Fræðsla er vopnið til að útrýma fordómum Gunnþórunn Jónsdóttir skrifar 6. júní 2019 09:00 Tara Margrét Vilhjálmsdóttir. Tara Margrét Vilhjálmsdóttir, formaður Samtaka um líkamsvirðingu, segir að líkamsvirðing vísi til þess að við berum virðingu fyrir öllum líkömum óháð stærð, lögun, getu og heilsufari. „Með tilliti til okkar eigin líkama er líkamsvirðing tvíþætt. Annars vegar berum við virðingu fyrir útliti hans og lögun og reynum ekki að þröngva honum í eitthvert mót sem hann passar ekki inn í. Hins vegar berum við virðingu fyrir þeim merkjum sem líkaminn gefur okkur hvað varðar svengd, seddu, hvíld, hreyfingu o.s.frv. Við virðum þannig og fylgjum innri merkjum líkamans en ekki ytri merkjum, svo sem reglum um mataræði og hreyfingu,“ segir Tara Margrét. „Þar að auki vísar hún til þess að við berum virðingu fyrir líkömum annarra. Við lítum ekki niður á eða fordæmum líkama annarra alveg sama hvernig hann lítur út eða hvernig heilsufar hans er. Líkamsvirðing er því einnig mannréttindayfirlýsing.“ Leiðarljós líkamsvirðingar segir Tara Margrét að sé væntumþykja og virðing í garð allra líkama. Það sé til margs að vinna með slíkri nálgun því að aukinni líkamsvirðingu fylgi bætt líkamsmynd. Bættri líkamsmynd fylgir betri andlegri og líkamlegri heilsa og góðar heilsuvenjur. „Við hugsum nefnilega ekki vel um það sem við hötum og það kristallast hvergi betur en þegar kemur að líkömum okkar. Með aukinni líkamsvirðingu ætti einnig að draga úr fitufordómum sem eru með algengustu tegundum fordóma og mismununar í vestrænum ríkjum í dag,“ segir Tara Margrét. Fordómar segir Tara að fái að blómstra þegar þeir njóta samfélagslegs samþykkis og réttlætingar. „Þetta tvennt á vel við um fitufordóma og nú til dags, þegar margt bendir til þess að fordómar gagnvart samkynhneigðum og konum fari dalandi, má sjá öfuga þróun vegna holdafars. Fitufordómar hafa aukist jafnt og þétt síðustu áratugina og ekkert lát virðist vera á aukningunni. Fólk á almennt erfitt með að samþykkja að fitufordómar séu yfirhöfuð til,“ segir Tara. „Ef sú staðreynd er samþykkt er hún hins vegar réttlætt með þeim rökum að offita sé verulegur heilsufarsvandi og að slíkt verði að ræða. Ekki er óalgengt að fólk haldi að smánun á grundvelli holdafars virki sem „spark í rassinn“ fyrir viðkomandi og fái hann til að taka holdafar sitt, og þar með heilsu, föstum tökum – öllum til hagsbóta. Fáar mýtur eru jafn lífseigar og skaðlegar.“ Fordómar og mismunun geta aldrei haft heilsufarslega bætandi áhrif enda hafa rannsóknir staðfest það ítrekað fyrir okkur. Tara segir að það sem gerist við fitusmánun sé að viðkomandi sem verður fyrir henni sé líklegri til að þróa með sér óheilbrigðar matarvenjur, minnka hreyfingu og beita óheilbrigðri og hættulegri þyngdarstjórnun. Viðkomandi sé líklegri til að einangra sig og þróa með sér þunglyndi og neikvæða sjálfs- og líkamsmynd og jafnvel átröskun. „Það besta sem við getum gert fyrir lýðheilsu er að hvetja fólk til að virða eigin líkama og annarra. Eftir því sem við berum meiri virðingu fyrir líkama okkar, því betur hugsum við um hann, sem skilar sér ekki bara í betra heilsufari heldur beint í þjóðarbúið,“ segir Tara Margrét. Ein af helstu og sterkustu leiðunum til að útrýma fitufordómum telur Tara Margrét að sé fræðsla og að upplýsa fólk um neikvæð áhrif fitufordóma og ávinning líkamsvirðingar. „Dropinn holar steininn. Það sem fólk getur hugað að í nærumhverfi sínu er að taka ekki undir og mótmæla hvers kyns sleggjudómum og fordómum á grundvelli holdafars. Við sem samfélag þurfum að sýna það í verki að fitufordómar eru ekki samþykktir.“Gígja Gunnarsdóttir.Vilja stuðla að heilbrigðum lifnaðarháttum Gígja Gunnarsdóttir er verkefnastjóri Heilsueflandi samfélags og hreyfingar hjá Embætti landlæknis. Meginmarkmið Heilsueflandi samfélags og hreyfingar er að styðja samfélög í að vinna markvisst að því að skapa aðstæður sem stuðla að heilbrigðum lifnaðarháttum, heilsu og vellíðan allra íbúa. Er það samhljóma heimsmarkmiði Sameinuðu þjóðanna númer 3, heilsu og vellíðan, og fellur vel að lykiláherslu heimsmarkmiðanna um að enginn sé skilinn eftir við innleiðingu þeirra. „Um allt land er verið að vinna mikið og gott starf nú þegar en það má alltaf gera betur. Það er hægt með góðu samstarfi, með því að nýta sér bestu þekkingu og reynslu á hverjum tíma, varast að valda skaða og leggja áherslu á starf og árangur til lengri tíma litið,“ segir Gígja. „Afar margir þættir hafa áhrif á lifnaðarhætti, heilsu og vellíðan, bæði sem snúa að okkur sjálfum og ekki síður okkar nánasta umhverfi. Það er t.d. ekki nóg að gefa barni hjól og hjálm ef barnið hefur ekki áhuga á eða færni til að hjóla, foreldrar upplifa að leiðin í skólann er ekki örugg, ef líkur eru á að hjólið glatist, ef reglur skólans banna hjólreiðar, ef sveitarfélög og ríki leggja ekki áherslu á að skapa góða innviði fyrir hjólreiðar og svo mætti lengi telja. Nálgast þarf málin með heildstæðum hætti og vinna saman að lausnum þvert á stig og geira samfélagsins.“ Birtist í Fréttablaðinu Heilsa Mest lesið „Halló kríp, ég er með slæmar fréttir fyrir þig“ Innlent Ástandið ólíðandi í Mjóddinni: „Hvernig upplifun er að mæta á svona salerni?“ Innlent Fordæmir Snorra harðlega og segir hann gamaldags Innlent Eftirlýstur náðist á nöglunum Innlent „Þetta er skipulag að fjöldabrottflutningum, markaðssett sem þróunaráætlun“ Erlent Landhelgisgæslan bíður eftir rússnesku skipi Innlent Geti reynst ógn við öryggi allra barna Innlent Vélmenni hlaðin sprengiefnum rífi niður byggingar Erlent Talíbanar óska eftir aðstoð alþjóðasamfélagsins Erlent Fagna breytingunum en hætta ekki að berjast Innlent Fleiri fréttir Róbert verður þriðji aðstoðarmaður Heiðu Bjargar „Halló kríp, ég er með slæmar fréttir fyrir þig“ Eftirlýstur náðist á nöglunum Fordæmir Snorra harðlega og segir hann gamaldags Ástandið ólíðandi í Mjóddinni: „Hvernig upplifun er að mæta á svona salerni?“ Fagna breytingunum en hætta ekki að berjast Landhelgisgæslan bíður eftir rússnesku skipi Geti reynst ógn við öryggi allra barna Mikil ánægja hjá ferðamönnum með alla aðstöðu í Skaftafelli Mótmælti nýja kerfinu í fyrra en fagnaði því í dag Stórbætt afkoma öryrkja og „niðurlægjandi“ ástand Mjóddarinnar Lögregla kölluð til vegna slagsmála og hnífaburðar Leit vegna neyðarsendis frestað Falla frá hluta ákæru vegna tunnumótmælanna Nágranni hafði betur og verkstæðið verður ekki endurbyggt Innkalla ferskan kjúkling frá Matfugli vegna gruns um salmonellu Tilkynnt um hljóð úr neyðarsendi á flugi yfir Akranes Einfaldasta lausnin að bæta kjör geislafræðinga Veitur vara við svikaskilaboðum Áhersla lögð á andlega líðan eldra fólks sem sé lítið rædd Þrjátíu þúsund fengu hærri lífeyri í dag en síðustu mánaðamót Ákærður fyrir að bera sig ítrekað Segir nýtt kerfi stórbæta kjör lífeyrisþega Með á þriðja þúsund pilla í nammipokum Bein útsending: Nýtt örorku- og endurhæfingarkerfi tekur gildi Það sé skammtímalausn að lengja opnunartíma og senda fólk erlendis í geislameðferð Snærós ráðin framkvæmdastjóri Evrópuhreyfingarinnar Sólveig Anna sé sjálf sek um dyggðaskreytingar Með óspektir og réðst á lögreglumann Vill skipta út borgarstjórnarflokknum en halda Hildi inni Sjá meira
Tara Margrét Vilhjálmsdóttir, formaður Samtaka um líkamsvirðingu, segir að líkamsvirðing vísi til þess að við berum virðingu fyrir öllum líkömum óháð stærð, lögun, getu og heilsufari. „Með tilliti til okkar eigin líkama er líkamsvirðing tvíþætt. Annars vegar berum við virðingu fyrir útliti hans og lögun og reynum ekki að þröngva honum í eitthvert mót sem hann passar ekki inn í. Hins vegar berum við virðingu fyrir þeim merkjum sem líkaminn gefur okkur hvað varðar svengd, seddu, hvíld, hreyfingu o.s.frv. Við virðum þannig og fylgjum innri merkjum líkamans en ekki ytri merkjum, svo sem reglum um mataræði og hreyfingu,“ segir Tara Margrét. „Þar að auki vísar hún til þess að við berum virðingu fyrir líkömum annarra. Við lítum ekki niður á eða fordæmum líkama annarra alveg sama hvernig hann lítur út eða hvernig heilsufar hans er. Líkamsvirðing er því einnig mannréttindayfirlýsing.“ Leiðarljós líkamsvirðingar segir Tara Margrét að sé væntumþykja og virðing í garð allra líkama. Það sé til margs að vinna með slíkri nálgun því að aukinni líkamsvirðingu fylgi bætt líkamsmynd. Bættri líkamsmynd fylgir betri andlegri og líkamlegri heilsa og góðar heilsuvenjur. „Við hugsum nefnilega ekki vel um það sem við hötum og það kristallast hvergi betur en þegar kemur að líkömum okkar. Með aukinni líkamsvirðingu ætti einnig að draga úr fitufordómum sem eru með algengustu tegundum fordóma og mismununar í vestrænum ríkjum í dag,“ segir Tara Margrét. Fordómar segir Tara að fái að blómstra þegar þeir njóta samfélagslegs samþykkis og réttlætingar. „Þetta tvennt á vel við um fitufordóma og nú til dags, þegar margt bendir til þess að fordómar gagnvart samkynhneigðum og konum fari dalandi, má sjá öfuga þróun vegna holdafars. Fitufordómar hafa aukist jafnt og þétt síðustu áratugina og ekkert lát virðist vera á aukningunni. Fólk á almennt erfitt með að samþykkja að fitufordómar séu yfirhöfuð til,“ segir Tara. „Ef sú staðreynd er samþykkt er hún hins vegar réttlætt með þeim rökum að offita sé verulegur heilsufarsvandi og að slíkt verði að ræða. Ekki er óalgengt að fólk haldi að smánun á grundvelli holdafars virki sem „spark í rassinn“ fyrir viðkomandi og fái hann til að taka holdafar sitt, og þar með heilsu, föstum tökum – öllum til hagsbóta. Fáar mýtur eru jafn lífseigar og skaðlegar.“ Fordómar og mismunun geta aldrei haft heilsufarslega bætandi áhrif enda hafa rannsóknir staðfest það ítrekað fyrir okkur. Tara segir að það sem gerist við fitusmánun sé að viðkomandi sem verður fyrir henni sé líklegri til að þróa með sér óheilbrigðar matarvenjur, minnka hreyfingu og beita óheilbrigðri og hættulegri þyngdarstjórnun. Viðkomandi sé líklegri til að einangra sig og þróa með sér þunglyndi og neikvæða sjálfs- og líkamsmynd og jafnvel átröskun. „Það besta sem við getum gert fyrir lýðheilsu er að hvetja fólk til að virða eigin líkama og annarra. Eftir því sem við berum meiri virðingu fyrir líkama okkar, því betur hugsum við um hann, sem skilar sér ekki bara í betra heilsufari heldur beint í þjóðarbúið,“ segir Tara Margrét. Ein af helstu og sterkustu leiðunum til að útrýma fitufordómum telur Tara Margrét að sé fræðsla og að upplýsa fólk um neikvæð áhrif fitufordóma og ávinning líkamsvirðingar. „Dropinn holar steininn. Það sem fólk getur hugað að í nærumhverfi sínu er að taka ekki undir og mótmæla hvers kyns sleggjudómum og fordómum á grundvelli holdafars. Við sem samfélag þurfum að sýna það í verki að fitufordómar eru ekki samþykktir.“Gígja Gunnarsdóttir.Vilja stuðla að heilbrigðum lifnaðarháttum Gígja Gunnarsdóttir er verkefnastjóri Heilsueflandi samfélags og hreyfingar hjá Embætti landlæknis. Meginmarkmið Heilsueflandi samfélags og hreyfingar er að styðja samfélög í að vinna markvisst að því að skapa aðstæður sem stuðla að heilbrigðum lifnaðarháttum, heilsu og vellíðan allra íbúa. Er það samhljóma heimsmarkmiði Sameinuðu þjóðanna númer 3, heilsu og vellíðan, og fellur vel að lykiláherslu heimsmarkmiðanna um að enginn sé skilinn eftir við innleiðingu þeirra. „Um allt land er verið að vinna mikið og gott starf nú þegar en það má alltaf gera betur. Það er hægt með góðu samstarfi, með því að nýta sér bestu þekkingu og reynslu á hverjum tíma, varast að valda skaða og leggja áherslu á starf og árangur til lengri tíma litið,“ segir Gígja. „Afar margir þættir hafa áhrif á lifnaðarhætti, heilsu og vellíðan, bæði sem snúa að okkur sjálfum og ekki síður okkar nánasta umhverfi. Það er t.d. ekki nóg að gefa barni hjól og hjálm ef barnið hefur ekki áhuga á eða færni til að hjóla, foreldrar upplifa að leiðin í skólann er ekki örugg, ef líkur eru á að hjólið glatist, ef reglur skólans banna hjólreiðar, ef sveitarfélög og ríki leggja ekki áherslu á að skapa góða innviði fyrir hjólreiðar og svo mætti lengi telja. Nálgast þarf málin með heildstæðum hætti og vinna saman að lausnum þvert á stig og geira samfélagsins.“
Birtist í Fréttablaðinu Heilsa Mest lesið „Halló kríp, ég er með slæmar fréttir fyrir þig“ Innlent Ástandið ólíðandi í Mjóddinni: „Hvernig upplifun er að mæta á svona salerni?“ Innlent Fordæmir Snorra harðlega og segir hann gamaldags Innlent Eftirlýstur náðist á nöglunum Innlent „Þetta er skipulag að fjöldabrottflutningum, markaðssett sem þróunaráætlun“ Erlent Landhelgisgæslan bíður eftir rússnesku skipi Innlent Geti reynst ógn við öryggi allra barna Innlent Vélmenni hlaðin sprengiefnum rífi niður byggingar Erlent Talíbanar óska eftir aðstoð alþjóðasamfélagsins Erlent Fagna breytingunum en hætta ekki að berjast Innlent Fleiri fréttir Róbert verður þriðji aðstoðarmaður Heiðu Bjargar „Halló kríp, ég er með slæmar fréttir fyrir þig“ Eftirlýstur náðist á nöglunum Fordæmir Snorra harðlega og segir hann gamaldags Ástandið ólíðandi í Mjóddinni: „Hvernig upplifun er að mæta á svona salerni?“ Fagna breytingunum en hætta ekki að berjast Landhelgisgæslan bíður eftir rússnesku skipi Geti reynst ógn við öryggi allra barna Mikil ánægja hjá ferðamönnum með alla aðstöðu í Skaftafelli Mótmælti nýja kerfinu í fyrra en fagnaði því í dag Stórbætt afkoma öryrkja og „niðurlægjandi“ ástand Mjóddarinnar Lögregla kölluð til vegna slagsmála og hnífaburðar Leit vegna neyðarsendis frestað Falla frá hluta ákæru vegna tunnumótmælanna Nágranni hafði betur og verkstæðið verður ekki endurbyggt Innkalla ferskan kjúkling frá Matfugli vegna gruns um salmonellu Tilkynnt um hljóð úr neyðarsendi á flugi yfir Akranes Einfaldasta lausnin að bæta kjör geislafræðinga Veitur vara við svikaskilaboðum Áhersla lögð á andlega líðan eldra fólks sem sé lítið rædd Þrjátíu þúsund fengu hærri lífeyri í dag en síðustu mánaðamót Ákærður fyrir að bera sig ítrekað Segir nýtt kerfi stórbæta kjör lífeyrisþega Með á þriðja þúsund pilla í nammipokum Bein útsending: Nýtt örorku- og endurhæfingarkerfi tekur gildi Það sé skammtímalausn að lengja opnunartíma og senda fólk erlendis í geislameðferð Snærós ráðin framkvæmdastjóri Evrópuhreyfingarinnar Sólveig Anna sé sjálf sek um dyggðaskreytingar Með óspektir og réðst á lögreglumann Vill skipta út borgarstjórnarflokknum en halda Hildi inni Sjá meira