Segir ótækt að bera dánarlíkur Covid-sjúklinga saman við bílslys eða hjartasjúkdóma Vésteinn Örn Pétursson skrifar 29. ágúst 2020 23:22 Jón Magnús Jóhannesson, sérnámslæknir á Landspítalanum. Bjarni Einarsson Jón Magnús Jóhannesson, sérnámslæknir á Landspítalanum, segir að í grein Jóns Ívars Einarssonar, prófessors við læknadeild Harvard-háskóla, sem birtist í Morgunblaðinu í dag, sé gert lítið úr hættunni sem stafar af Covid-19 og kórónuveirufaraldrinum. Hann segir ótækt að halda því fram að dánarlíkur þeirra sem fá Covid-19 hér á landi séu 1/500, líkt og Jón Ívar gerir í grein sinni, sem fjallað er um hér að neðan. „Eina talan sem er slengt fram er 1/500. Þessi tala er fengin út frá íslenskum gögnum, sem er alls ekkert viðeigandi í ljósi þess að við erum búin að vera með tiltölulega fá tilfelli, og enn færri dauðsföll. Í tölfræði þá er bara ekki hægt að alhæfa út frá takmörkuðum gögnum. Ef við hefðum verið með risastóran faraldur, með tugi þúsunda tilfella, þá hefði það verið áreiðanlegt,“ segir Jón Magnús í samtali við Vísi. Hann hafði áður birt stuttan pistil á Facebook-hópnum Vísindi í íslenskum fjölmiðlum þar sem hann setti fram gagnrýni á innihald greinar Jóns Ívars. „Þegar maður er með svona stóran sjúkdóm, sem getur smitað tugi þúsunda [hér á landi] áætlar maður ekki líkur á dauða út frá litlum, takmörkuðum faraldri á Íslandi. Það er ekki hægt, það er bara ekki hægt. Að segja að það sé sirka 1/500 á því að deyja af völdum Covid-19 á Íslandi, það er bara ekki rétt.“ Jón Ívar er prófessor við læknadeild Harvard-háskóla.Facebook Þá segir Jón Magnús að samanburður á dánarlíkum þeirra sem greinast með Covid-19 hér á landi við líkurnar á því að deyja í bílslysi eða úr hjarta- og æðasjúkdómi sé settur fram í þeim tilgangi að láta faraldurinn líta út fyrir að vera minna vandamál en hann er í raun. „Þetta er, akkúrat núna, eitt stærsta vandamál sem við höfum glímt við lengi í heimi smitsjúkdóma og í læknisfræðinni almennt. Það er einhvern veginn bara ekki viðeigandi að setja þetta fram á þennan hátt, því ef maður les þetta án þess að hafa þá vitneskju sem þarf í faraldursfræði og tölfræði þá hljómar þetta eins og þetta sé ekkert svo hættulegt og við getum bara komið samfélaginu aftur af stað. Það gengur bara ekki upp og passar ekki miðað við raunveruleikann.“ Jón Magnús segir að ef dregið verði úr samfélagslegum takmörkunum sem hafa verið í gildi að undanförnu muni útbreiðsla kórónuveirunnar í samfélaginu aukast gríðarlega. Þar með verði sú vernd áhættuhópa sem lagt hefur verið upp með frá upphafi faraldursins hér á landi fyrir bí. Ávinningur af „flatri kúrfu“ mikill Jón Magnús segir þá að margir kostir fylgi því að halda útbreiðslu faraldursins í skefjum. Þannig sé hægt að „fletja kúrfuna“ og hægja á útbreiðslu faraldursins með það fyrir augum að létta álagi af heilbrigðiskerfi landsins. Hann segir að þegar fáir leggist inn á spítala með Covid-19 á hverjum tíma sé hægt að fylgja sjúklingum betur eftir og fylgjast nánar með þeim. Sviðsmyndin væri önnur ef tugir tækju að leggjast inn á sama tíma. „Ef 20 myndu leggjast inn á sama tíma þá erum við ekki að tala um sama hlut, sömu þjónustuna. Lykilatriðið er að við getum brugðist miklu betur við þegar þetta er hægt og rólega, eitt og eitt tilfelli. Þegar þetta fer aftur á sama stað og í vor, þá er það bara ekki sama staðan,“ segir Jón Magnús. Samkvæmt upplýsingum á vef Almannavarna og Landlæknis, covid.is, eru nú 111 manns í einangrum með Covid-19 hér á landi. Þar af eru 76 sem greindust innanlands. Hin smitin hafa greinst við landamæraskimun. Enginn liggur inni á spítala þegar þetta er skrifað. Mikilvægt að horfa heildrænt á stöðuna Þá segir Jón Magnús að ekkert bendi til þess að veiran sé tekin að veiklast, líkt og rætt hefur verið um að undanförnu sökum færri spítalainnlagna nú en í „fyrstu bylgju“ faraldursins í vor. „Þetta er einfaldlega það að við erum að greina fleiri, það eru að greinast fleiri tilfelli í ungum einstaklingum og við erum að ná betur að vernda viðkvæma hópa. Það er aðalástæðan fyrir því að við erum ekki að sjá dauðsföll núna,“ segir Jón Magnús og bætir við að samfélagið og heilbrigðiskerfið sé betur undirbúið fyrir faraldurinn nú heldur en þegar hann skall á snemma á þessu ári. Jón Magnús segist alls ekki telja að allt í grein Jóns Ívars sé rangt en segir þó mikilvægt að horft sé heildrænt á stöðu faraldursins hér á landi og á heimsvísu. „Lykilatriðið er að það eru engar forsendur fyrir því að segja „einn á móti fimm hundruð“ og það er ekkert gagn unnið með því að bera þetta saman við hjarta- og æðasjúkdóma. Þetta er skæð veira og við verðum að bregðast við henni og horfa heildrænt á þetta.“ Merkir minnkandi móð hjá mörgum Þá segist Jón Magnús hafa tekið eftir því að hluti samfélagsins hafi slakað á sóttvörnum og leiði hugann síður að veirunni og áhrifum hennar. „Mér finnst meiri öfgar í þessu. Ég sé marga sem eru áfram áhyggjufullir og áfram skynsamir og berjast fyrir því að halda útbreiðslunni í lágmarki. Svo eru margir farnir að missa áhugann á þessu og farnir að verða kærulausir. Auðvitað er fólk þreytt á þessu, ég held að allir séu þreyttir á þessu. En lykilatriðið er að við höfum ekki efni á að gefast upp á þessu. Þetta er frétt númer eitt, tvö og þrjú í heilbrigðisvísindum í dag.“ Jón Magnús segir þannig að samfélagið megi ekki missa sjónar af því sem gera þurfi til þess að lágmarka útbreiðslu veirunnar. „Það verður að vera meiri samstaða, sem líkist því sem var áður. Það eru áfram einstaklingar sem vinna mjög hart að því að vernda sig og aðra, en við verðum að vera fleiri á þeirri stefnu,“ segir Jón Magnús að lokum. Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Heilbrigðismál Mest lesið Tveggja vikna tvíburasystrum vísað úr landi Innlent Stímir óhrædd í gin ísraelska sjóhersins Innlent Söguðu gat á flugsafn til að stinga inn Boeing 757 Innlent Kom ráðherra á óvart að viðræðum hefði verið slitið Innlent Frelsisflotinn umkringdur og farþegar fluttir til Ísraels Erlent Hafði hvorki þekkingu né umboð til að tjá sig um fjármálin Innlent Tálbeitan ákærð fyrir rangt brot Innlent Telja sig hafa fundið skipið sem skaut drónunum Erlent Gæti stefnt í þungavigtarslag um varaformannsembættið Innlent Læknir í Kópavogi blekkti fjölskyldu sína með lygasögu um krabbamein Innlent Fleiri fréttir Stímir óhrædd í gin ísraelska sjóhersins Kom ráðherra á óvart að viðræðum hefði verið slitið Söguðu gat á flugsafn til að stinga inn Boeing 757 Tveggja vikna tvíburasystrum vísað úr landi Gæti stefnt í þungavigtarslag um varaformannsembættið Atvinnuþátttaka innflytjenda meiri en Íslendinga en fjárhagsstaða verri Hafði hvorki þekkingu né umboð til að tjá sig um fjármálin Framsóknarflokkurinn mælist aftur inni Áttatíu starfsmenn í biðstöðu og HM-hópur Íslands Viðreisn býður fram undir eigin merkjum í Árborg Ekið á hjólreiðamann og hann fluttur á bráðamóttöku Val á þingflokksformanni bíður betri tíma Tvö vilja byggja Fossvogsbrú en bæði yfir áætluðum kostnaði Tálbeitan ákærð fyrir rangt brot Ekki sama manneskjan eftir hörmungarnar á Gasa Skorar á ríkisstjórnina að fjármagna íslenskunám Eggert Benedikt settur forstjóri Hafró Samtök „gamalla karla“ sem sumum finnst „kúl“ Rafmagnslaust á Dalvík, Hrísey og nágrenni Hætt við sameiningu HA og Háskólans á Bifröst Bjóða Grindvíkingum á seiglunámskeið Fimmtungur getur ekki keypt afmælisgjafir fyrir börnin sín Reyna að bjarga starfseminni á Möltu og slæmar fregnir af makrílveiðinni Bein útsending: Loftslagsdagurinn Bein útsending: Staða launafólks á Íslandi Létu sér andlát Hjörleifs í léttu rúmi liggja Konur og háskólamenntaðir líklegri til að vilja frekari aðgerðir gegn Ísrael Bein útsending: Heilbrigðistæknilausnir og -þjónusta Biskup Íslands heimsækir Úkraínu Vissu af auknum töfum en óraði ekki fyrir viðbrögðunum Sjá meira
Jón Magnús Jóhannesson, sérnámslæknir á Landspítalanum, segir að í grein Jóns Ívars Einarssonar, prófessors við læknadeild Harvard-háskóla, sem birtist í Morgunblaðinu í dag, sé gert lítið úr hættunni sem stafar af Covid-19 og kórónuveirufaraldrinum. Hann segir ótækt að halda því fram að dánarlíkur þeirra sem fá Covid-19 hér á landi séu 1/500, líkt og Jón Ívar gerir í grein sinni, sem fjallað er um hér að neðan. „Eina talan sem er slengt fram er 1/500. Þessi tala er fengin út frá íslenskum gögnum, sem er alls ekkert viðeigandi í ljósi þess að við erum búin að vera með tiltölulega fá tilfelli, og enn færri dauðsföll. Í tölfræði þá er bara ekki hægt að alhæfa út frá takmörkuðum gögnum. Ef við hefðum verið með risastóran faraldur, með tugi þúsunda tilfella, þá hefði það verið áreiðanlegt,“ segir Jón Magnús í samtali við Vísi. Hann hafði áður birt stuttan pistil á Facebook-hópnum Vísindi í íslenskum fjölmiðlum þar sem hann setti fram gagnrýni á innihald greinar Jóns Ívars. „Þegar maður er með svona stóran sjúkdóm, sem getur smitað tugi þúsunda [hér á landi] áætlar maður ekki líkur á dauða út frá litlum, takmörkuðum faraldri á Íslandi. Það er ekki hægt, það er bara ekki hægt. Að segja að það sé sirka 1/500 á því að deyja af völdum Covid-19 á Íslandi, það er bara ekki rétt.“ Jón Ívar er prófessor við læknadeild Harvard-háskóla.Facebook Þá segir Jón Magnús að samanburður á dánarlíkum þeirra sem greinast með Covid-19 hér á landi við líkurnar á því að deyja í bílslysi eða úr hjarta- og æðasjúkdómi sé settur fram í þeim tilgangi að láta faraldurinn líta út fyrir að vera minna vandamál en hann er í raun. „Þetta er, akkúrat núna, eitt stærsta vandamál sem við höfum glímt við lengi í heimi smitsjúkdóma og í læknisfræðinni almennt. Það er einhvern veginn bara ekki viðeigandi að setja þetta fram á þennan hátt, því ef maður les þetta án þess að hafa þá vitneskju sem þarf í faraldursfræði og tölfræði þá hljómar þetta eins og þetta sé ekkert svo hættulegt og við getum bara komið samfélaginu aftur af stað. Það gengur bara ekki upp og passar ekki miðað við raunveruleikann.“ Jón Magnús segir að ef dregið verði úr samfélagslegum takmörkunum sem hafa verið í gildi að undanförnu muni útbreiðsla kórónuveirunnar í samfélaginu aukast gríðarlega. Þar með verði sú vernd áhættuhópa sem lagt hefur verið upp með frá upphafi faraldursins hér á landi fyrir bí. Ávinningur af „flatri kúrfu“ mikill Jón Magnús segir þá að margir kostir fylgi því að halda útbreiðslu faraldursins í skefjum. Þannig sé hægt að „fletja kúrfuna“ og hægja á útbreiðslu faraldursins með það fyrir augum að létta álagi af heilbrigðiskerfi landsins. Hann segir að þegar fáir leggist inn á spítala með Covid-19 á hverjum tíma sé hægt að fylgja sjúklingum betur eftir og fylgjast nánar með þeim. Sviðsmyndin væri önnur ef tugir tækju að leggjast inn á sama tíma. „Ef 20 myndu leggjast inn á sama tíma þá erum við ekki að tala um sama hlut, sömu þjónustuna. Lykilatriðið er að við getum brugðist miklu betur við þegar þetta er hægt og rólega, eitt og eitt tilfelli. Þegar þetta fer aftur á sama stað og í vor, þá er það bara ekki sama staðan,“ segir Jón Magnús. Samkvæmt upplýsingum á vef Almannavarna og Landlæknis, covid.is, eru nú 111 manns í einangrum með Covid-19 hér á landi. Þar af eru 76 sem greindust innanlands. Hin smitin hafa greinst við landamæraskimun. Enginn liggur inni á spítala þegar þetta er skrifað. Mikilvægt að horfa heildrænt á stöðuna Þá segir Jón Magnús að ekkert bendi til þess að veiran sé tekin að veiklast, líkt og rætt hefur verið um að undanförnu sökum færri spítalainnlagna nú en í „fyrstu bylgju“ faraldursins í vor. „Þetta er einfaldlega það að við erum að greina fleiri, það eru að greinast fleiri tilfelli í ungum einstaklingum og við erum að ná betur að vernda viðkvæma hópa. Það er aðalástæðan fyrir því að við erum ekki að sjá dauðsföll núna,“ segir Jón Magnús og bætir við að samfélagið og heilbrigðiskerfið sé betur undirbúið fyrir faraldurinn nú heldur en þegar hann skall á snemma á þessu ári. Jón Magnús segist alls ekki telja að allt í grein Jóns Ívars sé rangt en segir þó mikilvægt að horft sé heildrænt á stöðu faraldursins hér á landi og á heimsvísu. „Lykilatriðið er að það eru engar forsendur fyrir því að segja „einn á móti fimm hundruð“ og það er ekkert gagn unnið með því að bera þetta saman við hjarta- og æðasjúkdóma. Þetta er skæð veira og við verðum að bregðast við henni og horfa heildrænt á þetta.“ Merkir minnkandi móð hjá mörgum Þá segist Jón Magnús hafa tekið eftir því að hluti samfélagsins hafi slakað á sóttvörnum og leiði hugann síður að veirunni og áhrifum hennar. „Mér finnst meiri öfgar í þessu. Ég sé marga sem eru áfram áhyggjufullir og áfram skynsamir og berjast fyrir því að halda útbreiðslunni í lágmarki. Svo eru margir farnir að missa áhugann á þessu og farnir að verða kærulausir. Auðvitað er fólk þreytt á þessu, ég held að allir séu þreyttir á þessu. En lykilatriðið er að við höfum ekki efni á að gefast upp á þessu. Þetta er frétt númer eitt, tvö og þrjú í heilbrigðisvísindum í dag.“ Jón Magnús segir þannig að samfélagið megi ekki missa sjónar af því sem gera þurfi til þess að lágmarka útbreiðslu veirunnar. „Það verður að vera meiri samstaða, sem líkist því sem var áður. Það eru áfram einstaklingar sem vinna mjög hart að því að vernda sig og aðra, en við verðum að vera fleiri á þeirri stefnu,“ segir Jón Magnús að lokum.
Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Heilbrigðismál Mest lesið Tveggja vikna tvíburasystrum vísað úr landi Innlent Stímir óhrædd í gin ísraelska sjóhersins Innlent Söguðu gat á flugsafn til að stinga inn Boeing 757 Innlent Kom ráðherra á óvart að viðræðum hefði verið slitið Innlent Frelsisflotinn umkringdur og farþegar fluttir til Ísraels Erlent Hafði hvorki þekkingu né umboð til að tjá sig um fjármálin Innlent Tálbeitan ákærð fyrir rangt brot Innlent Telja sig hafa fundið skipið sem skaut drónunum Erlent Gæti stefnt í þungavigtarslag um varaformannsembættið Innlent Læknir í Kópavogi blekkti fjölskyldu sína með lygasögu um krabbamein Innlent Fleiri fréttir Stímir óhrædd í gin ísraelska sjóhersins Kom ráðherra á óvart að viðræðum hefði verið slitið Söguðu gat á flugsafn til að stinga inn Boeing 757 Tveggja vikna tvíburasystrum vísað úr landi Gæti stefnt í þungavigtarslag um varaformannsembættið Atvinnuþátttaka innflytjenda meiri en Íslendinga en fjárhagsstaða verri Hafði hvorki þekkingu né umboð til að tjá sig um fjármálin Framsóknarflokkurinn mælist aftur inni Áttatíu starfsmenn í biðstöðu og HM-hópur Íslands Viðreisn býður fram undir eigin merkjum í Árborg Ekið á hjólreiðamann og hann fluttur á bráðamóttöku Val á þingflokksformanni bíður betri tíma Tvö vilja byggja Fossvogsbrú en bæði yfir áætluðum kostnaði Tálbeitan ákærð fyrir rangt brot Ekki sama manneskjan eftir hörmungarnar á Gasa Skorar á ríkisstjórnina að fjármagna íslenskunám Eggert Benedikt settur forstjóri Hafró Samtök „gamalla karla“ sem sumum finnst „kúl“ Rafmagnslaust á Dalvík, Hrísey og nágrenni Hætt við sameiningu HA og Háskólans á Bifröst Bjóða Grindvíkingum á seiglunámskeið Fimmtungur getur ekki keypt afmælisgjafir fyrir börnin sín Reyna að bjarga starfseminni á Möltu og slæmar fregnir af makrílveiðinni Bein útsending: Loftslagsdagurinn Bein útsending: Staða launafólks á Íslandi Létu sér andlát Hjörleifs í léttu rúmi liggja Konur og háskólamenntaðir líklegri til að vilja frekari aðgerðir gegn Ísrael Bein útsending: Heilbrigðistæknilausnir og -þjónusta Biskup Íslands heimsækir Úkraínu Vissu af auknum töfum en óraði ekki fyrir viðbrögðunum Sjá meira