Strangari reglur og ný gjaldskrá til að „tempra kraftmikla fólksfjölgun“ Elín Margrét Böðvarsdóttir skrifar 5. ágúst 2025 13:10 Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir dómsmálaráðherra segist boða stefnubreytingu í útlendingamálum. Vísir/Ívar Dómsmálaráðherra segist vilja „tempra kraftmikla fólksfjölgun“ á Íslandi með nýjum reglum um dvalarleyfi. Nýjum reglum verði meðal annars ætlað að gera auknar kröfur til þeirra sem hingað koma á grundvelli atvinnu- og námsmannaleyfis, en ráðherra segir einnig mikilvægt að gera kröfu um að tekið sé á móti þeim sem hingað koma og ábyrgum hætti. Grein sem Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir dómsmálaráðherra skrifar á Vísi í morgun hefur vakið athygli en þar hún boðar stefnubreytingu í útlendingamálum. Hún vísar til greiningarvinnu á stöðu dvalarleyfa á Íslandi sem stendur yfir í ráðuneytinu. Hún segir fyrstu niðurstöður sláandi, en frá 2017 hefur íbúum landsins fjölgað um rúmlega fimmtíu þúsund. „Þessi fjölgun hefur verið ofboðslega kraftmikil og á mjög stuttum tíma. Við sjáum að hlutfallsleg fjölgun á Íslandi hún hefur verið fimmtánföld á við Evrópumeðaltal og næstum fjórföld á við hin Norðurlöndin. Og tveir þriðju hlutar af fólksfjölgun á Íslandi hefur verið borin uppi af erlendum ríkisborgurum,“ segir Þorbjörg í samtali við fréttastofu. Brugðist sé við ákalli kjósenda Hún segist hafa skynjað ákall um breytingar í síðustu kosningabaráttu í samtölum sínum við kjósendur. Við þessu hyggist hún bregðast. „Hvort sem ég var að tala við kennara sem lýstu því hversu erfitt það er að kenna hérna á suðvesturhorninu einfaldlega vegna þess að tungumálin í kennslustofunni eru mörg. Ég heyrði þetta frá heilbrigðisstarfsfólki, ég heyrði þetta frá lögreglumönnum og ég heyrði þetta frá almennum kjósendum. Og þá leggur þú auðvitað við hlustir. Það er ábyrgðarhlutverk hjá ráðherra sem meðtekur svona skilaboð að bregðast ekki við og nú er ég að gera það,” segir Þorbjörg. Stefna ríkisstjórnarinnar sé að samræma kerfið hér við Norðurlöndin, einkum með því að taka úr sambandi svokallaðar sér íslenskar reglur. „Það hef ég þegar gert með útlendingafrumvarpi og næsta skref hjá mér er þá að skoða þessi dvalarleyfi og mun á næstunni kynna reglubreytingar þar um og aðra gjaldskrá fyrir dvalarleyfi til að tempra þessa kraftmiklu fólksfjölgun hér á landi. Því hún hefur áhrif á innviði, hún hefur áhrif á velferð.“ „Það má kalla þessa stefnu harða innflytjendastefnu“ Líkt og fram kom í greininni vilji hún horfa til stefnu Noregs hvað varðar dvalarleyfi, en Norðmenn geri strangari kröfur um færni, menntun og vilja þeirra sem til landsins koma til að taka þátt í samfélaginu. „Þeir breyttu einfaldlega um kúrs og hugsuðu dvalarleyfiskerfið sitt út frá því, hvaða fólk er það sem atvinnulífið er að kalla eftir. Hver er þörfin og hvað viljum við. Það má kalla þessa stefnu harða innflytjendastefnu, en í reynd er verið að tala miklu frekar um stefnu sem byggir á því að tryggja velferð allra íbúa landsins til lengri tíma litið,“ segir Þorbjörg. Móttökurnar hafi ekki alltaf verið til sóma Það geti að mati Þorbjargar dregið úr spennu í samfélaginu að gera kröfur til fólks sem hingað kemur. Um leið þurfi að gera kröfur til Íslendinga um að hjálpa fólki við að aðlagast samfélaginu. „Þessi punktur er alveg jafn mikilvægur af því þessi kraftmikli fólksflutningur sem hefur verið hér á landi frá árinu 2017, hann hefur ekki falið í sér að móttökurnar hafi verið með þeim hætti að við sem samfélag getum endilega alltaf verið stolt. Við viljum sýna ábyrgð í útlendingamálum. Ábyrg um það hver fjöldinn er sem kemur til landsins og að við séum ábyrg í móttöku,” segir Þorbjörg. Getur þú nefnt dæmi um hvaða frekari kröfur um ræðir og hvaða hópur þetta er sem er að koma hingað núna sem myndi ekki standa undir slíkum kröfum? „Stóra svarið er kannski frekar það, að kerfið okkar er í samanburði við Norðurlöndin opnara hvað varðar dvalarleyfi en annars staðar. Það eru minni kröfur gerðar. Og eins og ég nefndi í greininni, það felur líka í sér hættur,“ svarar Þorbjörg. „Þegar að dvalarleyfi til dæmis á grundvelli atvinnu, við erum mjög opin um það hvað telst til dæmis að vera sérfræðingur á einhverju sviði, þá getur það gerst að fólk komi til landsins á veikum grundvelli, sé háð sínum atvinnurekanda og mér finnst nýleg og stærsta mansalsrannsókn Íslands benda til þess að það fólk sem hingað kom til lands á grundvelli dvalarleyfa hafi verið að koma til landsins á veikum forsendum og staðið mjög veikt í samfélaginu á grundvelli þessa. Það má líka horfa til námsmannaleyfa um það, hverjar eru kröfurnar um námsframvindu og námsárangur.“ Innflytjendamál Dómsmál Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Viðreisn Mest lesið Langþreyttur á TikTok áreiti og rasískum orðsendingum skólakrakka Innlent Dullarfull brotlending nærri Area 51 Erlent Engan óraði fyrir framhaldinu Erlent „Það er sárt að þurfa að horfa á eftir þeim“ Innlent Spyr hvort aflífa þurfi sig vegna mjaðmaskipta Innlent Átján sagt upp í Seljahlíð Innlent Trump og „maðurinn með ljáinn“ hóta að greiða ekki laun Erlent Sást blóðugur fyrir utan fjölbýlishús Innlent Tóku farsíma af unglingum í Hafnarfirði og millifærðu af reikningum Innlent Lögregla lýsir eftir Aylin Innlent Fleiri fréttir Átján sagt upp í Seljahlíð Fyrri degi heimsóknar lauk með kvöldverði í forsetahöllinni Sást blóðugur fyrir utan fjölbýlishús Langþreyttur á TikTok áreiti og rasískum orðsendingum skólakrakka „Það er sárt að þurfa að horfa á eftir þeim“ Ekki hlutverk stjórnarandstöðunnar að halda uppi stemmingu Segir réttast að ráðherra dragi drögin í heild sinni til baka Spyr hvort aflífa þurfi sig vegna mjaðmaskipta Þungt símtal bónda í Skagafirði Lögregla lýsir eftir Aylin Dæmi um að aðstandendur beri fíkniefni í börn á Stuðlum Tóku farsíma af unglingum í Hafnarfirði og millifærðu af reikningum Stofna hreyfingu til undirbúnings íslenskum her Fólk hvatt til að setjast og spjalla á spjallbekknum Diljá hlustaði á Bítið með tárin í augunum Kyngreint nautasæði kemur vel út Samþykkt að kortleggja eignarhald sjávarútvegsfyrirtækja „Þýðir ekki bara að moka yfir hlutina“ Segir stöðuna á sjúkrahúsinu á Akureyri grafalvarlega „Það þarf að gera meira og hraðar“ Ekki áfellisdómur yfir kerfinu að farið sé með börn í meðferð í Suður-Afríku Snjór í Esjunni en ekki víst að hann festist Farþegi á bak og burt þegar björgunaraðilar mættu „Munum fagna þegar riðu hefur verið útrýmt á Íslandi“ „Ekki svo að allir bændur séu að kvarta“ Tvö ár liðin frá árásum Hamas og alvarlegt rútuslys á Snæfellsnesi Vilja heimili á markað en ekki uppboð við nauðungarsölu Þriðjungur telur sumarfrí grunnskólabarna of langt Óánægja með stjórnarandstöðu í hæstu hæðum Mótmæla við ríkisstjórnarfund og kalla eftir aðgerðum Sjá meira
Grein sem Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir dómsmálaráðherra skrifar á Vísi í morgun hefur vakið athygli en þar hún boðar stefnubreytingu í útlendingamálum. Hún vísar til greiningarvinnu á stöðu dvalarleyfa á Íslandi sem stendur yfir í ráðuneytinu. Hún segir fyrstu niðurstöður sláandi, en frá 2017 hefur íbúum landsins fjölgað um rúmlega fimmtíu þúsund. „Þessi fjölgun hefur verið ofboðslega kraftmikil og á mjög stuttum tíma. Við sjáum að hlutfallsleg fjölgun á Íslandi hún hefur verið fimmtánföld á við Evrópumeðaltal og næstum fjórföld á við hin Norðurlöndin. Og tveir þriðju hlutar af fólksfjölgun á Íslandi hefur verið borin uppi af erlendum ríkisborgurum,“ segir Þorbjörg í samtali við fréttastofu. Brugðist sé við ákalli kjósenda Hún segist hafa skynjað ákall um breytingar í síðustu kosningabaráttu í samtölum sínum við kjósendur. Við þessu hyggist hún bregðast. „Hvort sem ég var að tala við kennara sem lýstu því hversu erfitt það er að kenna hérna á suðvesturhorninu einfaldlega vegna þess að tungumálin í kennslustofunni eru mörg. Ég heyrði þetta frá heilbrigðisstarfsfólki, ég heyrði þetta frá lögreglumönnum og ég heyrði þetta frá almennum kjósendum. Og þá leggur þú auðvitað við hlustir. Það er ábyrgðarhlutverk hjá ráðherra sem meðtekur svona skilaboð að bregðast ekki við og nú er ég að gera það,” segir Þorbjörg. Stefna ríkisstjórnarinnar sé að samræma kerfið hér við Norðurlöndin, einkum með því að taka úr sambandi svokallaðar sér íslenskar reglur. „Það hef ég þegar gert með útlendingafrumvarpi og næsta skref hjá mér er þá að skoða þessi dvalarleyfi og mun á næstunni kynna reglubreytingar þar um og aðra gjaldskrá fyrir dvalarleyfi til að tempra þessa kraftmiklu fólksfjölgun hér á landi. Því hún hefur áhrif á innviði, hún hefur áhrif á velferð.“ „Það má kalla þessa stefnu harða innflytjendastefnu“ Líkt og fram kom í greininni vilji hún horfa til stefnu Noregs hvað varðar dvalarleyfi, en Norðmenn geri strangari kröfur um færni, menntun og vilja þeirra sem til landsins koma til að taka þátt í samfélaginu. „Þeir breyttu einfaldlega um kúrs og hugsuðu dvalarleyfiskerfið sitt út frá því, hvaða fólk er það sem atvinnulífið er að kalla eftir. Hver er þörfin og hvað viljum við. Það má kalla þessa stefnu harða innflytjendastefnu, en í reynd er verið að tala miklu frekar um stefnu sem byggir á því að tryggja velferð allra íbúa landsins til lengri tíma litið,“ segir Þorbjörg. Móttökurnar hafi ekki alltaf verið til sóma Það geti að mati Þorbjargar dregið úr spennu í samfélaginu að gera kröfur til fólks sem hingað kemur. Um leið þurfi að gera kröfur til Íslendinga um að hjálpa fólki við að aðlagast samfélaginu. „Þessi punktur er alveg jafn mikilvægur af því þessi kraftmikli fólksflutningur sem hefur verið hér á landi frá árinu 2017, hann hefur ekki falið í sér að móttökurnar hafi verið með þeim hætti að við sem samfélag getum endilega alltaf verið stolt. Við viljum sýna ábyrgð í útlendingamálum. Ábyrg um það hver fjöldinn er sem kemur til landsins og að við séum ábyrg í móttöku,” segir Þorbjörg. Getur þú nefnt dæmi um hvaða frekari kröfur um ræðir og hvaða hópur þetta er sem er að koma hingað núna sem myndi ekki standa undir slíkum kröfum? „Stóra svarið er kannski frekar það, að kerfið okkar er í samanburði við Norðurlöndin opnara hvað varðar dvalarleyfi en annars staðar. Það eru minni kröfur gerðar. Og eins og ég nefndi í greininni, það felur líka í sér hættur,“ svarar Þorbjörg. „Þegar að dvalarleyfi til dæmis á grundvelli atvinnu, við erum mjög opin um það hvað telst til dæmis að vera sérfræðingur á einhverju sviði, þá getur það gerst að fólk komi til landsins á veikum grundvelli, sé háð sínum atvinnurekanda og mér finnst nýleg og stærsta mansalsrannsókn Íslands benda til þess að það fólk sem hingað kom til lands á grundvelli dvalarleyfa hafi verið að koma til landsins á veikum forsendum og staðið mjög veikt í samfélaginu á grundvelli þessa. Það má líka horfa til námsmannaleyfa um það, hverjar eru kröfurnar um námsframvindu og námsárangur.“
Innflytjendamál Dómsmál Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Viðreisn Mest lesið Langþreyttur á TikTok áreiti og rasískum orðsendingum skólakrakka Innlent Dullarfull brotlending nærri Area 51 Erlent Engan óraði fyrir framhaldinu Erlent „Það er sárt að þurfa að horfa á eftir þeim“ Innlent Spyr hvort aflífa þurfi sig vegna mjaðmaskipta Innlent Átján sagt upp í Seljahlíð Innlent Trump og „maðurinn með ljáinn“ hóta að greiða ekki laun Erlent Sást blóðugur fyrir utan fjölbýlishús Innlent Tóku farsíma af unglingum í Hafnarfirði og millifærðu af reikningum Innlent Lögregla lýsir eftir Aylin Innlent Fleiri fréttir Átján sagt upp í Seljahlíð Fyrri degi heimsóknar lauk með kvöldverði í forsetahöllinni Sást blóðugur fyrir utan fjölbýlishús Langþreyttur á TikTok áreiti og rasískum orðsendingum skólakrakka „Það er sárt að þurfa að horfa á eftir þeim“ Ekki hlutverk stjórnarandstöðunnar að halda uppi stemmingu Segir réttast að ráðherra dragi drögin í heild sinni til baka Spyr hvort aflífa þurfi sig vegna mjaðmaskipta Þungt símtal bónda í Skagafirði Lögregla lýsir eftir Aylin Dæmi um að aðstandendur beri fíkniefni í börn á Stuðlum Tóku farsíma af unglingum í Hafnarfirði og millifærðu af reikningum Stofna hreyfingu til undirbúnings íslenskum her Fólk hvatt til að setjast og spjalla á spjallbekknum Diljá hlustaði á Bítið með tárin í augunum Kyngreint nautasæði kemur vel út Samþykkt að kortleggja eignarhald sjávarútvegsfyrirtækja „Þýðir ekki bara að moka yfir hlutina“ Segir stöðuna á sjúkrahúsinu á Akureyri grafalvarlega „Það þarf að gera meira og hraðar“ Ekki áfellisdómur yfir kerfinu að farið sé með börn í meðferð í Suður-Afríku Snjór í Esjunni en ekki víst að hann festist Farþegi á bak og burt þegar björgunaraðilar mættu „Munum fagna þegar riðu hefur verið útrýmt á Íslandi“ „Ekki svo að allir bændur séu að kvarta“ Tvö ár liðin frá árásum Hamas og alvarlegt rútuslys á Snæfellsnesi Vilja heimili á markað en ekki uppboð við nauðungarsölu Þriðjungur telur sumarfrí grunnskólabarna of langt Óánægja með stjórnarandstöðu í hæstu hæðum Mótmæla við ríkisstjórnarfund og kalla eftir aðgerðum Sjá meira