„Þetta getur ekki annað en endað með ósköpum ef við förum ekki að stíga inn í“ Margrét Helga Erlingsdóttir skrifar 3. ágúst 2018 10:40 Sjúkrasjóðir VR eru komnir að þolmörkum. Vísbendingar eru um að fleiri finni fyrir kulnun í starfi. „Þetta getur ekki annað en endað með ósköpum ef við förum ekki að stíga inn í,“ segir Ragnar Þór Ingólfsson, formaður VR um ástandið á vinnumarkaði vegna kulnunar í starfi. Að sögn Ragnars sé það að aukast fólk lendi inn á örorku vegna kulnunar í starfi og sjúkrasjóður VR er kominn að þolmörkum. Ragnar segir sama þróun sé að eiga sér stað núna og var á eftirhrunsárunum þegar greiðslur úr sjúkrasjóðum stéttarfélaga fóru yfir öll áður þekkt mörk. Ragnar segir að tölfræðin sýni að kulnun í starfi fari vaxandi. Sjá einnig: Segir kulnun oft tengjast slæmum stjórnunarháttum og aðbúnaði „Nú erum við bara í þeim sporum að það verður einfaldlega að gera eitthvað vegna þess að við erum að missa alltaf stærri og stærri hópa af fullfrísku og vinnandi fólki yfir á langvarandi örorku og þetta er að kosta samfélagið alveg gríðarlegar upphæðir, án þess að ég vilji vera að setja þetta í samhengi við krónur og aura,“ segir Ragnar.Annað hvort að hækka gjöld eða skerða þjónustu Þegar sjúkrasjóðir stéttarfélaganna fara yfir þolmörk segir Ragnar að það sé aðeins tvennt í stöðunni. Annað hvort þurfi að hækka iðgjöldin í sjúkrasjóðina eða skerða réttindi starfsfólks. „Það var gert hjá Kennarasambandinu í fyrra, þá þurfti að skerða réttindi um 20% til að geta haldið áfram. Þá er búið að skerða öryggisnetið um 20%“ segir Ragnar. „Þeir sem hafa upplifað eða orðið vitni að [kulnun í starfi] vita hversu alvarlegt þetta er; að vera með einstakling í fanginu sem hefur lent alvarlega á vegg er bara miklu meira en að segja það. Þetta er mjög alvarlegt mál og stórt samfélagslegt mál,“ segir Ragnar sem bendir á að því lengur sem ástandið varir og vinnusambandið rofnar þeim mun meiri hætta sé á því að fólk nái sér ekki á strik. „Þeir sem lenda í örorku eða kulnun lenda margir hverjir í langvarandi framfærsluvanda vegna þess að með skerðingum refsa kerfin fólki fyrir að reyna að bjarga sér.“ Það sé þannig sem fólk læsist inni í sárri fátæktKulnun í starfi er vaxandi vandamál hér á landi.vísir/getty„Þú birtir ekki mynd af makanum þínum sofandi þriðju nóttina í röð í stofunni“ Ragnar segir að það séu fjölmargir þættir sem spili inn í aukningu á kulnun í starfi og þar spili samfélagsmiðlarnir inn í þar sem hið flotta og fallega líf er dregið fram í máli og myndum. „Þú birtir ekki mynd af makanum þínum sofandi þriðju nóttina í röð í stofunni, eða mynd af barninu þínu að falla fjórða árið í röð í framhaldsskóla,“ segir Ragnar um samfélagsmiðlahegðun. VR hefur undanfarnar vikur staðið fyrir auglýsingaherferð um kulnun í starfi. Ragnar vill kalla þetta forvarnarverkefni því hann vilji hafa fyrirbyggjandi áhrif. Markmiðið með auglýsingaherferðinni er að starfsfólk þekki einkennin og séu vakandi fyrir geðheilsu sinni. Þá segir Ragnar að skilaboðin séu ekki síst til yfirmanna og samstarfsfólks því fólk þekki oftar en ekki eigin mörk. „Ég veit það bara af eigin reynslu að ef ég hefði haft eins mikla vitneskju og ég hef í dag um kulnun í starfi þá hefði ég hugsanlega geta stigið inn í eitt tilvik sjálfur á fyrri stigum,“ segir Ragnar um mikilvægi þess að hver og einn passi upp á samstarfsfélaga sína. Starfsumhverfið þarf að vera gottEn hvað er hægt að gera til að fyrirbyggja þetta? Sjúkrasjóðir eru plástrar og starfsfólkið fer væntanlega inn í sama starfsumhverfi og það hrærðist í áður og olli vanlíðan og streitu. „Þetta er mjög góður punktur, það er margt sem við vitum en líka margt sem við þurfum að rannsaka betur. Við vitum þó að vinnukúltúr hefur mjög mikið að segja. Við höfum verið að verðlauna marga af þessum þáttum sem snúa að almennri ánægju á vinnustað, ánægju með yfirmenn, starfsumhverfi, starfskjör og upplýsingaflæði og við sjáum það í þeim fyrirtækjum sem hafa komið vel út hjá Fyrirtækjum ársins hjá VR þá er vinnukúltúr mjög góður,“ segir Ragnar. Ragnar segir að misskipting auðsins og himinháar bónusgreiðslur hljóta að spila inn í þessa aukningu. „Það hlýtur að hafa áhrif á vinnukúltúr að útvaldir njóta velgengni fyrirtækis vegna vinnuframlags starfsfólks þar sem fólk er lamið áfram til að ná einhverjum árangri sem margir njóta góðs af,“ segir Ragnar. Stórt rannsóknarverkefni um kulnun í starfi hefst með haustinu. Að rannsókninni stendur VIRK, stjórnvöld, ASÍ og fleiri aðilar. Rannsóknarhópurinn hefur fundað á undanförnum vikum og hefur verið að greina það sem hann vill rannsaka. Tengdar fréttir Vísbendingar um að sífellt fleiri finni fyrir kulnun 1. maí 2018 20:30 Segir kulnun oft tengjast slæmum stjórnunarháttum og aðbúnaði Árelía Eydís Guðmundsdóttir, dósent í leiðtogafræðum við viðskiptafræðideild Háskóla Íslands, segir að ábyrgð og þáttur yfirmanna sé mikill þegar komi að þessum vaxandi vanda í samfélaginu sem kulnun er. 27. júlí 2018 17:00 Veikindi tengd streitu og kulnun í starfi að aukast hér á landi Einkennin eru fyrst og fremst depurð, kvíði og svefntruflanir en kulnun er lýsing á ástandi um að vera undir of miklu álagi. 26. júlí 2018 20:15 Mest lesið Segir upp hjá RÚV og snýr sér að pólitík Innlent Hættur við að styðja Höllu Hrund Innlent Viktor og Kári heltast úr lestinni Innlent Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Innlent Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Innlent Helmingurinn af búslóðinni í ruslið Innlent Guðrún á Glitstöðum segir vaðið yfir vilja almennings Innlent Ástand hinnar látnu bar þess merki að henni hefði verið ráðinn bani Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Boða verkfallsaðgerðir á Keflavíkurflugvelli í maí Innlent Fleiri fréttir Vinstri græn aldrei með minna fylgi Eltihrellirinn langoftast fyrrverandi maki Ógild framboð, flug í lamasessi og draumaferð í Disney „Ég held að Landskjörstjórn þurfi að endurskoða sína lögfræðiþekkingu“ Hættur við að styðja Höllu Hrund Meðferðarstöðinni Vík lokað í sumar Boða verkfallsaðgerðir á Keflavíkurflugvelli í maí Kjörinn heiðursmeðlimur í bandarísku lista- og vísindaakademíuna Guðrún á Glitstöðum segir vaðið yfir vilja almennings Helmingurinn af búslóðinni í ruslið Fyrstu tilnefningar til Vigdísarverðlauna Evrópuráðsþingsins kynntar á Alþingi Segir upp hjá RÚV og snýr sér að pólitík Ellefu verða í framboði til embættis forseta Íslands Landlæknir fer með ákvörðun Persónuverndar fyrir dóm Stór hópur fanga sem ekki treystir stofnunum Viktor og Kári heltast úr lestinni Ástand hinnar látnu bar þess merki að henni hefði verið ráðinn bani Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Best ef forseti hefur ekki verið í stjórnmálastarfi Ráðherra kynnir nýtt mælaborð farsældar barna Skjálfti við Bláfjöll í morgun og óbreytt við Sundhnúk Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Óttast að saga slökkviliða á Íslandi glatist Plokkdagurinn mikli haldinn hátíðlegur um land allt Á ofsahraða undir áhrifum fíkniefna Efnahagsstefnan sé að ýta fólki í verðtryggð lán Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Langt í að þeir nái sér að fullu Sjá meira
„Þetta getur ekki annað en endað með ósköpum ef við förum ekki að stíga inn í,“ segir Ragnar Þór Ingólfsson, formaður VR um ástandið á vinnumarkaði vegna kulnunar í starfi. Að sögn Ragnars sé það að aukast fólk lendi inn á örorku vegna kulnunar í starfi og sjúkrasjóður VR er kominn að þolmörkum. Ragnar segir sama þróun sé að eiga sér stað núna og var á eftirhrunsárunum þegar greiðslur úr sjúkrasjóðum stéttarfélaga fóru yfir öll áður þekkt mörk. Ragnar segir að tölfræðin sýni að kulnun í starfi fari vaxandi. Sjá einnig: Segir kulnun oft tengjast slæmum stjórnunarháttum og aðbúnaði „Nú erum við bara í þeim sporum að það verður einfaldlega að gera eitthvað vegna þess að við erum að missa alltaf stærri og stærri hópa af fullfrísku og vinnandi fólki yfir á langvarandi örorku og þetta er að kosta samfélagið alveg gríðarlegar upphæðir, án þess að ég vilji vera að setja þetta í samhengi við krónur og aura,“ segir Ragnar.Annað hvort að hækka gjöld eða skerða þjónustu Þegar sjúkrasjóðir stéttarfélaganna fara yfir þolmörk segir Ragnar að það sé aðeins tvennt í stöðunni. Annað hvort þurfi að hækka iðgjöldin í sjúkrasjóðina eða skerða réttindi starfsfólks. „Það var gert hjá Kennarasambandinu í fyrra, þá þurfti að skerða réttindi um 20% til að geta haldið áfram. Þá er búið að skerða öryggisnetið um 20%“ segir Ragnar. „Þeir sem hafa upplifað eða orðið vitni að [kulnun í starfi] vita hversu alvarlegt þetta er; að vera með einstakling í fanginu sem hefur lent alvarlega á vegg er bara miklu meira en að segja það. Þetta er mjög alvarlegt mál og stórt samfélagslegt mál,“ segir Ragnar sem bendir á að því lengur sem ástandið varir og vinnusambandið rofnar þeim mun meiri hætta sé á því að fólk nái sér ekki á strik. „Þeir sem lenda í örorku eða kulnun lenda margir hverjir í langvarandi framfærsluvanda vegna þess að með skerðingum refsa kerfin fólki fyrir að reyna að bjarga sér.“ Það sé þannig sem fólk læsist inni í sárri fátæktKulnun í starfi er vaxandi vandamál hér á landi.vísir/getty„Þú birtir ekki mynd af makanum þínum sofandi þriðju nóttina í röð í stofunni“ Ragnar segir að það séu fjölmargir þættir sem spili inn í aukningu á kulnun í starfi og þar spili samfélagsmiðlarnir inn í þar sem hið flotta og fallega líf er dregið fram í máli og myndum. „Þú birtir ekki mynd af makanum þínum sofandi þriðju nóttina í röð í stofunni, eða mynd af barninu þínu að falla fjórða árið í röð í framhaldsskóla,“ segir Ragnar um samfélagsmiðlahegðun. VR hefur undanfarnar vikur staðið fyrir auglýsingaherferð um kulnun í starfi. Ragnar vill kalla þetta forvarnarverkefni því hann vilji hafa fyrirbyggjandi áhrif. Markmiðið með auglýsingaherferðinni er að starfsfólk þekki einkennin og séu vakandi fyrir geðheilsu sinni. Þá segir Ragnar að skilaboðin séu ekki síst til yfirmanna og samstarfsfólks því fólk þekki oftar en ekki eigin mörk. „Ég veit það bara af eigin reynslu að ef ég hefði haft eins mikla vitneskju og ég hef í dag um kulnun í starfi þá hefði ég hugsanlega geta stigið inn í eitt tilvik sjálfur á fyrri stigum,“ segir Ragnar um mikilvægi þess að hver og einn passi upp á samstarfsfélaga sína. Starfsumhverfið þarf að vera gottEn hvað er hægt að gera til að fyrirbyggja þetta? Sjúkrasjóðir eru plástrar og starfsfólkið fer væntanlega inn í sama starfsumhverfi og það hrærðist í áður og olli vanlíðan og streitu. „Þetta er mjög góður punktur, það er margt sem við vitum en líka margt sem við þurfum að rannsaka betur. Við vitum þó að vinnukúltúr hefur mjög mikið að segja. Við höfum verið að verðlauna marga af þessum þáttum sem snúa að almennri ánægju á vinnustað, ánægju með yfirmenn, starfsumhverfi, starfskjör og upplýsingaflæði og við sjáum það í þeim fyrirtækjum sem hafa komið vel út hjá Fyrirtækjum ársins hjá VR þá er vinnukúltúr mjög góður,“ segir Ragnar. Ragnar segir að misskipting auðsins og himinháar bónusgreiðslur hljóta að spila inn í þessa aukningu. „Það hlýtur að hafa áhrif á vinnukúltúr að útvaldir njóta velgengni fyrirtækis vegna vinnuframlags starfsfólks þar sem fólk er lamið áfram til að ná einhverjum árangri sem margir njóta góðs af,“ segir Ragnar. Stórt rannsóknarverkefni um kulnun í starfi hefst með haustinu. Að rannsókninni stendur VIRK, stjórnvöld, ASÍ og fleiri aðilar. Rannsóknarhópurinn hefur fundað á undanförnum vikum og hefur verið að greina það sem hann vill rannsaka.
Tengdar fréttir Vísbendingar um að sífellt fleiri finni fyrir kulnun 1. maí 2018 20:30 Segir kulnun oft tengjast slæmum stjórnunarháttum og aðbúnaði Árelía Eydís Guðmundsdóttir, dósent í leiðtogafræðum við viðskiptafræðideild Háskóla Íslands, segir að ábyrgð og þáttur yfirmanna sé mikill þegar komi að þessum vaxandi vanda í samfélaginu sem kulnun er. 27. júlí 2018 17:00 Veikindi tengd streitu og kulnun í starfi að aukast hér á landi Einkennin eru fyrst og fremst depurð, kvíði og svefntruflanir en kulnun er lýsing á ástandi um að vera undir of miklu álagi. 26. júlí 2018 20:15 Mest lesið Segir upp hjá RÚV og snýr sér að pólitík Innlent Hættur við að styðja Höllu Hrund Innlent Viktor og Kári heltast úr lestinni Innlent Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Innlent Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Innlent Helmingurinn af búslóðinni í ruslið Innlent Guðrún á Glitstöðum segir vaðið yfir vilja almennings Innlent Ástand hinnar látnu bar þess merki að henni hefði verið ráðinn bani Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Boða verkfallsaðgerðir á Keflavíkurflugvelli í maí Innlent Fleiri fréttir Vinstri græn aldrei með minna fylgi Eltihrellirinn langoftast fyrrverandi maki Ógild framboð, flug í lamasessi og draumaferð í Disney „Ég held að Landskjörstjórn þurfi að endurskoða sína lögfræðiþekkingu“ Hættur við að styðja Höllu Hrund Meðferðarstöðinni Vík lokað í sumar Boða verkfallsaðgerðir á Keflavíkurflugvelli í maí Kjörinn heiðursmeðlimur í bandarísku lista- og vísindaakademíuna Guðrún á Glitstöðum segir vaðið yfir vilja almennings Helmingurinn af búslóðinni í ruslið Fyrstu tilnefningar til Vigdísarverðlauna Evrópuráðsþingsins kynntar á Alþingi Segir upp hjá RÚV og snýr sér að pólitík Ellefu verða í framboði til embættis forseta Íslands Landlæknir fer með ákvörðun Persónuverndar fyrir dóm Stór hópur fanga sem ekki treystir stofnunum Viktor og Kári heltast úr lestinni Ástand hinnar látnu bar þess merki að henni hefði verið ráðinn bani Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Best ef forseti hefur ekki verið í stjórnmálastarfi Ráðherra kynnir nýtt mælaborð farsældar barna Skjálfti við Bláfjöll í morgun og óbreytt við Sundhnúk Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Óttast að saga slökkviliða á Íslandi glatist Plokkdagurinn mikli haldinn hátíðlegur um land allt Á ofsahraða undir áhrifum fíkniefna Efnahagsstefnan sé að ýta fólki í verðtryggð lán Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Langt í að þeir nái sér að fullu Sjá meira
Segir kulnun oft tengjast slæmum stjórnunarháttum og aðbúnaði Árelía Eydís Guðmundsdóttir, dósent í leiðtogafræðum við viðskiptafræðideild Háskóla Íslands, segir að ábyrgð og þáttur yfirmanna sé mikill þegar komi að þessum vaxandi vanda í samfélaginu sem kulnun er. 27. júlí 2018 17:00
Veikindi tengd streitu og kulnun í starfi að aukast hér á landi Einkennin eru fyrst og fremst depurð, kvíði og svefntruflanir en kulnun er lýsing á ástandi um að vera undir of miklu álagi. 26. júlí 2018 20:15