Halda í dag Verndarhátíð heilagrar guðsmóður Davíð Stefánsson skrifar 14. október 2019 07:30 Timur Zolotuskiy, príor Rússnesku rétttrúnaðarkirkjunnar á Íslandi, í Nikulásarkirkju í Reykjavík . FRÉTTABLAÐIÐ/ SIGTRYGGUR ARI Í dag, 14. október, er Verndarhátíð heilagrar guðsmóður að trúarsið Rússnesku rétttrúnaðarkirkjunnar. Líkt og víða um heim er dagurinn haldinn hátíðlegur hér á landi, í Nikulásarkirkju í Reykjavík. Timur Zolotuskiy, príor Rússnesku rétttrúnaðarkirkjunnar á Íslandi segir að uppruna hátíðarinnar megi rekja til 10. aldar þegar sameiginlegur her Rússa og víkinga sem nefndir voru Væringjar sátu um Miklagarð, höfuðborg Austrómverska keisaradæmisins (Býsansríkisins). „Her Grikkja var þá bundinn annars staðar í heimsveldinu vegna innrásar múslima og engrar aðstoðar að vænta frá öðrum. Borgarbúar komu þá saman til bæna í Blachernae-kirkjunni, kirkju hinnar blessuðu Maríu meyjar. Undir bænum sá Andrei Yurodivy, fyrrverandi þræll frá Novgorod, hvar María mey nálgaðist miðju kirkjunnar, kraup niður og var lengi á bæn fyrir alla sanntrúaða. Andlit hennar var þakið tárum. Hún breiddi síðan blæju sína yfir fólk því til verndar,“ segir séra Timur. „Eftir að guðsmóðirin birtist trúuðum var allri hættu afstýrt og borginni hlíft við blóðsúthellingum og þjáningum. Umsátursherir drógu sig til baka þegar þeir töldu dauða borgarinnar óhjákvæmilegan.“ Séra Timur segir að þessi hátíð minni á að fyrir meira en þúsund árum voru náin tengsl á milli þjóða Rússlands, sem þá var kallað Garðaríki, og Norðurlandanna. Útbreiðsla kristinnar trúar hófst síðan í Rússlandi sem tók kristna trú árið 988 og á Íslandi var kristni lögtekin árið 1000. Hann segir að Grikkir hafi gleymt að mestu þessari sögu þegar guðsmóðirin birtist í Miklagarði, en meðal Rússa varð hún mjög þekkt. Verndarhátíðin varð síðan vinsæl í Rússlandi. „Rússar muna hvernig María mey bjargaði höfuðborg þessa heimsveldis. Til að mynda eru margar rússneskar kirkjur tileinkaðar þessum atburði. Ein fallegasta kirkja Rússa, Pokrovsky-dómkirkjan á Rauða torginu í Moskvu, sem einnig er þekkt sem St. Basil dómkirkjan, er tileinkuð þessum merka viðburði, sem tengdi svo vel örlög Skandinavíu og Rússlands.“ Rússneska rétttrúnaðarkirkjan var opinberlega skráð á Íslandi í september árið 2001 eftir að fólk búsett hér á landi hafði beðið patríarka kirkjunnar í Moskvu að senda þeim prest fyrir safnaðarstarf hér á landi. Trúfélagið sem ber formlega heitið „Söfnuður heilags Nikulásar úr Moskvupatríarkatinu í Reykjavík“ hefur aðsetur í Nikulásarkirkju að Öldugötu 44 í Reykjavík. Séra Timur (eða Tímóteus) Zolotuskiy, sem er 51 árs, á ættir að rekja til Moskvu, höfuðborgar Rússlands. Hann var skipaður af patríarkanum í Moskvu og hinu heilaga kirkjuráði á Þorláksmessu árið 2004 og tók við sem prestur safnaðarins á Íslandi 4. júní 2005. Hann starfar sem prestur sóknar Rétttrúnaðarkirkjunnar á Íslandi og í Færeyjum en þar var sókn stofnuð í júlí á þessu ári. Séra Timur segir starfsemi safnaðarins vera virka þótt söfnuðurinn sé ekki fjölmennur. Hagstofa Íslands segir að skráðir safnaðarmeðlimir hafi verið 685 um síðustu áramót. „Engu að síður er heildarfjöldi í Rétttrúnaðarkirkjunni á Íslandi um 1.050 meðlimir. Mismunurinn eru aðallega bræður okkar og systur frá Serbnesku rétttrúnaðarkirkjunni. Þannig hefur rétttrúnaðarkirkjan okkar fjölmenningarlega vídd. Við síðustu páskamessu vorum við með guðspjallalestur á 17 þjóðtungum fyrir fullri Dómkirkjunni í Reykjavík,“ segir hann. Rétttrúnaðarkirkjan á Íslandi á gott og mikilvægt samstarf við önnur trúfélög hér á landi, svo sem Þjóðkirkjuna og Kaþólsku kirkjuna. „Við vinnum mjög vel með kristnum bræðrum okkar og systrum. Sóknin okkar er þátttakandi í Samstarfsnefnd kristinna trúfélaga á Íslandi. Við eigum afar gott samstarf við Agnesi M. Sigurðardóttur, biskup Íslands, og Davíð B. Tencer, biskup rómversk-kaþólsku kirkjunnar hér. Þökk sé góðum vilja íslensku Þjóðkirkjunnar að við getum fagnað páskamessu í Dómkirkjunni í Reykjavík, auk þess sem Rómversk-kaþólska kirkjan á Íslandi hefur leyft okkur að halda jól í Landakotskirkju samkvæmt okkar hefð.“ david@frettabladid.is Birtist í Fréttablaðinu Trúmál Mest lesið Nýtt myndband af Katrínu vekur athygli Lífið Byggja draumavillu með sundlaug sem kostar sextán milljónir Lífið Pizza King til sölu á þrettán milljónir Lífið Tíu milljónir safnast fyrir grindvísk ungmenni Lífið Ingó veðurguð og Alexandra eiga von á stelpu Lífið Sturla Atlas og Kolfinna slá sér upp Lífið Óvenjulegur lífsstíll íslenskrar fjölskyldu vekur athygli Lífið Heiðdís Rós vill komast á Forbes listann Makamál Hamingjusöm og þakklát Katrín Tanja á splunkunýjum jeppa Lífið „Ég kynntist ástinni í lífi mínu þarna“ Lífið Fleiri fréttir Nýtt myndband af Katrínu vekur athygli Tíu milljónir safnast fyrir grindvísk ungmenni Pizza King til sölu á þrettán milljónir Byggja draumavillu með sundlaug sem kostar sextán milljónir Kveðja eftir 117 ára góðgerðarstarf Hamingjusöm og þakklát Katrín Tanja á splunkunýjum jeppa Sturla Atlas og Kolfinna slá sér upp Magni gerði allt vitlaust þegar hann tók Dolphin's Cry Katrín sögð hafa sést úti meðal almennings Grímur leitar að bræðrum sínum Stjörnulífið: Eyddi kvöldinu með Paris Hilton í LA Zara tók sjálfur með gosinu Ingó veðurguð og Alexandra eiga von á stelpu Kann ekki að gefast upp Geggjuð í karókí og býr yfir miklum sannfæringarkrafti Fagnaðarfundir í 80 ára afmæli Loftleiða Salvador á Djúpavogi reyndist heita Buszek og búa í Sandgerði Dó næstum því við tökur á Íslandi Óvenjulegur lífsstíll íslenskrar fjölskyldu vekur athygli Krakkatían: Eurovision, rapparar og fótboltamenn „Ég kynntist ástinni í lífi mínu þarna“ Ætlar aldrei að gefast upp Fréttatía vikunnar: Húsbruni, skiltastærð og félagaskipti Ábendingum um aðstoð fyrir Blæsa rigndi yfir fjölskylduna Bíða eftir tölvupósti frá Heimsmetabók Guinness Myndaveisla: Spessi frumsýndi Afsakið meðanað égæli Bríet umkringd stórstjörnum í Japan Rétta úr kynjahlutfallinu á Álftanesi Binni Glee trúir ekki á risaeðlur Tignarleg arkitektaíbúð með vínherbergi í kjallara Sjá meira
Í dag, 14. október, er Verndarhátíð heilagrar guðsmóður að trúarsið Rússnesku rétttrúnaðarkirkjunnar. Líkt og víða um heim er dagurinn haldinn hátíðlegur hér á landi, í Nikulásarkirkju í Reykjavík. Timur Zolotuskiy, príor Rússnesku rétttrúnaðarkirkjunnar á Íslandi segir að uppruna hátíðarinnar megi rekja til 10. aldar þegar sameiginlegur her Rússa og víkinga sem nefndir voru Væringjar sátu um Miklagarð, höfuðborg Austrómverska keisaradæmisins (Býsansríkisins). „Her Grikkja var þá bundinn annars staðar í heimsveldinu vegna innrásar múslima og engrar aðstoðar að vænta frá öðrum. Borgarbúar komu þá saman til bæna í Blachernae-kirkjunni, kirkju hinnar blessuðu Maríu meyjar. Undir bænum sá Andrei Yurodivy, fyrrverandi þræll frá Novgorod, hvar María mey nálgaðist miðju kirkjunnar, kraup niður og var lengi á bæn fyrir alla sanntrúaða. Andlit hennar var þakið tárum. Hún breiddi síðan blæju sína yfir fólk því til verndar,“ segir séra Timur. „Eftir að guðsmóðirin birtist trúuðum var allri hættu afstýrt og borginni hlíft við blóðsúthellingum og þjáningum. Umsátursherir drógu sig til baka þegar þeir töldu dauða borgarinnar óhjákvæmilegan.“ Séra Timur segir að þessi hátíð minni á að fyrir meira en þúsund árum voru náin tengsl á milli þjóða Rússlands, sem þá var kallað Garðaríki, og Norðurlandanna. Útbreiðsla kristinnar trúar hófst síðan í Rússlandi sem tók kristna trú árið 988 og á Íslandi var kristni lögtekin árið 1000. Hann segir að Grikkir hafi gleymt að mestu þessari sögu þegar guðsmóðirin birtist í Miklagarði, en meðal Rússa varð hún mjög þekkt. Verndarhátíðin varð síðan vinsæl í Rússlandi. „Rússar muna hvernig María mey bjargaði höfuðborg þessa heimsveldis. Til að mynda eru margar rússneskar kirkjur tileinkaðar þessum atburði. Ein fallegasta kirkja Rússa, Pokrovsky-dómkirkjan á Rauða torginu í Moskvu, sem einnig er þekkt sem St. Basil dómkirkjan, er tileinkuð þessum merka viðburði, sem tengdi svo vel örlög Skandinavíu og Rússlands.“ Rússneska rétttrúnaðarkirkjan var opinberlega skráð á Íslandi í september árið 2001 eftir að fólk búsett hér á landi hafði beðið patríarka kirkjunnar í Moskvu að senda þeim prest fyrir safnaðarstarf hér á landi. Trúfélagið sem ber formlega heitið „Söfnuður heilags Nikulásar úr Moskvupatríarkatinu í Reykjavík“ hefur aðsetur í Nikulásarkirkju að Öldugötu 44 í Reykjavík. Séra Timur (eða Tímóteus) Zolotuskiy, sem er 51 árs, á ættir að rekja til Moskvu, höfuðborgar Rússlands. Hann var skipaður af patríarkanum í Moskvu og hinu heilaga kirkjuráði á Þorláksmessu árið 2004 og tók við sem prestur safnaðarins á Íslandi 4. júní 2005. Hann starfar sem prestur sóknar Rétttrúnaðarkirkjunnar á Íslandi og í Færeyjum en þar var sókn stofnuð í júlí á þessu ári. Séra Timur segir starfsemi safnaðarins vera virka þótt söfnuðurinn sé ekki fjölmennur. Hagstofa Íslands segir að skráðir safnaðarmeðlimir hafi verið 685 um síðustu áramót. „Engu að síður er heildarfjöldi í Rétttrúnaðarkirkjunni á Íslandi um 1.050 meðlimir. Mismunurinn eru aðallega bræður okkar og systur frá Serbnesku rétttrúnaðarkirkjunni. Þannig hefur rétttrúnaðarkirkjan okkar fjölmenningarlega vídd. Við síðustu páskamessu vorum við með guðspjallalestur á 17 þjóðtungum fyrir fullri Dómkirkjunni í Reykjavík,“ segir hann. Rétttrúnaðarkirkjan á Íslandi á gott og mikilvægt samstarf við önnur trúfélög hér á landi, svo sem Þjóðkirkjuna og Kaþólsku kirkjuna. „Við vinnum mjög vel með kristnum bræðrum okkar og systrum. Sóknin okkar er þátttakandi í Samstarfsnefnd kristinna trúfélaga á Íslandi. Við eigum afar gott samstarf við Agnesi M. Sigurðardóttur, biskup Íslands, og Davíð B. Tencer, biskup rómversk-kaþólsku kirkjunnar hér. Þökk sé góðum vilja íslensku Þjóðkirkjunnar að við getum fagnað páskamessu í Dómkirkjunni í Reykjavík, auk þess sem Rómversk-kaþólska kirkjan á Íslandi hefur leyft okkur að halda jól í Landakotskirkju samkvæmt okkar hefð.“ david@frettabladid.is
Birtist í Fréttablaðinu Trúmál Mest lesið Nýtt myndband af Katrínu vekur athygli Lífið Byggja draumavillu með sundlaug sem kostar sextán milljónir Lífið Pizza King til sölu á þrettán milljónir Lífið Tíu milljónir safnast fyrir grindvísk ungmenni Lífið Ingó veðurguð og Alexandra eiga von á stelpu Lífið Sturla Atlas og Kolfinna slá sér upp Lífið Óvenjulegur lífsstíll íslenskrar fjölskyldu vekur athygli Lífið Heiðdís Rós vill komast á Forbes listann Makamál Hamingjusöm og þakklát Katrín Tanja á splunkunýjum jeppa Lífið „Ég kynntist ástinni í lífi mínu þarna“ Lífið Fleiri fréttir Nýtt myndband af Katrínu vekur athygli Tíu milljónir safnast fyrir grindvísk ungmenni Pizza King til sölu á þrettán milljónir Byggja draumavillu með sundlaug sem kostar sextán milljónir Kveðja eftir 117 ára góðgerðarstarf Hamingjusöm og þakklát Katrín Tanja á splunkunýjum jeppa Sturla Atlas og Kolfinna slá sér upp Magni gerði allt vitlaust þegar hann tók Dolphin's Cry Katrín sögð hafa sést úti meðal almennings Grímur leitar að bræðrum sínum Stjörnulífið: Eyddi kvöldinu með Paris Hilton í LA Zara tók sjálfur með gosinu Ingó veðurguð og Alexandra eiga von á stelpu Kann ekki að gefast upp Geggjuð í karókí og býr yfir miklum sannfæringarkrafti Fagnaðarfundir í 80 ára afmæli Loftleiða Salvador á Djúpavogi reyndist heita Buszek og búa í Sandgerði Dó næstum því við tökur á Íslandi Óvenjulegur lífsstíll íslenskrar fjölskyldu vekur athygli Krakkatían: Eurovision, rapparar og fótboltamenn „Ég kynntist ástinni í lífi mínu þarna“ Ætlar aldrei að gefast upp Fréttatía vikunnar: Húsbruni, skiltastærð og félagaskipti Ábendingum um aðstoð fyrir Blæsa rigndi yfir fjölskylduna Bíða eftir tölvupósti frá Heimsmetabók Guinness Myndaveisla: Spessi frumsýndi Afsakið meðanað égæli Bríet umkringd stórstjörnum í Japan Rétta úr kynjahlutfallinu á Álftanesi Binni Glee trúir ekki á risaeðlur Tignarleg arkitektaíbúð með vínherbergi í kjallara Sjá meira