Tvöfalt fleira fé en fólk á Íslandi Snærós Sindradóttir skrifar 5. september 2015 07:00 Helstu réttir landsins Smalamennska og réttir haustsins hefjast um helgina og standa fram í næsta mánuð. Búast má við því að hundruð landsmanna taki þátt í smalamennsku enda skemmtilegt en jafnframt mikilvægt fyrir sauðfjárbændur að kollheimta fé. Fréttablaðið tók saman átta af helstu réttum landsins. Þær eiga það sameiginlegt að í þær er smalað miklu fé af stóru svæði, þar sem margir leggja hönd á plóg. Upplýsingarnar eru fengnar frá Landssamtökum sauðfjárbænda og Bændasamtökunum. Eiríkur Skarphéðinsson, bóndi á Djúpadal, er fjallskilastjóri, eða fjallkóngur, í Skagafirði. Nánar tiltekið í Silfrastaðarétt, einni stærstu rétt landsins. Fjallkóngur sér um skipulagningu smalamennsku og á í tíðum samskiptum við bændur í sveitinni um þann mannskap sem býðst hverju sinni. Eiríkur hefur gegnt því embætti, sem unnið er í sjálfboðavinnu, í sex ár. Það er lykilatriði að þekkja svæðið vel og vita hvað maður er að senda fólk út í. Þetta spilast mikið af veðri og svona,“ segir hann.ÞverárfellsréttirÍ Silfrastaðarétt er smalað frá Öxnadalsheiði og Hörgárdalsheiði. Smalað er í tvo daga, nærri tíu þúsund fjár. Eiríki er sérstaklega minnistætt þegar smala þurfti fyrr en áætlað var í september árið 2012. Þá þurftu gangnamenn að hafa sig alla við að grafa fé úr fönn við erfiðar aðstæður. Það var bara alveg furðulegt hvað það gekk allt saman upp, og allir hjálpuðust að. Við urðum ekki fyrir neinu tjóni og sluppum vel. En þetta gleymist sjálfsagt aldrei.“ Svolítið hefur borið á því að ferðamenn sæki í smalamennsku hér á landi. Bóndinn á Eyvindarstöðum í Austur-Húnavatnssýslu, Óskar Guðmundsson, segir að Ferðaþjónustuaðilar sjái alfarið um hópana. „Það hefur reynst vel og gengið ágætlega. Sumt af þessu fólki hefur verið að gera svolítið gagn en þetta hefur aðallega verið í hóp og ekki dreifst mikið á meðal okkar gangnamanna.“ Ferðamenn hafa ekki sóst eftir því að taka þátt í smalamennsku á fæti en á Eyvindarstaðaheiði er að mestu smalað á hestbaki. Landssamtök sauðfjárbænda eru að ráðast í vinnu við gerð apps fyrir farsíma sem á að halda utan um allar réttir landsins. Fyrirhugað er að appið komist í gagnið á næsta ári. Að sögn Svavars Halldórssonar, framkvæmdastjóra samtakanna, er forritið hugsað sem gagnagrunnur um allar réttir landsins. Hægt sé að sækja upplýsingar um nærliggjandi réttir og hvenær þær fara fram til að auðvelda þátttöku. Það er líka eins gott, því víða þekkist það að þeir sem ekki draga í dilka fái ekki að sletta úr klaufunum í lok dags á réttaballi. Mest lesið Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Innlent Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Innlent Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Innlent Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Innlent Langt í að þeir nái sér að fullu Innlent Vopnahlé í sjónmáli? Erlent Tveir látnir eftir að bíll hafnaði í sjónum við Stokkhólm Erlent Óttast að saga slökkviliða á Íslandi glatist Innlent Á ofsahraða undir áhrifum fíkniefna Innlent Skjálfti við Bláfjöll í morgun og óbreytt við Sundhnúk Innlent Fleiri fréttir Best ef forseti hefur ekki verið í stjórnmálastarfi Ráðherra kynnir nýtt mælaborð farsældar barna Skjálfti við Bláfjöll í morgun og óbreytt við Sundhnúk Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Óttast að saga slökkviliða á Íslandi glatist Plokkdagurinn mikli haldinn hátíðlegur um land allt Á ofsahraða undir áhrifum fíkniefna Efnahagsstefnan sé að ýta fólki í verðtryggð lán Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Langt í að þeir nái sér að fullu Lögregla með eftirför í Vogahverfi Íslandsferðin sem breyttist í martröð Fundu hræ fimm hvolpa í Mosfellsbæ Fengu aðstoð sérsveitar og Gæslunnar við handtöku við Grímsvötn Sigurvin dró smábát í land Vill að fréttastofa RÚV biðji Maríu Sigrúnu afsökunar Lögreglan lofar góðu vegaeftirliti á Suðurlandi í sumar Landskjörsstjórn tilkynnir á morgun hvaða listar eru gildir Mögulega að hægjast á landrisi í Svartsengi Karlremba sé komin í tísku Voru með stæla og neituðu að fara upp úr fyrr en löggan mætti Arnar Þór vantaði sex meðmæli upp á Sprengisandur: Peningastefna, ESB og lagareldi Lögregla kölluð út vegna ungmenna til leiðinda í sundlaug Svakalegt að sjá fylgisaukningu Höllu Hrundar Minni lyfjanotkun og meiri vellíðan í sérstöku heilabilunarþorpi Mennirnir tóku annan starfsmannanna hálstaki Líklegt að það styttist í brotmörk Sjá meira
Smalamennska og réttir haustsins hefjast um helgina og standa fram í næsta mánuð. Búast má við því að hundruð landsmanna taki þátt í smalamennsku enda skemmtilegt en jafnframt mikilvægt fyrir sauðfjárbændur að kollheimta fé. Fréttablaðið tók saman átta af helstu réttum landsins. Þær eiga það sameiginlegt að í þær er smalað miklu fé af stóru svæði, þar sem margir leggja hönd á plóg. Upplýsingarnar eru fengnar frá Landssamtökum sauðfjárbænda og Bændasamtökunum. Eiríkur Skarphéðinsson, bóndi á Djúpadal, er fjallskilastjóri, eða fjallkóngur, í Skagafirði. Nánar tiltekið í Silfrastaðarétt, einni stærstu rétt landsins. Fjallkóngur sér um skipulagningu smalamennsku og á í tíðum samskiptum við bændur í sveitinni um þann mannskap sem býðst hverju sinni. Eiríkur hefur gegnt því embætti, sem unnið er í sjálfboðavinnu, í sex ár. Það er lykilatriði að þekkja svæðið vel og vita hvað maður er að senda fólk út í. Þetta spilast mikið af veðri og svona,“ segir hann.ÞverárfellsréttirÍ Silfrastaðarétt er smalað frá Öxnadalsheiði og Hörgárdalsheiði. Smalað er í tvo daga, nærri tíu þúsund fjár. Eiríki er sérstaklega minnistætt þegar smala þurfti fyrr en áætlað var í september árið 2012. Þá þurftu gangnamenn að hafa sig alla við að grafa fé úr fönn við erfiðar aðstæður. Það var bara alveg furðulegt hvað það gekk allt saman upp, og allir hjálpuðust að. Við urðum ekki fyrir neinu tjóni og sluppum vel. En þetta gleymist sjálfsagt aldrei.“ Svolítið hefur borið á því að ferðamenn sæki í smalamennsku hér á landi. Bóndinn á Eyvindarstöðum í Austur-Húnavatnssýslu, Óskar Guðmundsson, segir að Ferðaþjónustuaðilar sjái alfarið um hópana. „Það hefur reynst vel og gengið ágætlega. Sumt af þessu fólki hefur verið að gera svolítið gagn en þetta hefur aðallega verið í hóp og ekki dreifst mikið á meðal okkar gangnamanna.“ Ferðamenn hafa ekki sóst eftir því að taka þátt í smalamennsku á fæti en á Eyvindarstaðaheiði er að mestu smalað á hestbaki. Landssamtök sauðfjárbænda eru að ráðast í vinnu við gerð apps fyrir farsíma sem á að halda utan um allar réttir landsins. Fyrirhugað er að appið komist í gagnið á næsta ári. Að sögn Svavars Halldórssonar, framkvæmdastjóra samtakanna, er forritið hugsað sem gagnagrunnur um allar réttir landsins. Hægt sé að sækja upplýsingar um nærliggjandi réttir og hvenær þær fara fram til að auðvelda þátttöku. Það er líka eins gott, því víða þekkist það að þeir sem ekki draga í dilka fái ekki að sletta úr klaufunum í lok dags á réttaballi.
Mest lesið Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Innlent Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Innlent Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Innlent Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Innlent Langt í að þeir nái sér að fullu Innlent Vopnahlé í sjónmáli? Erlent Tveir látnir eftir að bíll hafnaði í sjónum við Stokkhólm Erlent Óttast að saga slökkviliða á Íslandi glatist Innlent Á ofsahraða undir áhrifum fíkniefna Innlent Skjálfti við Bláfjöll í morgun og óbreytt við Sundhnúk Innlent Fleiri fréttir Best ef forseti hefur ekki verið í stjórnmálastarfi Ráðherra kynnir nýtt mælaborð farsældar barna Skjálfti við Bláfjöll í morgun og óbreytt við Sundhnúk Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Óttast að saga slökkviliða á Íslandi glatist Plokkdagurinn mikli haldinn hátíðlegur um land allt Á ofsahraða undir áhrifum fíkniefna Efnahagsstefnan sé að ýta fólki í verðtryggð lán Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Langt í að þeir nái sér að fullu Lögregla með eftirför í Vogahverfi Íslandsferðin sem breyttist í martröð Fundu hræ fimm hvolpa í Mosfellsbæ Fengu aðstoð sérsveitar og Gæslunnar við handtöku við Grímsvötn Sigurvin dró smábát í land Vill að fréttastofa RÚV biðji Maríu Sigrúnu afsökunar Lögreglan lofar góðu vegaeftirliti á Suðurlandi í sumar Landskjörsstjórn tilkynnir á morgun hvaða listar eru gildir Mögulega að hægjast á landrisi í Svartsengi Karlremba sé komin í tísku Voru með stæla og neituðu að fara upp úr fyrr en löggan mætti Arnar Þór vantaði sex meðmæli upp á Sprengisandur: Peningastefna, ESB og lagareldi Lögregla kölluð út vegna ungmenna til leiðinda í sundlaug Svakalegt að sjá fylgisaukningu Höllu Hrundar Minni lyfjanotkun og meiri vellíðan í sérstöku heilabilunarþorpi Mennirnir tóku annan starfsmannanna hálstaki Líklegt að það styttist í brotmörk Sjá meira