Presti var ekki rétt að skíra barn í trássi við vilja föður Atli Steinn Guðmundsson skrifar 18. nóvember 2008 11:42 MYND/Akureyri.is Sóknarprestur á Akureyri breytti ekki siðferðilega rétt þegar hann skírði sjö ára gamla stúlku að beiðni móður hennar en í trássi við vilja föður hennar í febrúar síðastliðnum. Stúlkan er skráð í kaþólsku kirkjuna eins og móðir hennar og kemur fram í úrskurðinum að prestinum hafi verið kunnugt um það. Foreldrunum var veitt leyfi til lögskilnaðar árið 2004 og býr móðirin á Akureyri en faðirinn á höfuðborgarsvæðinu. Talið var um siðferðisbrot að ræða í skilningi 12. greinar laga númer 78/1997 um stöðu, stjórn og starfshætti þjóðkirkjunnar. Óljós merking hugtaksins siðferðisbrot Áfrýjunarnefnd vísar í einn af eldri úrskurðum sínum, nr. 1/1999, til að skilgreina hugtakið siðferðisbrot sem hefur óljósa merkingu í lagamáli. Segir svo: „Ganga má að því vísu, að siðferðisbrot þurfi ekki að vera refsivert brot að lögum, jafnvel ekki neins konar réttarbrot. Siðferðisbrot þarf ekki heldur að vera svívirðilegt að almenningsáliti. Rétt er að miða við eins konar vísireglu, er veiti úrskurðaraðilum svigrúm til þess að móta og ákvarða eftir siðferðislegum og félagslegum mælikvarða á hverjum tíma, hvað sé siðferðisbrot. Í því efni skiptir verulegu máli, hver staða starfsmannsins er og við hvaða aðstæður hin umdeildu atvik gerast." Úrskurðarnefnd þjóðkirkjunnar hafði áður, með úrskurði sínum frá 7. júlí síðastliðnum, komist að þeirri niðurstöðu að prestinum hafi ekki verið óheimilt að skíra stúlkuna og hafnaði nefndin þeirri kröfu föður stúlkunnar að skírnin yrði úrskurðuð marklaus eða óleyfileg. Stúlkan sem skírnina hlaut var frá fæðingu skráð í sama trúfélag og móðir hennar, kaþólsku kirkjuna, en um það er mælt fyrir í lögum um skráð trúfélög númer 108/1999. Í apríl 2006 var lögheimili stúlkunnar flutt á heimili föður hennar á höfuðborgarsvæðinu og var hún skráð þar til heimilis þegar skírnin átti sér stað á Akureyri í febrúar. Úrskurðurinn Í úrskurðinum kemur fram að móðirin hafi tjáð prestinum að faðir stúlkunnar hefði „sterkar skoðanir á þjóðkirkjunni og skírn". Einnig hafi hún tjáð honum að faðirinn vildi að dóttirin réði þessu sjálf og hafi dóttirin sagst vilja skírast þegar presturinn spurði hana. Engar formlegar eða skriflegar reglur eru í gildi innan þjóðkirkjunnar um skírn og undirbúning hennar en sú hefð er þó í gildi að presti er skylt að skíra barn sé þess óskað af forsjáraðilum. Segir svo í niðurlagi úrskurðarins að presturinn hafi skírt stúlkuna án þess að leita eftir samþykki föður hennar, „þrátt fyrir að presturinn vissi eða mætti vita (1) að kærandi færi með sameiginlega forsjá stúlkunnar ásamt móður hennar, (2) að stúlkan ætti heimili hjá kæranda og hefði þar væntanlega fasta búsetu, (3) að kærandi hefði sterkar skoðanir á þjóðkirkjunni og skírn á hennar vegum, sem varla gætu talist jákvæðar, og (4) að stúlkan og móðir hennar tilheyrðu öðru trúfélagi en þjóðkirkjunni. Við þessar aðstæður lítur áfrýjunarnefnd svo á, með skírskotun til alls þess sem fram kemur í kafla III hér að framan, að prestinum hafi borið siðferðileg skylda til þess að leita eftir samþykki eða í það minnsta afstöðu kæranda sem föður stúlkunnar, áður en hún var skírð." Von á úrbótum að sögn biskupsstofu „Hvorki lög né reglugerðir, innan kirkjunnar eða utan, voru alveg skýr um þetta atriði en þegar í vor var í undirbúningi að bæta úr því," segir Steinunn Arnþrúður Björnsdóttir, verkefnisstjóri upplýsingasviðs biskupsstofu. „Við erum að endurskoða innri mál kirkjunnar og á það við um alls konar atriði sem snerta helgihaldið og athafnir innan kirkjunnar, meðal annars skírnina. Þetta var lagt fyrir prestastefnu í sumar og kirkjuþing í haust og prestastefna óskaði eftir því að ræða málið áfram næsta vor," segir Steinunn enn fremur. Hún segir að reiknað sé með því að gengið verði frá málinu á Kirkjuþingi næsta haust. Meðal annars sé í þeim reglum, sem í bígerð eru, að finna ákvæði sem kveði á um að tryggt sé að leitað verði eftir afstöðu beggja foreldra. Með því sé verið að tryggja að atvik á borð við þetta endurtaki sig ekki auk þess sem biskup hafi á síðustu prestastefnu, þegar hann kynnti innri mál kirkjunnar, hvatt presta sérstaklega til að leita álits beggja foreldra. Ekki náðist í sóknarprestinn til að leita álits hans þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir. Mest lesið Vaktin: Tillagan samþykkt og annarri umræðu um veiðigjöld lokið Innlent Fordæmalaus ákvörðun sem gæti breytt Alþingi til framtíðar Innlent Lögregla rannsakar alvarlegt slys í Lágafellslaug Innlent „Hann er að eigna sér eitthvað sem hann á ekki“ Innlent Velti bílnum við Fjarðarhraun Innlent Krefjast bóta verði ekki fallið frá áformum um skólaþorp Innlent Hóta að loka svæðinu við Seljalandsfoss Innlent Kristrún fái ef til vill að bragða á eigin meðali fyrr en síðar Innlent Fundu 36 hugsanlega þolendur mansals á Íslandi í alþjóðlegri lögregluaðgerð Innlent Tekur önnur Íslendinga þátt í erfiðustu og lengstu kappreið í heimi Innlent Fleiri fréttir Vændiskaupendur séu oftast fjölskyldufeður á leið til vinnu eða fundar Lögregla rannsakar slys í sundlauginni í Stykkishólmi Kristrún fái ef til vill að bragða á eigin meðali fyrr en síðar Hóta að loka svæðinu við Seljalandsfoss „Hann er að eigna sér eitthvað sem hann á ekki“ „Hræðilegar fréttir fyrir lýðræðið á Íslandi“ Fordæmalaus ákvörðun sem gæti breytt Alþingi til framtíðar Dramatík á Alþingi og bílastæðablús hjá World Class Velti bílnum við Fjarðarhraun Flytja hluta starfsemi SAk vegna myglu Sjá ekki fyrir endann á umfangsmikilli rannsókn á fíkniefnaframleiðslu „Þetta er alvarlegur áfellisdómur yfir forsætisráðherra“ Vaktin: Tillagan samþykkt og annarri umræðu um veiðigjöld lokið Fundu 36 hugsanlega þolendur mansals á Íslandi í alþjóðlegri lögregluaðgerð „Eftir þetta hvassviðri í þinginu í gær heldur lífið áfram“ Tekjur af laxveiði í Borgarfirði eru vel yfir 50% af tekjum landbúnaðar á svæðinu Krefjast bóta verði ekki fallið frá áformum um skólaþorp Halda áfram að ræða veiðigjöldin Tekur önnur Íslendinga þátt í erfiðustu og lengstu kappreið í heimi Draga Dettifoss til Reykjavíkur Sleginn í andlitið með hnúajárni Lögregla rannsakar alvarlegt slys í Lágafellslaug Þingfundi frestað: Stjórnarandstaðan lagði fram „aðeins mýkri“ tillögu „Það er þarna sem rússneskir kafbátar fara í gegn“ Hélt á lokuðu umslagi Tillögur „ekki afhentar í lokuðu umslagi“ Uppþot og fúkyrði á þinginu og bandarískur kjarnorkukafbátur Jökulhlaupið í rénun Reyna að stilla til friðar í bakherbergjum Alþingis Segir ummæli ráðherra um sig ógeðfelld Sjá meira
Sóknarprestur á Akureyri breytti ekki siðferðilega rétt þegar hann skírði sjö ára gamla stúlku að beiðni móður hennar en í trássi við vilja föður hennar í febrúar síðastliðnum. Stúlkan er skráð í kaþólsku kirkjuna eins og móðir hennar og kemur fram í úrskurðinum að prestinum hafi verið kunnugt um það. Foreldrunum var veitt leyfi til lögskilnaðar árið 2004 og býr móðirin á Akureyri en faðirinn á höfuðborgarsvæðinu. Talið var um siðferðisbrot að ræða í skilningi 12. greinar laga númer 78/1997 um stöðu, stjórn og starfshætti þjóðkirkjunnar. Óljós merking hugtaksins siðferðisbrot Áfrýjunarnefnd vísar í einn af eldri úrskurðum sínum, nr. 1/1999, til að skilgreina hugtakið siðferðisbrot sem hefur óljósa merkingu í lagamáli. Segir svo: „Ganga má að því vísu, að siðferðisbrot þurfi ekki að vera refsivert brot að lögum, jafnvel ekki neins konar réttarbrot. Siðferðisbrot þarf ekki heldur að vera svívirðilegt að almenningsáliti. Rétt er að miða við eins konar vísireglu, er veiti úrskurðaraðilum svigrúm til þess að móta og ákvarða eftir siðferðislegum og félagslegum mælikvarða á hverjum tíma, hvað sé siðferðisbrot. Í því efni skiptir verulegu máli, hver staða starfsmannsins er og við hvaða aðstæður hin umdeildu atvik gerast." Úrskurðarnefnd þjóðkirkjunnar hafði áður, með úrskurði sínum frá 7. júlí síðastliðnum, komist að þeirri niðurstöðu að prestinum hafi ekki verið óheimilt að skíra stúlkuna og hafnaði nefndin þeirri kröfu föður stúlkunnar að skírnin yrði úrskurðuð marklaus eða óleyfileg. Stúlkan sem skírnina hlaut var frá fæðingu skráð í sama trúfélag og móðir hennar, kaþólsku kirkjuna, en um það er mælt fyrir í lögum um skráð trúfélög númer 108/1999. Í apríl 2006 var lögheimili stúlkunnar flutt á heimili föður hennar á höfuðborgarsvæðinu og var hún skráð þar til heimilis þegar skírnin átti sér stað á Akureyri í febrúar. Úrskurðurinn Í úrskurðinum kemur fram að móðirin hafi tjáð prestinum að faðir stúlkunnar hefði „sterkar skoðanir á þjóðkirkjunni og skírn". Einnig hafi hún tjáð honum að faðirinn vildi að dóttirin réði þessu sjálf og hafi dóttirin sagst vilja skírast þegar presturinn spurði hana. Engar formlegar eða skriflegar reglur eru í gildi innan þjóðkirkjunnar um skírn og undirbúning hennar en sú hefð er þó í gildi að presti er skylt að skíra barn sé þess óskað af forsjáraðilum. Segir svo í niðurlagi úrskurðarins að presturinn hafi skírt stúlkuna án þess að leita eftir samþykki föður hennar, „þrátt fyrir að presturinn vissi eða mætti vita (1) að kærandi færi með sameiginlega forsjá stúlkunnar ásamt móður hennar, (2) að stúlkan ætti heimili hjá kæranda og hefði þar væntanlega fasta búsetu, (3) að kærandi hefði sterkar skoðanir á þjóðkirkjunni og skírn á hennar vegum, sem varla gætu talist jákvæðar, og (4) að stúlkan og móðir hennar tilheyrðu öðru trúfélagi en þjóðkirkjunni. Við þessar aðstæður lítur áfrýjunarnefnd svo á, með skírskotun til alls þess sem fram kemur í kafla III hér að framan, að prestinum hafi borið siðferðileg skylda til þess að leita eftir samþykki eða í það minnsta afstöðu kæranda sem föður stúlkunnar, áður en hún var skírð." Von á úrbótum að sögn biskupsstofu „Hvorki lög né reglugerðir, innan kirkjunnar eða utan, voru alveg skýr um þetta atriði en þegar í vor var í undirbúningi að bæta úr því," segir Steinunn Arnþrúður Björnsdóttir, verkefnisstjóri upplýsingasviðs biskupsstofu. „Við erum að endurskoða innri mál kirkjunnar og á það við um alls konar atriði sem snerta helgihaldið og athafnir innan kirkjunnar, meðal annars skírnina. Þetta var lagt fyrir prestastefnu í sumar og kirkjuþing í haust og prestastefna óskaði eftir því að ræða málið áfram næsta vor," segir Steinunn enn fremur. Hún segir að reiknað sé með því að gengið verði frá málinu á Kirkjuþingi næsta haust. Meðal annars sé í þeim reglum, sem í bígerð eru, að finna ákvæði sem kveði á um að tryggt sé að leitað verði eftir afstöðu beggja foreldra. Með því sé verið að tryggja að atvik á borð við þetta endurtaki sig ekki auk þess sem biskup hafi á síðustu prestastefnu, þegar hann kynnti innri mál kirkjunnar, hvatt presta sérstaklega til að leita álits beggja foreldra. Ekki náðist í sóknarprestinn til að leita álits hans þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir.
Mest lesið Vaktin: Tillagan samþykkt og annarri umræðu um veiðigjöld lokið Innlent Fordæmalaus ákvörðun sem gæti breytt Alþingi til framtíðar Innlent Lögregla rannsakar alvarlegt slys í Lágafellslaug Innlent „Hann er að eigna sér eitthvað sem hann á ekki“ Innlent Velti bílnum við Fjarðarhraun Innlent Krefjast bóta verði ekki fallið frá áformum um skólaþorp Innlent Hóta að loka svæðinu við Seljalandsfoss Innlent Kristrún fái ef til vill að bragða á eigin meðali fyrr en síðar Innlent Fundu 36 hugsanlega þolendur mansals á Íslandi í alþjóðlegri lögregluaðgerð Innlent Tekur önnur Íslendinga þátt í erfiðustu og lengstu kappreið í heimi Innlent Fleiri fréttir Vændiskaupendur séu oftast fjölskyldufeður á leið til vinnu eða fundar Lögregla rannsakar slys í sundlauginni í Stykkishólmi Kristrún fái ef til vill að bragða á eigin meðali fyrr en síðar Hóta að loka svæðinu við Seljalandsfoss „Hann er að eigna sér eitthvað sem hann á ekki“ „Hræðilegar fréttir fyrir lýðræðið á Íslandi“ Fordæmalaus ákvörðun sem gæti breytt Alþingi til framtíðar Dramatík á Alþingi og bílastæðablús hjá World Class Velti bílnum við Fjarðarhraun Flytja hluta starfsemi SAk vegna myglu Sjá ekki fyrir endann á umfangsmikilli rannsókn á fíkniefnaframleiðslu „Þetta er alvarlegur áfellisdómur yfir forsætisráðherra“ Vaktin: Tillagan samþykkt og annarri umræðu um veiðigjöld lokið Fundu 36 hugsanlega þolendur mansals á Íslandi í alþjóðlegri lögregluaðgerð „Eftir þetta hvassviðri í þinginu í gær heldur lífið áfram“ Tekjur af laxveiði í Borgarfirði eru vel yfir 50% af tekjum landbúnaðar á svæðinu Krefjast bóta verði ekki fallið frá áformum um skólaþorp Halda áfram að ræða veiðigjöldin Tekur önnur Íslendinga þátt í erfiðustu og lengstu kappreið í heimi Draga Dettifoss til Reykjavíkur Sleginn í andlitið með hnúajárni Lögregla rannsakar alvarlegt slys í Lágafellslaug Þingfundi frestað: Stjórnarandstaðan lagði fram „aðeins mýkri“ tillögu „Það er þarna sem rússneskir kafbátar fara í gegn“ Hélt á lokuðu umslagi Tillögur „ekki afhentar í lokuðu umslagi“ Uppþot og fúkyrði á þinginu og bandarískur kjarnorkukafbátur Jökulhlaupið í rénun Reyna að stilla til friðar í bakherbergjum Alþingis Segir ummæli ráðherra um sig ógeðfelld Sjá meira