Segir álver í Helguvík vinna gegn fjölbreyttri atvinnustefnu

Álfheiður Ingadóttir þingmaður Vinstri grænna leggst eindregið gegn samþykkt frumvarps um heimild til samninga um álver í Helguvík. Í nefndaráliti Álfheiðar í iðnaðarnefnd bendir hún meðal annars á óvissu um efnahaglseg áhrif þess sem og umhverfisáhrifin. Hún segir þau hvorki hafa verið mtein fyrir tengdar framkvæmdir né fyrir þá 360 þúsund tonna framleiðslu sem samningurinn gerir ráð fyrir, heldur aðeins fyrir 250 þúsund tonna álver. Þá segir Álfheiður að aðeins liggi fyrir heimildir fyrir losun sem svarar 150 þúsund tonna framleiðslu þannig að væntingar um fjölda nýrra starfa og arðsemi framkvæmdarinnar séu ekki byggðar á raunhæfum forsendum.

„Í álitinu er einnig bent á mikið verðfall og minnkandi eftirpurn eftir áli, erfiða fjárhagsstöðu móðurfélags Norðuráls og þá staðreynd að samningurinn gæti endað í höndum kröfuhafa Century Aluminium ef bréf þess halda áfram að falla. Þá skilar fjárfesting í álverum hlutfallslega mjög fáum störfum auk þess sem annar efnahagslegur ávinningur Íslands af álverum hefur verið stórlega ofmetinn.

Samningurinn felur í sér ríkisstyrk sem nemur 16,2 milljónum bandaríkjadala í formi afslátta frá sköttum og gjöldum. Þannig er álverinu tryggð vörn gegn hækkun frá 15% tekjuskatti í 20 ár. Gildir þá einu hvort tekjuskattar yrðu hækkaðir á allan annan iðnað í landinu, þ.m.t. önnur álver. Þetta skattaskjól er óverjandi miðað við efnahagsástandið og þann skuldaklafa sem hvílir á þjóðinni og því mun ég leggja til - ef frumvarpið kemur til afgreiðslu á þessu þingi - að hámark tekjuskattshlutfallsins verði hækkað í 18% til samræmis við önnur álver á landinu.

Mikil óvissa ríkir um orkuöflun til álversins. Orkuvinnsla á Hellisheiði verður ágeng en ekki sjálfbær og aðeins 10-12% orkunnar verður nýtt. Orkuflutningur til álversins er einnig í uppnámi, en sveitarstjórn Ölfuss hefur hafnað því að leggja raflínur til Helguvíkur um sveitarfélagið. Þá er lánsfjáröflun vegna framkvæmda við virkjanir og línulagnir erfið og lánsfjármagn dýrt.

Niðurstaða mín er sú að samningurinn sé óverjandi. Hann gengur þvert á hugmyndafræði sjálfbærrar þróunar og vinnur gegn fjölbreyttri atvinnustefnu. Ég tel einnig mjög vafasamt að það sé réttlætanlegt á viðskiptalegum og þjóðhagslegum forsendum að ráðast í uppbyggingu fleiri álvera á Íslandi," segir í nefndaráliti Álfheiðar.