Hugtakið lán og trúverðugleiki vitna réð úrslitum

Sýknudómur Héraðsdóms Reykjavíkur í Baugsmálinu byggir aðallega á skilgreiningu á hugtakinu lán og trúverðugleika vitna eins og Jóns Geralds Sullenbergers. Dómurinn kemst að þeirri niðurstöðu að vitnisburður Jóns Geralds hafi verið ótrúverðugur þar sem hann beri kala til Jóns Ásgeirs og fjölskyldu hans.

Ákæruliðirnir átta lutu annars vegar að brotum gegn almennum hegningarlög og lögum um ársreikninga og hins vegar um ætluð tollsvik og rangfærslu skjala. Hvað varðar brot gegn almennum hegningarlögum og lögum um ársreikninga snerist málið aðallega um það hvað sé lán og hvað ekki. Var ákærðu gefið að sök að hafa gefið upp villandi og rangar upplýsingar í ársreiknum Baugs.

Ákæruvaldið hélt því fram að ákærðu hefðu ekki sett fram í ársreikningum eða skýrslum til stjórnar upphæðir lána ásamt upplýsingum um vexti, greiðslukjör og aðra skilmála heldur sett upphæðirnar sem um getur undir skammtímakröfur í efnahagsreikningi. Dómurinn kemst að því að umræddar upphæðir hafi ekki verið lán í skilningi laganna. Þar sem ákæruvaldið reyndi ekki að hnekkja skýringum ákærðu á umræddum færslum, heldur gaf sér að um lán hafi verið að ræða þá sá dómurinn ekki annan kost í stöðunni en að sýkna ákærðu. Því er þarna á ferðinni mistúlkun á 43. grein laga um ársreikninga af hálfu ákæruvaldsins að því er virðist.

Hvað viðkemur ákæruliðunum fjórum er snérust um tollsvik og rangfærslu þá hélt ákæruvaldið því fram að ákærðu hefðu falsað skjöl til að lækka kostnað við innflutning og virðisaukaskatt. Helstu vitni og sönnunargögn ákæruvaldsins í þessum ákæruliðum voru Jón Gerald Sullenberger, Ivan Motta og skjöl og tölvupóstar sem þeir höfðu meðferðis vegna málsins. Dómurinn kemst að þeirri niðurstöðu að Jón Gerald Sullenberg sé ótrúverðugt vitni vegna þess að augljóst sé að hann beri kala til Jóns Ásgeirs og fjölskyldu hans. Eins telur dómurinn að skjöl sem lögð voru fram sem sönnunargögn hafi takmörkuð sönnunargildi en mörg hver þeirra voru ljósrit eða afrit komin frá Jóni Geraldi. Hvað viðvíkur framburði Ivans Motta telur dómurinn það rýra trúverðuleika hans að Jón Gerald fékk Motta til að bera vitni, þeir hittust áður en þeir komu til landsins og ræddu Baugsmálið, urðu síðan samferða til Íslands, bjuggu á sama hóteli og umgengust hvorn annan mikið á meðan þeir dvöldu hér.

Dómurinn vekur óneitanlega upp spurningar um hvort rannsókn málsins hafi verið ábótavant og hvort stólað hafi verið um of á framburð manna eins og Jóns Geralds Sullenbergers en ekki leitað eftir framburði annarra vitna. Eins vekur hann upp þá spurningu hvort ákærðu hafi einfaldlega verið saklausir eins og þeir hafa allan tímann haldið fram og þá má spyrja hvers vegna að sækja málið var sótt í upphafi.