„Það er viðbúið að nú hefjist nýtt túlkunarstríð“ Þorbjörn Þórðarson skrifar 24. nóvember 2014 19:16 Mörg þúsund ef ekki tugir þúsunda lánasamninga gætu verið í uppnámi vegna ráðgefandi álits EFTA-dómstólsins um að ólögmætt sé að miða við núll prósent verðbólgu við útreikning á heildarlántökukostnaði á samningsdegi í verðtryggðum lánasamningi. Héraðsdómur Reykjavíkur óskaði eftir ráðgefandi áliti frá EFTA-dómstólnum í mál Sævars Jóns Gunnarssonar gegn Landsbankanum en Sævar Jón er með verðtryggt skuldabréf hjá bankanum sem er ekki fasteignaveðlán. Niðurstaða EFTA-dómstólsins er hnotskurn sú að að þegar lánasamningur er verðtryggður samrýmist það ekki tilskipun 87/102 ESB um neytendalán að miðað sé við 0% verðbólgu við útreikning á heildarlántökukostnaði. Dómstóllinn komst einnig að þeirri niðurstöðu að tilskipun 93/13 um óréttmæta skilmála í neytendasamningum legði ekki almennt ban við verðtryggingu. Þúsundir lánasamninga í uppnámi? Fasteignalán voru felld undir íslensku neytendalánalögin og tóku þau gildi í janúar 2001. Björn Þorri Viktorsson lögmaður Sævars Jóns segir alveg skýrt að þetta nái einnig til fasteignaveðlána. „Allavega verðtryggingarþáttur þeirra lána. Það verður ekki á honum byggt að því er ég tel. Miðað við skýr ákvæði 14. gr. laga um neytendalán þá getur lánveitandi ekki byggt rétt og innheimt lánskostnað sem ekki er hluti af árlegri hlutfallstölu kostnaðar í neytendalánaútreikningi og ef að verðtryggingin er ekki þar á meðal þá fellur sá kostnaður undir. Hann detur þá bara út,“ segir Björn Þorri. Ef svo er gætu þúsundir lánasamninga sem gerðir voru eftir 11. janúar 2001, þegar breytingin á neytendalánalögunum íslensku tók gildi, verið í uppnámi. Það þýðir efnislega að að það hafi átt sér stað ólögmæt tilfærsla fjár upp á mörg hundruð ef ekki þúsund milljarða króna á umræddu tímabili. Forstjóri Íbúðalánasjóðs vill túlka álit EFTA-dómstólsins þröngt. „Íbúðalánasjóður hefur aldrei gefið út greiðsluáætlanir og þar af leiðandi ekki greiðsluáætlanir með núll prósent verðbólgu,“ segir Sigurður Erlingsson forstjóri Íbúðalánasjóðs.Þannig að það eru engir fasteignaveðlánasamningar hjá Íbúðalánasjóði þar sem miðað er við núll prósent verðbólgu á samningsdegi? „Það er rétt.“Þannig að áhrifin á lánasöfnin ykkar eru kannski engin? „Það verður bara að koma í ljós. Það eru ýmis flækjustig í þessu og við verðum bara að sjá hver niðurstaða dómstóla verður.“Helgi Hjörvar alþingismaður.Réttur neytenda verði að fullu virtur „Það er viðbúið að nú hefjist nýtt túlkunarstríð og fjármálafyrirtækin segi: „Ekki ég og þetta á ekki við nema litlu leyti hjá okkur.“ Við hin köllum hins vegar eftir því að réttur neytenda verði að fullu virtur,“ segir Helgi Hjörvar alþingismaður. Helgi sagði í fréttum Stöðvar 2 hinn 12. nóvember 2012, meðan hann var formaður efnahags- og viðskiptanefndar, að kerfið og þar með Íbúðalánasjóður, væru vísvitandi að blekkja unga lántakendur með því að upplýsa þá ekki um við hverju þeir megi búast í kostnað vegna verðbólgu, þ.e. upplýsa um heildarlántökukostnað. Nú er komið álit frá EFTA-dómstólnum um að það sé allavega ólögmætt að miða við 0% verðbólgu við útreikning á lántökukostnaði. Ný lög um neytendalán tóku gildi í fyrra þar sem lagt er bann við því að miðað við 0% verðbólgu við útreikning á heildarlántökukostnaði og verður að miða við ársverðbólgu. Þannig hefur löggjafinn í raun þegar brugðist við og breytt gildandi rétt til samrýmis við álitið. Fjármálaráðherra segir óvíst hver áhrifin verði af ráðgefandi álitinu sem kom í morgun. „Það er ekki gott að segja fyrr en íslenskir dómstólar hafa kveðið upp sinn dóm. Þetta er ráðgefandi álit og það skilur mörg af veigamestu álitaefnunum fyrir íslenska dómstóla að útkljá. Það er ótímabært að segja hvernig dómstólar muni meta áhrifin af því að miðað hafi verið við núll prósent verðbólgu í greiðsluáætlun. Við vitum það ekki nákvæmlega, það fer eftir svo mörgum ólíkum breytum,“ segir Bjarni Benediktsson fjármála- og efnahagsráðherra. Tengdar fréttir Mun hafa fjárhagslegar afleiðingar fyrir bankana Fari íslenskir dómstólar eftir áliti EFTA-dómstólsins mun það hafa áhrif á fjárhagsstöðu bankanna. 24. nóvember 2014 11:10 Segir niðurstöðuna mikinn sigur fyrir íslenska neytendur „Þetta er bara fullnaðarsigur Sævar Jóns í þessu máli." 24. nóvember 2014 10:13 Miða við ársverðbólgu í nýjum lögum "Nú höfum við fengið þetta álit í hendurnar og mörgum af álitaefnunum sem uppi voru í málinu er vísað heim til íslenskra dómstóla,“ sagði Bjarni Benediktsson, 24. nóvember 2014 13:15 Ríkið hugsanlega skaðabótaskylt vegna verðtryggðu lánanna Landsbankinn lítur svo á að lög um neytendalán séu mjög afdráttarlaus um að ekki beri að taka tillit til breytinga á verðlagi við útreikning á áætluðum kostnaði lántaka þegar verðtryggð lán eru tekin. 24. nóvember 2014 11:48 Máttu ekki miða við núll prósent verðbólgu Þegar lánssamningur er bundinn við vísitölu neysluverðs, samrýmist það ekki tilskipun 87/102/EBE að miðað sé við 0% verðbólgu við útreikning á heildarlántökukostnaði og árlegri hlutfallstölu kostnaðar ef þekkt verðbólgustig á lántökudegi er ekki 0%. Þetta segir í ráðgefandi áliti EFTA- 24. nóvember 2014 08:21 Mest lesið Enok ákærður fyrir að fleygja manni niður tröppur og berja annan Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Öllum aðgerðum aflýst og flugfarþegar geta andað léttar Innlent Fyrsta flugið til Íslands var hluti heimsviðburðar Innlent Gosið gæti þúsundfaldast við nýjan atburð Innlent „Ég sé engar staðreyndavillur í þessum þætti“ Innlent Annar hvirfilbylurinn í Oklahoma á rúmum mánuði Erlent Skelfilegt að þurfa grípa til hópuppsagna Innlent Kveðst ekki svindla á neinum með happdrætti sínu Innlent Samþykktu tillögu Sjálfstæðisflokksins Innlent Fleiri fréttir Fyrsta flugið til Íslands var hluti heimsviðburðar Öllum aðgerðum aflýst og flugfarþegar geta andað léttar Bein útsending frá samstöðutónleikum í Háskólabíó í opinni dagskrá Skelfilegt að þurfa grípa til hópuppsagna Nýtt sanngirnisbótafrumvarp gæti komið fram Atburðirnir fyrir botni Miðjarðarhafs því sem næst „óraunverulegir“ Engri kirkju hollt að vera of nálægt ríkinu Samþykktu tillögu Sjálfstæðisflokksins Reynt til þrautar að ná samningum áður en aðgerðir skella á Júróvisíon í skugga stríðsreksturs og sársaukafullar uppsagnir Enok ákærður fyrir að fleygja manni niður tröppur og berja annan Undirbúa hópuppsögn hjá Grindavíkurbæ Töluverð óvissa um framvindu jarðhræringanna Gæsluvarðhald yfir manninum framlengt „Við þurfum ekki að verjast neinu“ „Ég sé engar staðreyndavillur í þessum þætti“ Aðstæður fyrir stýrivaxtalækkun á morgun Gosið gæti þúsundfaldast við nýjan atburð Séra Guðrún kjörin biskup Íslands Segja „alvarlegar staðreyndavillur“ í umfjöllun Kastljóss SA og SSF skrifuðu undir langtímakjarasamning Agnes segir nýjan biskup taka við annarri kirkju en hún tók við Stýrivextir, Eurovision og biskupskjör „Skítkastið var ógeðslegt“ Fiskadauði í einni af mestu sjóbirtingsveiðiám landsins Valtýr ráðinn yfirlæknir Ný nálgun Samfylkingar í orkumálum konfekt í eyrum Jóns Vilja tryggja öryggi starfsfólks í vegavinnu „Massíf slysaslepping á vondu frumvarpi“ Stillir viðtækið á alheimsdögunina Sjá meira
Mörg þúsund ef ekki tugir þúsunda lánasamninga gætu verið í uppnámi vegna ráðgefandi álits EFTA-dómstólsins um að ólögmætt sé að miða við núll prósent verðbólgu við útreikning á heildarlántökukostnaði á samningsdegi í verðtryggðum lánasamningi. Héraðsdómur Reykjavíkur óskaði eftir ráðgefandi áliti frá EFTA-dómstólnum í mál Sævars Jóns Gunnarssonar gegn Landsbankanum en Sævar Jón er með verðtryggt skuldabréf hjá bankanum sem er ekki fasteignaveðlán. Niðurstaða EFTA-dómstólsins er hnotskurn sú að að þegar lánasamningur er verðtryggður samrýmist það ekki tilskipun 87/102 ESB um neytendalán að miðað sé við 0% verðbólgu við útreikning á heildarlántökukostnaði. Dómstóllinn komst einnig að þeirri niðurstöðu að tilskipun 93/13 um óréttmæta skilmála í neytendasamningum legði ekki almennt ban við verðtryggingu. Þúsundir lánasamninga í uppnámi? Fasteignalán voru felld undir íslensku neytendalánalögin og tóku þau gildi í janúar 2001. Björn Þorri Viktorsson lögmaður Sævars Jóns segir alveg skýrt að þetta nái einnig til fasteignaveðlána. „Allavega verðtryggingarþáttur þeirra lána. Það verður ekki á honum byggt að því er ég tel. Miðað við skýr ákvæði 14. gr. laga um neytendalán þá getur lánveitandi ekki byggt rétt og innheimt lánskostnað sem ekki er hluti af árlegri hlutfallstölu kostnaðar í neytendalánaútreikningi og ef að verðtryggingin er ekki þar á meðal þá fellur sá kostnaður undir. Hann detur þá bara út,“ segir Björn Þorri. Ef svo er gætu þúsundir lánasamninga sem gerðir voru eftir 11. janúar 2001, þegar breytingin á neytendalánalögunum íslensku tók gildi, verið í uppnámi. Það þýðir efnislega að að það hafi átt sér stað ólögmæt tilfærsla fjár upp á mörg hundruð ef ekki þúsund milljarða króna á umræddu tímabili. Forstjóri Íbúðalánasjóðs vill túlka álit EFTA-dómstólsins þröngt. „Íbúðalánasjóður hefur aldrei gefið út greiðsluáætlanir og þar af leiðandi ekki greiðsluáætlanir með núll prósent verðbólgu,“ segir Sigurður Erlingsson forstjóri Íbúðalánasjóðs.Þannig að það eru engir fasteignaveðlánasamningar hjá Íbúðalánasjóði þar sem miðað er við núll prósent verðbólgu á samningsdegi? „Það er rétt.“Þannig að áhrifin á lánasöfnin ykkar eru kannski engin? „Það verður bara að koma í ljós. Það eru ýmis flækjustig í þessu og við verðum bara að sjá hver niðurstaða dómstóla verður.“Helgi Hjörvar alþingismaður.Réttur neytenda verði að fullu virtur „Það er viðbúið að nú hefjist nýtt túlkunarstríð og fjármálafyrirtækin segi: „Ekki ég og þetta á ekki við nema litlu leyti hjá okkur.“ Við hin köllum hins vegar eftir því að réttur neytenda verði að fullu virtur,“ segir Helgi Hjörvar alþingismaður. Helgi sagði í fréttum Stöðvar 2 hinn 12. nóvember 2012, meðan hann var formaður efnahags- og viðskiptanefndar, að kerfið og þar með Íbúðalánasjóður, væru vísvitandi að blekkja unga lántakendur með því að upplýsa þá ekki um við hverju þeir megi búast í kostnað vegna verðbólgu, þ.e. upplýsa um heildarlántökukostnað. Nú er komið álit frá EFTA-dómstólnum um að það sé allavega ólögmætt að miða við 0% verðbólgu við útreikning á lántökukostnaði. Ný lög um neytendalán tóku gildi í fyrra þar sem lagt er bann við því að miðað við 0% verðbólgu við útreikning á heildarlántökukostnaði og verður að miða við ársverðbólgu. Þannig hefur löggjafinn í raun þegar brugðist við og breytt gildandi rétt til samrýmis við álitið. Fjármálaráðherra segir óvíst hver áhrifin verði af ráðgefandi álitinu sem kom í morgun. „Það er ekki gott að segja fyrr en íslenskir dómstólar hafa kveðið upp sinn dóm. Þetta er ráðgefandi álit og það skilur mörg af veigamestu álitaefnunum fyrir íslenska dómstóla að útkljá. Það er ótímabært að segja hvernig dómstólar muni meta áhrifin af því að miðað hafi verið við núll prósent verðbólgu í greiðsluáætlun. Við vitum það ekki nákvæmlega, það fer eftir svo mörgum ólíkum breytum,“ segir Bjarni Benediktsson fjármála- og efnahagsráðherra.
Tengdar fréttir Mun hafa fjárhagslegar afleiðingar fyrir bankana Fari íslenskir dómstólar eftir áliti EFTA-dómstólsins mun það hafa áhrif á fjárhagsstöðu bankanna. 24. nóvember 2014 11:10 Segir niðurstöðuna mikinn sigur fyrir íslenska neytendur „Þetta er bara fullnaðarsigur Sævar Jóns í þessu máli." 24. nóvember 2014 10:13 Miða við ársverðbólgu í nýjum lögum "Nú höfum við fengið þetta álit í hendurnar og mörgum af álitaefnunum sem uppi voru í málinu er vísað heim til íslenskra dómstóla,“ sagði Bjarni Benediktsson, 24. nóvember 2014 13:15 Ríkið hugsanlega skaðabótaskylt vegna verðtryggðu lánanna Landsbankinn lítur svo á að lög um neytendalán séu mjög afdráttarlaus um að ekki beri að taka tillit til breytinga á verðlagi við útreikning á áætluðum kostnaði lántaka þegar verðtryggð lán eru tekin. 24. nóvember 2014 11:48 Máttu ekki miða við núll prósent verðbólgu Þegar lánssamningur er bundinn við vísitölu neysluverðs, samrýmist það ekki tilskipun 87/102/EBE að miðað sé við 0% verðbólgu við útreikning á heildarlántökukostnaði og árlegri hlutfallstölu kostnaðar ef þekkt verðbólgustig á lántökudegi er ekki 0%. Þetta segir í ráðgefandi áliti EFTA- 24. nóvember 2014 08:21 Mest lesið Enok ákærður fyrir að fleygja manni niður tröppur og berja annan Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Öllum aðgerðum aflýst og flugfarþegar geta andað léttar Innlent Fyrsta flugið til Íslands var hluti heimsviðburðar Innlent Gosið gæti þúsundfaldast við nýjan atburð Innlent „Ég sé engar staðreyndavillur í þessum þætti“ Innlent Annar hvirfilbylurinn í Oklahoma á rúmum mánuði Erlent Skelfilegt að þurfa grípa til hópuppsagna Innlent Kveðst ekki svindla á neinum með happdrætti sínu Innlent Samþykktu tillögu Sjálfstæðisflokksins Innlent Fleiri fréttir Fyrsta flugið til Íslands var hluti heimsviðburðar Öllum aðgerðum aflýst og flugfarþegar geta andað léttar Bein útsending frá samstöðutónleikum í Háskólabíó í opinni dagskrá Skelfilegt að þurfa grípa til hópuppsagna Nýtt sanngirnisbótafrumvarp gæti komið fram Atburðirnir fyrir botni Miðjarðarhafs því sem næst „óraunverulegir“ Engri kirkju hollt að vera of nálægt ríkinu Samþykktu tillögu Sjálfstæðisflokksins Reynt til þrautar að ná samningum áður en aðgerðir skella á Júróvisíon í skugga stríðsreksturs og sársaukafullar uppsagnir Enok ákærður fyrir að fleygja manni niður tröppur og berja annan Undirbúa hópuppsögn hjá Grindavíkurbæ Töluverð óvissa um framvindu jarðhræringanna Gæsluvarðhald yfir manninum framlengt „Við þurfum ekki að verjast neinu“ „Ég sé engar staðreyndavillur í þessum þætti“ Aðstæður fyrir stýrivaxtalækkun á morgun Gosið gæti þúsundfaldast við nýjan atburð Séra Guðrún kjörin biskup Íslands Segja „alvarlegar staðreyndavillur“ í umfjöllun Kastljóss SA og SSF skrifuðu undir langtímakjarasamning Agnes segir nýjan biskup taka við annarri kirkju en hún tók við Stýrivextir, Eurovision og biskupskjör „Skítkastið var ógeðslegt“ Fiskadauði í einni af mestu sjóbirtingsveiðiám landsins Valtýr ráðinn yfirlæknir Ný nálgun Samfylkingar í orkumálum konfekt í eyrum Jóns Vilja tryggja öryggi starfsfólks í vegavinnu „Massíf slysaslepping á vondu frumvarpi“ Stillir viðtækið á alheimsdögunina Sjá meira
Mun hafa fjárhagslegar afleiðingar fyrir bankana Fari íslenskir dómstólar eftir áliti EFTA-dómstólsins mun það hafa áhrif á fjárhagsstöðu bankanna. 24. nóvember 2014 11:10
Segir niðurstöðuna mikinn sigur fyrir íslenska neytendur „Þetta er bara fullnaðarsigur Sævar Jóns í þessu máli." 24. nóvember 2014 10:13
Miða við ársverðbólgu í nýjum lögum "Nú höfum við fengið þetta álit í hendurnar og mörgum af álitaefnunum sem uppi voru í málinu er vísað heim til íslenskra dómstóla,“ sagði Bjarni Benediktsson, 24. nóvember 2014 13:15
Ríkið hugsanlega skaðabótaskylt vegna verðtryggðu lánanna Landsbankinn lítur svo á að lög um neytendalán séu mjög afdráttarlaus um að ekki beri að taka tillit til breytinga á verðlagi við útreikning á áætluðum kostnaði lántaka þegar verðtryggð lán eru tekin. 24. nóvember 2014 11:48
Máttu ekki miða við núll prósent verðbólgu Þegar lánssamningur er bundinn við vísitölu neysluverðs, samrýmist það ekki tilskipun 87/102/EBE að miðað sé við 0% verðbólgu við útreikning á heildarlántökukostnaði og árlegri hlutfallstölu kostnaðar ef þekkt verðbólgustig á lántökudegi er ekki 0%. Þetta segir í ráðgefandi áliti EFTA- 24. nóvember 2014 08:21