Kindur staðnar að verki við spóaeggjaát 23. mars 2013 07:00 Þetta lamb náðist á mynd að gæða sér á eggjum úr spóahreiðri. Þetta er þekkt fyrirbæri en hér á landi hefur ekki verið rannsakað til hlítar hve stórtæk sauðkindin er í eggjaáti. Myndir/Borgný Katrínardóttir Þótt margir eigi eflaust bágt með að trúa því upp á íslensku sauðkindina bendir flest til að hún bæti upp hina hefðbundnu grastuggu með því að sækja nokkuð í að éta egg úr hreiðrum fugla. Líffræðingur segir heildstæðar rannsóknir skorta en margt bendi til þess að slíkt gæti verið nokkuð algengt. Sauðkindin hefur um árabil verið talin meðal áhrifavalda í gróðureyðingu á hálendinu og ágangi stofnsins verið kennt um skemmdir á trjáplöntum, en afrán úr hreiðrum hefur ekki verið rannsakað til hlítar hér á landi þó að skrásettar heimildir séu til um slíkt, í það minnsta rúma tvo áratugi aftur í tímann. Borgný Katrínardóttir líffræðingur skrifaði meistaraverkefni á síðasta ári þar sem umfjöllunarefnið var vistfræði spóa, en á meðan á rannsókninni stóð voru settar upp hreyfinæmar myndavélar við spóahreiður. Náðust þar á mynd þrettán afránstilfelli, þar sem einu eða fleiri eggjum var rænt, og reyndust kindur að verki í sjö af þessum þrettán tilfellum. Tófan var sek í einu tilviki, kjói í þremur og hestar í tveimur. Spurð hvort af þessu megi ráða að kindur séu skæðar í afráni á hreiðrum segir Borgný að lítið sé vitað um málið en áhugavert væri að rannsaka það nánar. „Það kom mér á óvart að kindur hefðu verið að verki í svo mörgum tilfellum og þetta gæti verið algengara en maður hefði haldið. Það væri fróðlegt að skoða þetta í stærra samhengi,“ segir Borgný. „Það var reyndar nokkuð mikið af kindum á rannsóknarsvæðunum mínum og því ef til vill meiri líkur á að þær rækjust á hreiður. En ef svo ber undir virðast þær stundum leggja sér egg til munns. Egg eru auðvitað fyrirtaksfæða!“ Hún bætir því við að afrán kinda úr fuglahreiðrum sé einnig þekkt erlendis, þar sem meðal annars hafi komið í ljós að kindur á Hjaltlandseyjum stunda umfangsmikið afrán í kríuhreiðrum og éta þaðan unga. Er það talið tengjast steinefnaskorti. Þrátt fyrir að fyrir liggi að kindur sæki í að éta egg úr hreiðrum er alls óljóst hvort þær hafi mælanleg áhrif á fuglastofna. Borgný segir erfitt að fullyrða nokkuð í þeim efnum án frekari rannsókna. „En miðað við mínar niðurstöður gætu áhrif á varp verið umtalsverð á svæðum þar sem mikið er um sauðfé.“thorgils@frettabladid.is Mest lesið Meinleysisgrey sem séu lífríkinu afar mikilvæg Innlent Fico ekki talinn í lífshættu Erlent Sjö smáskjálftar við Sýlingarfell og Veðurstofan fylgist vel með Innlent Um 800 börn bíða eftir leikskólaplássi í Reykjavík Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent „Heill vinnustaður er dreginn sundur og saman í háði“ Innlent Hundrað milljarða fjárfesting í uppnámi Innlent „Þetta reddast“ voru fyrstu orðin sem hann lærði Innlent Beðnir um að senda börnin sín með net vegna flugnafaraldurs Innlent Segir seinlæti First Water stórfurðulegt Innlent Fleiri fréttir Um 800 börn bíða eftir leikskólaplássi í Reykjavík Meinleysisgrey sem séu lífríkinu afar mikilvæg Sjö smáskjálftar við Sýlingarfell og Veðurstofan fylgist vel með „Þetta reddast“ voru fyrstu orðin sem hann lærði Lögreglan þurfi nauðsynlega auknar rannsóknarheimildir Mikill meirihluti hlynntur dánaraðstoð Fátt ef nokkuð stöðvar eldislaxinn Segir seinlæti First Water stórfurðulegt Hæstiréttur segir tíma í flugvél vera vinnutíma Vill ræða brottvísun til Nígeríu í nefnd: „Skelfileg ásýnd á þessu máli“ Gjörbreytt bílpróf en segja hvergi slegið af kröfum Fagna framfaraskrefi ráðherra en vilja afnema tilvísanakerfið Þórdís í sendinefnd til Georgíu vegna umdeildra laga Maðurinn fannst heill á húfi Hundaskítur fyrir utan kosningamiðstöð Baldurs vekur spurningar Skilur uppnám skólasamfélagsins í Laugardal en horfa þurfi á staðreyndir Bréf Eggerts kom flatt upp á bæjarstjórnarmenn Flugvél Icelandair þurfti að snúa við Píratar hafa áhyggjur af skorti á eftirliti með lögreglu Úr 256 pakkningum á mánuði upp í sex þúsund Útlendingalög, tilvísanir og skólabygging í Laugardal Fólk setji símana á akstursstillingu til að koma í veg fyrir slys Hundrað milljarða fjárfesting í uppnámi Beðnir um að senda börnin sín með net vegna flugnafaraldurs „Nú verður þú bara að spyrja Bjarna“ Halla þótti standa sig best Ísland hástökkvari á Regnbogakortinu Stefni í endurtekningu á síðasta vori Nýir fatasöfnunargámar á leið til landsins Forsetaframbjóðendur mæta í kappræður á Stöð 2 og Vísi Sjá meira
Þótt margir eigi eflaust bágt með að trúa því upp á íslensku sauðkindina bendir flest til að hún bæti upp hina hefðbundnu grastuggu með því að sækja nokkuð í að éta egg úr hreiðrum fugla. Líffræðingur segir heildstæðar rannsóknir skorta en margt bendi til þess að slíkt gæti verið nokkuð algengt. Sauðkindin hefur um árabil verið talin meðal áhrifavalda í gróðureyðingu á hálendinu og ágangi stofnsins verið kennt um skemmdir á trjáplöntum, en afrán úr hreiðrum hefur ekki verið rannsakað til hlítar hér á landi þó að skrásettar heimildir séu til um slíkt, í það minnsta rúma tvo áratugi aftur í tímann. Borgný Katrínardóttir líffræðingur skrifaði meistaraverkefni á síðasta ári þar sem umfjöllunarefnið var vistfræði spóa, en á meðan á rannsókninni stóð voru settar upp hreyfinæmar myndavélar við spóahreiður. Náðust þar á mynd þrettán afránstilfelli, þar sem einu eða fleiri eggjum var rænt, og reyndust kindur að verki í sjö af þessum þrettán tilfellum. Tófan var sek í einu tilviki, kjói í þremur og hestar í tveimur. Spurð hvort af þessu megi ráða að kindur séu skæðar í afráni á hreiðrum segir Borgný að lítið sé vitað um málið en áhugavert væri að rannsaka það nánar. „Það kom mér á óvart að kindur hefðu verið að verki í svo mörgum tilfellum og þetta gæti verið algengara en maður hefði haldið. Það væri fróðlegt að skoða þetta í stærra samhengi,“ segir Borgný. „Það var reyndar nokkuð mikið af kindum á rannsóknarsvæðunum mínum og því ef til vill meiri líkur á að þær rækjust á hreiður. En ef svo ber undir virðast þær stundum leggja sér egg til munns. Egg eru auðvitað fyrirtaksfæða!“ Hún bætir því við að afrán kinda úr fuglahreiðrum sé einnig þekkt erlendis, þar sem meðal annars hafi komið í ljós að kindur á Hjaltlandseyjum stunda umfangsmikið afrán í kríuhreiðrum og éta þaðan unga. Er það talið tengjast steinefnaskorti. Þrátt fyrir að fyrir liggi að kindur sæki í að éta egg úr hreiðrum er alls óljóst hvort þær hafi mælanleg áhrif á fuglastofna. Borgný segir erfitt að fullyrða nokkuð í þeim efnum án frekari rannsókna. „En miðað við mínar niðurstöður gætu áhrif á varp verið umtalsverð á svæðum þar sem mikið er um sauðfé.“thorgils@frettabladid.is
Mest lesið Meinleysisgrey sem séu lífríkinu afar mikilvæg Innlent Fico ekki talinn í lífshættu Erlent Sjö smáskjálftar við Sýlingarfell og Veðurstofan fylgist vel með Innlent Um 800 börn bíða eftir leikskólaplássi í Reykjavík Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent „Heill vinnustaður er dreginn sundur og saman í háði“ Innlent Hundrað milljarða fjárfesting í uppnámi Innlent „Þetta reddast“ voru fyrstu orðin sem hann lærði Innlent Beðnir um að senda börnin sín með net vegna flugnafaraldurs Innlent Segir seinlæti First Water stórfurðulegt Innlent Fleiri fréttir Um 800 börn bíða eftir leikskólaplássi í Reykjavík Meinleysisgrey sem séu lífríkinu afar mikilvæg Sjö smáskjálftar við Sýlingarfell og Veðurstofan fylgist vel með „Þetta reddast“ voru fyrstu orðin sem hann lærði Lögreglan þurfi nauðsynlega auknar rannsóknarheimildir Mikill meirihluti hlynntur dánaraðstoð Fátt ef nokkuð stöðvar eldislaxinn Segir seinlæti First Water stórfurðulegt Hæstiréttur segir tíma í flugvél vera vinnutíma Vill ræða brottvísun til Nígeríu í nefnd: „Skelfileg ásýnd á þessu máli“ Gjörbreytt bílpróf en segja hvergi slegið af kröfum Fagna framfaraskrefi ráðherra en vilja afnema tilvísanakerfið Þórdís í sendinefnd til Georgíu vegna umdeildra laga Maðurinn fannst heill á húfi Hundaskítur fyrir utan kosningamiðstöð Baldurs vekur spurningar Skilur uppnám skólasamfélagsins í Laugardal en horfa þurfi á staðreyndir Bréf Eggerts kom flatt upp á bæjarstjórnarmenn Flugvél Icelandair þurfti að snúa við Píratar hafa áhyggjur af skorti á eftirliti með lögreglu Úr 256 pakkningum á mánuði upp í sex þúsund Útlendingalög, tilvísanir og skólabygging í Laugardal Fólk setji símana á akstursstillingu til að koma í veg fyrir slys Hundrað milljarða fjárfesting í uppnámi Beðnir um að senda börnin sín með net vegna flugnafaraldurs „Nú verður þú bara að spyrja Bjarna“ Halla þótti standa sig best Ísland hástökkvari á Regnbogakortinu Stefni í endurtekningu á síðasta vori Nýir fatasöfnunargámar á leið til landsins Forsetaframbjóðendur mæta í kappræður á Stöð 2 og Vísi Sjá meira