Almannavarnir búa sig undir að hraungos geti opnast á sprungu í Svartsengiseldstöðinni milli Grindavíkur og Bláa lónsins. Hratt landris mælist nú á svæðinu en Magnús Tumi Guðmundsson jarðeðlisfræðingur segir þó algengast að svona atburður endi með kvikuinnskoti neðanjarðar og fjari út. Þetta kom fram í hádegisfréttum Bylgjunnar.
Almannavarnir standa að íbúafundi í íþróttahúsinu í Grindavík klukkan fjögur í dag en þær lýstu síðdegis í gær yfir óvissustigi eftir að óvenju hratt landris hafði mælst á stóru svæði í kringum Svartsengi með fjallið Þorbjörn sem miðju.
Magnús Tumi Guðmundsson sagði í Bítinu á Bylgjunni í morgun að landið rísi um 3-4 millimetra á dag og það virðist eiga upptök á nokkurra kílómetra dýpi. Sennilegt sé að kvika sé að safnast þar fyrir í jarðskorpunni.
„En enn sem komið er er þetta orðið mjög lítið. Þessi kvika sem er farin þarna inn dugar nú ekki til að búa til eldgos, svona strax. En ef þetta heldur áfram lengi, þá breytist staðan,“ sagði Magnús.
Hann benti hins vegar á að algengast væri að svona atburðarás fjaraði út án þess að til eldgoss kæmi. Mörg dæmi væru um slík kvikuinnskot, síðast í Öræfajökli.
Það sem veldur sérstökum áhyggjum er að þetta er að gerast við Grindavík, þar sem búa um 3.500 manns, og jafnframt við einn fjölsóttasta ferðamannastað landsins, Bláa lónið, en þar áætla menn að allt að 1.500 manns gætu verið á hverjum tíma. Miðja atburðarins er Svartsengiseldstöðin en hún gaus síðast fyrir um 800 árum.
„Það urðu þrjú eldgos á árunum 1210 til 1240. Þetta gæti endað með samskonar atburðarás. Það er svona versta tilfellið að þetta leiði með tímanum til þess að þarna verði eldgos á nokkurra kílómetra langri sprungu. Það er svona það sem viðbúnaðurinn, - við þurfum náttúrlega með allan viðbúnað, - þá er miðað við versta tilfelli og allir séu viðbúnir því að það versta gerist.“
Ef gos yrði á annaðborð er talið að það opnist í gossprungu sem lægi í stefnu norðaustur-suðvestur.
„Það gæti þá verið gossprunga sem gæti verið nokkrir kílómetrar á lengd, alveg upp í tíu kílómetrar á lengd í upphafi. Og yfirleitt er þá svona gos býsna kröftugt í upphafi og kvikustrókar sem standa kannski hundrað metra í loft upp. En slíkt ástand varir yfirleitt ekki lengi, í nokkra klukkutíma eða sólarhringa eða eitthvað svoleiðis. Og síðan hægir yfirleitt mjög mikið á gosi af þessu tagi og það stendur í einhverja daga eða í mesta lagi vikur.“
Það er einnig áhyggjuefni að orkuverið í Svartsengi er í miðju svæðisins.
„Þá er náttúrlega orkuverið í Svartsengi í mikilli hættu og Bláa lónið, ef gosið yrði þarna, en síður Grindavík sjálf.“
Þá má búast við að loka þyrfti Keflavíkurflugvelli, að minnsta kosti í einhverjar klukkustundir eða jafnvel sólarhringa.
Þetta er þó ekkert sem virðist vera að bresta á.
„Nú er bara að bíða og sjá hvernig þetta þróast á næstu dögum og vikum, eða hvort þetta lognast út af eða heldur áfram,“ sagði Magnús Tumi Guðmundsson í Bítinu á Bylgjunni.
