„Verkefnið í Selárdal hefur verið mér ástríða,“ segir Gerhard König myndhöggvari um endurbæturnar á listaverkum og byggingum Samúels Jónssonar í Selárdal í Arnarfirði, þar sem hann hefur varið óteljandi stundum síðustu tvo áratugina.
Enn vantar lokahnykkinn til að hægt sé að opna íbúðarhús Samúels, Brautarholt, þannig að þar verði aðstaða fyrir gesti, veitingar og verslun. Nú hefur verið hafin söfnun á Karolina Fund til að fjármagna lokahnykkinn.

„Það fyrsta sem ég sá voru mikil listaverk kollega míns. Ég lofaði sjálfum mér því þennan dag að gera eitthvað fyrir hann og laga verkin því þau voru í mjög slæmu ástandi.“
Fyrsta skrefið segir hann hafa verið stigið árið 1998 þegar hann gerðist stofnfélagi Félags Listasafns Samúels Jónssonar ásamt öðrum. Svo hóf hann viðgerðirnar sama ár. „Ég byrjaði á fyrsta ljóninu við gosbrunninn,“ rifjar hann upp.

En hversu margar ferðir telur hann að hann hafi farið vestur? „Líklega um 70,“ er svarið.
Inntur eftir aðbúnaðinum upplýsir Gerhard að fyrstu tvö árin hafi hann sofið í hjólhýsi en síðan inni í listahúsinu hans Samúels sem er lítið, óeinangrað hús á tveimur hæðum.
„Ég útbjó þar einfalda svefn- og eldunaraðstöðu handa mér. Þegar ég vann með hópum, fundum við betri aðstöðu, til dæmis sumarbústaði að láni eða í gamla skólanum á Bíldudal.“
Ekki vill Gerhard giska á hversu mikið fé hann hafi lagt í verkefnið, ferðir og fæði, né tímann sem hann hefur varið í það.
„Félagið hefur greitt mér útlagðan kostnað og sanngjarna þóknun,“ byrjar hann en bætir svo við: „Því miður hafði það ekki nægan pening síðustu tvö árin til þess að greiða mér jafn sanngjarna þóknun og áður. Auðvitað hef ég eytt hundruðum klukkustunda í þetta verkefni, mjög miklum tíma og er afar ánægður með það!“

„Ég sé fyrir mér að í framtíðinni getið verið þarna menningarmiðstöð og vil vinna þeirri hugmynd brautargengi. Er mjög spenntur fyrir því. Það krefst margra fúsra vinnuhanda! Svo það verður að vera hópur á bak við slíkt og auðvitað þarf fjármagn. Þannig er þetta bara.“

Alþýðuminjar sem eiga enga sína líka
Þegar byggð var sem blómlegust í Selárdal voru þar yfir 30 bæir og um 200 íbúar. Síðasti ábúandinn lést 2010 en ýmsir sem eiga rætur í dalnum leita þangað yfir sumarið. Meðal þeirra er Sólveig Ólafsdóttir, fyrrverandi fréttamaður. Afi hennar, Hannibal Valdimarsson ráðherra, tók jörðina Selárdal á leigu um það leyti sem hún fæddist og hún fór þangað fyrst níu mánaða gömul.„Ég var fyrir vestan á hverju sumri þar til ég var rúmlega tvítug, því pabbi tók við jörðinni þegar ég var 12 ára. Við vorum átta frændsystkinin, þar af fjögur á sama aldri, og dalurinn allur var leikvöllur okkar, þar á meðal Brautarholt, bærinn hans Samúels, kirkjan, listahúsið og höggmyndagarðurinn sem var eins og ævintýraveröld. Við eignuðum okkur ljónin, höfðum þau fyrir reiðskjóta og hvöttum þau áfram. En þegar félagið um Listasafn Samúels var stofnað fyrir 20 árum höfðu náttúruöflin leikið þessar gersemar grátt. Ljónin voru mörg fallin niður og miklar steypuskemmdir voru í öllum húsunum,“ segir Sólveig sem nú er stjórnarmaður í félaginu.

Sólveig segir mikið liggja eftir Samúel af málverkum og öðrum listmunum. Sýnishorn af þeim hafi verið í kirkjunni síðustu ár en þar sé um eftirprentanir og -líkingar að ræða. „Kirkjan heldur varla vatni og vindum og ekki er ráðlegt að vera þar með frumverkin en það verður möguleiki í listahúsinu þegar hægt verður að hita það upp.“

„Við sem erum í endurreisnarfélaginu ákváðum að nota tvítugsafmæli þess til að hrinda af stað söfnun svo hægt sé að ljúka verkinu. Það er upplifun fyrir ferðamenn, bæði íslenska og erlenda, að koma í Selárdal, þar eru alþýðuminjar sem eiga enga sína líka á landinu.“