Innlent

Öryggismálin snúast um umhverfið

Kuupik KleistFormaður grænlensku landstjórnarinnar fyrir utan gististað sinn við Laufásveg í Reykjavík.
Kuupik KleistFormaður grænlensku landstjórnarinnar fyrir utan gististað sinn við Laufásveg í Reykjavík.
„Öryggismálin snúast í dag meira um umhverfisvernd og björgunarstarf,“ segir Kuupik Kleist, formaður grænlensku landstjórnarinnar, sem undanfarna daga hefur verið í opinberri heimsókn á Íslandi.

Hann segir Grænlendinga ekki hafa sérstakar áhyggjur af hefðbundnu hernaðaröryggi þótt hlýnun andrúmsloftsins hafi í för með sér að skipaleiðir opnist yfir Norður-Íshafið.

„Klassísk hernaðaröryggispólitík er ekki það mikilvægasta í öryggismálum á norðurslóðum nú á dögum. Við eigum hins vegar í margvíslegri samvinnu við Íslendinga og fleiri um björgunarstörf og í umhverfismálum.“

Fyrir fáeinum vikum samþykktu Danir, Grænlendingar og Færeyingar sameiginlega stefnumótun í málefnum Norðurskautsins, sem Kleist segir að hafi fyrst og fremst verið staðfesting á þeirri stefnu sem fylgt hefur verið.

„Það urðu engar stórar breytingar, en mér hefur fundist mikilvægt að Grænlendingar, Færeyingar og Danir séu opinberlega búnir að ná samkomulagi um þá stefnu sem fylgt hefur verið. Einnig er mikilvægt að nú hefur verið tekið af skarið um að konungsríkið Danmörk hafi þá stefnu að íbúar á heimsskautasvæðinu noti auðlindir sínar til þess að bæta lífsafkomu sína.“

Kleist tók við sem formaður grænlensku landsstjórnarinnar í júní árið 2009. Hann segir að íslensk stjórnvöld hafi strax þá boðið sér til Íslands, en vegna anna hafi ekki tekist að láta verða af þeirri ferð fyrr en nú.

Hann hefur átt fundi hér með forseta Íslands og nokkrum ráðherrum ríkisstjórnarinnar ásamt ýmsum fulltrúum atvinnulífsins. Tilgangur heimsóknarinnar hefur verið að styrkja tengsl landanna og ræða ýmis sameiginleg hagsmunamál.

Rúmlega tvö ár eru liðin frá því Grænlendingar fengu aukna sjálfsstjórn og sömdu við Dani um möguleikann á fullu sjálfstæði þegar fram líða stundir.

Kleist segir þó ljóst að langur tími mun líða áður en Grænlendingar fari í alvöru að huga að fullu sjálfstæði.

„Í samningnum við Danmörku er þessi möguleiki fyrir hendi, en til þess að hann geti orðið að veruleika þarf mikil þróun að verða á Grænlandi. Við þurfum að efla skólakerfið og menntunina, við þurfum að styrkja efnahaginn og koma á stöðugleika í efnahagsmálum, við þurfum að þróa hið opinbera kerfi og styrkja lýðræðið. Þetta tekur langan tíma, en svo kemur hitt af sjálfu sér. Það er ekki hægt að fara öfugu leiðina að þessu.“

Grænlendingar eru mjög háðir fjárhagslegu framlagi frá Danmörku, sem stendur undir helmingi allra grænlenskra ríkisútgjalda. Samningurinn við Dani felur hins vegar í sér að auknar tekjur Grænlendinga af náttúruauðlindum, meðal annars af olíu og gasi í hafi, muni smám saman verða notaðar til þess að greiða þennan kostnað og framlagið frá Dönum minnki jafnt og þétt á móti.

„Þessi tvö ár, sem liðin eru frá því við fengum aukna sjálfstjórn, höfum við notað til þess að gera miklar breytingar á öllum stjórnarháttum á Grænlandi. Mín ríkisstjórn hefur lagt mikla áherslu á að allar ákvarðanir, sem landstjórnin tekur, séu teknar á traustum grundvelli rannsókna og ítarlegra umræðna, frekar en að ákvarðanir séu teknar bara eftir hendinni frá degi til dags. Ég hugsa að þessar breytingar á ákvarðanatökuferlinu séu þær sem Grænlendingar almennt taka helst eftir.“

Hann segir stjórn sína einnig hafa lagt mikla áherslu á að vera með hallalaus fjárlög og tryggja að ríkisfyrirtæki séu rekin með afgangi.

„Meira en helmingur atvinnulífsins er borinn uppi af fyrirtækjum sem eru í opinberri eigu, og löng hefð er fyrir því á Grænlandi að opinber fyrirtæki séu rekin með halla. En við höfum snúið þessu við.“gudsteinn@frettabladid.is




Fleiri fréttir

Sjá meira


×