Svartamarkaðsbrask með rjúpur óhjákvæmilegt

Það gekk á ýmsu hvað varðar rjúpnaveiðina þetta árið. Illa viðraði þegar ganga mátti til rjúpna og ljóst að margir náðu ekki jólasteikinni. Það þýðir bara eitt: Svartamarkaðsbrask með rjúpur er nánast óhjákvæmilegt því það eru einfaldlega ekki jól á mörgum heimilum nema rjúpur séu á borðum. Verðið á rjúpu er í kringum þrjú þúsund krónurnar.

Elvar Árni Lund er formaður Skotvís. „Ég rétt náði í matinn. En, það leyfði ekki af því,“ segir hann í samtali við Vísi.

Það var farið að síga í margan manninn þegar leið á veiðitímabilið og menn ekki farnir að fá neitt. „Já, ég veit um menn sem ganga mikið og fara oft, þessir örfáu móhíkanar sem eru eftir og eru að veiða rúmlega. En, þeir voru varla komnir með fyrir sjálfa sig síðustu helgina. þeir sem komust síðasta sunnudaginn, bjargaði mörgu fyrir ýmsa sem þá náðu í jólasteikina, þá gerði gott veður og þá sáu menn víða rjúpu. Þá kom alvöru færi, bjart og fallegt. Ég veit um menn sem sáu risastóra hópa af rjúpu. Á Norð-Austurlandi,“ segir Elvar Árni.

Formaðurinn, sem stöðu sinnar vegna heyrir í skotveiðimönnum víða um land og hann segir að á laugardeginum, síðustu helgar sem veiðar voru leyfðar, hafi strákar verið að labba í þokunni, þeyr heyrðu í fuglinum en sáu ekki. „Varpið kom vel út í vor, menn sáu mikið af rjúpu í göngum, en það var aldrei neitt veður til að finna eitthvað, nema bara þarna á sunnudeginum.“

Breytingar fyrirhugaðar

Elvar Árni og þeir Skotvísmenn áttu fund niðrí ráðuneyti nú á dögunum vegna þessa fyrirkomulags, að takmarka veiðar og binda við ákveðna daga, en það hefur sætt mikilli gagnrýni. „Við fengum góð viðbrögð frá ráðherra um að fjölga dögum og endurskoða fyrirkomulagið. eigum von á að í vetur, vel tímanlega fyrir næsta tímabil, verði sett af stað vinna á vegum ráðuneytisins um endurskoðun á veiðitímabilum.“

Elvar Árni telur engan vafa á leika að þetta fyrirkomulag sem hefur verið sé til þess eins að auka á spennu meðal veiðimanna og auka veiðiálag. Margir sem hefðu einfaldlega ekki farið nema vegna þessa ramma, þeir rífa sig af stað. „Bara tildæmis þegar Reykjanesið var friðað á sínum tíma. Það var fullt af köllum sem voru að ná sér í eina til fjórar rjúpur, vildu fá göngutúrinn og félagsskapinn, en gera sér ferð út á land með tilheyrandi kostnaði og þá á ganga fyrir allan peninginn.“

Formaðurinn líkir þessu við sjávarútveginn, þá þegar sóknardagamarkið var sett á smábáta, sem áður voru frjálsar, í 35 daga og svo 39; þá fóru menn að keppast við að fara hvern einasta dag.

Jafnframt bindur Elvar Árni vonir við að tímabil á svartfugl verði endurskoðað einnig. „Það var stytt í tíð Svandísar Svavarsdóttur um 15 daga, og við vorum mjög óánægðir með forsendur þess. Það mátti veiða til 10. maí en þá fyrst er fuglinn að koma upp að landi. Nú má bara veiða til 25. apríl. Veiðimönnum hefur verið gert mjög erfitt fyrir.“

Margir rjúpulausir og það þýðir svartur markaður

Þrátt fyrir að sunnudagurinn sá síðasti þegar veiðar voru leyfðar hafi bjargað mörgum þá er fyrirliggjandi að þeir eru margir sem ekki eiga rjúpur í frysti sínum. „Já, ég held að það sé alveg öruggt mál. Margir sem ekki fengu. En, það eru engar tölur sem liggja fyrir. Við hjá Skotvís höfum verið að tala fyrir því að færa þetta í nútímalegri búning, færa jafnharðan inn rafrænar veiðitölur, en það hefur ekki hlustað á það. Erfitt að átta sig á þessu, en þessi fasti hópur sem maður spjallar við; margir voru að bjarga sér síðustu helgin en sumir ekki.“

Þetta þýðir bara eitt: Svartur markaður?

„Já, það hefur alltaf verið eitthvað aðeins. Eftirspurnin er mikil. Ég veit ekki um fast verð en ég hef heyrt tölur frá 2 þúsund og uppí bullverð, sérstaklega fyrir hrun. Ég, sem betur fer, hef ekki þurft að kaupa rjúpur og aldrei selt, menn eru ekki að segja þetta beint í mín eyru en menn eru að segja svona 2 til 3 þúsund í mín eyru.“

Formaður Skotvís bendir á að þetta sé ekki hátt verð miðað við hversu mikið er fyrir þessu haft og kostnaður sem er samfara. „Verð á villibráð mun aldrei dekka kostnaðinn nema þegar menn eru komnir í magn eins og atvinnumenn á gæs. Mörgum finnst til dæmis verð á hreindýrakjöti dýrt, það er samt engan veginn að dekka kostnaðinn sem er því samfara að fella dýrið. Langt í frá.“