Tannheilsa barna efnaminni er verri viktoría hermannsdóttir skrifar 23. janúar 2015 07:00 Tekjur heimilisins hafa áhrif á það hvernig tannheilsa barna er. Fréttablaðið/Getty Börn sem koma frá tekjulágum heimilum búa við verri tannheilsu en börn sem koma frá tekjuháum heimilum. Þetta eru niðurstöður rannsóknar Bjargar Steinarsdóttur fyrir meistararitgerð hennar í heilsuhagfræði við Háskóla Íslands. Markmið rannsóknarinnar var að kanna tengsl félags- og efnahagslegrar stöðu íslenskra barna í 1., 7. og 10. bekk við tannheilsu þeirra. Gögn rannsóknarinnar eru frá árinu 2005 og voru niðurstöðurnar unnar út frá þeim. „Niðurstöðurnar sýna að það eru marktæk jákvæð tengsl milli tannheilsu barna og menntunar móður og heimilistekna,“ segir Björg.Björg SteinarsdóttirNiðurstöðurnar eru í samræmi við erlendar rannsóknir. „Tengsl félags- og efnahagslegrar stöðu einstaklinga við tannheilsu eru vel þekkt en 65% breytileikans á fækkun tannskemmda í lok síðustu aldar á Vesturlöndum má skýra með félags- og efnahagslegum breytum. Niðurstöðurnar komu því ekki á óvart en það kom á óvart hversu ójöfnuðurinn var mikill sérstaklega hjá börnum í 7. og 10. bekk. Börn háskólamenntaðra mæðra í hæsta tekjuhópi voru að meðaltali með 5,6 fleiri heilar fullorðinstennur en börn mæðra með grunnskólapróf sem lokamenntun í lægsta tekjuhópi,“ segir hún. Björg segist hafa haft áhuga á að skoða að hve miklu leyti þessi tannheilsuójöfnuður er tilkominn vegna tíðni sælgætisneyslu og forvarna. „Þær forvarnarbreytur sem ég skoðaði voru tannhirða og fjöldi skorufyllinga. Í ljós kom að tannheilsuójöfnuðurinn lækkaði aðeins um 10,2-15,7% þegar leiðrétt var fyrir áhrifum forvarna og tíðni sælgætisneyslu.“ Björg segir vert að skoða þessi tengsl betur og finna frekari skýringar á þessum ójöfnuði. Hún bendir á að það þurfi að hafa í huga að rannsóknin sýni ekki fram á orsakasamband heldur tengsl. Á þeim tíma sem gagnanna var aflað var kostnaður við tannlæknaþjónustu barna aðeins greiddur að hluta til af hinu opinbera. Árið 2013 voru gerðar breytingar á endurgreiðslukerfinu og hafa gjaldfrjálsar tannlækningar komið inn í skrefum síðan þá en ekki verða allir aldurshópar komnir inn í það kerfi fyrr en árið 2018. Það kann því að vera að staðan sé breytt í dag að einhverju leyti. „Þessi þróun er jákvæð en þó þarf að hafa í huga að sýnt hefur verið fram á tannheilsuójöfnuð í löndum sem bjóða upp á gjaldfrjálsa forvarnarmiðaða tannheilbrigðisþjónustu fyrir börn.“ Mest lesið Beinagrindur og ástarsorg á Bessastöðum Innlent „Tjónið af þessum slóðaskap hleypur á fleiri milljörðum“ Innlent Faðir mannsins sem lést á Litla-Hrauni krefst umbóta Innlent Ferðamannastaðir Færeyja lokaðir vegna viðhalds Erlent Tillagan „langt frá“ grundvallarkröfum Ísraela Erlent Kveðst ekki svindla á neinum með happdrætti sínu Innlent Bein útsending: Starliner ber geimfara til geimstöðvarinnar Erlent Alþjóðanemar neyðist til að vinna svart á Íslandi Innlent Sanngirnisbótafrumvarpið sé blekking Innlent Skjálfti fannst vel á höfuðborgarsvæðinu Innlent Fleiri fréttir Beinagrindur og ástarsorg á Bessastöðum Alþjóðanemar neyðist til að vinna svart á Íslandi „Tjónið af þessum slóðaskap hleypur á fleiri milljörðum“ Stóra stundin að renna upp: Bjartsýn en með báða fætur á jörðinni Sanngirnisbótafrumvarpið sé blekking Faðir mannsins sem lést á Litla-Hrauni krefst umbóta Kveikt í papparusli í Glæsibæ Flugfélögin grípa til ráðstafana vegna verkfallsaðgerða Skjálfti fannst vel á höfuðborgarsvæðinu Ákall frá föður látins fanga og beinagrindur á Bessastöðum Kveðst ekki svindla á neinum með happdrætti sínu Örlætisgjörningur ríkislögreglustjóra til tals á þinginu Brynjar hefur ekki orðið var við neina skrímsladeild í Valhöll Framkvæmdir muni ekki hafa marktæk áhrif á daglega starfsemi Segja varkárni ávallt hafa verið Haraldi efst í huga Bjóða farþegum að breyta ferðum vegna mögulegs verkfalls Grunaður um að valda konunni áverkum sem leiddu hana til dauða Byrja að sekta vegna nagladekkja þrettánda maí Ósáttur með tal eftirlitsmannsins í kaupfélaginu en sektin stendur Nefndin aldrei heyrt aðrar eins frásagnir en lítið að gerast Á vesturleiðinni en ekki á hundrað og tíu Hægagangur í viðræðum við flugvallarstarfsmenn og styttist í aðgerðir Sanngirnisbætur, kjaraviðræður og andlát á Litla-Hrauni Hafi mögulega reynt að lenda á ísilögðu vatninu Sækjast eftir frekara gæsluvarðhaldi vegna andlátsins við Kjarnagötu Tjá sig ekkert um gang Hamraborgarrannsóknarinnar Hindraði mann sem ætlaði að komast úr bíl við Bónusbúð Segir viðmælendur sitja undir hótunum netaktívista Glórulausar framkvæmdir raski velferð íbúa hjúkrunarheimilis Fannst látinn í klefa sínum á Litla Hrauni Sjá meira
Börn sem koma frá tekjulágum heimilum búa við verri tannheilsu en börn sem koma frá tekjuháum heimilum. Þetta eru niðurstöður rannsóknar Bjargar Steinarsdóttur fyrir meistararitgerð hennar í heilsuhagfræði við Háskóla Íslands. Markmið rannsóknarinnar var að kanna tengsl félags- og efnahagslegrar stöðu íslenskra barna í 1., 7. og 10. bekk við tannheilsu þeirra. Gögn rannsóknarinnar eru frá árinu 2005 og voru niðurstöðurnar unnar út frá þeim. „Niðurstöðurnar sýna að það eru marktæk jákvæð tengsl milli tannheilsu barna og menntunar móður og heimilistekna,“ segir Björg.Björg SteinarsdóttirNiðurstöðurnar eru í samræmi við erlendar rannsóknir. „Tengsl félags- og efnahagslegrar stöðu einstaklinga við tannheilsu eru vel þekkt en 65% breytileikans á fækkun tannskemmda í lok síðustu aldar á Vesturlöndum má skýra með félags- og efnahagslegum breytum. Niðurstöðurnar komu því ekki á óvart en það kom á óvart hversu ójöfnuðurinn var mikill sérstaklega hjá börnum í 7. og 10. bekk. Börn háskólamenntaðra mæðra í hæsta tekjuhópi voru að meðaltali með 5,6 fleiri heilar fullorðinstennur en börn mæðra með grunnskólapróf sem lokamenntun í lægsta tekjuhópi,“ segir hún. Björg segist hafa haft áhuga á að skoða að hve miklu leyti þessi tannheilsuójöfnuður er tilkominn vegna tíðni sælgætisneyslu og forvarna. „Þær forvarnarbreytur sem ég skoðaði voru tannhirða og fjöldi skorufyllinga. Í ljós kom að tannheilsuójöfnuðurinn lækkaði aðeins um 10,2-15,7% þegar leiðrétt var fyrir áhrifum forvarna og tíðni sælgætisneyslu.“ Björg segir vert að skoða þessi tengsl betur og finna frekari skýringar á þessum ójöfnuði. Hún bendir á að það þurfi að hafa í huga að rannsóknin sýni ekki fram á orsakasamband heldur tengsl. Á þeim tíma sem gagnanna var aflað var kostnaður við tannlæknaþjónustu barna aðeins greiddur að hluta til af hinu opinbera. Árið 2013 voru gerðar breytingar á endurgreiðslukerfinu og hafa gjaldfrjálsar tannlækningar komið inn í skrefum síðan þá en ekki verða allir aldurshópar komnir inn í það kerfi fyrr en árið 2018. Það kann því að vera að staðan sé breytt í dag að einhverju leyti. „Þessi þróun er jákvæð en þó þarf að hafa í huga að sýnt hefur verið fram á tannheilsuójöfnuð í löndum sem bjóða upp á gjaldfrjálsa forvarnarmiðaða tannheilbrigðisþjónustu fyrir börn.“
Mest lesið Beinagrindur og ástarsorg á Bessastöðum Innlent „Tjónið af þessum slóðaskap hleypur á fleiri milljörðum“ Innlent Faðir mannsins sem lést á Litla-Hrauni krefst umbóta Innlent Ferðamannastaðir Færeyja lokaðir vegna viðhalds Erlent Tillagan „langt frá“ grundvallarkröfum Ísraela Erlent Kveðst ekki svindla á neinum með happdrætti sínu Innlent Bein útsending: Starliner ber geimfara til geimstöðvarinnar Erlent Alþjóðanemar neyðist til að vinna svart á Íslandi Innlent Sanngirnisbótafrumvarpið sé blekking Innlent Skjálfti fannst vel á höfuðborgarsvæðinu Innlent Fleiri fréttir Beinagrindur og ástarsorg á Bessastöðum Alþjóðanemar neyðist til að vinna svart á Íslandi „Tjónið af þessum slóðaskap hleypur á fleiri milljörðum“ Stóra stundin að renna upp: Bjartsýn en með báða fætur á jörðinni Sanngirnisbótafrumvarpið sé blekking Faðir mannsins sem lést á Litla-Hrauni krefst umbóta Kveikt í papparusli í Glæsibæ Flugfélögin grípa til ráðstafana vegna verkfallsaðgerða Skjálfti fannst vel á höfuðborgarsvæðinu Ákall frá föður látins fanga og beinagrindur á Bessastöðum Kveðst ekki svindla á neinum með happdrætti sínu Örlætisgjörningur ríkislögreglustjóra til tals á þinginu Brynjar hefur ekki orðið var við neina skrímsladeild í Valhöll Framkvæmdir muni ekki hafa marktæk áhrif á daglega starfsemi Segja varkárni ávallt hafa verið Haraldi efst í huga Bjóða farþegum að breyta ferðum vegna mögulegs verkfalls Grunaður um að valda konunni áverkum sem leiddu hana til dauða Byrja að sekta vegna nagladekkja þrettánda maí Ósáttur með tal eftirlitsmannsins í kaupfélaginu en sektin stendur Nefndin aldrei heyrt aðrar eins frásagnir en lítið að gerast Á vesturleiðinni en ekki á hundrað og tíu Hægagangur í viðræðum við flugvallarstarfsmenn og styttist í aðgerðir Sanngirnisbætur, kjaraviðræður og andlát á Litla-Hrauni Hafi mögulega reynt að lenda á ísilögðu vatninu Sækjast eftir frekara gæsluvarðhaldi vegna andlátsins við Kjarnagötu Tjá sig ekkert um gang Hamraborgarrannsóknarinnar Hindraði mann sem ætlaði að komast úr bíl við Bónusbúð Segir viðmælendur sitja undir hótunum netaktívista Glórulausar framkvæmdir raski velferð íbúa hjúkrunarheimilis Fannst látinn í klefa sínum á Litla Hrauni Sjá meira