Falla frá því að fylgjast með og hvetja til öflugrar meðferðar Hólmfríður Gísladóttir skrifar 24. janúar 2023 07:03 Tryggvi segir biðina hjá Heilsuskólanum nú um það bil eitt og hálft ár. Vísir/Nadine „Þetta er stefnubreyting sem er að verða í heiminum, í Evrópu og Ameríku, og orsakast í grunninn af því að það eru að koma lyf sem eru raunverulegur valkostur vegna offitu, bæði hjá fullorðnum og börnum.“ Þetta segir Tryggvi Helgason barnalæknir og sérfræðingur í offitu barna um nýjar leiðbeiningar samtaka barnalækna í Bandaríkjunum, þar sem vikið er frá fyrri stefnu um að sjá hvort börn vaxa upp úr vandanum og þess í stað hvatt til rótækari aðgerða til að sporna við offitu barna. Samkvæmt miðlum vestanhafs ráðleggja samtökin nú barnalæknum að grípa strax til aðgerða vegna barna sem þjást af offitu. Í ráðleggingunum er kveðið á um að minnsta kosti 26 klukkustundir af meðferð á þremur til tólf mánuðum, sem felst meðal annars í fræðslu um næringu, hreyfingu og lífstílsbreytingar. Umrædd meðferð er sögð eiga við fyrir börn allt niður í tveggja ára en ef hún dugir ekki til þá ætti að skoða lyfjagjöf fyrir börn allt niður í tólf ára og skurðaðgerðir fyrir börn allt niður í þrettán ára. „Við gerum þetta aðeins öðruvísi,“ segir Tryggvi um meðferð barna með offitu hjá Heilsuskóla Barnaspítalans. „En við höfum sýnt fram á árangur sem er sambærilegur við Evrópulöndin.“ Tryggvi segir meðferðina snúa að breyttum lífsvenjum og langtímaeftirlit sé lykilatriði. Þá séu lyfin að koma sterkt inn. „Lyf og aðgerðir eru ekki endilega viðbótarúrræði heldur hluti af heildarúrræðunum sem læknar hafa um að velja og yfir að ráða,“ segir Tryggvi. Hann segir meiri reynslu af því í Bandaríkjunum en Evrópu að meðhöndla offitu með lyfjum en það sé að breytast. „Það eru skýr skilaboð núna frá fræðasamfélaginu að þau börn sem ekki ná að snúa sjálf við með stuðningi; það er hægt að meðhöndla þau með lyfjum, þegar það á við.“ Umrædd lyf eru ætluð bæði til að aðstoða fólk með sykursýki og í hærri skömmtum til að aðstoða fólk sem er að glíma við offitu en þau hafa áhrif á hormón sem stjórna svengd og seddu. Tryggvi segir von á nýjum lyfjum í þessum flokki á næstu fimm til tíu árum og vonir standi til að þau muni verða til þess að færri þurfa að fara í aðgerð. Offita sé samfélagsvandi „Offita er engum að kenna,“ svarar Tryggvi spurður að því hvers vegna börnum með offitu hefur fjölgað. Erfðir eigi stóran þátt og ekki síður samfélag sem hvetur til kyrrsetu. Þá ítrekar hann að afleiðingar offitu sjáist ekki endilega alltaf með berum augum, til að mynda fitulifur og aðrir fylgikvillar. Tryggvi segir offituvandann í raun samfélagsvanda. „Það er svo margt sem er þannig að við erum ekki að vinna með líkamanum í að stýra hlutunum vel sjálfur. Við erum að vinna á móti honum til þess að vera góðir neytendur og það er samfélagið sem ýtir okkur í þá átt,“ segir Tryggvi. „Þannig við þurfum að ýta fólki í hina áttina, að mörgu leyti á sama hátt og við þurfum að gera í umhverfismálum. Það er margt sem fer saman í að bæta heilsu fólks og heilsu jarðarinnar.“ En hvernig stöndum við á Íslandi? Getum við uppfyllt þau markmið sem ný stefna kveður á um? Tryggvi segir biðina í Heilsuskólanum nú um eitt og hálft ár. „Þau börn sem eru með offitu í dag eru að fá allt of litla þjónustu miðað við þær afleiðingar sem offitan mun hafa í framtíðinni. Og ef við ætlum að sinna þessum börnum eins og við sinnum börnum með aðra heilsufarskvilla þá verðum við að bæta verulega í,“ segir Tryggvi. Hann segir stöðuna á hinum Norðurlöndunum töluvert betri. „En ef það væri skýr vilji hjá yfirvöldum og samfélaginu öllu þá væri hægt að gera breytingar sem á fimm til tíu árum myndu koma okkur á svipaðar slóðir og hin Norðurlöndin hvað þetta varðar.“ Heilbrigðismál Börn og uppeldi Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Leiðin í vinnuna smám saman þrefaldast: „Þetta er eins og í einhverri bíómynd“ Innlent Fannst hennar tími vera kominn Innlent Miðflokkurinn staðfestir sig sem þriðji stærsti flokkurinn Innlent Ofbeldisbrotum fjölgar á sama tíma og lögreglumönnum fækkar Innlent Verkefnið skapi níutíu störf og meðallaunin verði um 1,4 milljón á mánuði Innlent Reyna að sigla um geiminn á geislum sólarinnar Erlent Landeigendur höfða mál gegn ríkinu vegna Hvammsvirkjunar Innlent Svona var Pallborðið með Höllu, Katrínu og Steinunni Ólínu Innlent Steinunn Ólína skýtur föstum skotum á Katrínu Innlent Össur segir Jóni Gnarr að „hætta að væla“ Innlent Fleiri fréttir Ofbeldisbrotum fjölgar á sama tíma og lögreglumönnum fækkar Landeigendur höfða mál gegn ríkinu vegna Hvammsvirkjunar Fannst hennar tími vera kominn Sakar ríkisstjórnina um að ætla að afhenda fiskeldinu firðina til eilífðar Miðflokkurinn staðfestir sig sem þriðji stærsti flokkurinn Leiðin í vinnuna smám saman þrefaldast: „Þetta er eins og í einhverri bíómynd“ Ákærð fyrir að hafa orðið syni sínum að bana Stórfjölgun ofbeldisbrota, firðir í hættu og hönnunarstuldur „Við næðum eflaust meiri árangri ef borgarstjóri myndi væla minna“ Össur segir Jóni Gnarr að „hætta að væla“ Staðfesta gæsluvarðhald tveggja sakborninga Óbreytt frumvarp þýði útrýmingu villta laxins Fluttur á sjúkrahús eftir að ekið var á Útlendingastofnun Húsfélagið má ekki klippa á tengil rafvirkjameistara Sjálfstæðisflokkurinn kvelji barnafólk með vettlingagjörningi Enn kröftugt gos úr einum gíg Börn sofi ekki úti í gosmóðunni suðvestanlands Velkomin í Verbúðina II Halla Hrund fjórfaldar fylgi sitt á milli kannanna Ákærðir fyrir þaulskipulagða skotárás gegn feðginum á aðfangadag Sextán hundruð vettlingar fyrir börnin sem bíða Verkefnið skapi níutíu störf og meðallaunin verði um 1,4 milljón á mánuði Aðstoðarrektor í Bandaríkjunum verður rektor Háskólans á Akureyri Bjarni vill taka daginn snemma Svona var Pallborðið með Höllu, Katrínu og Steinunni Ólínu Freista þess að halda veitingamanninum bak við lás og slá Furðar sig á ávirðingum vegna kaupa á vínarbrauði Tvö manndráp á skömmum tíma „Það er ástæða fyrir því að farið er í að rannsaka þetta andlát“ Vill geta vísað flóttafólki úr landi innan tveggja sólarhringa Sjá meira
Þetta segir Tryggvi Helgason barnalæknir og sérfræðingur í offitu barna um nýjar leiðbeiningar samtaka barnalækna í Bandaríkjunum, þar sem vikið er frá fyrri stefnu um að sjá hvort börn vaxa upp úr vandanum og þess í stað hvatt til rótækari aðgerða til að sporna við offitu barna. Samkvæmt miðlum vestanhafs ráðleggja samtökin nú barnalæknum að grípa strax til aðgerða vegna barna sem þjást af offitu. Í ráðleggingunum er kveðið á um að minnsta kosti 26 klukkustundir af meðferð á þremur til tólf mánuðum, sem felst meðal annars í fræðslu um næringu, hreyfingu og lífstílsbreytingar. Umrædd meðferð er sögð eiga við fyrir börn allt niður í tveggja ára en ef hún dugir ekki til þá ætti að skoða lyfjagjöf fyrir börn allt niður í tólf ára og skurðaðgerðir fyrir börn allt niður í þrettán ára. „Við gerum þetta aðeins öðruvísi,“ segir Tryggvi um meðferð barna með offitu hjá Heilsuskóla Barnaspítalans. „En við höfum sýnt fram á árangur sem er sambærilegur við Evrópulöndin.“ Tryggvi segir meðferðina snúa að breyttum lífsvenjum og langtímaeftirlit sé lykilatriði. Þá séu lyfin að koma sterkt inn. „Lyf og aðgerðir eru ekki endilega viðbótarúrræði heldur hluti af heildarúrræðunum sem læknar hafa um að velja og yfir að ráða,“ segir Tryggvi. Hann segir meiri reynslu af því í Bandaríkjunum en Evrópu að meðhöndla offitu með lyfjum en það sé að breytast. „Það eru skýr skilaboð núna frá fræðasamfélaginu að þau börn sem ekki ná að snúa sjálf við með stuðningi; það er hægt að meðhöndla þau með lyfjum, þegar það á við.“ Umrædd lyf eru ætluð bæði til að aðstoða fólk með sykursýki og í hærri skömmtum til að aðstoða fólk sem er að glíma við offitu en þau hafa áhrif á hormón sem stjórna svengd og seddu. Tryggvi segir von á nýjum lyfjum í þessum flokki á næstu fimm til tíu árum og vonir standi til að þau muni verða til þess að færri þurfa að fara í aðgerð. Offita sé samfélagsvandi „Offita er engum að kenna,“ svarar Tryggvi spurður að því hvers vegna börnum með offitu hefur fjölgað. Erfðir eigi stóran þátt og ekki síður samfélag sem hvetur til kyrrsetu. Þá ítrekar hann að afleiðingar offitu sjáist ekki endilega alltaf með berum augum, til að mynda fitulifur og aðrir fylgikvillar. Tryggvi segir offituvandann í raun samfélagsvanda. „Það er svo margt sem er þannig að við erum ekki að vinna með líkamanum í að stýra hlutunum vel sjálfur. Við erum að vinna á móti honum til þess að vera góðir neytendur og það er samfélagið sem ýtir okkur í þá átt,“ segir Tryggvi. „Þannig við þurfum að ýta fólki í hina áttina, að mörgu leyti á sama hátt og við þurfum að gera í umhverfismálum. Það er margt sem fer saman í að bæta heilsu fólks og heilsu jarðarinnar.“ En hvernig stöndum við á Íslandi? Getum við uppfyllt þau markmið sem ný stefna kveður á um? Tryggvi segir biðina í Heilsuskólanum nú um eitt og hálft ár. „Þau börn sem eru með offitu í dag eru að fá allt of litla þjónustu miðað við þær afleiðingar sem offitan mun hafa í framtíðinni. Og ef við ætlum að sinna þessum börnum eins og við sinnum börnum með aðra heilsufarskvilla þá verðum við að bæta verulega í,“ segir Tryggvi. Hann segir stöðuna á hinum Norðurlöndunum töluvert betri. „En ef það væri skýr vilji hjá yfirvöldum og samfélaginu öllu þá væri hægt að gera breytingar sem á fimm til tíu árum myndu koma okkur á svipaðar slóðir og hin Norðurlöndin hvað þetta varðar.“
Heilbrigðismál Börn og uppeldi Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Leiðin í vinnuna smám saman þrefaldast: „Þetta er eins og í einhverri bíómynd“ Innlent Fannst hennar tími vera kominn Innlent Miðflokkurinn staðfestir sig sem þriðji stærsti flokkurinn Innlent Ofbeldisbrotum fjölgar á sama tíma og lögreglumönnum fækkar Innlent Verkefnið skapi níutíu störf og meðallaunin verði um 1,4 milljón á mánuði Innlent Reyna að sigla um geiminn á geislum sólarinnar Erlent Landeigendur höfða mál gegn ríkinu vegna Hvammsvirkjunar Innlent Svona var Pallborðið með Höllu, Katrínu og Steinunni Ólínu Innlent Steinunn Ólína skýtur föstum skotum á Katrínu Innlent Össur segir Jóni Gnarr að „hætta að væla“ Innlent Fleiri fréttir Ofbeldisbrotum fjölgar á sama tíma og lögreglumönnum fækkar Landeigendur höfða mál gegn ríkinu vegna Hvammsvirkjunar Fannst hennar tími vera kominn Sakar ríkisstjórnina um að ætla að afhenda fiskeldinu firðina til eilífðar Miðflokkurinn staðfestir sig sem þriðji stærsti flokkurinn Leiðin í vinnuna smám saman þrefaldast: „Þetta er eins og í einhverri bíómynd“ Ákærð fyrir að hafa orðið syni sínum að bana Stórfjölgun ofbeldisbrota, firðir í hættu og hönnunarstuldur „Við næðum eflaust meiri árangri ef borgarstjóri myndi væla minna“ Össur segir Jóni Gnarr að „hætta að væla“ Staðfesta gæsluvarðhald tveggja sakborninga Óbreytt frumvarp þýði útrýmingu villta laxins Fluttur á sjúkrahús eftir að ekið var á Útlendingastofnun Húsfélagið má ekki klippa á tengil rafvirkjameistara Sjálfstæðisflokkurinn kvelji barnafólk með vettlingagjörningi Enn kröftugt gos úr einum gíg Börn sofi ekki úti í gosmóðunni suðvestanlands Velkomin í Verbúðina II Halla Hrund fjórfaldar fylgi sitt á milli kannanna Ákærðir fyrir þaulskipulagða skotárás gegn feðginum á aðfangadag Sextán hundruð vettlingar fyrir börnin sem bíða Verkefnið skapi níutíu störf og meðallaunin verði um 1,4 milljón á mánuði Aðstoðarrektor í Bandaríkjunum verður rektor Háskólans á Akureyri Bjarni vill taka daginn snemma Svona var Pallborðið með Höllu, Katrínu og Steinunni Ólínu Freista þess að halda veitingamanninum bak við lás og slá Furðar sig á ávirðingum vegna kaupa á vínarbrauði Tvö manndráp á skömmum tíma „Það er ástæða fyrir því að farið er í að rannsaka þetta andlát“ Vill geta vísað flóttafólki úr landi innan tveggja sólarhringa Sjá meira