei heyrt aðrar eins frásagnir en lítið að gerast Innlent Halla fremst með 29,7 prósent í nýrri könnun Prósents Innlent Glórulausar framkvæmdir raski velferð íbúa hjúkrunarheimilis Innlent Hindraði mann sem ætlaði að komast úr bíl við Bónusbúð Innlent Segja varkárni ávallt hafa verið Haraldi efst í huga Innlent Fleiri fréttir Hamas samþykkir vopnahléstillögu Áttatíu og tveggja ára Bernie vill sex ár í viðbót Ávítti Trump aftur og ítrekaði fangelsishótun Reiðir yfir ummælum Macrons og halda æfingar með kjarnorkuvopn Sökktu rússneskum hraðbát með sjálfsprengidróna Verður næsti formaður Skoska þjóðarflokksins Sakaði Biden um að reka lögregluríki í anda nasista Aukastörf meðfram þingmennsku skapi hættu á hagsmunaárekstrum Lík þriggja brimbrettakappa fundust í brunni í Mexíkó Xi og Macron ræða kínverska rafbíla og franskt koníak Um 100.000 sagt að rýma svæði á Rafah vegna „afmarkaðra aðgerða“ Búnaður Al Jazeera gerður upptækur og miðillinn í bann Ísrael samþykkir ekki vopnahlé Ísraelsmenn vísa fréttamönnum á dyr Íhaldsflokkurinn laut í lægra haldi í sveitarstjórnarkosningum Tuga enn saknað og 55 látnir Verður borgarstjóri Lundúna þriðja kjörtímabilið í röð Auka viðbúnað í aðdraganda Eurovision Forseti Argentínu skýtur föstum skotum á spænsku ríkisstjórnina Berlínarborg vill losna við glæsivillu Göbbels Flugvél Atlanta á tæpasta vaði í Ríad Varaforsetaefni í bobba vegna hundsdráps og meints fundar með Kim Kreml fordæmir ummæli Macrons og Camerons Reyna að sækja fyrsta sýnið frá fjærhlið tunglsins Hlustuðu á Trump og Cohen tala um þagnargreiðslu Danir rýmka reglur um þungunarrof Þrjátíu látnir og tuga saknað eftir flóð í Brasilíu Segja frumvarp um gyðingaandúð í andstöðu við Biblíuna Tyrkir stöðva öll viðskipti við Ísrael „Mun ekki halla mér aftur og leyfa deyjandi sjónvarpsstöð að ráðast á mig“ Sjá meira